Γιάννης Σπάρτακος

 

Ο Γιάννης Σπάρτακος ήταν Έλληνας συνθέτης και πιανίστας της ελαφράς μουσικής και της τζαζ. Το πραγματικό όνομά του ήταν Σπάρτακος-Ιωάννης Αναστασίου. Λέγεται ότι καθιέρωσε το καλλιτεχνικό Γιάννης Σπάρτακος για χάρη της συζύγου του. Σύμφωνα με τον Χρήστο Χαιρόπουλο, ο Γιάννης Σπάρτακος, με την εμφάνισή του στην ελληνική μουσική σκηνή, άλλαξε τη μορφή του ελληνικού τραγουδιού, υποτάσσοντας το ρυθμό, που μέχρι τότε κυριαρχούσε, στη μελωδία.

Γεννήθηκε στις 7 Ιανουαρίου 1914 στην Αθήνα.Διδάχθηκε πιάνο από μικρή ηλικία. Σπούσασε στο Ελληνικό Ωδείο με τη Σοφία Σπανούδη και θεωρητικά με τον Αλέκο Κόντη. Ως έφηβος συνόδευε τις προβολές βουβών ταινιών σε κινηματογράφο των Αθηνών. Τη δεκαετία του 1930 ξεκίνησε την καθαρά επαγγελματική του καριέρα ως πιανίστας στα βαριετέ και στα καμπαρέ της εποχής. Το 1940 γνώρισε τη Ρένα Βλαχοπούλου, με την οποία συνεργάστηκε για πρώτη φορά, αλλά η καλλιτεχνική επαφή τους διακόπηκε λόγω του Ελληνοϊταλικού πολέμου και της επιστράτευσης. Συναντήθηκαν πάλι στη διάρκεια της Κατοχής και συνεργάστηκαν σε επιθεωρήσεις του Αλέκου Σακελλάριου και του Χρήστου Γιαννακόπουλου, με μεγάλη επιτυχία. Ο Σπάρτακος άσκησε μεγάλη επίδραση στη διαμόρφωση της φυσιογνωμίας της Βλαχοπούλου ως τραγουδίστριας, η οποία κέρδισε τότε από το κοινό τον τίτλο «βασίλισσα της τζαζ» και ο Σπάρτακος τον αντίστοιχο του «βασιλιά».

Ο Σπάρτακος συνέχισε την καλλιτεχνική παρουσία του στις δεκαετίες 1940-1960, κυρίως ως επικεφαλής μουσικών σχημάτων σε διάσημα κέντρα των Αθηνών, όπως τα «Αστέρια» (όπου η Νανά Μούσχουρη τραγούδησε το 1957 για πρώτη φορά συνοδευόμενη από ορχήστρα) και το «Κing's Palace», το ξενοδοχείο «Ακροπόλ», αλλά και το κέντρο «Κάστρα» της Θεσσαλονίκης. Παράλληλα, περιόδευε τακτικά και για μεγάλα χρονικά διαστήματα εκτός Ελλάδος, στις ΗΠΑ, στην Ευρώπη και στη Μέση Ανατολή, παίζοντας ακόμη κι ενώπιον του βασιλιά της Αιγύπτου Φαρούκ και του Σάχη της Περσίας. Την περίοδο 1946-1951 περιόδευσε με τη Βλαχοπούλου, η οποία είχε πρωτοτραγουδήσει στην Κατοχή την μετέπειτα παγκόσμια επιτυχία του «Θα σε πάρω να φύγουμε» (στο κινηματοθέατρο «Σινέ Νιους» της Οδού Σταδίου, ο μεταγενέστερος κινηματογράφος «Άστορ). Το τραγούδια αυτό ηχογραφήθηκε, με τον τίτλο «Greek Βolero», από τη διάσημη ορχήστρα του Κουβανο-ισπανού Σαβιέ Κουγάτ (Ξαβιέ Κουγκάτ) στην Αμερική.

Στις γνωστές συνθέσεις του συγκαταλέγονται τα τραγούδια «Εσένα» (1959), τρίτο βραβείο στο Α΄ Φεστιβάλ Ελληνικού Τραγουδιού (Αθήνα, 1959), με το οποίο καθιερώθηκε ως ερμηνευτής ο Γιάννης Βογιατζής, τα «Τι κρίμα αγάπη μου», «Ένα φιλάκι να σού 'δινα», «Αν είχατε τα μάτια τα δικά μου», «Σιγοψιχαλίζει» κ.άλ. Στον Σπάρτακο ανήκει και το τραγούδι «Θα γυρίσεις ξανά», που υπήρξε η πρώτη ηχογράφηση της Σοφίας Βέμπο το 1935. Ο Σπάρτακος προτίμησε να το δώσει σε εκείνην, παρά στη Σούλα Καραγιώργη, που τότε μεσουρανούσε. Στους παλιότερους καλλιτέχνες που ερμήνευσαν συνθέσεις του περιλαμβάνεται η γνωστή τραγουδίστρια Ροζίτα (Ροσίτα) Σεράνο από τη Χιλή^] καθώς και οι Σούλα Καραγιώργη, Πάνος Παπαθανασίου, Δανάη, Ζωίτσα Κουρούκλη. Από τη νεώτερη γενιά, τραγούδια του ερμήνευσαν -μεταξύ άλλων- οι Μαρινέλλα, Τάνια Τσανακλίδου, Μπέσσυ Αργυράκη, ο Δάκης και ο Γιάννης Πετρόπουλος.

Ο Γιάννης Σπάρτακος απεβίωσε στην Αθήνα, στις 31 Ιουλίου 2001, στον Ευαγγελισμό, από οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου. 

/////////////////////////

Yiannis Spartakos was a Greek composer and pianist of light music and jazz. His real name was Spartakos-Ioannis Anastasiou. It is said that he established the artistic Yannis Spartakos for the sake of his wife. According to Christos Hairopoulos, Yiannis Spartakos, with his appearance on the Greek music scene, changed the form of the Greek song, subordinating the rhythm, which until then dominated, to the melody. He was born on January 7, 1914 in Athens. He learned piano from an early age. He studied at the Hellenic Conservatory with Sofia Spanoudis and theoretically with Alekos Kontis. As a teenager he accompanied the screenings of silent films in an Athens cinema. In the 1930s, he began his purely professional career as a pianist in the variety shows and cabarets of the time. In 1940 he met Rena Vlachopoulou, with whom he collaborated for the first time, but their artistic contact was interrupted due to the Greek-Italian war and conscription. They met again during the Occupation and collaborated in inspections by Alekos Sakellarios and Christos Giannakopoulos, with great success. Spartakos exerted a great influence on the formation of Vlachopoulos' personality as a singer, who then won the title "queen of jazz" from the public and Spartakos the equivalent of "king". Spartakos continued his artistic presence in the 1940s-1960s, mainly as head of musical groups in famous centers of Athens, such as "Asteria" (where Nana Mouschouri sang in 1957 for the first time accompanied by an orchestra) and "King's Palace" , the "Acropolis" hotel, but also the "Castle" center of Thessaloniki. At the same time, he regularly toured for long periods of time outside of Greece, in the USA, in Europe and in the Middle East, even playing before the King of Egypt Farouk and the Shah of Persia. In the period 1946-1951 he toured with Vlachopoulos, who had first sung in the Occupy the subsequent worldwide success of "I'll take you away" (at the cinema "Cine News" on Odu Stadiou, the later cinema "Astor"). This song was recorded, under the title "Greek Bolero", by the famous orchestra of the Cuban-Spanish Xavier Cugat (Xavier Cugat) in America. His well-known compositions include the songs "Esena" (1959), third prize at the 1st Greek Song Festival (Athens, 1959), with which Yannis Vogiatzis established himself as a performer, "Ti krima agapi mou", "A kiss to sou 'dina', 'If you had my eyes', 'He sizzles', etc. Spartakos also owns the song "You'll come back", which was the first recording of Sofia Vembo in 1935. Spartakos preferred to give it to her, rather than to Soula Karagiorgis, who was mixing at the time. Among the earlier artists who performed his compositions is the well-known singer Rosita (Rosita) Serrano from Chile] as well as Soula Karagiorgis, Panos Papathanasiou, Danai, Zoitsa Kouroukli. Among the younger generation, Marinella, Tania Tsanaklidou, Bessy Argyraki, Dakis and Yiannis Petropoulos performed his songs. Giannis Spartakos died in Athens, on July 31, 2001, in Evangelismos, from an acute myocardial infarction.