Σάββατο 8 Απριλίου 2023

Βίλχελμ φον Χούμπολτ

Βίλχελμ φον Χούμπολτ Γερμανός φιλόσοφος και πολιτικός

Ο Φρίντριχ Βίλχελμ Κρίστιαν Καρλ Φέρντιναντ φον Χούμπολτ (γερμανικά: Friedrich Wilhelm Christian Karl Ferdinand von Humboldt, 22 Ιουνίου 1767 - 8 Απριλίου 1835) ήταν Πρώσος φιλόσοφος, κρατικός λειτουργός, διπλωμάτης και ιδρυτής του Πανεπιστημίου Φρειδερίκου-Γουλιέλμου στο Βερολίνο, το οποίο αργότερα μετονομάστηκε σε Πανεπιστήμιο Χούμπολτ προς τιμήν αυτού και του αδελφού του. Μνημονεύεται ιδιαίτερα ως γλωσσολόγος με σημαντική προσφορά στη φιλοσοφία της γλώσσας και στη θεωρία της εκπαίδευσης κι επίσης για την εισαγωγή της γνώσης της βασκικής γλώσσας στους κύκλους της ευρωπαϊκής διανόησης. Αναγνωρίζεται ως θεμελιωτής του Πρωσικού Εκπαιδευτικού Συστήματος, το οποίο αποτελεί εκπαιδευτικό μοντέλο πολλών χωρών. Υπήρξε φίλος του Γκαίτε και ιδιαίτερα του Φρήντριχ Σίλερ. Ο νεότερος αδελφός του Αλεξάντερ φον Χούμπολτ ήταν ένα εξίσου γνωστός φυσιοδίφης και επιστήμονας
Περισσότερες πληροφορίες στη βικιπαίδεια

Πέμπτη 6 Απριλίου 2023

Νιλς Χένρικ Άμπελ

 

Ο Νιλς Χένρικ Άμπελ (Niels Henrik Abel, 5 Αυγούστου 1802–6 Απριλίου 1829) ήταν σημαντικός Νορβηγός μαθηματικός.

Ο Άμπελ γεννήθηκε στο Νέντστραντ (Nedstrand), κοντά στο Φίνεϊ (Finnøy). Ο πατέρας του, Σέρεν Γκέοργκ Άμπελ (Søren Georg Abel), ήταν θεολόγος και φιλόσοφος, ενώ ο παππούς του ήταν Προτεστάντης πάστορας στο Γκιέρσταντ (Gjerstad), κοντά στο Ρίζερ (Risør). Μετά τον θάνατο του παππού, ο πατέρας του διορίσθηκε πάστορας στο Γκιέρσταντ. Η μακρά οικονομική κρίση στη Νορβηγία επηρέασε την οικογένεια όταν ο Νιλς Χένρικ ήταν δεκατριών ετών. Το 1815 εισάχθηκε στο θρησκευτικό σχολείο (katedralskole) της Χριστιανίας. Αρχικώς δεν έδειχνε ενδιαφέρον γιατί αισθανόταν απογοήτευση από το σχολείο, αλλά όλα άλλαξαν όταν, το 1817, ένας νέος καθηγητής των Μαθηματικών, ο Μπερντ Μίχαελ Χόλμποε (Bernt Michael Holmboe), διέκρινε το ταλέντο του Άμπελ στα Μαθηματικά και τον ενθάρρυνε να τα σπουδάσει σε πανεπιστημιακό επίπεδο. Το 1820 όμως πέθανε ο πατέρας του Νιλς και η οικογένειά του έμεινε άπορη. Ο Χόλμποε τον υποστήριξε με υποτροφία για να μη διακόψει το σχολείο, αλλά και έπεισε τους φίλους του να δώσουν χρήματα για να μπορέσει ο Νιλς να φοιτήσει στο πανεπιστήμιο. Πράγματι, ο Αμπελ μπήκε στο «Βασιλικό Φρειδερίκειο Πανεπιστήμιο» — το σημερινό Πανεπιστήμιο του Όσλο — το 1821 και πήρε πτυχίο το 1822.
Το έργο του

Αφού επέστρεψε από μία επίσκεψη στον Φέρντιναντ Ντέγκεν και άλλους μαθηματικούς στην Κοπεγχάγη, ο Άμπελ έκανε αίτηση για οικονομική υποστήριξη ώστε να μπορέσει να επισκεφθεί κορυφαίους μαθηματικούς στη Γερμανία και στη Γαλλία. Αντί γι' αυτό, του δόθηκαν πόροι για να μείνει στην πρωτεύουσα της Νορβηγίας για δύο χρόνια, στα οποία έμαθε τη γερμανική και τη γαλλική γλώσσα, ενώ ταυτόχρονα συνέγραψε και δημοσίευσε (1824) το πρώτο του αξιόλογο έργο, με τίτλο Mémoire sur les équations algébriques ou on démontre l'impossibilité de la résolution de l'équation générale du cinquième degré («Υπόμνημα επί των αλγεβρικών εξισώσεων, όπου αποδεικνύεται το αδύνατο της επιλύσεως της γενικής εξισώσεως του πέμπτου βαθμού»). Ενώ οι άλλοι ρωτούσαν «ποια είναι η λύση», ο Άμπελ ρώτησε «υπάρχει λύση;» και απέδειξε την αρνητική απάντηση το 1823 (Θεώρημα Abel–Ruffini). Το έργο ήταν δυσνόητο και δυσανάγνωστο, επειδή και ο αριθμός των σελίδων του περιορίσθηκε πολύ προκειμένου να πέσει το κόστος εκτύπωσης. Μια πιο λεπτομερής απόδειξη δημοσιεύθηκε το 1826 στον πρώτο τόμο του «Περιοδικού του Κρέλε» (Crelle's Journal).

Το 1825 δόθηκε στον Άμπελ μια κρατική υποτροφία που του επέτρεψε να ταξιδέψει στο εξωτερικό. Τότε πήγε πρώτα στη Γερμανία, όπου επισκέφθηκε τον αστρονόμο Χάινριχ Κρίστιαν Σουμάχερ στην Αλτόνα, σήμερα προάστιο του Αμβούργου. Παρέμεινε επίσης έξι μήνες στο Βερολίνο, όπου γνωρίσθηκε καλά με τον Άουγκουστ Λέοπολντ Κρέλε, που τότε ετοιμαζόταν να ξεκινήσει να εκδίδει το ομώνυμο μαθηματικό περιοδικό του. Ο Άμπελ ενθάρρυνε πολύ το εγχείρημα και συνεισέφερε σημαντικά στην επιτυχία του. Από το Βερολίνο πήγε κατόπιν στο Φράιμπουργκ, όπου πραγματοποίησε τις μεγαλοφυείς του έρευνες στη θεωρία των συναρτήσεων: ελλειπτικές συναρτήσεις, υπερελλειπτικές συναρτήσεις και μία νέα τάξη, γνωστή σήμερα ως αβελιανές συναρτήσεις μελετήθηκαν ιδιαίτερα.
Ο Νιλς Χένρικ Άμπελ και η υπογραφή του

Το 1826 ο Άμπελ πήγε στο Παρίσι, όπου έμεινε δέκα μήνες και συνάντησε κορυφαίους Γάλλους μαθηματικούς. Αλλά ο ίδιος δεν εκτιμήθηκε όσο του άξιζε, καθώς το έργο του ήταν ελάχιστα γνωστό και η μετριοφροσύνη του τον εμπόδιζε να διατυμπανίζει τις έρευνές του. Οι οικονομικές δυσκολίες, που δεν τον εγκατέλειψαν ποτέ στη ζωή του, τον υποχρέωσαν τελικώς να διακόψει τη διαμονή του στο εξωτερικό και να επιστρέψει στη Νορβηγία, όπου δίδαξε για λίγο στο Βασιλικό Φρειδερίκειο Πανεπιστήμιο.
Το τέλος του και η κληρονομιά του

Κατά τη διάρκεια της παραμονής του στο Παρίσι, ο Άμπελ είχε κολλήσει φυματίωση. Για τα Χριστούγεννα του 1828, ταξίδεψε με έλκηθρο για να επισκεφθεί τη μνηστή του στο Φρόλαντ. Η κατάσταση της υγείας του επιδεινώθηκε σοβαρά στο ταξίδι αυτό, και παρά μία βελτίωση που τους επέτρεψε να χαρούν τα Χριστούγεννα, σύντομα αρρώστησε πολύ βαριά. Ο Κρέλε στο μεταξύ αναζητούσε μια θέση εργασίας για τον Αμπελ στο Βερολίνο. Κατάφερε να βρει μια θέση καθηγητή πανεπιστημίου και έγραψε ένα γράμμα στον Άμπελ στις 8 Απριλίου 1829 για να του πει τα καλά νέα. Αλλά ήταν πολύ αργά: ο Άμπελ είχε πεθάνει στο Φρόλαντ δύο ημέρες νωρίτερα.

Ο πρόωρος θάνατος αυτού του ταλαντούχου μαθηματικού, για τον οποίο ο Λεζάντρ είχε πει «τι κεφάλι έχει αυτός ο νεαρός Νορβηγός!» (quelle tête celle du jeune Norvégien!), διέκοψε μια πολλά υποσχόμενη σταδιοδρομία. Με τον Άμπελ τα κυρίαρχα σκοτεινά σημεία στην Ανάλυση άρχισαν να ξεκαθαρίζουν και νέα πεδία άνοιξαν στη μαθηματική έρευνα. Τα έργα του, τα περισσότερα από τα οποία πρωτοεμφανίσθηκαν στο περιοδικό του Κρέλε, τα επιμελήθηκε ο Χόλμποε και τα εξέδωσε το 1839 η νορβηγική κυβέρνηση. Μια πληρέστερη έκδοση από τους Λούντβιχ Σίλοου (Ludwig Sylow) και Σόφους Λι έγινε το 1881. Το επίθετο "abelian", που προέρχεται από το όνομά του, καθιερώθηκε τόσο στη μαθηματική καθομιλουμένη, ώστε όχι μόνο εξελληνίσθηκε σε αβελιανός - αβελιανή - αβελιανό, αλλά και γράφεται διεθνώς με μικρό αρχικό «α».

Στις 6 Απριλίου 1929, τέσσερα νορβηγικά γραμματόσημα εκδόθηκαν για τα εκατό χρόνια από τον θάνατό του. Η προσωπογραφία του εμφανίζεται στο τραπεζογραμμάτιο (χαρτονόμισμα) των 500 κρόνερ (version V) που εκδόθηκε στα έτη 1978–1985. Στις 5 Ιουνίου 2002, άλλα τέσσερα νορβηγικά γραμματόσημα εκδόθηκαν για τα διακόσια χρόνια από τη γέννησή του. Υπάρχει ένα άγαλμα του Άμπελ στο Όσλο και ένα ομώνυμο βραβείο θεσμοθετήθηκε το 2002 προς τιμή του.
Πήραν το όνομά του

αβελιανή συνάρτηση
αβελιανή ομάδα
Θεώρημα του Άμπελ
αβελιανή κατηγορία
αβελιανή πολλαπλότητα
αβελιανός μετασχηματισμός
Ταυτότητα του Άμπελ
Ανισότητα του Άμπελ
Εξίσωση Άμπελ
Ο μεγάλος κρατήρας Άμπελ στο νότιο ημισφαίριο της Σελήνης
Το Βραβείο Άμπελ

Τρίτη 4 Απριλίου 2023

Ζοζέφ Ζερόμ Λεφρανσουά ντε Λαλάντ

 

Jérôme Lalande.jpg

Ο Ζοζέφ Ζερόμ Λεφρανσουά ντε Λαλάντ (Joseph Jérôme Lefrançois de Lalande, 11 Ιουλίου 1732 – 4 Απριλίου 1807) ήταν Γάλλος αστρονόμος και συγγραφέας.

Ο Λαλάντ γεννήθηκε στο Μπουργκ-αν-Μπρες (Bourg-en-Bresse) (σήμερα στον νομό Αιν). Οι γονείς του τον έστειλαν στο Παρίσι να σπουδάσει νομική, αλλά καθώς κατέλυσε στο Hôtel Cluny, όπου ο Ντελίλ είχε το αστεροσκοπείο του, προσελκύσθηκε στην Αστρονομία και έγινε ο πιο ένθερμος μαθητής των Ντελίλ και Πιερ Λεμονιέ. Ολοκλήρωσε όμως και τις σπουδές του στη νομική, οπότε θα επέστρεφε στη γενέτειρά του ως δικηγόρος, όταν ο Λεμονιέ πήρε άδεια να τον στείλει στο Βερολίνο για παρατηρήσεις της σεληνιακής παραλλάξεως σε συγχρονισμό με εκείνες του Νικολά Λουί ντε Λακάιγ στο Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας.

Η επιτυχής επιτέλεση αυτών των παρατηρήσεων προκάλεσε την εκλογή του σε ηλικία 21 ετών στην Ακαδημία του Βερολίνου και στη Γαλλική Ακαδημία Επιστημών. Τότε αφοσιώθηκε στη βελτίωση της πλανητικής θεωρίας, δημοσιεύοντας το 1759 διορθωμένη έκδοση των πινάκων του Χάλεϊ με μια ιστορία των εμφανίσεων του ομώνυμου κομήτη. Το 1762 ο Ντελίλ παραιτήθηκε από την έδρα της Αστρονομίας στο Collège de France για να την αναλάβει ο Λαλάντ. Το σπίτι του Λαλάντ ήταν ένα είδος σεμιναρίου Αστρονομίας και ανάμεσα στους μαθητές του ήταν και οι Ντελάμπρ, Τζιουζέπε Πιάτσι, Πιερ Μεσαίν και ο ίδιος ο ανεψιός του, ο Μισέλ Λαλάντ (Michel Lalande). Κέρδισε μεγάλη φήμη με τις δημοσιεύσεις του για τη διάβαση της Αφροδίτης το 1769.

Ως καλός ομιλητής και συγγραφέας, ο Λαλάντ βοήθησε στην εκλαΐκευση της Αστρονομίας. Οι πλανητικοί του πίνακες, στους οποίους ενσωμάτωνε διορθώσεις για τις βαρυτικές αλληλεπιδράσεις μεταξύ των πλανητών, ήταν οι καλύτεροι που υπήρχαν ως το 1800, ενώ το ετήσιο Βραβείο Λαλάντ που θέσπισε το 1802 για αστρονομικές μελέτες αποτελεί μια απόδειξη του ενθουσιασμού του για την αγαπημένη του ενασχόληση.

Ο κατάλογος αστέρων που συνέταξε το 1801 (ίσως και ο ίδιος ο αστρονόμος) είναι σήμερα γνωστός κυρίως για ένα μέλος του, τον αστέρα Λαλάντ 21185 , από τους κοντινότερους στη Γη.

  • Ο κρατήρας Lalande στη Σελήνη πήρε το όνομά του.

Τζον Βεν

 John Venn 2.jpg

4 Αυγούστου 1834  γεννήθηκε: Τζον Βενν Άγγλος μαθηματικός

Ο Τζον Βεν (Αγγλικά:John Venn, 4 Αυγούστου 1834 – 4 Απριλίου 1923) ήταν Άγγλος λογικολόγος και φιλόσοφος. Είναι γνωστός για τη σύλληψη του διαγράμματος Βεν, που χρησιμοποιείται σε πολλά επιστημονικά πεδία, περιλαμβανομένης της θεωρίας συνόλων, της θεωρίας πιθανοτήτων, της λογικής, της στατιστικής και της πληροφορικής.

Κτίριο Βεν στο Πανεπιστήμιο του Χαλ
Βιτρό στο Κολέγιο Γκόνβιλ και Κίζ του Κέμπριτζ προς τιμήν του Βεν και του διαγράμματος Βεν

  Ο Βεν γεννήθηκε στις 4 Αυγούστου του 1834 στο Κίνγκστον απόν Χαλ του Γιορκσάιρ, γιος της Μάρθα Σάικς και του Χένρι Βεν, εφημέριου στην ενορία του Ντράιπουλ. Η μητέρα του πέθανε όταν ήταν τριών Στο οικογενειακό δένδρο του Βεν υπήρχαν πολλοί Ευαγγελικοί ιερείς και ακολούθησε την οικογενειακή παράδοση γινόμενος Αγγλικανός ιερέας. Χειροτονήθηκε το 1859 και υπηρέτησε αρχικά στην εκκλησία του Τσέσνατ στο Χερντφορντσάιρ και αργότερα στο Μορτλέικ του Σάρεϊ Η εκπαίδευση του έγινε με ιδιαίτερα μαθήματα μέχρι το 1853 που πήγε στο Κολέγιο Γκόνβιλ και Κιζ του Κέμπριτζ. Το 1857 πήρε το πτυχίο του στα μαθηματικά και έγινε μέλος του κολεγίου. Το 1862 επέστρεψε στο Κέμπριτζ σαν λέκτορας στην ηθική, ενώ μελέτησε και δίδαξε λογική και θεωρία των πιθανοτήτων.

Το 1868 νυμφεύτηκε τη Σουζάνα Κάρνεγκι Έντμοστόουν, με την οποία απέκτησαν ένα γιο, τον Τζον Άρτσιμπαλντ Βεν.

Το 1883 παραιτήθηκε από τον κλήρο, έχοντας καταλήξει στο συμπέρασμα πως ο Αγγλικανισμός ήταν ασύμβατος με τις φιλοσοφικές του πεποιθήσεις Την ίδια χρονιά έγινε μέλος της Βασιλικής Ακαδημίας και διδάκτορας στο Κέμπριτζ.

Πέθανε στις 4 Απριλίου του 1923 από άγνωστα αίτια

Πέμπτη 30 Μαρτίου 2023

Ελίζαμπεθ Μπόουζ-Λάυον

Queen Elizabeth the Queen Mother portrait.jpg 


4 Αυγούστου 1900 (121 χρόνια πριν) γεννήθηκε: 
Βασιλομήτωρ Ελισάβετ του Ηνωμένου Βασιλείου

Η Ελίζαμπεθ Μπόουζ-Λάυον (αγγλικά: Elizabeth Bowes-Lyon , 4 Αυγούστου 1900 - 30 Μαρτίου 2002) ήταν η σύζυγος του Βασιλιά Γεωργίου ΣΤ΄ του Ηνωμένου Βασιλείου και μητέρα της Ελισάβετ Β΄ και της Μαργαρίτας, Κόμισσας του Σνόουντον.Υπήρξε Βασίλισσα του Ηνωμένου Βασιλείου από το 1936 μέχρι το θάνατο του συζύγου της το 1952, ενώ έπειτα ονομαζόταν Βασίλισσα Ελισάβετ η Βασιλομήτωρ, ώστε να μην υπάρχει σύγχυση με την κόρη της. Επίσης, υπήρξε η τελευταία Αυτοκράτειρα της Ινδίας.

Η Ελίζαμπεθ Άντζελα Μαργκερίτ γεννήθηκε στις 4 Αυγούστου 1900 στο Χίτσιν ή στο Λονδίνο. Κόρη του Κλωντ Μπόουζ-Λάυον, 14ου Κόμη του Στράθμορ και Κίνγκχορν, και της Σεσίλια Κάβεντις-Μπέντινκ. Βαφτίστηκε στις 23 Σεπτεμβρίου 1900 στην τοπική Εκκλησία των Αγίων Πάντων, και νονοί της ήταν η θεία της Λαίδη Μωντ Μπόουζ-Λάυον (αδελφή του πατέρα) και η ξαδέλφη της Βενίσια Τζέημς (ξαδέλφη από την μεριά της μητέρας).

Στο δέκατο τέταρτο έτος της ηλικίας της, η Βρετανία κήρυξε τον πόλεμο στη Γερμανία. Τέσσερα από τα αδέλφια της υπηρετήσαν στο στρατό. Ο Μεγαλύτερος αδελφός της, Φέργκους, ήταν αξιωματικός του συντάγματος "Μαύρη Σκοπιά", και σκοτώθηκε εν δράσει, στη Μάχη του Λους το 1915. Ένας άλλος αδελφός, ο Μάικλ, αναφέρθηκε ως αγνοούμενος εν δράσει στις 28 Απριλίου 1917. Τρεις εβδομάδες αργότερα, η οικογένεια ανακάλυψε ότι είχε συλληφθεί μετά τον τραυματισμό του και παρέμεινε σε ένα στρατόπεδο αιχμαλώτων πολέμου για το υπόλοιπο του πολέμου.

To 1921 o Αλβέρτος, Δούκας της Υόρκης, έκανε πρόταση γάμου στην Ελίζαμπεθ, αλλά εκείνη την απέρριψε, «Να είσαι φοβισμένος πως ποτέ, ποτέ θα ξανά είσαι ελεύθερος να σκεφτείς, μιλήσεις και να δράσεις όπως αισθάνεται πραγματικά». Τον Φεβρουάριο του 1922, η Ελίζαμπεθ ήταν παράνυμφος στο γάμο της αδελφής του Αλβέρτου,Μαρίας, και του Κόμη Λάσσελς. Τον επόμενο μήνα, ο Αλβέρτος έκανε πάλι πρόταση γάμου, αλλά εκείνη την απέρριψε για μια ακόμη φορά.

Τελικά, τον Ιανουάριο του 1923 η Ελίζαμπεθ συμφώνησε να παντρευτεί τον Αλβέρτο, παρά τις επιφυλάξεις της για την βασιλική ζωή. Παντρεύτηκαν στις 26 Απριλίου 1923 στο Αββαείο του Ουέστμινστερ. Απρόσμενα, η Ελίζαμπεθ άφησε το μπουκέτο της στο Μνημείο του Άγνωστου Πολεμιστή στο δρόμο προς το Αββαείο, προς μνήμην του αδελφού της Φέργκους. Η Ελίζαμπεθ μετά τον γάμο έλαβε τον τίτλο, της Βασιλικής Υψηλότητας Η Δούκισσα της Υόρκης Ελισάβετ.

Η Ελισάβετ και ο Γεώργιος ΣΤ΄ απέκτησαν δύο κόρες:

  • Την Ελισάβετ (21 Απριλίου 1926- ), αργότερα Ελισάβετ Β', παντρεύτηκε το 1947 τον Πρίγκιπα Φίλιππο της Ελλάδας και της Δανίας αργότερα Δούκας του Εδιμβούργου. Απέκτησαν 4 παιδιά.
  • Την Μαργαρίτα, αργότερα Κόμισσα του Σνόουντον, (21 Αυγούστου 1930 - 9 Φεβρουαρίου 2002), παντρεύτηκε το 1960 τον Άντονυ Άρμστρονγκ-Τζόουνς, αργότερα 1ο Κόμη του Σνόουντον. Απέκτησαν 2 παιδιά.
Η Βασιλομήτωρ στο Κάστρο Ντόβερ.

Στις 20 Ιανουαρίου 1936, ο βασιλιάς Γεώργιος Ε΄ πεθαίνει και ο αδελφός του Αλβέρτου, Εδουάρδος, Πρίγκιπας της Ουαλίας, έγινε ο βασιλιάς Εδουάρδος Η΄. Ο Γεώργιος είχε εκφράσει τις επιφυλάξεις του σχετικά με τον διάδοχό του, λέγοντας: «Προσεύχομαι στον Θεό ο μεγαλύτερος γιος μου να μην παντρευτεί ποτέ και τίποτα να μην μπει ανάμεσα στον Μπέρτι και τη Λίλιμπετ και το θρόνο

Μήνες μετά την έναρξη της βασιλείας του, ο Εδουάρδος προκάλεσε μια συνταγματική κρίση, επιμένοντας στο να παντρευτεί την Αμερικανίδα διαζευγμένη Ουώλλις Σίμπσον. Αν και νόμιμα ο Εδουάρδος θα μπορούσε να έχει παντρευτεί την Σίμπσον, όμως ο βασιλιάς ήταν επίσης επικεφαλής της Εκκλησίας της Αγγλίας, η οποία την εποχή εκείνη δεν επέτρεπε σε διαζευγμένους να ξαναπαντρευτούν. Οι υπουργοί του Εδουάρδου πίστευαν ότι οι άνθρωποι ποτέ δεν θα αποδέχονταν την Σίμπσον ως Βασίλισσα και ήταν αντίθετοι στο γάμο.

Ως συνταγματικός μονάρχης, ο Εδουάρδος ήταν υποχρεωμένος να δεχθεί τις υπουργικές συμβουλές. Αντί να εγκαταλείψει τα σχέδιά του να παντρευτεί την Σίμπσον, επέλεξε να παραιτηθεί υπέρ του Αλβέρτου, ο οποίος απρόθυμα έγινε βασιλιάς στη θέση του, στις 11 Δεκεμβρίου 1936 ως Γεώργιος ΣΤ΄. Ο Γεώργιος ΣΤ΄ και η Ελισάβετ στέφθηκαν Βασιλιάς και Βασίλισσα της Μεγάλης Βρετανίας.

Ο Γεώργιος ΣΤ΄ πέθανε στον ύπνο του στις 6 Φεβρουαρίου 1952. Η Ελισάβετ απέκτησε τον τίτλο η Αυτής Μεγαλειότητα Βασίλισσα Ελισάβετ Η Βασιλομήτωρ, επειδή ο κανονικός τίτλος για την χήρα του βασιλιά, είναι «Βασίλισσα Ελισάβετ», θα ήταν πάρα πολύ παρόμοιος με τον τίτλο της μεγαλύτερης κόρης της, Βασίλισσας Ελισάβετ Β΄. Ευρέως, έγινε γνωστή ως η «Βασιλομήτωρ» ή η «Βασίλισσα Μαμά».

Η Βασιλομήτωρ πέθανε στον ύπνο της, στις 30 Μαρτίου 2002 στο Ουίνδσορ, έχοντας στο πλάι της την μοναδική επιζήσασα κόρη της, Ελισάβετ Β΄. Τους τελευταίους τέσσερις μήνες της ζωής της υπέφερε από ένα κρυολόγημα. Κατά τον θάνατο της, σε ηλικία 101 ετών ήταν το μακροβιότερο μέλος της βασιλικής οικογένειας στην ιστορία της Βρετανίας. Αυτό το ρεκόρ έσπασε στις 24 Ιουλίου 2003, από την Αλίκη, Δούκισσα του Γκλώστερ, η οποία πέθανε σε ηλικία 102 ετών στις 29 Οκτωβρίου 2004.

Δευτέρα 27 Μαρτίου 2023

 

 
πηγή : ΗΜΕΡΗΣΙΑ//ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟ 27-28.3.04


Το θέατρο , αιώνες τώρα, εξακολουθεί και γιορτάζει
Κάθε χρόνο μια σημαντική προσωπικότητα της θεατρικής πραγματικότητας συντάσει ένα διεθνές μήνυμα το οποίο ταξιδεύει σε όλες τις χώρες. Η Αιγύπτια θεατρική συγγραφέας Fathia El Assal έγραψε φέτος (2004) το διεθνές μήνυμα για την ημέρα του θεάτρου.
Το μήνυμα της χρονιάς
"Το θέατρο είναι ο πρόγονος όλων των τεχνών. Αυτή είναι μια αλήθεια που κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει. Το θέατρο βοηθά τους ανθρώπους να αναδυθούν πάνω από τον εαυτό τους, να ελευθερωθούν αλλά και να επικοινωνήσουν μεταξύ τους"
Επείγον
Η ηθοποιός του Θεάτρου Τέχνης Κάρολος Κούν Κάτια Γέρου υπογράμμισε τη σημασία και την αναγκαιότητα του θεάτρου στην σημερινή ταχύτατη εποχή της πληροφόρησης. "Όταν τα πράγματα γύρω μας τρέχουν το θέατρο είναι επείγον. Η ηρεμία των δύο ωρών της θεατρικής παράστασης είναι επιτακτική. Είναι ίσως η μοναδική στιγμή της ημέρας που ο άνθρωπος παρακολουθεί χωρίς άγχος τα ανθρώπινα πάθη εν τη γενέσει τους. Και το σημαντικό είναι ότι η θεατρική δημιουργία είναι ένα "πάρε -δώσε" με τη ζωή" ..... Το θέατρο μπορεί να τοποθετηθεί και επομένως να αξιολογηθεί μόνο σε βάθος χρόνου.... Σύμφωνα με την Κ.Γέρου το θέατρο σήμερα γιορτάζει και η κύρια αιτία γι αυτό είναι το γεγονός "πως υπήρξε, έζησε, και λειτούργησε ως τρόπος έκφρασης του ανθρώπου. Αλλά το σημαντικό
είναι ότι το θέατρο γιορτάζει γιατί κατόρθωσε να μείνει στη ζωή από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα"



 
Ο εορτασμός της Παγκόσμιας Ημέρας Θεάτρου καθιερώθηκε το 1962 από το Διεθνές Ινστιτούτο Θεάτρου (Δ.Ι.Θ.). Γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 27 Μαρτίου από την παγκόσμια θεατρική κοινότητα. Το Εκτελεστικό Συμβούλιο του Δ.Ι.Θ. επιλέγει κάθε φορά μια διεθνώς αναγνωρισμένη προσωπικότητα του θεάτρου από μια χώρα-μέλος του για να γράψει μήνυμα, το οποίο διαβάζεται σε όλα τα θέατρα και μεταδίδεται από τα Μ.Μ.Ε σε όλον τον κόσμο.
Το μήνυμα για την Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου έχουν γράψει μεταξύ άλλων οι: Ζαν Κοκτώ, Άρθουρ Μίλλερ, Λώρενς Ολίβιε, Ζαν Λουί Μπαρώ, Πήτερ Μπρουκ, Πάμπλο Νερούδα, Ευγένιος Ιονέσκο, Λουκίνο Βισκόντι, Μάρτιν Έσλιν, Ιάκωβος Καμπανέλλης, Αριάν Μνουσκίν, Ρομπέρ Λεπάζ, Αουγκούστο Μποάλ, Τζούντι Ντεντς κ.ά.
Φέτος το μήνυμα έγραψε ο Αμερικανός ηθοποιός, παραγωγός, σεναριογράφος, συγγραφέας και σκηνοθέτης Τζον Μάλκοβιτς, που είναι πάνω καλλιτέχνης του θεάτρου.
Παρακάτω παρατίθεται το μήνυμα της Παγκόσμιας Ημέρας Θεάτρου που είθισται να διαβάζεται σε κάθε θέατρο πριν από την παράσταση της 27ης Μαρτίου. Η μετάφραση από τα αγγλικά έγινε για το Ελληνικό Κέντρο του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου από το Νεόφυτο Παναγιώτου.

ΜΗΝΥΜΑ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑΣ ΗΜΕΡΑΣ ΘΕΑΤΡΟΥ
από τον Τζον Μάλκοβιτς

Είναι τιμή μου που το Διεθνές Ινστιτούτο Θεάτρου της Ουνέσκο μου ζήτησε να χαιρετίσω την 50η επέτειο της Παγκόσμιας Ημέρας Θεάτρου. Θα απευθυνθώ σύντομα στους συνάδελφους του θεάτρου, φίλους και συντρόφους.

Μακάρι η δουλειά σας να είναι πειστική και αυθεντική. Μακάρι να είναι βαθιά, συγκινητική, στοχαστική και μοναδική. Μακάρι να μας βοηθά να στοχαζόμαστε τι σημαίνει να είσαι άνθρωπος και μακάρι αυτός ο στοχασμός να είναι ευλογημένος με θάρρος, ειλικρίνεια, ανυποκρισία και χάρη.

Μακάρι να είστε σε θέση να ξεπερνάτε τις αντιξοότητες, τη λογοκρισία, τη φτώχεια και το μηδενισμό, αφού είναι σχεδόν βέβαιο ότι πολλοί από εσάς θα είστε υποχρεωμένοι να το κάνετε. Μακάρι να είστε ευλογημένοι με ταλέντο και αυστηρότητα για να μας διδάξετε πώς χτυπά η καρδιά σε όλη την πολυπλοκότητα της, και να έχετε την περιέργεια και την ταπεινότητα να το κάνετε έργο ζωής. Και μακάρι οι καλύτεροι από εσάς – γιατί μόνο οι καλύτεροι από εσάς, και μόνο σε εξαιρετικά σπάνιες και σύντομες στιγμές, – να καταφέρετε να διατυπώσετε το βασικότερο των ερωτημάτων: «Με ποιό τρόπο ζούμε;» Καλή τύχη!

John Malkovich

Παρασκευή 24 Μαρτίου 2023

Θεόδωρος Αρεταίος, 1829-1893



Ο Θεόδωρος Αρεταίος, (1829-1893), ήταν επιφανής Έλληνας ιατρός και ευεργέτης, καθηγητής της Ιατρικής και συγγραφέας πολλών ιατρικών συγγραμμάτων.

Το πραγματικό του επίθετο ήταν Κωνσταντινίδης το οποίο και άλλαξε με βασιλικό διάταγμα σε Αρεταίος. Γεννήθηκε στο Ναύπλιο στις 2 Αυγούστου 1829 εκ πατρός καταγόμενου από τη Σμύρνη. Απομένοντας ορφανός και μη έχοντας τα αναγκαία προς το ζην άρχισε τις σπουδές του στο Πανεπιστήμιο Αθηνών όπου με τη βοήθεια του Βασιλέως Όθωνα μετέβη στο Βερολίνο όπου και ολοκλήρωσε τις σπουδές του στην ιατρική 1853. Αφού εργάσθηκε επί τριετία σε νοσοκομεία του Βερολίνου, της Βιέννης και του Παρισιού επέστρεψε στην Αθήνα το 1856 και διορίστηκε ιατρός στη τότε ιδρυθείσα Αστυκλινική. Αργότερα χρημάτισε υφηγητής της εγχειρητικής και επιδεσμολογίας, στο Πανεπιστήμιο Αθηνών (1863), έκτακτος καθηγητής της χειρουργικής (1864), τακτικός καθηγητής (1870), κοσμήτωρ (1873-4) και πρύτανης (1879-1880).

Κυριότερα των επιστημονικών του συγγραμμάτων είναι:
"Η Χειρουργία παρ΄ Έλλησιν",
"Ανάλεκτα χειρουργικά",
"Περί των προόδων της χειρουργίας" κ.λπ.

Τον θάνατό του (24 Μαρτίου 1893) πένθησε σχεδόν το πανελλήνιο. Από την μεγάλη δε περιουσία που απέκτησε, ο Θεόδωρος και η σύζυγος αυτού Ελένη κληροδότησαν το βασιλικό ποσό του ενός εκατομμυρίου δραχμών στο Εθνικό Πανεπιστήμιο Αθηνών προς ίδρυση χειρουργικού και γυναικολογικού νοσοκομείου το οποίο και ανεγέρθηκε στην Αθήνα, προς τιμή του, φέροντας το όνομά του.  

Theodoros Aretaios, (1829-1893), was an eminent Greek physician and benefactor, professor of Medicine and author of many medical books. His real surname was Konstantinides, which was changed by royal decree to Aretaios. He was born in Nafplio on August 2, 1829 to a father originally from Smyrna. Being an orphan and not having the necessities of life, he began his studies at the University of Athens where, with the help of King Otto, he went to Berlin where he completed his studies in medicine in 1853. After working for three years in hospitals in Berlin, Vienna and Parisiou returned to Athens in 1856 and was appointed a physician at the then established Astykliniki. Later he served as assistant professor of surgery and bandages at the University of Athens (1863), extraordinary professor of surgery (1864), regular professor (1870), dean (1873-4) and rector (1879-1880). Main of his scientific writings are: "Surgery in spite of Greece", "surgical options", "On the Advances of Surgery," &c. Almost all of Greece mourned his death (March 24, 1893). From the large fortune he acquired, Theodoros and his wife Helen bequeathed the royal sum of one million drachmas to the National University of Athens for the establishment of a surgical and gynecological hospital which was built in Athens, in his honor, bearing his name.

Theodoros Aretaios (1829-1893) war ein bedeutender griechischer Arzt und Wohltäter, Professor für Medizin und Autor vieler medizinischer Bücher. Sein richtiger Nachname war Konstantinides, der durch königlichen Erlass in Aretaios geändert wurde. Er wurde am 2. August 1829 in Nafplio als Sohn eines Vaters geboren, der ursprünglich aus Smyrna stammte. Als Waise und ohne Lebensnotwendigkeiten begann er sein Studium an der Universität Athen, wo er mit Hilfe von König Otto nach Berlin ging, wo er 1853 sein Medizinstudium abschloss. Nach dreijähriger Tätigkeit in Krankenhäusern in Berlin, Wien und Parisiou kehrte 1856 nach Athen zurück und wurde als Arzt an die damals gegründete Astykliniki berufen. Später war er Assistenzprofessor für Chirurgie und Bandagen an der Universität Athen (1863), außerordentlicher Professor für Chirurgie (1864), ordentlicher Professor (1870), Dekan (1873-4) und Rektor (1879-1880). Die wichtigsten seiner wissenschaftlichen Schriften sind: „OP trotz Griechenland“, "chirurgische Möglichkeiten", „Auf den Fortschritten der Chirurgie,“ &c. Fast ganz Griechenland trauerte um seinen Tod (24. März 1893). Aus dem großen Vermögen, das er erwarb, vermachten Theodoros und seine Frau Helen der Nationalen Universität von Athen die königliche Summe von einer Million Drachmen für die Errichtung eines chirurgischen und gynäkologischen Krankenhauses, das ihm zu Ehren in Athen gebaut wurde und seinen Namen trägt.

Τρίτη 21 Μαρτίου 2023

29 Ιουλίου 1851

Ritratto di Annibale de Gasparis.jpg

29 Ιουλίου 1851 Ο Ανιμπάλε ντε Γκάσπαρις ανακαλύπτει τον αστεροειδή 15 Ευνομία.

Ο Ανιμπάλε ντε Γκάσπαρις (Annibale de Gasparis, 9 Νοεμβρίου 1819 – 21 Μαρτίου 1892) ήταν Ιταλός αστρονόμος. Από το 1864 μέχρι το 1889 ήταν ο διευθυντής του Αστεροσκοπείου του Capodimonte στη Νάπολη.

Ο ντε Γκάσπαρις ανακάλυψε συνολικά εννέα αστεροειδείς, με πρώτο ανάμεσά τους την Υγιεία, τον δέκατο αστεροειδή που ανακαλύφθηκε στην Ιστορία, και τελευταίο τη Βεατρίκη.

Ο Ανιμπάλε ντε Γκάσπαρις τιμήθηκε με το Χρυσό Μετάλλιο της Βασιλικής Αστρονομικής Εταιρείας το 1851.
Ονομάσθηκαν προς τιμή του
Ο αστεροειδής 4279 Ντε Γκάσπαρις (4279 De Gasparis), που ανακαλύφθηκε το 1982.
Ο κρατήρας Ντε Γκάσπαρις στο νότιο ημισφαίριο της Σελήνης.
Οι Ρηγματώσεις Ντε Γκάσπαρις, ένα σχίσιμο της σεληνιακής επιφάνειας κοντά στον παραπάνω κρατήρα με μήκος 93 χιλιόμετρα.

Παρασκευή 17 Μαρτίου 2023

Νικόλας Άσιμος

 


Νικόλας Άσιμος
Ο Νικόλας Άσιμος (20 Αυγούστου 1949 - 17 Μαρτίου 1988) ήταν στιχουργός, συνθέτης και τραγουδιστής του ελληνικού ροκ και όχι μόνο. Τραγούδησε και πολλά άλλα τραγούδια σε λαϊκό ύφος.

Το πραγματικό του επίθετο ήταν Ασημόπουλος. Ήταν περίπτωση ιδιαίτερα αντισυμβατικού καλλιτέχνη, κυρίως όσον αφορά τον τρόπο ζωής. Οι συμπεριφορές του και τα τραγούδια που έγραψε θεωρήθηκαν συχνά προκλητικά. Έντονα πολιτικοποιημένο άτομο, που ιδεολογικά δεν ανήκε σε κάποιο χώρο. O ίδιος ποτέ δεν αποδέχτηκε την "ταξινόμηση" σε κάποια ιδεολογία. Ο Άσιμος ήταν αρχικά αριστερός. Απέκτησε όμως αναρχική συνείδηση λίγο αργότερα και στη συνέχεια ξεπέρασε και τους αναρχικούς, καθώς δεν επιθυμούσε να του "κολλούν ταμπέλες".

Ο Νικόλας Άσιμος γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη στις 20 Αυγούστου του 1949 από γονείς Κοζανίτες. Μικρός υπήρξε αρκετά φιλομαθής. Το 1967 εγγράφεται στη Φιλοσοφική σχολή του Α.Π.Θ.. Τα χρόνια της φοιτητικής του ζωής ασχολήθηκε ενεργά με το θέατρο, ενώ παράλληλα έγραφε τραγούδια και τραγουδούσε σε μπουάτ. Συχνά είχε προβλήματα με την αστυνομία: ήταν η περίοδος της Χούντας και της λογοκρισίας που αυτή επιβάλλει.

Το 1973 φεύγει από τη Θεσσαλονίκη και πηγαίνει στην Αθήνα. Συνεχίζει να ασχολείται με το θέατρο και τελειώνει μια ιδιωτική σχολή Δραματικής Τέχνης. Γράφει τραγούδια τα οποία δε δισκογραφεί επίσημα, αλλά τα γράφει μόνος του σε κασέτες τις οποίες πουλάει σε διάφορους δρόμους της Αθήνας. Δίνει ακόμα μουσικές παραστάσεις σε μπουάτ της Πλάκας, και συνεργάζεται με καλλιτέχνες όπως ο Θανάσης Γκαϊφύλλιας, ο Γιάννης Ζουγανέλης, ο Σάκης Μπουλάς, και η Κατερίνα Γώγου. Το 1976 απέκτησε μία κόρη από τη σχέση του με την Λίλιαν Χαριτάκη, εκτός γάμου.

Η πρώτη του συμμετοχή στη δισκογραφία ήταν το 1974 με το single Ρωμιός-Μηχανισμός σε ηλικία 25 χρόνων. Το 1977 φυλακίστηκε προσωρινά μαζί με άλλους 5 εκδότες και συγγραφείς. Αποφυλακίστηκαν και οι 5 μετά από πρωτοβουλία του Διονύση Σαββόπουλου. Το 1978 κατατάχτηκε στον στρατό. Ωστόσο δεν υπηρέτησε, αλλά πήρε απαλλαγή στράτευσης καταφέρνοντας να του αναγνωριστεί ότι πάσχει από Σχιζοειδή ψύχωση. Κάτι τέτοιο δεν είχε ωστόσο καμία σχέση με την πραγματικότητα γιατί, όπως αναφέρει χαρακτηριστικά στην αυτοβιογραφία του, υιοθέτησε αυτή την συμπεριφορά γιατί ήταν αντίθετος προς τη στράτευση και απλά ήταν ένα σχέδιο για να την αποφύγει. Την περίοδο 1980 - 1981 έγραψε το βιβλίο του Αναζητώντας Κροκάνθρωπους, το οποίο δεν εκδόθηκε επίσημα, αλλά κυκλοφόρησε από τον ίδιο σε φωτοτυπημένα αντίγραφα. Τα τελευταία χρόνια, και μετά τον θάνατό του, το βιβλίο αυτό έχει κυκλοφορήσει και από εκδοτικό οίκο κάτι που ο ίδιος δεν θα ήθελε να συμβεί.

Το 1982 κυκλοφόρησε το πρώτο του δίσκο μακράς διάρκειας με τίτλο Ο Ξαναπές. Μελοποίησε το "Ουλαλούμ" του Γιάννη Σκαρίμπα. Το 1987 κατηγορήθηκε για το βιασμό μίας κοπέλας και οδηγήθηκε για λίγο στο ψυχιατρείο. Το γεγονός αυτό είχε σημαντικές συνέπειες στη ψυχολογία του και στις 17 Μαρτίου του 1988 κρεμάστηκε στο σπίτι του (σε μια σωλήνα καλοριφέρ), που ονόμαζε χώρο προετοιμασίας. Πέθανε σε ηλικία περίπου 39 ετών.

Επίσης, πληροφορίες λένε ότι είχε φτιάξει ένα είδους ημερολόγιο, στο οποίο κατέγραφε τις τελευταίες 15 ημέρες. Σε αυτές τις 15 ημέρες έψαχνε κάτι που θα του "έδινε" λόγο να ζει. Σε όλες τις ημέρες είχε σημειώσει Χ (δηλαδή ότι δεν έβρισκε) και στην 15η ημέρα σημείωσε επίσης X, οπότε και αυτοκτόνησε. Θα μπορούσε να ειπωθεί ότι ο θάνατός του, η αυτοκτονία του, ήταν "σαν" προγραμματισμένα.

http://el.wikipedia.org/wiki/Νικόλας_Άσιμος

Τετάρτη 15 Μαρτίου 2023

Χάουαρντ Φίλιπς Λάβκραφτ

 


20 Αυγούστου 1890  γεννήθηκε: Χάουαρντ Φίλιπς Λάβκραφτ Αμερικανός συγγραφέας

Ο Χάουαρντ Φίλιπς Λάβκραφτ (Howard Phillips Lovecraft, 20 Αυγούστου 1890 – 15 Μαρτίου 1937) ήταν Αμερικανός συγγραφέας φανταστικής λογοτεχνίας τρόμου. Ήταν, ίσως, από τους πρώτους που έδωσαν στις ιστορίες τους έναν τόνο επιστημονικής φαντασίας. Τα έργα του δεν έτυχαν ευρείας αναγνώρισης κατά τη διάρκεια της ζωής του, αλλά το έργο του αποδείχτηκε σημαντικό και είχε μεγάλη επιρροή μεταξύ άλλων συγγραφέω και φίλων της φανταστικής λογοτεχνίας τρόμου. Πέθανε από καρκίνο στην ηλικία των 46 χρόνων.

Πίνακας περιεχομένων
1 Βιογραφία
2 Το πλαίσιο του έργου του
3 Το έργο του
3.1 Συγγραφικές περίοδοι
3.2 Εργογραφία
3.3 Μυθιστοριογραφία
3.4 Επιστολές
4 Τάξη, Φύλο και Εθνικότητα
5 Τοποθεσίες στα έργα του Λάβκραφτ
5.1 Ιστορικές τοποθεσίες
5.2 Φανταστικές Τοποθεσίες
6 Σημειώσεις
7 Πηγές
8 Παραπομπές
9 Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Βιογραφία

Ο Λάβκραφτ στην ηλικία των 9 ετών περίπου

Ο Λάβκραφτ γεννήθηκε στις 20 Αυγούστου 1890 στο Πρόβιντενς του Ρόουντ Άιλαντ. Ο πατέρας του, Ουίνφιλντ Σκοτ Λάβκραφτ, ήταν πλανόδιος πωλητής κοσμημάτων και πολύτιμων λίθων. Η μητέρα του ήταν η Σάρα Σούζαν Φίλιπς Λάβκραφτ, της οποίας οι πρόγονοι ήταν από τους πρώτους αποικιστές της Μασαχουσέτης στα 1630. Οι δυο τους παντρεύτηκαν στα 30 τους, κάτι πολύ ασυνήθιστο για εκείνη την εποχή, καθώς ήταν ο πρώτος γάμος και για τους δύο. Ο Χάουαρντ ήταν μοναχοπαίδι. Όταν ήταν τριών ετών, ο πατέρας του υπέστη οξύ ψυχωτικό επεισόδιο. Διαγνώστηκε ότι υπέφερε από παραλυτική παράνοια και παρέμεινε νοσηλευόμενος στο νοσοκομείο Μπάτλερ μέχρι το τέλος της ζωής του, το 1893. Την ίδια τύχη με τον πατέρα του, είχε και η μητέρα του, καθώς τρελάθηκε κι αυτή, όταν ο Χάουαρντ ήταν 29 ετών -η μητέρα του πέθανε κι αυτή μετά από δύο χρόνια......

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A7.