Ιστορία ΕΛΤΑ (Νο 2)

φωτ.  του άρθρου του Μωυσή Κωνσταντίνη ειδικού συμβούλου φιλοτελισμού ΕΛΤΑ

συνέχεια από την ανάρτηση της  23/2   με το υπόλοιπο τμήμα του άρθρου του Μωυσή Κωνσταντίνη ειδικού συμβούλου φιλοτελισμού ΕΛΤΑ

Ένα ένθετο της εφημερίδας ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ του έτους 2008 είναι αφιερωμένο στο Ελληνικό γραμματόσημο λόγω της συμπλήρωσης των 180 χρόνων των ΕΛΤΑ .  Το 2028 θα συμπληρωθούν τα 200 χρόνια.

......

Το Ταχυδρομείο της Αθήνας απέκτησε τιιν πρώτη του στέγη στην οικία Μπαρμπάνου οτη διασταύρωοιι των οδών Κυδαθηναίων και Αγ. Γέροντα οτην Πλάκα.

Αργότερα μεταφέρθηκε οε ένα μικρό κατάστημα της οδού Ευριπίδου. Το 1848 εγκαταστάθηκε σε κάποιο κτήριο της οδού Αθηνάς, όπου εκτός από τον γενικό διευθυντή Γεώργιο Σκούφο μετέπειτα δήμαρχο Αθηναίων, και τον υποδιευθυντή Θεόδωρο Λεονάρδο, εργάζονιαν έντεκα διοικητικοί υπάλληλοι και τέοοερις διανομείς.

Χαρακτηριστικά είναι τα σχόλια των εφημερίδων της εποχής «Ταχύπτερος Φήμη», «Αυγή» και «Ακρόπολις», που άλλοτε με ειδησεογραφικό και άλλοτε με προσωπικό τρόπο περιέγραφαν την ταχυδρομική κίνηση και εξυπηρέτηση των Αθηναίων πολιτών.

Χαρακτηριστική είναι η περιγραφή εφημερίδας της εποχής <<Ταχύπτερος Φήμη>> —εφημερίδας του εμπορίου και των ειδήσεων— τον Ιούνιο 1843: «Κατά τας μέρας της αφίξεως των Ταχυδρομείων πάντες οι κάτοικοι ευρίσκονιαι εις κίνησιν ανεμιγμένην και περιέργειαν περικυκλούσι δε τα Ταχυδρομικά Καταστήματα και πίπτουν εις τας Εφημερίδας ως οι κόρακες εις το πτώμα».

Επίσης, ενδεικτική της συνεχούς προσπάθειας του Ταχυδρομείου για την καλύτερη εξυπηρέτηση των πελατών του είναι ανακοίνωση που δημοσιεύτηκε στην αθηναϊκή εφημερίδα στις 2 Ιουνίου 1862:

Η ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΙΣ ΤΩΝ ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΩΝ ειδοποιεί ότι:

Προς ευκολίαν των ανταποκρινοιιένων ώστε επί όλης της νυκτός της Πέμπτης προς την Παρασκευήν εκάστης εβδομάδος το γραμματοκιβώτιο του ταχυδρομείου Αθηνών να μένη ανοιχτόν, ίνα δύνανται οι βουλόμενοι να ρίπτωσι τα διά την Ευρώπην γράμματά των. Προς πάσαν δε ασφάλειαν του κιβωτίου διετάχθη παρά του φρουραρχείου φρουρός ίνα φρουρή δι' όλης της νυκτός εντός του περιβόλου του Ταχ καταστήματος.

Αθήναι 1 Ιουνίου 1862>.

Φαίνεται όμως ότι αυτή η ανακοίνωση παρεξηγήθηκε, γιατί στο φύλλο της 4ns Ιουνίου 1862, η αθηναϊκή εφημερίδα «Αθηνά» έγραφε:

«Εμάθομεν ότι προχθές έλαβεν Χώραν μυστηριώδης τις πράξις εν τω Ταχυδρομείω. Εθεάθησαν δε και στρατιώται έξωθεν φυλάττοντες. Αι κακαί γλώσσαι διαδίδουσιν ότι ο χρηστός του Κράτους λειτουργός Μουτηυρίδης τι κακοήθεια: ετέλεσεν ιεροτελεστίαν τινά και θυσίαν εις τον θεόν των απορρήτων».

Στις 26 Σεπτεμβρίου 1887 η εφημερίδα "Ακρόπολις δημοσίευσε το παρακάτω σχόλιο:

«ΤΟ ΤΑΧΎΔΡΟΜΕΙΟΝ. - Είναι πρόωρον όλως το γραφέν ότι εν τω ταχυδρομείω θα τεθή μέγα ωρολόγιον. Περί τούτου ευχή τις εξεφράσθη μόνον, αλλά απόφασις δεν ελήφθη ακόμη. Επικροτούμεν όμως εις την πραγμάτωσιν της ιδέας, αλλ' εξάλλου πρέπει να καλυφθή η αυλή του ταχυδρομείου και εκκαθαρισθή η στοά εκ των παντοδαπών ψιλικών, διότι αληθώς είναι ανυπόφορος η εν αυτή δημιουργηθείσα κατάστασις χάριν ευτελούς κέρδους».

Εδώ πρέπει να σημειωθεί ότι το 1896, ιιε την ευκαιρία της ανασύστασης των Ολυμπιακών Αγώνων που έγιναν στην Αθήνα, εκδόθηκε από την Ελληνική Ταχυδρομική Υπηρεσία μια πολύ ωραία αναμνηστική σειρά από 12 γραμματόσημα, που είναι η πρώτη στον κόσμο με αθλητικό θέμα.

Σύμφωνα με το διάταγμα της εκδόσεώς της, μέρος των εισπράξεων διατέθηκε στην Ελληνική Ολυμπιακή Επιτροπή για την κάλυψη των εξόδων της. Έτσι μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα ότι τα Ελληνικά Ταχυδρομεία είναι ο πρώτος μέγας χορηγός των Ολυμπιακών Αγώνων.

Το 1888 το Ταχυδρομείο έπειτα από πολλές περιπλανήσεις στην Αθήνα μετεγκαταστάθηκε στη γωνία των οδών Λυκαβηττού και Σταδίου, αλλά και πάλι η έκταση του κτηρίου δεν επαρκούσε, οπότε ο πρωθυπουργός Χαρίλαος Τρικούπης ξεκίνησε τις συνομιλίες με τον αρχιτέκτονα Ερνστ Τσίλερ για τη μεταφορά του Ταχυδρομείου στο κτήριο της Παλαιάς Βουλής, σε περίπτωση ανοικοδομήοεως νέων κτηρίων της.

Το σχέδιο του Τρικούπη πραγματοποιήθηκε σαράντα χρόνια αργότερα, από την κυβέρνηoη Βενιζέλου, η οποία μετέφερε την Βουλή στα Παλαιά Ανάκτορα αλλά χρησιμοποίησε το κτήριο της Παλαιάς Βουλής για άλλους σκοπούς και όχι για να στεγάσει την Ταχυδρομική Υπηρεσία

Για να δοθεί λύση στο οξύ πρόβλημα, αποφασίστηκε —με την από 3ns Δεκεμβρίου 1899 σύμβαση, που επικυρώθηκε με νόμο του 1900- η εγκατάσταση του Κεντρικού Ταχυδρομείου Αθηνών στο Νηπιακό Επιμελητήριο Μελά (πρώην οικία του Βασιλείου Μελά που είχε καταστραφεί από πυρκαγιά) της πλατείας Λουδοβίκου (μετέπειτα Κοντζιά ).

Το Κεντρικό Ταχυδρομείο της Αθήνας στεγαΖόταν επί δεκαετίες στο κτήριο Μελά.

Το μέγαρο κληροδοτήματος Β. Μελά, Νηπιακό Επιμελητήριο Β. Μελά, χτίστηκε το 1880, ήταν αρχικά τριώροφο, με υπόγειους χώρους. Αρχιτέκτονας ήταν ο Γερμανός Ερνστ Τσίλερ και προοριζόταν αρχικά για ισόγεια καταστήματα προς Την οδό Αιόλου και για κατοικίες στο υπόλοιπο του ισογείου τους δύο ορόφους.

Το 1899, μετά την αποκατάσταση των μεγάλων Ζημιών που υπέστη από πυρκαγιά, νοικιάστηκε από το Ελληνικό Δημόσιο προς εγκατάσταση του Κεντρικού Ταχυδρομείου της Αθήνας. Το 1909, λόγω της αύξησης της ταχυδρομικής κίνησης, έγινε προσθήκη ακόμη ενός ορόφου (του τρίτου) προς την πλατεία και την οδό Σοφοκλέους, και το 1932 προστέθηκε και το υπόλοιπο τμήμα του γ' ορόφου, αφού πρώτα ενισχύθηκε το κτήριο με την κατασκευή εσωτερικού σκελετού από σιδηροπαγές σκυρόδεμα και έγιναν επίσης μεγάλες προσθήκες και μεταρρυθμίσεις προκειμένου να ανταποκριθεί στις ανάγκες της εποχής ως Κεντρικό Ταχυδρομείο της Αθήνας Έτσι παρέμεινε μέχρι το 1972, οπότε εγκαταλείφθηκε από τα ΕΛΤΑ. και νοικιάστηκε από την Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος.

Το ιστορικό αυτό κτήριο δεν στέγασε απλώς την Ταχυδρομική Υπηρεσία, αλλά υπήρξε μια εστία δημοκρατίας που φώτισε τον αθηναϊκό ουρανό.

Είναι γεγονός ότι όλες οι επαναστάσεις και τα κινήματα άρχιζαν από αυτό το κτήριο. που στέγαζε τα Τ Τ Τ (Ταχυδρομεία, Τηλέγραφοι, Τηλέφωνα) της εποχής και κυριαρχούσε σε όλη την Ελλάδα.

Η μεγάλη όμως και δοξασμένη σελίδα της σύγχρονης Ελλάδας γράφτηκε στις 14 Απριλίου 1942, όταν από αυτό το κτήριο ξεκίνησε η πρώτη απεργία στην κατεχόμενη από τους ναζί Ευρώπη.

Αρχές του 1942. Ο διεθνής ορίζοντας είναι βαριά συννεφιασμένος. Ο ναζισμός φαίνεται κυρίαρχος σ' ολόκληρη την Ευρώπη. Στο βαρύ πέλμα του στενάζουν εκατομμύρια λαών. Οι Σύμμαχοι δέχονται σκληρά πολεμικά πλήγματα. Η μικρή και φτωχή Ελλάδα, δοξασμένη για την αυτοθυσία και την ηρωική της αντίσταοη, έχασε την εθνική της ανεξαρτησία.

Στις 14 .Απριλίου 1942 η συνδικαλιστική επιτροπή των Τ Τ Τ με πρωτοβουλία των ταχυδρομικών υπαλλήλων, οι οποίοι και αριθμητικά ήταν οι πολυπληθέστεροι, κήρυξε την πρώτη απεργία που έγινε στον ευρωπαϊκό χώρο επί ναζιστικής κατοχής. Η απεργία διήρκεσε πολλές ημέρες, παρέσυρε όλους τους δημόσιους υπαλλήλους και έληξε με την ικανοποίηση των αιτημάτων των απεργών.

Οι ραδιοφωνικοί σταθμοί των Συμμάχων καλούσαν τους λαούς των σκλαβωμένων χωρών να ακολουθήσουν το παράδειγμα των Ελλήνων.


Οι Έλληνες ταχυδρομικοί υπάλληλοι αρχικά και αργότερα όλοι οι δημόσιοι υπάλληλοι της Ελλάδας έσπευσαν στην εκπλήρωση εθνικού καθήκοντος και έδωσαν την πρώτη μάχη για την επιβίωση και την Ελευθερία, όταν οι εχθροί σκορπούσαν ρίγη φόβου στα εκατομμύρια των λαών της Ευρώπης.
............

Σήμερα δεν υπάρχει τίποτα να θυμίζει ότι στο Χώρο του Μεγάρου Μελά λειτούργησε για 70 και πλέον χρόνια το Κεντρικό Ταχυδρομείο της Αθήνας και ότι από αυτόν το Χώρο ξεκίνησαν τα σημαντικότερα γεγονότα της σύγχρονης ιστορίας μας.

Πιστεύω ότι αυτό που πρέπει να γίνει είναι να εντοιχιστεί μία πλάκα που να θυμίζει ότι εδώ στεγάστηκε το Κεντρικό Ταχυδρομείο της Αθήνας, Και άλλη μία που να γνωστοποιεί στους Αθηναίους ότι από το χώρο αυτόν ξεκίνησε η πρώτη απεργία στην υπό ναζιστική κατοχή Ευρώπη.