Δευτέρα 2 Μαΐου 2022

Μυρτιά - Μύρτος ο κοινός

 

Η Μυρτιά ή Μύρτος η κοινή (Myrtus communis L.) ανήκει σε εκείνη την πολύτιμη κατηγορία φυτών που συντρόφευσαν τον άνθρωπο άν όχι από την στιγμή που κατέβηκε από τα δέντρα τουλάχιστον από το τροφοσυλλεκτικό στάδιο, εφοδιάζοντάς τον με γευστικούς και θρεπτικούς καρπούς και αργότερα με φάρμακα και αρώματα.

Στην σύγχρονη πολυτάραχη και περίπλοκη εποχή, η Μυρτιά βρήκε και ένα άλλο μονοπάτι για να εισέλθει στον πολιτισμένο πλέον κόσμο του πρώην πηθίκου, απλώς επιδεικνύοντας τα άφθονα καλλωπιστικά προσόντα της.

Μετά μεγίστης υπερηφάνειας, οι απόγονοι εκείνου του προπάτορα πίθηκου που απαρτίζουν την συντακτική ομάδα της «Καλλιέργειας», δηλώνουν στο διψασμένο για γνώσεις και φιλομαθές κοινό του παρόντος ιστοτόπου, πως σε αυτό το άρθρο θα ασχοληθούν κυρίως με την ανάδειξη των καλλωπιστικών στοιχείων της Μυρτιάς, που αυτοδικαίως την αναγορεύουν σε ένα από τα πλέον πολύτιμα φυτά της κηποτεχνίας και της αρχιτεκτονικής του τοπίου.

Με τον προπάτορα πίθηκο, θα ασχοληθούν μιαν άλλη φορά, μιας και έχουν ανοιχτούς λογαριασμούς.

Οικογένεια: Myrtaceae (Μυρτίδες)

Γένος: Myrtus L. (Μύρτος)

Βοτανική ονομασία: Myrtus communis L. (Μύρτος ο κοινός)

Κοινή ονομασία: Μυρτιά, Μυρσίνη, Μυρσινιά, Σμυρτιά

Γενικά Χαρακτηριστικά

Διατήρηση Φυλλώματος

Αειθαλές

Μορφή

Θάμνος ή μικρό Δέντρο

Υφή Φυλλώματος

Λεπτή

Φύτευση

Έδαφος: Άριστης αποστράγγισης, ασβεστώδες, αμμώδες, πηλώδες, αργιλώδες

Εδαφικό pH: 6,1-8,3

Πότισμα: Μέτριο

Έκθεση: Ήλιος, Ημισκιά

Αντοχή στις Χαμηλές Θερμοκρασίες: -12 °C (USDA Hardiness Zone 8)

Χρήσεις

Φράχτες, ανεμοφράχτες, κήποι, αποκαταστάσεις τοπίου, θεραπευτικές, φαρμακευτικές, καρποί εδώδιμοι, αρωματοποιία 

Ετυμολογία του Ονόματος του Γένους

H ετυμολόγηση του ονόματος του γένους Myrtus πρέπει να αναζητηθεί κατ’ αρχάς στην Αρχαία Ελληνική λέξη «μύρτος», η οποία μέσω της Λατινικής «myrtus» πέρασε σχεδόν αυτούσια σε πλήθος Ευρωπαϊκές και μη-Ευρωπαϊκές γλώσσες,

Η λέξη μύρτος με την σειρά της προέρχεται από την Αρχαία Ελληνική «μύρον» (myron), που σημαίνει «βάλσαμο, χρίσμα, ή/και αλοιφή» και φαίνεται πως είναι δάνειο από την Σημιτική καθώς σχετίζεται:

  • Mε την Εβραϊκή λέξη «mōr»(מֹר) που σημαίνει «πικρός, πικρίλα, πικράδα», και αναφέρεται στο «κοκκινωπό-καφέ ρητινώδες υλικό», δηλαδή στο κόμμι  – τον ξηρό οπό ορισμένων δέντρων, αλλά κυρίως εκείνον του φυτού Commiphora myrrha
  • Mε την Αραβική «murr»(مُرّ‎‎), η οποία σημαίνει και αυτή «πικρός»

Ετυμολογία του Ονόματος του Είδους

Το όνομα του είδους communis, ασφαλώς στερείται πρωτοτυπίας μιας και έχει δοθεί σε ευάριθμα φυτά, ωστόσο ότι χάνει σε πρωτοτυπία, το κερδίζει σε σαφήνεια αφού σημαίνει απλώς «κοινός».

Προέρχεται από την Παλαιά Λατινική λέξη co(m)moinis, που και αυτή με την σειρά της προκύπτει από την Πρωτο-Ινδοευρωπαϊκή λέξη *ḱom-moy-ni-, και την ρίζα *mey- που σημαίνει «αλλάζω, αντικαθιστώ, μεταβάλλω».

Καταγωγή

Η Μυρτιά εκτιμάται πως έχει ως λίκνο της το Ιράν και το Αφγανιστάν. Ωστόσο ιθαγενείς πληθυσμοί της απαντώνται και σε άλλες περιοχές, καταλαμβάνοντας μιαν εκτεταμένη ζώνη που ξεκινά από το Δυτικό τμήμα της Ινδικής Υποηπείρου και το Πακιστάν, περιλαμβάνει την Δυτική Ασία, την Αραβική Χερσόνησο και την Μεσογειακή Λεκάνη (όπου είναι και το μοναδικό ιθαγενές μέλος της οικογένειας Myrtaceae), και φτάνει Δυτικά μέχρι τον Ατλαντικό και την Μακαρονησία.

Ενδιαιτήματα

Η Μυρτιά αναπτύσσει τους φυσικούς πληθυσμούς της σε υψόμετρο που αρχίζει από το επίπεδο σχεδόν της θάλασσας και εκτείνεται μέχρι τα 600 έως 800 m.

Καταλαμβάνει παράκτιες περιοχές με λόχμες και σταθεροποιημένες θίνες, εκτάσεις με Μακία βλάστηση και θαμνότοπους, ενώ στο ανώτερο υψομετρικά όριο εξάπλωσης συνορεύει με δασικά συστήματα Δρυός και άλλων δασικών δέντρων, όπου η ατμοσφαιρική υγρασία είναι ανεκτή.  

Προσδόκιμο Ζωής

Η Μυρτιά, όσο κι αν ενδεχομένως με την πρώτη ματιά δεν της φαίνεται, ζει από 50 έως 150 χρόνια – μιαν ομολογουμένως αξιοθαύμαστη επίδοση. 

Η Μυρτιά είναι πολυετής, αειθαλής, αρωματικός, πολύκλαδος θάμνος ή μικρό δέντρο, με αργό προς μέσο ρυθμό ανάπτυξης, ο οποίος δεν διαθέτει αγκάθια και επιφανειακές ρίζες.

Έχει όρθια, και συμπαγή εμφάνιση και σχήμα σφαιρικό – ωοειδές. Η κόμη είναι συμμετρική, μέσης πυκνότητας, μάλλον κανονικού περιγράμματος, και η οποία χαρακτηρίζεται ως λεπτής υφής.

Το φυτό μπορεί να φτάσει σε ύψος τα 3 m στα πρώτα 5 με 10 χρόνια της ζωής του και σε λιγότερα από 20, εάν οι συνθήκες το ευνοήσουν, θα φτάσει έως τα 5 m.


Επικονίαση

Η Μυρτιά έχει αυτογόνιμα άνθη, τα οποία επικονιάζονται από τα έντομα (εντομόφιλο είδος).

Καρπός

Ο καρπός είναι στιλπνή ράγα μήκους 1,2 έως 1,4 cm και πλάτους 0,7 έως 1 cm. Έχει στρογγυλεμένο σχήμα όμοιο με αγγείου, όπου το κεντρικό τμήμα είναι διογκωμένο και στην κορυφή είναι εμφανή τα απομεινάρια του παραμένοντος 5μερούς κάλυκα.

Ο καρπός αρχικά έχει ανοιχτό πράσινο χρώμα, στη συνέχεια γίνεται σκούρος κόκκινος και τελικά στην πλήρη ωρίμανση αποκτά σκούρα ιώδη απόχρωση.

Σπόροι

Οι σπόροι, μήκους 2,5-3 mm, έχουν σκληρό σπερματικό περίβλημα, νεφροειδές σχήμα και υποκίτρινο χρώμα.

Οι Μυρτιές ξεδπλώνουν εξειδικευμένη στρατηγική διασποράς των σπόρων τους από τα πουλιά, τα θηλαστικά, και τα μυρμήγκια.

Δεν περνούν από την φάση του ληθάργου και κατά συνέπεια, η βλάστηση μπορεί να συμβεί αμέσως μετά τη διασπορά, ενώ η στρατηγική ταχείας εγκατάστασής τους μπορεί να επιτρέψει στα φυτά να επωφεληθούν από τις βροχές του φθινοπώρου και του χειμώνα κατά τη διάρκεια των κρίσιμων πρώτων σταδίων ανάπτυξης.

Θερμοκρασία

Η Μυρτιά έχει δείξει εξαιρετική προσαρμοστικότητα σε ένα μεγάλο θερμοκρασιακό εύρος. Ως προς τις κατώτατες θερμοκρασίες το φυτό αντεπεξέρχεται μέχρι και τους – 5 με -9 °C, και εφόσον έχει εγκατασταθεί καλά μέχρι και τους -12 °C – όμως σε αυτήν την περίπτωση ενδεχομένως να παρατηρηθούν ζημιές στο φύλλωμα.

Σε σχέση με τις μέγιστες δεν αντιμετωπίζει προβλήματα ακόμα και σε εκείνες τις περιοχές όπου αυτές αγγίζουν τους 40+ °C.

Έδαφος και pH

Η Μυρτιά αναπτύσσεται σε μεγάλη γκάμα εδαφών εκτός από τα βαριά αργιλώδη. Αντέχει και στα φτωχά και χαλικώδη εδάφη, όπως και στα αλατούχα, ενώ ευδοκιμεί μάλλον στα μέσης γονιμότητας αμμώδη ή αμμοπηλώδη, τα οποία παρουσιάζουν άριστη αποστράγγιση.

Ως προς το pH θα μπορούσε να λεχθεί πως προτιμά τα ουδέτερα ή αλκαλικά εδάφη, εκείνα δηλαδή που λαμβάνουν τιμές μεταξύ του 7 και 8,3.    

Έκθεση

Οι Μυρτιές επιζητούν θέσεις προσήλιες, αν και στις πολύ θερμές περιοχές αναπτύσσονται και σε μερική σκιά.

Τοξικότητα

Η Μυρτιά παρουσιάζει μικρή τοξικότητα. Η κατάποση διαφόρων φυτικών μερών της μπορεί να επιφέρει έμετο ή διάρροια. Το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια (University of California) την έχει τοποθετήσει στην 2η κατηγορία τοξικότητας (Ελάχιστα Τοξικό).

Αλλεργιογόνος Δράση

Το φυτό είναι εντομόφιλο και δεν προκαλεί αλλεργικές αντιδράσεις.

Η Μυρτιά δεν αξιοποιείται μόνο στον κήπο και στο τοπίο, αλλά και σε πάμπολλους άλλους τομείς.

Ποτοποιία

Στην Σαρδηνία, όπου το φυτό είναι ιδιαίτερα διαδεδομένο με πολλούς φυσικούς πληθυσμούς, χρησιμοποιούνται οι καρποί της Μυρτιάς για την παρασκευή του φημισμένου λικέρ «Mirto».

Μαγειρική

Οι ώριμοι καρποί είναι εδώδιμοι, με γεύση γλυκιά. Το ίδιο και τα άνθη, τα οποία στην Ιταλία είτε τα τρώνε ωμά, είτε τα χρησιμοποιούν στις σαλάτες.

Τα φύλλα, φρέσκα καθώς και αποξηραμένα, χρησιμοποιούνται στη μεσογειακή και ανατολίτικη κουζίνα ενώ το ξύλο αξιοποιείται για να προσδώσει άρωμα, μέσω του καπνίσματος, σε πολλές τοπικές μεσογειακές σπεσιαλιτέ, ιδίως στην Ιταλία αλλά και στις χώρες της Μέσης Ανατολής.

Βιομηχανική & Βιοτεχνική

Το αιθέριο έλαιο από το φυτό χρησιμοποείται στην βιομηχανία τροφίμων, στην αρωματοποία και στην κοσμετική.

Το ξύλο, το οποίο είναι καλής ποιότητας, σκληρό, συμπαγές και λεπτόκοκκο, χρησιμοποιείται για την κατασκευή εργαλείων, ραβδιών και επίπλων.

Ακόμα χρησιμοποιείται ως καυσόξυλο, ενώ από αυτό παράγεται και υψηλής ποιότητας ξυλάνθρακας.

Θεραπευτική & Φαρμακευτική

Τα φύλλα και οι καρποί της Μυρτιάς έχουν στυπτικές, αντισηπτικές, αποχρεμπτικές, αντιβακτηριακές αντιοξειδωτικές, αντιγονοτοξικές και υπογλυκαιμικές ιδιότητες.

Περιέχουν τανίνες (14%) και αιθέριο έλαιο (0,3-06%), οι οποίες σχηματίζονται κυρίως από μυρτιλόλη, κινόλη, άλφα-Πινένιο, οξικό μυρτενύλιο και γερανιόλη.

Αλλά περισσότερα για την θεραπευτική και φαρμακευτική χρήση της Μυρτιάς, ο ακαταπόνητος αναγνώστης της «Καλλιέργειας», μπορεί να αναμένει στο ειδικό αφιέρωμα που σκοπεύουμε να κάνουμε λίαν προσεχώς.

Εθνοβοτανική

Για την εθνοβοτανική χρήση των φυτικών μερών της Μυρτιάς, ο οπτιμιστής αναγνώστης της «Καλλιέργειας», ας περιμένει και εδώ το ειδικό αφιέρωμα που σκοπεύουμε να κάνουμε λίαν προσεχώς μα και συντόμως […].

Χρήση στον Κήπο και στο Τοπίο

Σε περιοχές κατάλληλες για την ανάπτυξή της, η Μυρτιά μπορεί να φυτευθεί τόσο στο έδαφος του κήπου, σε πάρκα και πλατείες, όσο και σε γλάστρες και ζαρντινιέρες μεγάλου μεγέθους.

Εξειδικεύοντας, θα μπορούσε να ειπωθεί γενικότερα πως η Μυρτιά αξιοποιείται:

  • Φυτευόμενη μόνη της ως φυτό ιδιαίτερου κάλους
  • Σε φυτεύσεις για την δημιουργία πυκνών φραχτών, κλαδευόμενων ή ελεύθερης ανάπτυξης
  • Σε ομαδικές φυτεύσεις κήπων ή πάρκων για την δημιουργία συθάμνων
  • Σε συνδυασμό με άλλα φυτά, όπως για παράδειγμα με Κίστους ή Λαδανιές (Cistus creticus), Αστραντίες (Astrantia major ‘Lars’), Φασκομηλιές (Salvia officinalis) και Κυπαρίσσια (Cupressus sempervirens)
  • πηγή  https://www.kalliergeia.com/myrtia-myrtos-o-koinos-myrtus-communis-l/

Σήμερα 2 Μαϊου Αγίου Έσπερου μάρτυρος,

Γραμματόσημο απο την σειρά ΑΓΡΙΟΛΟΥΛΟΥΔΑ των ΕΛΤΑ
Γραμματόσημο απο την σειρά ΑΓΡΙΟΛΟΥΛΟΥΔΑ των ΕΛΤΑ σχεδ. Β. Κωνσταντινέα

Σήμερα 2 Μαϊου 

Αγίου Έσπερου μάρτυρος, Οσίας Ματρώνης εκ Ρωσίας

Χρόνια Πολλά!

Έσπερος,  Εσπερία

Ματρώνα,

Παγκόσμια Ημέρα Γέλιου

για μεγέθυνση ροδάκι να ανοίξει με φακό

2 ΜΑΪΟΥ


Ἀνακομιδὴ Τιμίων Λειψάνων Ἁγίου Ἀθανασίου τοῦ Μεγάλου

Ἡ μνήμη τοῦ Ἁγίου Ἀθανασίου τοῦ Μεγάλου, Πατριάρχου Ἀλεξανδρείας τιμᾶται ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία στὶς 18 Ἰανουαρίου, ὅπου καὶ ὁ Βίος του.Δὲν ἔχουμε λεπτομέρειες γιὰ τὸ γεγονὸς τῆς ἀνακομιδῆς τῶν ἱερῶν λειψάνων τοῦ Ἁγίου.
περισσότερα

Ὁ Ἅγιος Ἀθανάσιος ὁ Πατελλάριος

Ὁ Ἅγιος Ἀθανάσιος Γ’, ὁ Πατελλάριος, Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως, καταγόταν ἀπὸ τὸ Ρέθυμνο τῆς Κρήτης. Ἐξελέγη Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης καὶ ἀργότερα, ὅταν ὁ Πατριάρχης Κύριλλος ὁ Λούκαρις ἐξορίστηκε στὴν Τένεδο, ὁ Ἀθανάσιος ἀνῆλθε στὸν Πατριαρχικὸ θρόνο τῆς Κωνσταντινουπόλεως τὸ Μάρτιο τοῦ 1634. Μετὰ ὅμως σαράντα ἡμέρες ἐκδιώχθηκε καὶ στὸν θρόνο ἐπανῆλθε ὁ Κύριλλος ὁ Λούκαρις. Ὁ Ἀθανάσιος ἔγινε καὶ πάλι Πατριάρχης τὸ 1651, ἀλλὰ μόνο γιὰ δεκαπέντε ἡμέρες ὅταν, ὑποκύπτοντας στὴν ἀντίδραση τῶ ...
περισσότερα...

Ὁ Ἅγιος Βόρις – Μιχαὴλ ὁ Ἱσαπόστολος ὁ πρίγκιπας καὶ Φωτιστῆς τοῦ Βουλγαρικοῦ λαοῦ


Ὁ Ἅγιος Ἰσαπόστολος τσάρος Βόρις, ὁ μετονομασθεῖς Μιχαήλ, ἦταν βασιλέας τῆς Βουλγαρίας καὶ γιὰ τὸ ἱεραποστολικό του ἔργο εἶχε προφητεύσει ὁ θεῖος του Ἅγιος Μποϋάν († 28 Μαρτίου). Μόλις ἀνῆλθε στὸ θρόνο, διαδεχόμενος κατὰ πᾶσα πιθανότητα τὸν Πρεσσιάμ, ἔδειξε ὅτι εἶχε συνείδηση τῶν σκοπῶν του καὶ τῶν μέσων τῆς ἐπιτεύξεώς τους. Ὅμως τὰ πρῶτα χρόνια τῆς βασιλείας τοῦ Βόριδος, σημαδεύτηκαν ἀπὸ ἀνεπιτυχεῖς ἐκστρατεῖες κατὰ τῶν Κροατῶν καὶ τῶν Σέρβων. Κατόπιν ὅμως διὰ πολιτικῶν ἐνεργειῶν καὶ πολεμι ...
περισσότερα...




Οἱ Ἅγιοι Ἕσπερος καὶ Ζωὴ οἱ Μάρτυρες καὶ τὰ τέκνα αὐτῶν Κυριάκος καὶ Θεόδουλος


Κατὰ τὶς ἡμέρες τοῦ βασιλέως Ἀδριανοῦ (117 – 138 μ.Χ.) ἄρχισε καὶ πάλι ἡ δίωξη τῶν Χριστιανῶν. Ἐκείνη τὴν περίοδο μαρτύρησε καὶ ἡ Ἁγία Ζωὴ μὲ τὸν ἄνδρα της Ἕσπερο καὶ τὰ παιδιά της Κυριάκο καὶ Θεόδουλο, ποὺ κατάγονταν ἀπὸ τὴν Πισιδία. Οἱ Ἅγιοι εἶχαν ἀγορασθεῖ ὡς δοῦλοι ἀπὸ τὸν Ρωμαῖο συγκλητικὸ Κάτλο καὶ τὴν γυναῖκα του Τετραδία, ποὺ κατοικοῦσαν στὴν Ἀττάλεια τῆς Παμφυλίας. Βλέποντας οἱ ἄρχοντες τὶς θυσίες τῶν ἀρχόντων στὰ εἴδωλα παρατηροῦσαν τὴν μάταιη λατρεία αὐτῶν καὶ πρόσεχαν πολὺ μήπως ...
περισσότερα...

Σύναξις Ὑπεραγίας Θεοτόκου τῆς Χρυσαφιτίσσης

Ἡ Ὑπεραγία Θεοτόκος ἡ Χρυσαφίτισσα ἐξαίρετον χάριν καὶ ἴασιν παρέχει εἰς τοὺς πάσχοντας ἐκ νευρολογικῶν καὶ ψυχολογικῶν προβλημάτων καὶ θλίψεων. Αὕτης τῆς Ἱερᾶς Εἰκόνος ἡ Σύναξις ἑορτάζεται τὴν Δευτέραν τοῦ Θωμᾶ. Ἡ χάρις καὶ ἡ σκέπη καὶ βοήθειά Της μετὰ πάντων τῶν ἐπικαλουμένων τὴν ἀντίληψίν της.
περισσότερα



Κυριακή 1 Μαΐου 2022

Κιχώριον (Cichorium)

Άγριο αντίδι, Κιχώριον το εντενές (Cichorium pumilum).

Κιχώριον (Cichorium) είναι το γένος των φυτών στη φυλή δανδελίων (dandelion tribe) εντός της οικογενείας του ηλίανθου. 

Το γένος συμπεριλαμβάνει δυο καλλιεργητικά είδη κοινώς γνωστά ως ραδίκια ή αντίδια, συν αρκετά άγρια είδη.
Το κοινό ραδίκι Κιχώριον το εντετμημένον (Cichorium intybus), είναι θαμνώδες πολυετές (perennial) βότανο με μπλε ή στο χρώμα της λεβάντας (ή σπανίως, λευκά ή ροζ) άνθη. Φυτρώνει ως άγριο φυτό στις άκρες των δρόμων στην πατρίδα του την Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική, όπου και έχει εγκλιματιστεί. Φύεται για τα φύλλα του, όπου είναι γνωστό ως φύλλα ραδικιού, αντίδι, ιταλικό ραδίκι (radicchio), βελγικό αντίδι, γαλλικό αντίδι ή λευκόφυλλο ραδίκι (witloof). Άλλες καλλιεργούμενες ποικιλίες, καλλιεργούνται για τις ρίζες τους, οι οποίες χρησιμοποιούνται ως υποκατάστατο του καφέ, παρόμοιο με τον καφέ πικραλίδας (ταραξάκο).

Το γνήσιο αντίδι (Cichorium endivia) είναι είδος το οποίο φύεται και χρησιμοποιείται ως πράσινη σαλάτα. Έχει μια ελαφρώς πικρή γεύση και του έχουν αποδοθεί με βοτανικές ιδιότητες. Τα κατσαρά αντίδια και τα πλατύφυλλα εσκαρόλ (escarole) είναι τα γνήσια αντίδια.

Το Κιχώριον (Cichorium), χρησιμεύει ως τροφή των φυτών από τις προνύμφες μερικών ειδών Λεπιδόπτερων συμπεριλαμβανομένων του Εβραϊκού Τριχώδους Χαρακτήρα (Setaceous Hebrew Character), Σκώρο Γογγύλι (Turnip Moth) και το σκώρο χόρτου (grass moth - Diasemia reticularis). συνέχεια https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%B9%CF%87%CF%8E%CF%81%CE%B9%CE%BF%CE%BD
 
Cichorium is the genus of plants in the dandelion tribe within the sunflower family. 
The genus includes two cultivated species commonly known as radishes or endives, plus several wild species.
 The common chicory (Cichorium intybus) is a bushy perennial herb with blue or lavender (or rarely, white or pink) flowers. It grows as a wild plant on roadsides in its native Europe and North America, where it has acclimatized. It is grown for its leaves, where it is known as radish leaves, endive, Italian radicchio, Belgian endive, French endive or witloof. Other cultivated varieties are grown for their roots, which are used as a coffee substitute, similar to dandelion coffee. 
The genuine endive (Cichorium endivia) is a species that grows and is used as a green salad. It has a slightly bitter taste and has been attributed with botanical properties. Curly endives and escarole are the real endives. 
Cichorium serves as plant food for the larvae of some species of Lepidoptera including the Setaceous Hebrew Character, Turnip Moth and the grass moth - Diasemia reticularis. Continuity

Ταράξακος ο φαρμακευτικός



Το Ταράξακος ο φαρμακευτικός (Taraxacum officinale), ο κοινός δανδελίων (συνήθως αποκαλείται απλά "δανδελίων" [dandelion] ή πικραλίδα), είναι ανθοφόρο ποώδες πολυετές φυτό της οικογένειας των Αστερίδων ή Συνθέτων (Asteraceae ή Compositae).

Μπορεί να βρεθεί να αναπτύσσεται στις εύκρατες περιοχές του κόσμου, στους χλοοτάπητες, τις παρυφές των δρόμων, τις διαταραγμένες όχθες, στις ακτές των υδάτινων δρόμων και άλλες περιοχές με υγρά εδάφη. Το T. officinale θεωρείται αγριόχορτο, ιδίως σε χλοοτάπητες και κατά μήκος των δρόμων, αλλά μερικές φορές χρησιμοποιείται ως ιατρικό βότανο και στην προετοιμασία τροφίμων. Το ταραξάκο, είναι γνωστό για τις κίτρινες κεφαλές του, με άνθη που μετατρέπονται σε στρογγυλά μπαλάκια από ασημί χρώματος θυσανωτούς καρπούς, οι οποίοι διασκορπίζονται στον άνεμο και που ονομάζονται τόσο στα Βρετανικά όσο και στα Αμερικανικά, "blowballs" ή "clocks".

Επιπρόσθετες ονομασίες

Άλλες ονομασίες του στην Ελλάδα είναι: ταραξάκο, ταράξακος, πικραλίδα, ραδίκι του βουνού, αγριοράδικο, μαρουλίδα, αγριομάρουλο, πικραφάνα ή πικραφάκη.

Στα αγγλικά το Taraxacum officinale, έχει πολλές κοινές ονομασίες (εκ των οποίων, ορισμένες δεν είναι πλέον σε χρήση), όπως blowball, lion's-tooth (δόντι-λιονταριού), cankerwort, milk-witch, yellow-gowan, Irish daisy, monks-head, priest's-crown και puff-ball· άλλες κοινές ονομασίες περιλαμβάνουν, faceclock, pee-a-bed, wet-a-bed, swine's snout, white endive (λευκό αντίδι) και wild endive (άγριο αντίδι).

Ετυμολογία

Φύλλο πικραλίδας (Taraxacum officinale).

Το 1753 ο Κάρολος Λινναίος, ονόμασε το είδος «Leontodon taraxacum». Το όνομα του γένους Taraxacum, πιθανώς προέρχεται από την αραβική λέξη Tharakhchakon, το οποίο αναφέρει και ο Πέρσης μουσουλμάνος ιατροφιλόσοφος του 11ου αιώνα Αβικέννας ή από την ελληνική λέξη «Ταρράξος» (Tarraxos), όπου και ήταν γνωστό κατά την αρχαιότητα.

Η ειδική ονομασία officinalis, αναφέρεται στην αξία του ως φαρμακευτικό φυτό και προέρχεται από τη λέξη opificina, αργότερα officina, που σημαίνει «εργαστήρι» ή «φαρμακείο».

Η κοινή ονομασία «δανδελίων» (dandelion), προέρχεται από τη γαλλική φράση dent de lion που σημαίνει «δόντι λιονταριού», το οποίο με τη σειρά του έχει την αφετηρία του στο λατινικό leontodon («λεοντόδους»), αναφορικά με το πριονωτού σχήματος φύλλωμα.

Το φυτό αναφέρεται επίσης και στο διάσημο βιβλίο βοτάνων Shennong pen Ts’ao (2700 π.Χ.), όπως και στο Tang Materia Medica, καθώς οι Κινέζοι χρησιμοποιούσαν το ταραξάκο τόσο ως τροφή όσο και ως φαρμακευτικό βότανο. 

Περιγραφή

Κεφαλή σε πλήρη άνθιση.

Το ταραξάκον το φαρμακευτικόν (Taraxacum officinale), φύεται από γενικά μη διακλαδισμένες κεντρικές ρίζες και παράγει ένα έως πάνω από δέκα μίσχους, οι οποίοι συνήθως είναι ύψους 5–40 εκ., αλλά ορισμένες φορές έως και 70 εκ. υψηλοί. Οι μίσχοι μπορεί να χρωματιστούν μωβ, είναι σε όρθια θέση ή χαλαροί και παράγουν κεφαλές ανθέων, που κατέχονται ως υψηλοί ή υψηλότεροι από το φύλλωμα. Το φύλλωμα, μπορεί να αυξάνεται σε όρθια θέση ή να εξαπλούται οριζοντίως· τα φύλλα έχουν μίσχους οι οποίοι είναι είτε αφτέρωτοι είτε στενο-φτέρωτοι. Οι μίσχοι, μπορεί να είναι λείοι ή αραιά καλυμμένοι με κοντές τρίχες. Τα φυτά έχουν γαλακτώδες λατέξ και τα φύλλα, είναι όλα βασικά· κάθε ανθοφόρο στέλεχος, στερείται βρακτίων και έχει μια ενιαία κεφαλή άνθους. Οι κίτρινες κεφαλές των ανθέων, στερούνται δοχείου βρακτίων και όλα τα άνθη, τα οποία ονομάζονται ανθύλλια, είναι ταινιόστενα και αμφιφυλόφιλα. Σε πολλές γενεαλογίες, οι καρποί παράγονται κυρίως από απόμιξη, παρά το γεγονός, ότι τα άνθη του τα επισκέπτονται πολλά είδη εντόμων.

Τα φύλλα έχουν μήκος 5-45 εκ. και πλάτος 1-10 εκ. και λογχοειδή στη βάση, επιμήκη ή αντωοειδούς σχήματος, με τις βάσεις σταδιακά να στενεύουν προς τον μίσχο. Τα περιθώρια των φύλλων είναι συνήθως αβαθή λοβοειδή έως βαθιά λοβοειδή και συχνά σκισμένα ή οδοντωτά με αιχμηρά ή αμβλύς οδόντες.

Οι επικάλυκες (calyculi) (βράκτια δομής, σχήματος κυαθίου [κυπέλλου], τα οποία συγκρατούν τα ανθύλλια), αποτελούνται από 12 έως 18 τμήματα: κάθε τμήμα είναι αντανακλώμενο και ενίοτε γλαυκά. Τα λογχοειδούς σχήματος βράκτια είναι σε δύο σειρές, με τις κορυφές σε σχήμα να στενεύουν σε ένα σημείο (acuminate). Τα πλάτους 14-25 χιλιοστά involucres (ένα σπονδύλωμα ή ρόδακας των βρακτίων που περιβάλλουν μια ταξιανθία (ειδικά ένα capitulum) ή στη βάση του σκιάδιου), είναι πράσινα σε σκούρο πράσινα ή καφέ-πράσινα, με τις άκρες σκούρες γκρι ή μωβ. Τα ανθύλλια αριθμούν 40 έως πάνω από 100 ανά κεφαλή, που έχουν στεφάνες άνθους που είναι κίτρινες ή πορτοκαλί-κίτρινου χρώματος.

Οι καρποί καλούνται κυψέλαι, κυμαίνονται στο χρώμα από πράσινο λαδί ή καφέ λαδί έως κιτρινωπό έως γκριζωπό, είναι λογχοειδούς σχήματος στη βάση και μήκους 2-3 χιλ. με λεπτές μύτες. Οι καρποί έχουν 4 έως 12 νευρώσεις οι οποίες έχουν αιχμηρές ακμές. Το μεταξένιο χνούδι φυτών, που σχηματίζει τα αλεξίπτωτα, είναι λευκά έως ασημί-λευκού χρώματος και πλάτους γύρω στα 6 χιλ. Τα φυτά έχουν συνήθως 24 ή 40 ζεύγη χρωμοσωμάτων, αλλά ορισμένα φυτά έχουν 16 ή 32 χρωμοσώματα. 

Ταξινομική

Ώριμος καρπός.   

Πικραλίδες της Βόρειας Αμερικής

Η ταξινομική του γένους Taraxacum, είναι περίπλοκη λόγω απομικτών και πολυπλοειδών γενεαλογιών, όπου η ταξινομία και ονοματολογική κατάσταση του Ταραξάκου του φαρμακευτικού (Taraxacum officinale), δεν έχει ακόμη επιλυθεί πλήρως. Η ταξινομική του γένους αυτού, έχει περιπλακεί από την αναγνώριση των πολυάριθμων ειδών, υποειδών και μικροειδών. Π.χ. Η χλωρίδα της Γερμανίας του Rothmaler, αναγνωρίζει περίπου 70 μικροείδη. Τα φυτά που εισήχθησαν στη Βόρεια Αμερική, είναι τριπλοειδή τα οποία αναπαράγονται με υποχρεωτική γαμετοφυτική απόμιξη. Ορισμένες αρχές, αναγνωρίζουν τρία υποείδη, του Ταραξάκου του φαρμακευτικού (Taraxacum officinale) συμπεριλαμβανομένου: Taraxacum officinale υποείδος ceratophorum (Ledeb.) Schinz πρώην Thellung, το οποίο συνήθως αποκαλείται «κοινή πικραλίδα» (common dandelion), «σαρκώδης πικραλίδα» (fleshy dandelion), «κερατώδης πικραλίδα» (horned dandelion) ή «τραχιά πικραλίδα» (rough dandelion). Είναι εγγενές στον Καναδά και τις δυτικές ΗΠΑ. Ορισμένες πηγές το κατατάσσουν ως το είδος, Taraxacum ceratophorum.
Taraxacum officinale υποείδος officinale, το οποίο συνήθως αποκαλείται «κοινή πικραλίδα» (common dandelion) ή «περιπλανώμενη πικραλίδα» (wandering dandelion).
Taraxacum officinale υποείδος vulgare (Lam.) Schinz & R. Keller, το οποίο συνήθως αποκαλείται «κοινή πικραλίδα» (common dandelion).

Τα δύο από αυτά, έχουν εισαχθεί και καθιερωθεί στην Αλάσκα και το τρίτο (υποείδος ceratophorum) είναι ιθαγενές εκεί. 

Ευρωπαϊκές πικραλίδες

Διασπορά δια του ανέμου, των σπόρων της πικραλίδας.

Η πικραλίδα (Taraxacum officinale, (dandelion)) είναι ένα δυναμικό ζιζάνιο στην Ευρώπη, με διπλοειδείς σεξουαλικούς πληθυσμούς στις νότιες περιοχές και μερικώς επικαλυπτόμενους πληθυσμούς διπλοειδών φύλων και τριπλοειδών ή τετραπλοειδών απομικτών στις κεντρικές και βόρειες περιοχές. Αυτές οι Ευρωπαϊκές πικραλίδες, μπορούν να χωριστούν σε δύο ομάδες. Η πρώτη ομάδα αναπαράγεται σεξουαλικά, όπως κάνουν τα περισσότερα σπορόφυτα. Αυτή η ομάδα αποτελείται από πικραλίδες, οι οποίες έχουν διπλοειδές σύνολο χρωμοσωμάτων και είναι σεξουαλικά αυτο-ασυμβίβαστες. Η σεξουαλική αναπαραγωγή, συνεπάγεται μείωση του αριθμού σωματικών χρωμοσωμάτων, με μειωτική διαδικασία ακολουθούμενη από μια αποκατάσταση του σωματικού αριθμού των χρωμοσωμάτων με τη γονιμοποίηση. Οι διπλοειδείς πικραλίδες, έχουν οκτώ ζεύγη χρωμοσωμάτων και η μειωτική διαδικασία είναι τακτική, με το φυσιολογικό ζευγάρωμα των ομόλογων χρωμοσωμάτων κατά το στάδιο μετάφασης Ι, της μειωτικής διαδικασίας.

Η δεύτερη ομάδα αποτελείται από πολυπλοειδείς (ως επί το πλείστον τριπλοειδείς) απομίκτες, πράγμα που σημαίνει ότι αμφότερα ένα βιώσιμο έμβρυο, καθώς και ένα λειτουργικό ενδοσπέρμιο, σχηματίζονται χωρίς προηγούμενη γονιμοποίηση. Σε αντίθεση με τα σεξουαλικά διπλοειδή, η αντιστοίχιση των χρωματοσωμάτων στη μετάφαση Ι σε τριπλοειδείς απομίκτες, είναι έντονα μειωμένος. Ωστόσο, η αντιστοίχιση εξακολουθεί να είναι επαρκής, ώστε να επιτρέπει κάποιο ανασυνδυασμό μεταξύ ομόλογων χρωμοσωμάτων. 

Οικολογία

Αγρός με πικραλίδες (Βαυαρία).

Το Taraxacum officinale είναι ιθαγενές στην Ευρώπη και την Ασία και αρχικά είχε εισαχθεί στην Αμερική ως καλλιεργούμενη τροφή. Έχει πλέον εγκλιματιστεί σε όλη τη Βόρεια Αμερική, Νότια Αφρική, Νότια Αμερική, Νέα Ζηλανδία, Αυστραλία και την Ινδία. Εμφανίζεται και στις 50 πολιτείες των ΗΠΑ όπως και στις περισσότερες επαρχίες του Καναδά. Σε ορισμένες περιοχές, όπως π.χ. στη Νότια Αφρική θεωρείται βλαβερό ζιζάνιο, και στη Βόρεια Αμερική, θεωρείται ότι είναι ενοχλητικό τόσο στα γκαζόν όπου υπάρχουν κατοικίες, όσο και στα γκαζόν τα οποία χρησιμοποιούνται για ψυχαγωγικούς λόγους. Είναι επίσης ένα σημαντικό ζιζάνιο στη γεωργία και προκαλεί σημαντική οικονομική ζημία λόγω της μόλυνσής του σε πολλές καλλιέργειες σε παγκόσμια κλίμακα.

Η πικραλίδα είναι ένας κοινός αποικιστής των διαταραγμένων οικοτόπων, τόσο από τους άνεμο-εμφυσούμενους σπόρους και βλάστηση των σπόρων από την τράπεζα σπόρων. Οι σπόροι παραμένουν ζωντανοί στην τράπεζα σπόρων για πολλά έτη, με μια μελέτη να δείχνει τη βλάστηση ύστερα από εννέα χρόνια. Αυτό το είδος, είναι ένας κάπως εύκαρπος παραγωγός σπόρων, με 54 έως 172 σπόρους να παράγονται ανά κεφαλή και μόνο ένα φυτό, μπορεί να παράγει περισσότερους από 5.000 σπόρους ανά έτος. Εκτιμάται ότι περισσότεροι από 97.000.000 σπόροι/εκτάριο θα μπορούσαν να παράγονται ετησίως από ένα πυκνό βάθρο πικραλίδων. Όταν απελευθερώνονται, οι σπόροι μπορεί να εξαπλωθούν από τον άνεμο έως και αρκετές εκατοντάδες μέτρα μακριά από την πηγή τους. Οι σπόροι είναι επίσης ένας κοινός μολυντής στους σπόρους σοδειάς και κτηνοτροφικής. Τα φυτά προσαρμόζονται στα περισσότερα εδάφη και οι σπόροι, δεν εξαρτώνται από τις χαμηλές θερμοκρασίες πριν βλαστήσουν, αλλά δεν θα πρέπει να είναι σε βάθος μεγαλύτερο των 2,5 εκ. εντός του εδάφους.

Αν δεν είναι στην άνθιση, το είδος αυτό ενίοτε συγχέεται με άλλα, όπως τη Chondrilla juncea, η οποία έχει παρόμοιους βασικούς ρόδακες φυλλωμάτων. Ένα άλλο φυτό, το οποίο μερικές φορές αναφέρεται ως πικραλίδα φθινοπώρου (fall dandelion - Scorzoneroides autumnalis), είναι πολύ παρόμοιο με την πικραλίδα, αλλά, αργότερα παράγει «κίτρινους αγρούς».

Το T. officinale, έχει ένα αρχείο απολιθωμάτων το οποίο στην Ευρώπη, μας πηγαίνει πίσω στην εποχή των παγετώνων και τη μεσοπαγετωνική εποχή.

 Χρήσεις

Ενώ η πικραλίδα θεωρείται από πολλούς κηπουρούς και ιδιοκτήτες γκαζόν, ως ένα αγριόχορτο, το φυτό έχει πολλές μαγειρικές και φαρμακευτικές χρήσεις. Τα άνθη του χρησιμοποιούνται για να φτιάξουν κρασί πικραλίδας, τα χόρτα χρησιμοποιούνται στις σαλάτες, οι ρίζες έχουν χρησιμοποιηθεί για να κάνουν ένα υποκατάστατο του καφέ (όταν ψήνονται και αλέθονται σε σκόνη) και το φυτό χρησιμοποιήθηκε από τους ιθαγενείς Αμερικανούς ως τροφή και φάρμακο. 

Μαγειρική

Πιάτο από σοταρισμένα χόρτα πικραλίδας, με ρύζι Wehani.

Οι πικραλίδες συλλέγονται είτε άγριες είτε καλλιεργούνται σε μικρή κλίμακα, ως φυλλώδες λαχανικό. Τα φύλλα, μπορούν να καταναλωθούν είτε μαγειρεμένα είτε ωμά σε διάφορες μορφές, όπως σε σούπα ή σαλάτα. Είναι ίσως πιο κοντά σε χαρακτήρα, με τα πράσινα της μουστάρδας. Συνήθως τα νεαρά φύλλα και οι ανθοφόροι οφθαλμοί (τα μπουμπούκια) τρώγονται ωμά σε σαλάτες, ενώ τα μεγαλύτερης ηλικίας φύλλα μαγειρεύονται. Τα ακατέργαστα φύλλα έχουν μια ελαφρώς πικρή γεύση. Η σαλάτα πικραλίδας, συχνά συνοδεύεται με βραστά αυγά. Τα φύλλα είναι πλούσια σε βήτα-καροτένιο, βιταμίνη C και σίδηρο, περιέχοντας περισσότερο σίδηρο και ασβέστιο απ'ότι το σπανάκι.

Τα άνθη πικραλίδας, μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να παρασκευάσουν κρασί πικραλίδας, για το οποίο υπάρχουν πολλές συνταγές. Τα περισσότερα από αυτά περιγράφονται με μεγαλύτερη ακρίβεια ως «πικραλιδαρωματισμένος οίνος», όπως κάποιο άλλο είδος χυμού ή εκχυλίσματος το οποίο χρησιμεύει ως το κύριο συστατικό. Επίσης, έχει χρησιμοποιηθεί σε ένα εποχικό είδος μπύρας η οποία ονομάζεται Pissenlit (η Γαλλική λέξη για την πικραλίδα, που κυριολεκτικά σημαίνει «βρέξε το κρεβάτι») και η οποία παρασκευάζεται από την «Brasserie Fantôme» στο Βέλγιο. Το «Dandelion and burdock» («Πικραλίδα και τρίβολος») είναι ένα ανθρακούχο αναψυκτικό, το οποίο είναι από καιρό δημοφιλές στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Άλλη μια συνταγή χρήσης του φυτού, είναι η μαρμελάδα από άνθη πικραλίδας. Στη Σιλεσία καθώς επίσης και σε άλλα μέρη της Πολωνίας και του κόσμου. Επίσης, τα άνθη πικραλίδας, χρησιμοποιούνται για να κάνουν ένα σιρόπι υποκατάστατο του μελιού, με την προσθήκη λεμονιού (αποκαλούμενο Μαϊό-μελο (May-honey)). Η ρίζα της φρυγμένης (ψημένης) και αλεσμένης πικραλίδας, μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως ένα μη καφεϊνούχο υποκατάστατο του καφέ.

 Βοτανική ιατρική

Όταν εκριζωθεί η πικραλίδα, η ρίζα της μπορεί να παραμείνει στο έδαφος και έτσι να δημιουργηθεί ένα νέο φυτό.

Ιστορικά, η πικραλίδα ήταν περιζήτητη για μια ποικιλία από φαρμακευτικές ιδιότητες, καθώς περιέχει ένα μεγάλο αριθμό φαρμακολογικά δραστικών ενώσεων. Η πικραλίδα περιέχει φλαβονοειδή όπως λουτεολίνη, απιγενίνη και isoquercitrin (μια σαν την κουερσετίνη ένωση), καθώς επίσης καφεϊκό και χλωρογενικό οξύ. Η πικραλίδα περιέχει επίσης τερπενοειδή, τριτερπένια και σεσκιτερπένια. Η πικραλίδα έχει χρησιμοποιηθεί ως βοτανική θεραπεία στην Ευρώπη, τη Βόρεια Αμερική και την Κίνα. «Εμπειρική παραδοσιακή εφαρμογή της πικραλίδας σε ανθρώπους, ιδίως για τη θεραπεία πεπτικών διαταραχών, υποστηρίζεται από φαρμακολογικές έρευνες. Ορισμένα αποτελέσματα π.χ. σχετικά με πιθανή διουρητική δράση, είναι ακόμη αντιφατικά και απαιτούν ενδελεχή επανέρευνα».

Έχει χρησιμοποιηθεί στη βοτανική ιατρική για τη θεραπεία λοιμώξεων, προβλημάτων χολής (ως χολαγωγό) καθώς διεγείρει τις εκκρίσεις της χολής και κρατά τη χοληστερίνη σε χαμηλά επίπεδα.Τονώνει τις λειτουργίες του ήπατος, καθώς και ως ευστόμαχο τονωτικό.Το ταραξάκο έχει δύο ιδιαίτερα σημαντικές χρήσεις: να προάγει το σχηματισμό της χολής και να απομακρύνει από το σώμα το περίσσειο ύδωρ, σε οιδηματώδεις συνθήκες που προκύπτουν από προβλήματα στο ήπαρ.Ειδικότερα η ρίζα, επηρεάζει όλες τις μορφές των εκκρίσεων από το σώμα. Ενεργώντας στην αφαίρεση των δηλητηρίων από το σώμα, δρα ως τονωτικό καθώς επίσης και ως διεγερτικό.

Η ρίζα της πικραλίδας είναι ένα καταχωρημένο φάρμακο στον Καναδά, πωλούμενο κυρίως ως διουρητικό. Η πικραλίδα χρησιμοποιείται στη βοτανική ιατρική, ως ένα ήπιο καθαρτικό για την αύξηση της όρεξης και ως ένα πικρό φυτό για τη βελτίωση της πέψης. Το γαλακτώδες λατέξ του έχει χρησιμοποιηθεί ως κουνουπο-απωθητικό και ως λαϊκό φάρμακο, για τη θεραπεία των κρεατοελιών.

Με πολλή χαμηλή ή και καθόλου τοξικότητα, το T. officinale μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε καθημερινή βάση, ως αφέψημα όπως το τσάι.

Σαν αφέψημα, το ταραξάκο καταπολεμά τη δυσκοιλιότητα, είναι εξαιρετικό τονωτικό για το συκώτι και το βοηθά να απομακρύνει τις κάθε προέλευσης τοξίνες.

Γι'αυτό το λόγο το ταραξάκο βοηθάει αποτελεσματικά, ενώ συντελεί δραστικά και στην καύση των λιπών. Πρόκειται για φυτό με διουρητικές ιδιότητες που όμως δεν δημιουργεί απώλειες καλίου, όπως συμβαίνει με κάποια διουρητικά, καθώς περιέχει άφθονη ποσότητα και όσο το καταναλώνουμε, άλλο τόσο τροφοδοτεί τον οργανισμό μας.

 Προετοιμασία - δοσολογία

Χρησιμοποιείται ολόκληρο το φυτό, πριν την ανθοφορία του, τα φύλλα κατά την ανθοφορία και η ρίζα μόνη της, το φθινόπωρο.

 Έγχυση: Σε ένα φλιτζάνι βραστό νερό, εμβρέχονται 2 κτγ. από το φυτό ή τη ρίζα και πίνονται ημερησίως ½ έως 1 χλιαρό ή κρύο φλιτζάνι.
 

Αφέψημα: Λαμβάνονται 4 oz (113 γραμ.) και 2 pt. (1.140 ml)· σιγοβράζουν έως ότου μείνουν 570 ml και σουρώνονται. Λαμβάνονται 3 κτσ. έξη φορές ημερησίως. 

Κρύο εκχύλισμα: Λαμβάνονται 2 κτγ. από το φυτό με 1 φλιτζάνι νερό· και αφήνονται για 8 ώρες. 

Χυμός: Ως εαρινό τονωτικό, 1 κτγ. πιεσμένο χυμό από τα γαλακτοφόρα φύλλα. Μια έως τρεις φορές ημερησίως.

Θεραπεία ταραξάκο: Χρησιμοποιούνται 2 κτγ. φρέσκια ρίζα και φύλλα με ½ φλιτζάνι νερό· βράζονται σύντομα και κατόπιν σουρώνονται για 15 λεπτά. Λαμβάνεται ½ φλιτζάνι, πρωί και βράδυ. Επιπλέον, λαμβάνονται 1 έως 2 ποτήρια με νερό με 3 κτσ. (πιεσμένα από τη ρίζα και τα φύλλα) ανά ποτήρι. Τα φύλλα χρησιμοποιούνται για σαλάτα. 

Λοιπά

Από τα άνθη, μπορούν να ληφθούν κίτρινα ή πράσινα χρώματα βαφής, αλλά, από τις ρίζες του φυτού, μπορεί να ληφθεί λίγο χρώμα.

Το T. officinale είναι τροφή για τις κάμπιες αρκετών λεπιδοπτέρων (πεταλούδες και νυχτοπεταλούδες), όπως η tortrix moth Celypha rufana.

Στη λαϊκή δεισιδαιμονία, λέγεται ότι αν κάποιος δει ταραξάκον στον ύπνο του, θα έχει κακοτυχία. 

Τοξικότητα

Το Ταραξάκον το φαρμακευτικόν (Taraxacum officinale), έχει συνδεθεί με κρούσματα της ασθένειας των ίππων. 

«Dandelion Root Project»

Το «Dandelion Root Project» ξεκίνησε το 2009, σε μια προσπάθεια να διερευνηθεί η αντικαρκινική δράση του εκχυλίσματος της ρίζας της πικραλίδας κατά των καρκινικών κυττάρων στο εργαστήριο (σε κύτταρα και σε ζωικά μοντέλα).  https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A4%CE%B1%CF%81%CE%AC

Σήμερα 1 Μαϊου Κυριακή Του Θωμά

Γραμματόσημο από τη σειρά ΑΓΡΙΟΛΟΥΛΟΥΔΑ των ΕΛΤΑ
Γραμματόσημο από τη σειρά ΑΓΡΙΟΛΟΥΛΟΥΔΑ των ΕΛΤΑ σχεδ. Β. Κωνσταντινέα

Σήμερα 1 Μαϊου Κυριακή Του Θωμά,Προφήτου Ιερεμία, Αγίου Πανάρετου, Οσίας Ισιδώρας, Αγίας Ταμάρας, Αγίου Φιλοσόφου

Χρόνια Πολλά!
Ιερεμίας
Πανάρετος, Παναρέτη
Ισιδώρα, Ταμάρα
Φιλόσοφος, Φιλοσοφία, 
Θωμάς, Θωμαή
Εργατική Πρωτομαγιά / Διεθνής Ημέρα Εργατών
Παγκόσμια Ημέρα για τη Νομιμοποίηση της Κάνναβης
για μεγέθυνση ροδάκι να ανοίξει με φακό


Ἡ Ὁσία Ἰσιδώρα ἡ διὰ Χριστὸν Σαλή


Ἀναφέρεται στὰ Γεροντικὰ ὅτι ὁ Ὅσιος Πιτυροῦν († 29 Νοεμβρίου) πληροφορήθηκε ἀπὸ τὸν Κύριο γιὰ τὴν ἀρετὴ τῆς Ὁσίας Ἰσιδώρας καὶ ἀφοῦ ἐπισκέφθηκε τὴ μονὴ αὐτῆς ζήτησε νὰ συγκεντρωθοῦν ὅλες οἱ μοναχές. Ὅταν ἦλθαν αὐτές, ὁ Ὅσιος Πιτυροῦν δὲν διέκρινε σὲ καμία φωτοστέφανο, ὅπως εἶχε ἀπὸ τὸν Θεὸ ἐπιβεβαιωθεῖ ὅτι θὰ ἔχει ἡ Ὁσία Ἰσιδώρα. Τότε ζήτησε νὰ πληροφορηθεῖ ἐὰν ὑπῆρχε ἄλλη μοναχὴ στὴ μονή. Ἀναφέρθηκε λοιπὸν στὸν Ἅγιο ὅτι ὑπῆρχε μία σαλή. Ὁ Ὅσιος Πιτυροῦν παρακάλεσε νὰ κληθεῖ καὶ ἡ σαλή. Κατὰ ...
περισσότερα.

Ἡ Ἁγία Ταμάρα ἡ βασίλισσα


Ἡ Ἁγία Ταμάρα ἡ Μεγάλη, βασίλισσα τῆς Γεωργίας, γεννήθηκε περὶ τὸ 1165 καὶ καταγόταν ἀπὸ τὴν ἀρχαία γεωργιανὴ δυναστεία τῶν Μπαγκραντίντ. Τὸ 1178 συνεβασίλευσε μὲ τὸν πατέρα της Γεώργιο τὸν Γ’. Ἡ βασιλεία τῆς Ταμάρας ἔμεινε γνωστὴ στὴ Γεωργιανὴ Ἱστορία ὡς Χρυσὴ Ἐποχή. Ἡ Ἁγία διακρινόταν γιὰ τὴν μεγάλη εὐλάβειά της καὶ τὸ ἱεραποστολικό της ἔργο.  Συνεχίζοντας τὸ ἔργο τοῦ παπποῦ της,  Ἁγίου Δαβὶδ († 26 Ἰανουαρίου), διέδωσε τὸν Χριστιανισμὸ σὲ ὅλη τὴν Γεωργία καὶ ἀνήγειρε ναοὺς καὶ μον ...
περισσότερα..

Ὁ Ὅσιος Παφνούτιος ὁ Θαυματουργός


Ὁ Ὅσιος Παφνούτιος τοῦ Μπορόβκ, κατὰ κόσμον Παρθένιος, ἔζησε κατὰ τὸν 13ο καὶ 14ο αἰώνα μ.Χ. Ὁ πατέρας του ὀνομαζόταν Ἰωάννης. Σὲ ἡλικία εἴκοσι ἐτῶν ὁ Παρθένιος ἔφυγε κρυφὰ ἀπὸ τὴν πατρικὴ οἰκία καὶ κατέφυγε σὲ μοναστήρι. Τὸ 1414 κείρεται μοναχὸς στὴ μονὴ Ποκρόβσκι Βισότσκι τῆς πόλεως Μπορὸβκ καὶ ὀνομάζεται Παφνούτιος. Ὅταν πέθανε ὁ ἡγούμενος τῆς μονῆς, ὁ Ὅσιος ἐξελέγη στὴ θέση του. Τὸ 1426 χειροτονεῖται πρεσβύτερος ἀπὸ τὸν Μητροπολίτη Κιέβου Φώτιο. Σὲ ἡλικία πενήντα ἑνὸς ἐτῶν ὁ Ὅσιος Παφνούτ ...
περισσότερα...

Ὁ Προφήτης Ἱερεμίας


Ὁ Προφήτης Ἱερεμίας γεννήθηκε πιθανῶς κατὰ τὸ 650 π.Χ., στὴν μικρὴ πόλη τῆς φυλῆς Βενιαμὶν Ἀναθώθ, βορειοανατολικὰ τῆς Ἱερουσαλήμ. Ὁ πατέρας του ἦταν ἱερέας καὶ ὀνομαζόταν Χελκίας. Ἀνατράφηκε στὴν ἱερατικὴ αὐτὴ οἰκογένεια μὲ αὐστηρότητα. Μελετοῦσε τοὺς πρὸ αὐτοῦ Προφῆτες Ἡσαΐα καὶ Ὠσηέ. Νεότατος στὴν ἡλικία, περίπου 23 – 25 ἐτῶν, περὶ τὸ 627 – 625 π.Χ., καλεῖται ἀπὸ τὸν Θεὸ στὸ προφητικὸ ἀξίωμα. Ἀνταποκρίνεται στὸ θέλημα τοῦ Κυρίου καὶ ἔτσι τὸ ὄνομά του (Ἱερεμίας), ποὺ σημαίνει ὁ Θεὸς ἀνυψώνε ...
περισσότερα...

Ἡ Ψηλάφησις τοῦ Ἀποστόλου Θωμᾶ


Σὲ ἕξι μέρες ὁ Θεὸς κατασκεύασε καὶ διακόσμησε ὅλο τὸ αἰσθητὸ τοῦτο σύμπαν, ἐπίσης ἔπλασε καὶ ζωοποίησε τὸ μόνο ζῶο μὲ αἴσθηση καὶ νοῦ, τὸν ἄνθρωπο. Κατὰ τὴν ἕβδομη μέρα κατέπαυσε ἀπὸ ὅλα τὰ ἔργα Του, ὅπως μας δίδαξε τὸ Ἅγιο Πνεῦμα μὲ τὴ γλώσσα τοῦ Μωϋσῆ. «Καὶ εὐλόγησε ὁ Θεὸς τὴν ἑβδόμη μέρα καὶ τὴν ἁγίασε». Πῶς λοιπὸν εὐλόγησε καὶ ἁγίασε αὐτὴ τὴν ἡμέρα, στὴν ὁποία δὲν ἔπραξε τίποτα; Πῶς δὲν εὐλόγησε τὴν «μία» τὴν πρώτη ποὺ εἶναι ὑπερεξαίρετη κατὰ τὴν ὁποία παρήγαγε τὸ σύμπαν ἀπὸ τὸ μὴ ὅν; ...
περισσότερα...

Σάββατο 30 Απριλίου 2022

Σήμερα 30 Απριλίου Αγίου Ιακώβου του Αποστόλου

Γραμματόσημο από τη σειρά ΑΓΡΙΟΛΟΥΛΟΥΔΑ των ΕΛΤΑ
Γραμματόσημο από τη σειρά ΑΓΡΙΟΛΟΥΛΟΥΔΑ των ΕΛΤΑ σχεδ. Β.Κωνσταντινέα

Σίλυβο το Μαριανό - Γαϊδουράγκαθο Είναι διετής θάμνος, αυτοφυής της Νοτίου Ευρώπης που έχει ύψος μέχρι 2 μέτρα και διάμετρο έως ένα μέτρο και κάθετο ριζικό σύστημα.

--------------------------------

Σήμερα 30 Απριλίου Ανακομιδή Τιμίων Λειψάνων Αγίας Αργυρής, Αγίου Δονάτου, Αγίου Ιακώβου του Αποστόλου

Χρόνια Πολλά! 

Ιάκωβος, Ιακωβίνα, Αργυρή, Αργυρώ, Ασημάκης, Ασημίνα, Μαλαματένια, Δονάτος, Δονάτα,

για μεγέθυνση ροδάκι να ανοίξει με φακό

30 ΑΠΡΙΛΙΟΥ

Ἀνακομιδὴ Τιμίων Λειψάνων Ἁγίας Ἀργυρῆς τῆς Νεομάρτυρος

Ἡ μνήμη τῆς Ἁγίας Ἀργυρῆς τῆς Νεομάρτυρος, τιμᾶται ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία στὶς 5 Ἀπριλίου ὅπου καὶ ὁ βίος της. Στὶς 30 Ἀπριλίου 1725 ἐτελεῖται ἡ ἀνακομιδὴ τῶν λειψάνων της, ἐπειδὴ ζήτησε τοῦτο πολὺς κόσμος ποὺ ἐγνώριζε τὰ βάσανα ποὺ ὑπέφερε ἐπὶ τόσα χρόνια ἡ Ἀργυρή. Κατὰ τὴν ἀνακομιδή, τὴ βρῆκαν ὁλόσωμη νὰ εὐωδιάζει. Ἀμέσως εἰδοποίησαν τὸν Πατριάρχη Παΐσιο, ὁ ὁποῖος ἀφοῦ ἐρεύνησε αὐτοπροσώπως καὶ εἶδε μὲ τὰ μάτια του τὸ θαῦμα, ἐλειτούργησε μὲ ὅλη τὴν Ἱερὰ Σύνοδο καὶ διέταξε νὰ θέσουν τὸ ἅγιο λείψα ...
περισσότερα.

Ὁ Ἅγιος Ἰάκωβος ὁ Ἀπόστολος


Ὁ Ἀπόστολος Ἰάκωβος ἦταν υἱὸς τοῦ Ζεβεδαίου καὶ τῆς Σαλώμης καὶ πρεσβύτερος ἀδελφὸς τοῦ Εὐαγγελιστοῦ Ἰωάννου. Καταγόταν καὶ αὐτὸς ἀπὸ τὴν Βησθαϊδὰ τῆς Γαλιλαίας. Ἀσχολοῦνταν μὲ τὴν ἁλιεία στὴν λίμνη τῆς Γεννησαρὲτ μαζὶ μὲ τὸν Ἰωάννη, ἔχοντας καὶ οἱ δύο μαζί τους καὶ τὸν πατέρα τους, καθὼς καὶ πολλοὺς ἐργάτες. Εἶχαν δικό τους πλοῖο καὶ συνεργάτης τους ἦταν καὶ ὁ Ἀπόστολος Πέτρος. Παρόλα αὐτὰ ὅταν ἄκουσαν τὸ κήρυγμα τοῦ Ἰησοῦ «ἀφέντες τὸν πατέρα αὐτῶν Ζεβεδαῖον ἐν τῷ πλοίῳ μετὰ τῶν μισθωτῶν ἀπῆ ...
περισσότερα...

Ὁ Ἅγιος Μάξιμος ὁ Μάρτυρας


Ὁ Ἅγιος Μάρτυς Μάξιμος, τελειώθηκε μαρτυρικὰ στὴν Ἔφεσο, ἀφοῦ τοῦ διαπέρασαν τὴν κοιλιὰ μὲ ξίφος.
περισσότερα...

Οἱ Ἅγιοι Ἰσίδωρος, Ἠλίας καὶ Παῦλος οἱ Μάρτυρες


Οἱ Ἅγιοι Μάρτυρες Ἰσίδωρος, Ἠλίας καὶ Παῦλος μαρτύρησαν στὴν Κορδούη τῆς Ἱσπανίας.
περισσότερα...

Ὁ Ἅγιος Ἀφροδίσιος ὁ Ἱερομάρτυρας καὶ οἱ σὺν αὐτῷ τριάντα Μάρτυρες


Ὁ Ἅγιος Ἱερομάρτυρας Ἀφροδίσιος ἦταν πρεσβύτερος τῆς Ἐκκλησίας καὶ μαρτύρησε στὴν Ἀλεξάνδρεια μαζὶ μὲ ἄλλους τριάντα Χριστιανούς.
περισσότερα...

Ὁ Ἅγιος Δονάτος Ἐπίσκοπος Εὐροίας


Ὁ Ἅγιος Δονάτος ἔζησε κατὰ τοὺς χρόνους τοῦ αὐτοκράτορος Θεοδοσίου τοῦ Μεγάλου (37 – 395 μ.Χ.). Γεννήθηκε περὶ τὸ 330 μ.Χ. στὴν Εὔροια καὶ μορφώθηκε στὸ Βουθρωτὸ τῆς Ἠπείρου. Σὲ ἡλικία τριάντα ἐτῶν χειροτονήθηκε Ἐπίσκοπος Εὐροίας καὶ ἀρχιεράτευσε ἐπὶ ἑξήντα χρόνια. Μετεῖχε δὲ στὴν Β’ Οἰκουμενικὴ Σύνοδο. Ἄλλες πηγὲς θεωροῦν ὅτι ὁ Ἅγιος καταγόταν ἀπὸ τὴ Δύση, ἀφοῦ τὸ ὄνομα αὐτὸ ἦταν πολὺ διαδεδομένο ἐκεῖ. Στὶς λατινικὲς πηγὲς παρατηρεῖται σύγχυση μεταξὺ τοῦ Ἁγίου Δονάτου, Ἐπισκόπου Εὐροίας, κα ...
περισσότερα...

Ὁ Ἅγιος Λαυρέντιος ὁ Ἱερομάρτυρας καὶ οἱ σὺν αὐτῷ μαρτυρήσαντες


Ὁ Ἅγιος Ἱερομάρτυρας Λαυρέντιος καταγόταν ἀπὸ τὴν Ἱσπανία ἢ τὴ Γαλλία καὶ ἦταν ὑπὸ τὴν πνευματικὴ καθοδήγηση τοῦ Ἁγίου Γαυδεντίου, Ἐπισκόπου τῆς πόλεως Νοβάρα († 22 Ἰανουαρίου).Μαρτύρησε, τὸ ἔτος 397 μ.Χ., μαζὶ μὲ μία ὁμάδα Χριστιανῶν παίδων, ποὺ κατηχοῦσε.
περισσότερα...

Ὁ Ἅγιος Ἐρκονγουάλδος Ἐπίσκοπος Λονδίνου


Ὁ Ἅγιος Ἐρκονγουάλδος ἦταν Ἀγγλοσάξονας καὶ καταγόταν ἀπὸ εὐγενὴ οἰκογένεια. Ἀποσύρθηκε ἀπὸ τὸν ἐγκόσμιο βίο καὶ ἔγινε μοναχός. Ἵδρυσε δυὸ μεγάλες μονές. Στὴν πρώτη, ποὺ ἦταν γυναικεία, ἐγκατέστησε ὡς ἡγούμενη ἡ ἀδελφή του Ἁγία Ἐδιλμπούργκα († 7 Ἰουλίου). Ἡ ἀνδρικὴ μονὴ ἔκειτο στὴν περιοχὴ τοῦ Τσέρτσεϊ, πλησίον τοῦ ποταμοῦ Τάμεση. Τὸ ἔτος 675 μ.Χ. ὑποχρεώθηκε ἀπὸ τὸν Ἅγιο Θεόδωρο Ταρσοῦ, Ἀρχιεπίσκοπο Καντουαρίας, νὰ ἀφήσει τὴν προσφιλή του ἡσυχία καὶ νὰ χειροτονηθεῖ Ἐπίσκοπος Λονδίνου. Ἐξασφ ...
περισσότερα...

Ὁ Ὅσιος Κλήμης ὁ Ὁμολογητής ὁ Ὑμνογράφος


Ὁ Ὅσιος Κλήμης, ὁ Ὑμνογράφος, ἔζησε μεταξὺ τοῦ 8ου καὶ 9ου αἰῶνος μ.Χ. καὶ ἦταν μοναχὸς στὴ μονὴ Στουδίου, ὑπὸ τὴν πνευματικὴ καθοδήγηση τοῦ Ὁσίου Θεοδώρου στοῦ Στουδίτου († 11 Νοεμβρίου), τὸν ὁποῖο καὶ διαδέχθηκε στὴν ἡγουμενία. Ὑπῆρξε ἀπὸ τοὺς ἔνθερμους ὑποστηρικτὲς τῆς προσκυνήσεως τῶν ἱερῶν εἰκόνων καὶ ὑπέστη διωγμοὺς καὶ ἐξορίες. Γι’ αὐτὸ καὶ πέθανε στὴν ἐξορία, ὡς Ὁμολογητής.Ὁ Ὅσιος Κλήμης συνέθεσε πολλοὺς Κανόνες καὶ ἄλλα ἐκκλησιαστικὰ τροπάρια. Ἀπὸ τοὺς Κανόνες αὐτοῦ, παρελήφθησαν στ ...
περισσότερα...

Εὕρεσις Τιμίων Λειψάνων Ἁγίου Βασιλέως τοῦ Ἱερομάρτυρος


Ὁ Ἅγιος Βασιλέας ὁ Ἱερομάρτυρας ἦταν Ἐπίσκοπος Ἀμασείας καὶ ἡ μνήμη του τιμᾶται στὶς 26 Ἀπριλίου ὅπου καὶ ὁ βίος του.
περισσότερα...

Ὁ Ἅγιος Σίμων Μητροπολίτης Μόσχας


Ὁ Ἅγιος Σίμων ἦταν μοναχὸς στὴ μονὴ τῆς Ἁγίας Τριάδος τοῦ Ὁσίου Σεργίου καὶ τὸν Σεπτέμβριο τοῦ ἔτους 1495 ἐξελέγη Μητροπολίτης Μόσχας, κοιμήθηκε μὲ εἰρήνη τὸ ἔτος 1511 καὶ ἐνταφιάσθηκε στὸ ναὸ τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου τοῦ Κρεμλίνου.
περισσότερα...

Ὁ Ἅγιος Ἰγνάτιος Ἐπίσκοπος Σταυρουπόλεως


Ὁ Ἅγιος Ἰγνάτιος (Μπριαντσιανίνωφ) γεννήθηκε τὸ ἔτος 1807 μ.Χ. στὴν κωμόπολη Ποκρὸφσκ τῆς ἐπαρχίας Βολογκντὰ τῆς Ρωσίας ἀπὸ οἰκογένεια εὐγενῶν. Τὸ κατὰ κόσμον ὄνομά του ἦταν Δημήτριος. Ὁ τόπος ὅπου μεγάλωσε ὁ Ἅγιος ἦταν γεμάτος ἀπὸ μονὲς καὶ σκῆτες καὶ γι’ αὐτὸ τὸν λόγο ὀνομαζόταν «Θηβαΐδα τῆς Ρωσίας». Τὸ πνευματικὸ αὐτὸ περιβάλλον ἐπέδρασε πολὺ στὴ διαμόρφωση τῆς προσωπικότητας τοῦ Ἁγίου καὶ στὴν καλλιέργεια τῆς εὐσέβειάς του. Ὁ πατέρας του τὸν ἔγραψε στὴν αὐτοκρατορικὴ σχολὴ πολέμου στὴν Ἁ ...
περισσότερα...

Ἀνακομιδὴ Τιμίων Λειψάνων Ἁγίου Νικήτα Ἀρχιεπισκόπου Νόβγκοροντ


Τὴν μνήμη τοῦ Ἁγίου Νικήτα Ἀρχιεπισκόπου Νόβγκοροντ τιμᾶται ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία στὶς 31 Ἰανουαρίου.Τὰ ἱερὰ λείψανα τοῦ Ἁγίου Νικήτα, ἀνεκομίσθηκαν τὸ ἔτος 1558.
περισσότερα...



Silybum marianum Γαϊδουράγκαθο



Silybum marianum Γαϊδουράγκαθο  agriamanitaria

Τα κεφάλια του Silybum marianum Γαϊδουράγκαθο μαγειρεύονται εναλλακτικά αντί της αγκινάρας, ενώ τα τρυφερά βλαστάρια και οι ρίζες τρώγονται ωμά ή μαγειρεμένα. Στοιχεία από έρευνες φαίνεται να δείχνουν ότι η σοβαρή βλάβη του ήπατος που προκαλείται από τη κατάποση του θανατηφόρου μανιταριού Amanita phalloides μπορεί να προληφθεί αποτελεσματικά όταν η χορήγηση της σιλυβίνης ξεκινάει εντός 48 ωρών από τη λήψη του μανιταριού.

Επιστημονική ονομασία: Silybum marianum (L.) Gaertn.

Συνώνυμα: Carduus marianus L

Ελληνική ονομασία: Σίλυβο το μαριανό

Κοινές ονομασίες: κουφάγκαθο, αγκάβατος, κάρδος, σίλυβο.

Περιγραφή, Βιότοπος:

Είναι διετές θάμνος, αυτοφυές της Νοτίου Ευρώπης που έχει ύψος μέχρι 2 μέτρα και διάμετρο έως ένα μέτρο και κάθετο ριζικό σύστημα.

Τα φύλλα είναι άμισχα, κατ’ εναλλαγή, είναι πράσινα με χαρακτηριστικά άσπρα σημάδια σαν φλέβες και καταλήγουν σε κίτρινες άκανθες, στη βάση του φυτού είναι πολύ μεγάλα και ανοιχτοπράσινα.

Το άνθος του είναι στρογγυλό σαν σφαίρα, με αγκάθια και έχει κόκκινο-μωβ χρώμα, τα βράκτια φύλλα που περιβάλλουν την ανθοδόχη έχουν οβάλ σχήμα.

Το συναντάμε κυρίως σε ακαλλιέργητες περιοχές, σε χερσότοπους, σε ορεινές και πετρώδεις περιοχές αλλά και σε πεζοδρόμια ή στην άκρη της ασφάλτου, έχοντας την τάση να εμφανίζεται σε ανασκαμμένα ή διαταραγμένα εδάφη.

Συλλέγονται στο τέλος του καλοκαιριού κυρίως οι σπόροι από τα άνθη του που έχουν και τη μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε δραστικές ουσίες. Κόβουμε το κεφάλι από τα γαϊδουράγκαθα όταν έχουν ξεραθεί καλά μετά βγάζουμε του σπόρους από το κέντρο και τους αφήνουμε να ξεραθούν.

Τα λευκά σημάδια σαν φλέβες στα πράσινα φύλλα του, προκλήθηκαν όταν έπεσαν πάνω στο φυτό σταγόνες από το γάλα της Παρθένου Μαρίας και για αυτό πήρε το αγγλικό του Mary thistle (αγκάθι της Μαρίας).



Συστατικά:

Το Silybum marianum Γαϊδουράγκαθο περιέχει σιλυμαρίνη, τυραμίνη, ισταμίμη, κινικίνη, φλαβονικά γλυκοσίδια, άλατα νιτρικού οξέος, νιτρικό κάλιο και αιθέριο έλαιο.




Εδωδιμότητα:


Τα κεφάλια μαγειρεύονται εναλλακτικά αντί της αγκινάρας, ενώ τα τρυφερά βλαστάρια και οι ρίζες τρώγονται ωμά ή μαγειρεμένα.

Το έλαιο που βγαίνει από του σπόρους χρησιμοποιείται ως φωτιστικό, ενώ οι ψημένοι σπόροι μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως υποκατάστατο του καφέ.

Μελισσοκομικό φυτό:

Πολύ καλό μελισσοκομικό φυτό, ανθίζει την άνοιξη και οι μέλισσες συλλέγουν πολύ νέκταρ και γύρη.

Γαϊδουράγκαθο και Θεραπευτικές ιδιότητες:

Η παραδοσιακή ιατρική έχει βασιστεί στους σπόρους του γαϊδουράγκαθου για τη θεραπεία ασθενειών του ήπατος, για πάνω από 2.000 χρόνια, σε πολλές κοινωνίες σε όλο τον κόσμο.

Το γαϊδουράγκαθο είναι το κύριο γιατρικό που χρησιμοποιείται για τη τόνωση και τη προστασία του συκωτιού από λοιμώξεις, κατανάλωση αλκοόλ ή χημειοθεραπείες.

Το γαϊδουράγκαθο μπορεί να βοηθήσει στο να περιοριστούν οι βλάβες στο συκώτι αλλά και στην αναγέννηση των κυττάρων του, στη προστασία και θεραπεία του ήπατος από ασθένειες όπως κίρρωση, ίκτερο και ηπατίτιδα.

Μειώνει την καταστροφή των κυττάρων που προκαλείται από την ακτινοβολία και την χημειοθεραπεία. Μειώνει τη χοληστερίνη, τα τριγλυκερίδια, τη πίεση και το ζάχαρο. Χρησιμοποιείτε ακόμα σαν δυναμωτικό του εγκεφάλου και της μνήμης.

Πρόσφατα ανακαλύφθηκε ότι μειώνει την ανάπτυξη του καρκίνου του μαστού , του τραχήλου της μήτρας, και του προστάτη.

Στοιχεία από έρευνες φαίνεται να δείχνουν ότι η σοβαρή βλάβη του ήπατος που προκαλείται από τη κατάποση του θανατηφόρου μανιταριού Amanita phalloides μπορεί να προληφθεί αποτελεσματικά όταν η χορήγηση της σιλυβίνης ξεκινάει εντός 48 ωρών από τη λήψη του μανιταριού.

Η τανίνη και άλλες πικρές ουσίες των φύλλων βοηθούν στην επούλωση των πληγών.

Τρόποι παρασκευής:

Σε ένα φλιτζάνι βραστό νερό ρίχνουμε 1 κουταλάκι του γλυκού σπόρους, πίνουμε 3 φορές την ημέρα.

Αντενδείξεις:

Δεν παρουσιάζει κάποια τοξικότητα, ωστόσο σε μακροχρόνιες δόσεις μπορεί να προκαλέσει δυσκοιλιότητα.

Η παρουσίαση των βοτάνων σε καμιά περίπτωση δεν αποτελεί συνταγή και έχει καθαρά ενημερωτικό χαρακτήρα.

Πηγή: en.wikipedia.org/wiki/Silybum_marianum

Καλλιέργεια, Πολλαπλασιασμός του γαϊδουράγκαθου:

Είναι ένα πολλά υποσχόμενο φυτό για την ελληνική αλλά και τη παγκόσμια γεωργία γιατί μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή πέλλετ, αλλά και ως υγρό ή στερεό βιοκαύσιμο (βιοντίζελ) στον τομέα της βιοενέργειας, καλλιεργείται σε όλα τα εδάφη, ακόμη και τα πιο ξερά και τα πιο δύσβατα.

Η ανάπτυξη του γαϊδουράγκαθου αρχίζει με τις πρώτες βροχές του φθινοπώρου, μεγαλώνει με τις βροχές του χειμώνα και μαζεύεται τον Ιούλιο και τον Αύγουστο αλλά μέχρι και τις αρχές φθινοπώρου, δε χρειάζεται καθόλου λίπασμα και νερό, και επιβιώνει χωρίς να χρειάζονται ζιζανιοκτόνα.

Ετήσια ή διετή καλλιέργεια, αναπτύσσεται καλά στους περισσότερους τύπους εδαφών, ιδιαίτερα όμως σε γόνιμα εδάφη, προτιμά ηλιόλουστες ή ελαφρά σκιασμένες περιοχές αλλά είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα στο ψύχος.

Πολλαπλασιασμός του γαϊδουράγκαθου:

Το γαϊδουράγκαθο πολλαπλασιάζεται με το δικό του σπόρο, η σπορά γίνεται σε βάθος 3mm, στις αρχές του καλοκαιριού ή λίγο μετά τον τελευταίο παγετό της άνοιξης.

Η συλλογή γίνεται για μερικές εβδομάδες, κόβοντας τα κεφάλια από την αρχή της ανθοφορίας και μέχρι το τέλος της καλλιεργητικής περιόδου όταν το λουλούδι έχει ξεραθεί. Τα κεφάλια των λουλουδιών απλώνονται σε ένα ηλιόλουστο, ζεστό και ξηρό μέρος για 5 έως 7 ημέρες μέχρι να ξεραθούν και να αποβάλλουν την υγρασία. Μετά την ξήρανση, τοποθετήστε σε ένα σακί, λινάτσα, σπάζονται διαχωρίζονται και συλλέγονται οι σπόροι με τη χρήση ανεμιστήρα, αποθηκεύεται σε ένα αεροστεγές δοχείο όπως όλα τα βότανα.

Κάθε λουλούδι γαϊδουράγκαθου μπορεί να παράγει περίπου 190 σπόρους, με μέσο όρο 6.350 σπόρους ανά φυτό, περίπου 250 γραμμάρια, με πάνω από το 90% να είναι βιώσιμη για το πολλαπλασιασμό ή για χρήση για ιατρικούς σκοπούς.