Τρίτη 8 Φεβρουαρίου 2022

Νίκος Ξυλούρης - Ψαρονίκος

Νίκος Ξυλούρης φ. βικιπαίδεια

 Ο Νίκος Ξυλούρης (Ανώγεια Ρεθύμνου, 7 Ιουλίου 1936 – Πειραιάς, 8 Φεβρουαρίου 1980), γνωστός και Ψαρονίκος ή Αρχάγγελος της Κρήτης, ήταν Έλληνας μουσικός και τραγουδιστής του λαϊκού, του δημοτικού και του εντέχνου.

Θεωρείται ένας από τους σπουδαιότερους Έλληνες μουσικούς, ενώ συνέβαλε αποφασιστικά στην διάσωση της κρητικής παραδοσιακής μουσικής.

Γεννήθηκε το 1936, στο ορεινό χωριό Ανώγεια Μυλοποτάμου Ρεθύμνου της Κρήτης από οικογένεια με μουσική παράδοση και πολλούς λυράρηδες. 

Στα οχτώ του χρόνια, όταν οι Γερμανοί έκαψαν το χωριό του, ξεριζώθηκε από τον τόπο του μαζί με τους υπόλοιπους κατοίκους, οι οποίοι μεταφέρθηκαν σε χωριό της επαρχίας Μυλοποτάμου όπου παρέμειναν μέχρι και την απελευθέρωση της Κρήτης.

 Αδέλφια του είναι οι επίσης γνωστοί μουσικοί της κρητικής μουσικής, Αντώνης Ξυλούρης (Ψαραντώνης) και Γιάννης Ξυλούρης (Ψαρογιάννης).

Η λύρα

Σε νεαρή ακόμα ηλικία, με τη βοήθεια του δασκάλου του, Μενέλαου Δραμουντάνη, κατάφερε να πείσει τον πατέρα του να του αγοράσει την πρώτη του λύρα και πολύ γρήγορα άρχισε να παίζει σε γάμους και πανηγύρια.

 Σταματά το σχολείο, μαθαίνει μόνος τους τις πρώτες νότες, γράφει μαντινάδες και αρχίζει να παίζει σε γάμους και πανηγύρια σε όλη την Κρήτη, δίπλα στον λυράρη Λεωνίδα Κλάδο. 

Στα 17 του αποφάσισε να μετακομίσει στο Ηράκλειο και έπιασε δουλειά στο νυχτερινό κέντρο "Κάστρο". Τα πράγματα όμως δεν ήταν όπως τα περίμενε γιατί βρέθηκε αντιμέτωπος με τη "μόδα" της ευρωπαϊκής μουσικής, κάτι τελείως ξένο για αυτόν. Τα έσοδά του μόλις και μετά βίας έφταναν να τον συντηρήσουν και πέρασε δύσκολες εποχές. ......... 

περισσότερα εδώ

https://el.wikipedia.org/wiki

Το τέλος


 
Η οικία του Νίκου Ξυλούρη στα Ανώγεια της Κρήτης.

Στην ακμή της καριέρας του, τον Μάιο του 1979, ο Νίκος Ξυλούρης αντιλήφθηκε ότι έχει καρκίνο και πιο συγκεκριμένα όγκο στους πνεύμονες με μετάσταση στον εγκέφαλο. 

Μεταβαίνει στο «Μεμόριαλ» της Νέας Υόρκης για να χειρουργηθεί και επιστρέφει στην Αθήνα, μετά από αλλεπάλληλες επεμβάσεις, στις αρχές Αυγούστου.

Τον Σεπτέμβριο του ίδιου χρόνου, σε «συναυλία αγάπης», που διοργανώνει για εκείνον ο Σταύρος Ξαρχάκος στο γήπεδο της Λεωφόρου Αλεξάνδρας, με στόχο την κάλυψη των εξόδων της νοσηλείας του, 25.000 άνθρωποι τραγουδούν και προσεύχονται για να γίνει καλά. Τον Δεκέμβριο πηγαίνει για μία εβδομάδα στο «Μεμόριαλ», ωστόσο έχει εξανεμιστεί κάθε ελπίδα.

Τελικά έχασε τη μάχη στο αντικαρκινικό νοσοκομείο Πειραιώς στις 8 Φεβρουαρίου 1980, σε ηλικία μόλις 44 χρονών. 

Με τη φωνή και το ήθος του σημάδεψε τα χρόνια της χούντας, την αντίσταση σε αυτήν, αλλά και τα πρώτα χρόνια της Μεταπολίτευσης. 

Όπως ο ίδιος έλεγε μετά τη μεταπολίτευση, αναφερόμενος στους ανθρώπους της μουσικής βιομηχανίας "εγώ τους ίδιους ανθρώπους έβλεπα να κανονίζουν επί χούντας, τους ίδιους βλέπω και τώρα". 

Είναι ενταφιασμένος στο πρώτο νεκροταφείο Αθηνών.

Πληροφορίεςαπό βικιπαίδεια https://el.wikipedia.org/wiki

Σφακούρα

Σφακούρα μαζεύουμε ελιές (φ.Μ.Κυμάκη)
Σφακούρα μαζεύουμε ελιές (φ.Μ.Κυμάκη)

 Οι φωτογραφίες μου είναι παλιές και χαμηλής ποιότητας. Είχαμε πάει να μαζέψουμε τις ελιές και ο κόπος μου, επηρέαζε την σταθερότητα των χεριών μου. Ζητώ την κατανόησή σας.

Οι πληροφορίες για τη Σφακούρα είναι από το βιβλίο "Καημένα Χωριά" που εξέδωσε το 2012 ο θείος μας Ιωάννης Σαμπροβαλάκης που γεννήθηκε και μεγάλωσε στις Μουρνιές και η Σφακούρα ήταν κομμάτι της καθημερινότητάς του.  


Το βιβλίο είναι μια κατάθεση ψυχής και μόνο όποιος το έχει διαβάσει καταλαβαίνει την τεράστια αγάπη που έχει ο θείος μας Ιωάννης Σαμπροβαλάκης για το χωριό του τις Μουρνιές αλλά και για όλη την τριγύρω περιοχή όπου έζησε ως παιδί βιώνοντας δύσκολες καταστάσεις και παιδί ακόμα αναγκάστηκε να αφήσει τον τόπο του για λόγους βιοποριστικούς.

-----------------------------------------------

Σφακούρα είναι ο μικρότερος συνοικισμός της κοινότητας Ρίζας επαρχίας Ιεραπέτρας.

Βρίσκεται ανατολικά από τους δυο άλλους συνοικισμούς, περίπου 800 μ. από την Ζούρβα και 1500 μ. περίπου από τον Καημένο.

βλέποντας δυτικά
βλέποντας δυτικά

Έχει υψόμετρο 500μ. περίπου και απέχει  800 μ. Βορειοδυτικά και ανηφορικά από την κοινότητα Μουρνιών.

Έχει κτιστεί στην πλαγιά του βουνού στην άκρη ενός πλατώματος δίπλα από τα χαράκια που βρίσκονται ανατολικά του.

Έχει θέα την Ιεράπετρα και το Κουφονήσι ανατολικά, τις παραλίες από  Γρά - Λυγιά έως το Βάτο, με ένα μικρό κάμπο ανάμεσα σε δυο μικρά βουνά το Καράβι και το Κόλεχτο, νότια με μια μικρή εκκλησσούλα του Αγίου Παντελεήμονα.

Σφακούρα βλέποντας ανατολικά
Σφακούρα βλέποντας ανατολικά

Νότια επίσης βλέπουμε όλο το Λυβικό από Σητεία μέχρι τον κάμπο της Μεσσαράς.
Από την βόρεια πλευρά αρχίζουν τα Λασηθιώτικα βουνά

 Δίπλα και δυτικά του χωριού είναι ο λόφος όπου εκτελέστηκαν οι Μουρνιώτες από του Γερμανούς 14 Σεπτεμβρίου 1943. Τώρα έχει κτιστεί εκεί ο ναός Τιμίου Σταυρού και το ηρώον των πεσόντων.

Αριστερά της εκκλησίας κοιτάζοντας απο το χωριό, και δίπλα στον παλιό δύσβατο δρόμο που συνέδεε τη Ρίζα με τις Μουρνιές,  υπάρχει  ένα παλιό εικονοστάσι και λέγεται ότι εκεί υπήρχε εικόνισμα του Αποστόλου Θωμά.

Σφακούρα ατενίζοντας το Λυβικό (φ.Μ.Κυμάκη)
Σφακούρα ατενίζοντας το Λυβικό (φ.Μ.Κυμάκη)

 Πιό πάνω αριστερά ένας βράχος όπου επί τουρκοενετοκρατίας υπήρχε πύργοςκαι γι αυτό η τοποθεσία λέγεται Πυργί ή Καλές.

 Πιο κάτω, πάνω σε λόφο φαίνεται ο ναός της θαυματουργού Αγίας Αικατερίνης όπου κ το κοιμητήριο της περιοχής.

Απέναντι δίπλα στο Μύρτος είναι το όμορφο βουναλάκι σαν ανάποδος κώνος το Κόλεχτο που πριν τη μεγάλη πυρκαγιά  (κοντά στο 1980) ήταν κατάφυτο απο πεύκα .

Σφακούρα (φ.Μ.Κυμάκη)
Σφακούρα (φ.Μ.Κυμάκη)

 Βόρεια του χωριού υπάρχουν δυο στέρνες που μάζευαν το νερό από το βουνό με κουτούτο * από την τοποθεσία Κουρνά.

* Κουτούτο :  κλειστός αγωγός ορθογώνιας διατομής φτιαγμένος με πλάκες και λάσπη που χρησίμευε για τη μεταφορά του νερού από μεμακρυσμένες πηγές. 

Με αυτό το νερό πότιζαν τα περιβόλια της βόρειας πλευράς του χωριού σε ακτίνα  600 μ. μαζί με τα αμπέλια.  Ανάμεσά τους υπήρχαν ελιές αμυγδαλιές αχλαδιές συκιές κ άλλα δέντρα.

Σφακούρα "τσουρλώντας" κατεβαίνουμε (φ.Μ.Κυμάκη)
Σφακούρα "τσουρλώντας" κατεβαίνουμε (φ.Μ.Κυμάκη)

 Νότια του χωριού δίπλα στα σπίτια είναι η βρύση που έχει ακόμα λίγο νερό δροσερό . Από εκεί έπαιρναν με τα σταμνιά νερό για ύδρευση στα σπίτια. Εκεί υπάρχει και μια στέρνα που μάζευε το περισσευούμενο νερό για άρδευση των νότιων περιβολιών.  

Πιό κάτω κ δεξιότερα έχει ακόμα τρείς στέρνες με δικές τους φλέβες νερό. Εκεί υπήρχαν πολλά περβόλια σε πεζούλες με άφθονα εσπεριδοειδή και άλλα φρούτα καλοκαιρινά και χειμερινά.

κάτω το Μύρτος με το Κόλεχτο (φ.Μ.Κυμάκη)
κάτω το Μύρτος με το Κόλεχτο (φ.Μ.Κυμάκη)

 Τα δέντρα ήταν τα πιο παλαιά της περιοχής μεγάλης αξίας και τεράστια στο μέγεθος. Μια ελιά μπορούσε να βγάλει μέχρι 80 οκάδες λάδι όπως έλεγαν εκείνο τον καιρό. 

Η φάμπρικα που ήταν δίπλα στη βρύση παλαιού τύπου με άδρακτο και μαινέλια τύπου βίντσι και η μάκινα που έσφιγγε τους μποξάδες  δεν είχαν τη δυνατότητα να βγάλουν όλο το λάδι από την πυρήνα.

βασιλεύει στο Μύρτος και στο Κόλεχτο (φ.Μ.Κυμάκη)
 βασιλεύει στο Μύρτος και στο Κόλεχτο (φ.Μ.Κυμάκη)

 Το χωριό είχε κατοίκους 18-19 οικογένειες καλοσυνάτους εργατικούς που συνορίζονταν στην φιλοξενία. Σιγά σιγά έφυγαν στην ξενητιά ή σ άλλα χωριά μεγαλύτερα.

Επειδή ήταν ο μικρότερος συνοικισμός ο ομορφότερος και με λίγους κατοίκους έλεγαν χάριν αστειότητος "άνω Ζούρβα κάτω Ζούρβα και πρωτεύουσα Σφακούρα"  

Σήμερα 8 Φεβρουαρίου Προφήτου Ζαχαρία , Αγίου Θεοδώρου Στρατηλάτου...

Ένας όμορφος θάμνος στα  Μάταλα (φ.Μ.Κυμάκη)
Ένας όμορφος θάμνος στα  Μάταλα (φ.Μ.Κυμάκη)

 Σήμερα 8 Φεβρουαρίου

Προφήτη Ζαχαρία, Άγιο Θεόδωρο Στρατηλάτη

 Χρόνια πολλά!! στους εορτάζοντες

Ζαχαρίας Ζαχάρης Ζαχαρένια Ζαχαρούλα Ζαχάρω Μάρθα

Προφήτης Ζαχαρίας φ βικιπαίδεια

Ο Ζαχαρίας (σημαίνει "μνήμη Θεού") είναι πρόσωπο της Αγία Γραφής και παραδοσιακά θεωρείται συγγραφέας του βιβλίου Ζαχαρίας.

 Ήταν ο προφήτης των δυο φυλών του Βασιλείου του Ιούδα και ο ενδέκατος από τους Δώδεκα Μικρούς Προφήτες.

 Η προφητική του δράση ξεκίνησε κατά το δεύτερο έτος της βασιλείας του Δαρείου Α΄, ο οποίος ανέβηκε στον θρόνο το 521 π.Χ. Όπως και ο προφήτης Ιεζεκιήλ, ήταν ιερατικής καταγωγής.

Το βιβλίο του Ζαχαρία εισάγει τον προφήτη σαν γιο του Βερεχία, γιου του Ιδδώ.

Περιλαμβάνει 14 κεφάλαια, στα οποία με προφητείες του παρακινεί τον λαό να προχωρήσει στην αποκατάσταση του ναού του Θεού που είχε καταστραφεί από τα στρατεύματα του Ναβουχοδονόσορα το 586 π.Χ.

Το μήνυμα του είναι θετικό αφού αναφέρει πως ο Θεός θα αποκαταστήσει το ναό και θα καταστρέψει τους εχθρούς του, οι οποίοι κρατούσαν τον λαό του υποδουλωμένο.

Στην Ορθόδοξη Εκκλησία ημέρα εορτής είναι η 8η Φεβρουαρίου αλλά στην Αρμενική Αποστολική Εκκλησία εορτάζεται στις 3 Ιουλίου με τους άλλους Μικρούς Προφήτες. Η δε Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία τον τιμά στις 6 Σεπτεμβρίου. 

οι πληροφορίες από την Βικιπαίδεια https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%96%CE%B1%CF%87

-----------------------------------

Ο Άγιος Θεόδωρος ο Στρατηλάτης καταγόταν από τα Συχαιτα της Γαλατίας και κατοικούσε στην Ηράκλεια του Εύξεινου Πόντου. 

Στρατιωτικός στο επάγγελμα διακρίθηκε για την γενναιότητά του και γρήγορα προήχθη στους υψηλότερους βαθμούς της στρατιωτικής ιεραρχίας.

Αθλητής γενναιότατος ο Θεόδωρος ήταν συγχρόνως και υπόδειγμα σεμνότητας όπως αρμόζει σε έναν γνήσιον Χριστιανόν.

Όταν ο αυτοκράτορας Λικίνιος επισκέφτηκε την Ηράκλεια είχε την ευκαιρία να δή και να θαυμάσει από κοντά τον Θεόδωρο. Ωστόσο ζήτησε κάποιες επιπλέον πληροφορίες για αυτόν οι οποίες τον δυσσαρέστησαν τον αυτοκράτορα. Ο Θεόδωρος ήταν Χριστιανός. Αμέσως ο Λικίνιος ζήτησε να του φέρουν τον Θεόδωρο.

Παρά τις πιέσεις με παροτρύνσεις υποσχέσεις και απειλές ο Θεόδωρος έμεινε σταθερός στην πίστη του. Ο Λικίνιος τον καθαίρεσε από το αξίωμά του και διέταξε να τον βασανίσουν.

Όταν ο Θεόδωρος βγήκε σώος από τα φριχτά βασανιστήρια και ο αυτοκράτορας διέταξε τον αποκεφαλισμό του κι έτσι ο Θεόδωρος κέρδισε τον στέφανον της αγιότητας.

Η εκκλησία μας τον τιμά στις 8 Φεβρουαρίου.

πληροφορίες από https://www.saint.gr/536/saint.aspx