Λουσίλ Ντεζιρέ Μπολ

 

6 Αυγούστου 1911 γεννήθηκε: Λουσίλ Μπολ Αμερικανίδα ηθοποιός

Η Λουσίλ Ντεζιρέ Μπολ (Lucille Désirée Ball, Νέα Υόρκη, 6 Αυγούστου 1911 - Καλιφόρνια, 26 Απριλίου 1989) ήταν Aμερικανίδα κωμική ηθοποιός του θεάτρου, του σινεμά, της τηλεόρασης και του ραδιοφώνου, μοντέλο, παραγωγός και πρωταγωνίστρια των σειρών I Love Lucy, The Lucy–Desi Comedy Hour, The Lucy Show, Here's Lucy και Life With Lucy. Μία από τις πλέον δημοφιλείς και με επιρροή ηθοποιούς των Ηνωμένων Πολιτειών κατά τη διάρκεια της ζωής της, με μια από τις μακροβιότερες καλλιτεχνικές καριέρες,[1] ιδιαίτερα στην Τ.V., η Μπολ ξεκίνησε τη σταδιοδρομία της τη δεκαετία του ΄30, εξελισσόμενη σε ραδιοφωνική και κινηματογραφική ηθοποιό στη δεκαετία του '40 και τηλεοπτική σταρ στα 1950s. Εξακολουθούσε να πρωταγωνιστεί στα 1960s και 1970s. To 1962 έγινε η πρώτη γυναίκα που διεύθυνε ένα μεγάλο τηλεοπτικό στούντιο, το οποίο παρήγαγε πολλές επιτυχημένες και δημοφιλείς σειρές.[2]

Η Μπολ προτάθηκε για τα Βραβεία Έμμυ δεκατρείς φορές και το κέρδισε τέσσερις.[3] Το 1977 η Μπολ ήταν ανάμεσα στις πρώτες γυναίκες ηθοποιούς που τιμήθηκαν με το βραβείο Women in Film Crystal Award.[4] Τιμήθηκε επίσης με το βραβείο Golden Globe Cecil B. DeMille (1979), το βραβείο Lifetime Achievement από το κέντρο απονομής τιμών Kennedy (1986) και το βραβείο Governors από την Ακαδημία τηλεοπτικών τεχνών και επιστημών (1989).[5]


Το 1929 η Μπολ έπιασε δουλειά σαν μοντέλο και αργότερα ξεκίνησε την καριέρα της ως καλλιτέχνης της σκηνής χρησιμοποιώντας το ψευδώνυμο Dianne Belmont. Εμφανίστηκε σε πολλούς μικρούς κινηματογραφικούς ρόλους κατά τη δεκαετία του '30, σαν μισθωμένη ερμηνεύτρια για την εταιρία RKO Radio Pictures. Η Μπολ χαρακτηρίσθηκε σαν "Η Βασίλισσα των Β-ταινιών". Το 1951 ήταν η συντονίστρια στη δημιουργία της τηλεοπτικής σειράς "I Love Lucy". Στην εκπομπή συμπρωταγωνιστούσε μαζί με τον τότε σύζυγό της Ντέζι Άρναζ (Desi Arnaz) που υποδύονταν το χαρακτήρα Ricky Ricardo, τη Βίβιαν Βανς (σαν Ethel Mertz) και το Γουΐλιαμ Φρόλεϊ (σαν Fred Mertz). Η σειρά ολοκληρώθηκε το 1957, μετά από 180 επεισόδια. Στη συνέχεια, μετονομάστηκε σε σαν The Lucy-Desi Comedy Hour, που διήρκεσε τέσσερις σεζόν (1957–1960) (13 επεισόδια). Η Μπολ πρωταγωνίστησε σε δυο ακόμη επιτυχημένες σειρές: Το The Lucy Show, (παραγωγής CBS, από το 1962 έως το 1968 με 156 επεισόδια) και το Here's Lucy (από το 1968 έως το 1974 (144 επεισόδια). Η τελευταία της συμμετοχή σε τηλεοπτική σειρά καταγράφηκε το 1986, με τον τίτλο Life with Lucy , το σόου της όμως εκείνο απέτυχε και διακόπηκε μετά από 8 επεισόδια που προβλήθηκαν, ενώ είχαν ετοιμαστεί συνολικά δεκατρία.

Η Μπολ παντρεύτηκε τον κουβανό μουσικό Ντέζι Αρνάζ το 1940. Στις 17 Ιουλίου του 1951, ενώ η Λουσίλ ήταν σχεδόν 40 ετών, γέννησε το πρώτο τους παιδί, την Lucie Désirée Arnaz.[6] Ενάμισι χρόνο αργότερα, η Μπολ έφερε στον κόσμο και το δεύτερο παιδί τους, τον Desiderio Alberto Arnaz IV, γνωστό σαν Desi Arnaz, Jr.[7] Η Μπολ και ο Άρναζ χώρισαν στις 4 Μαΐου του 1960.

Στις 26 Απριλίου του 1989, η Λουσίλ Μπολ πέθανε από ρήξη ανευρύσματος αορτής, σε ηλικία 77 χρονών. [8] Την εποχή του θανάτου της ήταν παντρεμένη με τον δεύτερο σύζυγό της και επαγγελματικό συνέταιρό της, τον κωμικό Gary Morton με τον οποίο έζησε περισσότερα από 27 χρόνια.

Μάριο Μπάβα

 

31 Ιουλίου 1914 (107 χρόνια πριν) γεννήθηκε:
Μάριο Μπάβα Ιταλός σκηνοθέτης

Ο Μάριο Μπάβα (ιταλικά: Mario Bava, 31 Ιουλίου 1914 - 25 Απριλίου 1980) ήταν Ιταλός σκηνοθέτης και κινηματογραφιστής. Έμεινε στη μνήμη μας σαν ένα από τα μεγαλύτερα ονόματα της χρυσής εποχής των Ιταλικών ταινιών τρόμου.
Βιογραφία

Ο Μάριο Μπάβα γεννήθηκε στο Σαν Ρέμο της Λιγουρίας.

Το 1960 σκηνοθέτησε ένα από τα πρώτα Ιταλικά φιλμ γοτθικού τρόμου της δεκαετίας του '60, το La Maschera del Demonio (γνωστό και με τον τίτλο Black Sunday), ταινία που έκανε σταρ τη μετέπειτα βασίλισσα των ταινιών τρόμου, Μπάρμπαρα Στιλ. Όντας ζωγράφος προσπάθησε και κατάφερε να εφαρμόσει βασικές αρχές τις ζωγραφικής στις ταινίες του. Η χρήση του φωτός και του σκοταδιού στις ασπρόμαυρες ταινίες του θεωρείται υποδειγματική, όπως άλλωστε και η χρήση του χρώματος σε ταινίες όπως τα I Tre Volti della Paura (γνωστό και με τον τίτλο Black Sabbath) (1963) και La Frusta e il Corpo (1963).

Η δουλειά του άσκησε μεγάλη επιρροή σε σύγχρονους και μεταγενέστερους συναδέλφους του: Υπήρξε ο σκηνοθέτης της πρώτης ταινίας τζιάλο (La Ragazza che Sapeva Troppo - 1963) ενώ η ταινία του Terrore nello Spazio (1965) αποτέλεσε κυρίαρχη πηγή έμπνευσης για το Alien (1979) του Ρίντλεϊ Σκοτ. Το Diabolik (1968) ύπηρξε μια από τις πρώτες μεταφορές κόμικ στον κινηματογράφο και το Reazione a Catena (γνωστό και σαν Twitch of the Death Nerve - 1971) θεωρείται ως ένα από τα πρώτα σλάσερ.

Ο Μάριο Μπάβα απέκτησε ένα γιο, τον Λαμπέρτο Μπάβα, ο οποίος είναι επίσης σκηνοθέτης.

Μπριτόν Ριβιέρ

14 Αυγούστου 1840  γεννήθηκε: Μπριτόν Ριβιέρ Άγγλος ζωγράφος

Ο Μπριτόν Ριβιέρ (14 Αυγούστου 1840 – 20 Απριλίου 1920) ήταν Βρετανός ακαδημαϊκός ζωγράφος, γεννημένος στην πόλη του Λονδίνου.

Πίνακας περιεχομένων
1 Βιογραφία
1.1 Τα πρώτα χρόνια
1.2 Η αναγνώριση
1.3 Τα τελευταία χρόνια
2 Κατάλογος έργων
3 Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Βιογραφία
Τα πρώτα χρόνια Η οικογένειά του καταγόταν από τη Γαλλία και είχε εγκατασταθεί στην Αγγλία από το 17ο αιώνα. Ο ίδιος ήταν το νεότερο παιδί του Γουίλιαμ Ριβιέρ, ο οποίος τον πήρε μαζί του σε ηλικία οκτώ ετών στο Τσέλτενχαμ όταν διορίστηκε καθηγητής ζωγραφικής στο τοπικό κολέγιο. Αργότερα έγινε κι ο ίδιος μαθητής του κολεγίου, υπό τη διδασκαλία του πατέρα του, δείχνοντας την κλίση του από πολύ νωρίς. Πριν ακόμη κλείσει τα 12 εξέθεσε δύο εικόνες στο British Institution, ενώ το 1857, πριν γίνει δεκτός από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, τρεις από τους πίνακές του έγιναν δεκτοί από τη Βασιλική Ακαδημία. 

August 14, 1840 Born: Britton Riviere English painter Britton Riviere (14 August 1840 – 20 April 1920) was a British academic painter, born in the city of London. Table of Contents 1 Biography 1.1 The early years 1.2 Recognition 1.3 In recent years 2 List of works 3 External links Biography The early years His family came from France and had settled in England since the 17th century. He was the youngest child of William Riviere, who took him with him at the age of eight to Cheltenham when he was appointed professor of painting at the local college. He later became a college student himself, under the tutelage of his father, showing his inclination from a very early age. Before he was even 12 he exhibited two pictures at the British Institution, while in 1857, before being accepted by Oxford University, three of his paintings were accepted by the Royal Academy.

14 août 1840 Naissance : Britton Riviere peintre anglais Britton Riviere (14 août 1840 - 20 avril 1920) était un peintre universitaire britannique, né dans la ville de Londres. Table des matières 1 Biographie 1.1 Les premières années 1.2 Reconnaissance 1.3 Ces dernières années 2 Liste des œuvres 3 Liens externes Biographie Les premières années Sa famille est venue de France et s'est installée en Angleterre depuis le XVIIe siècle. Il était le plus jeune enfant de William Rivière, qui l'emmena avec lui à l'âge de huit ans à Cheltenham lorsqu'il fut nommé professeur de peinture au collège local. Plus tard, il devint lui-même étudiant à l'université, sous la tutelle de son père, montrant son penchant dès son plus jeune âge. Avant même l'âge de 12 ans, il expose deux tableaux à la British Institution, tandis qu'en 1857, avant d'être accepté par l'Université d'Oxford, trois de ses tableaux sont acceptés par la Royal Academy. 

Παναΐτ Ιστράτι

10 Αυγούστου 1884  γεννήθηκε: Παναΐτ Ιστράτι Ρουμάνος συγγραφέας

Ο Παναΐτ Ιστράτι (Panait Istrati, μερικές φορές αναφέρεται και ως Panaït Istrati, 10 Αυγούστου 1884 – 16 Απριλίου 1935) ήταν Ρουμάνος συγγραφέας και λογοτέχνης που έγραφε στα γαλλικά και στα ρουμανικά, και αποκλήθηκε «ο Μαξίμ Γκόρκι των Βαλκανίων».

Βιογραφία

Γεννήθηκε στη Βράιλα και ήταν γιος της πλύστρας Ζωίτσας Ιστράτι (Joiţa Istrate) και ενός Έλληνα παράνομου καπνεμπόρου, του Γεώργιου Βαλσαμή που ποτέ δε γνώρισε από το χωριό Φαρακλάτα Κεφαλονιάς.

Ολοκλήρωσε με δυσκολίες την πρωτοβάθμια εκπαίδευση στο Μπαλντοβινέστι. Έκανε διάφορες δουλειές για να ζήσει και παράλληλα ήταν πολυγραφότατος. Στην αρχή έγραφε άρθρα σε σοσιαλιστικά περιοδικά. Αργότερα έγραψε πολλά βιβλία.

Έκανε δύο απανωτούς αποτυχημένους γάμους. Υπήρξε φίλος του Καζαντζάκη και του Ρομέν Ρολάν, ο οποίος προλόγισε και το έργο του «Κυρά Κυραλίνα» και τον χαρακτήρισε «ο Μαξίμ Γκόρκι των Βαλκανίων». Ο Ιστράτι προσβλήθηκε από φυματίωση και πέθανε σε σανατόριο στο Βουκουρέστι, αφού προηγουμένως επιχείρησε να αυτοκτονήσει. Αρχικά, ήταν ενταγμένος στον κομμουνιστικό πολιτικό χώρο, όμως τη δεκαετία του τριάντα έγραφε σε ακροδεξιά έντυπα και είχε πολιτικές σχέσεις με την οργάνωση 'Σταυροφορία για τον Ρουμανισμό' που προέκυψε από διάσπαση της Φασιστικής Σιδηράς Φρουράς.




Η κηδεία του Παναΐτ Ιστράτι το 1935. Διακρίνεται ο Mihai Stelescu ηγετικό πρόσωπο της Σταυροφορίας για τον Ρουμανισμό
Σημαντικά έργα
Κυρά Κυραλίνα (μετάφραση: Κυρά αδερφή μου)
Μπαρμπα-Αγγελής

10 august 1884 Născut: Panait Istrati scriitor român Panait Istrati (uneori ortografiat Panaït Istrati, 10 august 1884 – 16 aprilie 1935) a fost un autor și figur literar român care a scris în franceză și română și a fost numit „Maximul Gorki al Balcanilor”. Biografie S-a născut la Brăila şi era fiul lui Joiţa Istrate, spălătorie, şi al unui tutun ilegal grec, George Valsamis, pe care nu l-a întâlnit niciodată din satul Faraklata din Kefalonia. Studiile primare si-a facut cu greu la Baldovinesti. A făcut diverse meserii pentru a-și câștiga existența și, în același timp, a fost prolific. La început a scris articole în reviste socialiste. Mai târziu a scris multe cărți. A avut două căsătorii eșuate consecutive. A fost prieten cu Kazantzakis și Romain Rolland, care i-a prefațat lucrarea „Kyra Kyralina” și l-a descris drept „Maxim Gorki al Balcanilor”. Istrati s-a îmbolnăvit de tuberculoză și a murit într-un sanatoriu din București, după ce a încercat anterior să se sinucidă. Inițial, a făcut parte din scena politică comunistă, dar în anii treizeci a scris în publicații de extremă dreapta și a avut relații politice cu organizația „Cruciadă pentru românism”, care a luat naștere din scindarea Gărzii de Fier fasciste. Înmormântarea lui Panait Istrati în 1935. Este văzut Mihai Stelescu, lider al Cruciadei pentru românism. Lucrări semnificative Kyra Kyralina (traducere: My lady sister) Barba-Angelis

7 Αυγούστου 1867  γεννήθηκε: Έμιλ Νόλντε Δανός ζωγράφος

Ο Έμιλ Νόλντε (Emil Nolde, 7 Αυγούστου 1867 - 13 Απριλίου 1956) ήταν Γερμανό-Δανός ζωγράφος, μέλος της εξπρεσσιονιστικής καλλιτεχνικής ομάδας Die Brücke ("Η γέφυρα" περίοδος 1906-1907), Berlin Sucession (περίοδος 1908-1910) και Der Blaue Reiter. Ένας από τους πρώτους καλλιτέχνες του 20ού αιώνα που εξερεύνησε το χρώμα στη ζωγραφική χρησιμοποιώντας λάδια και νερομπογιά, έγινε ιδιαίτερα γνωστός για τη χρήση εκφραστικών χρωμάτων καθώς και για τη τεχνική του.

Επιλογή έργων
Verspottung Christi (Ο Εμπαιγμός του Χριστού, 1909). Βερολίνο, Brücke-Museum
Im Café (Στο καφενείο, 1911). Έσσεν, Museum Folkwang
Tanz um das Goldene Kalb (Ο χορός του Χρυσού Μόσχου, 1910). Μόναχο, Pinakothek der Moderne
Ο Προφήτης (ξυλογραφία, 1912)
Der Schwärmer (Ο θαυμαστής, 1919). Αννόβερο, Sprengel-Museum

Πρίμο Λέβι

Πρίμο Λέβι

Ο Πρίμο Λέβι (31-7-1919 έως 11-4-1987) γεννήθηκε στο Τορίνο. Οι γονείς του ήταν Εβραίοι από το Πιεμόντε, τα ήθη και τα έθιμα των οποίων θα περιγράψει στο πρώτο κεφάλαιο του βιβλίου του "Το περιοδικό σύστημα". Στο Λύκειο ο Πρίμο ήταν ένας συνεσταλμένος και επιμελής μαθητής που ενδιαφέρεται περισσότερο για τη χημεία και τη βιολογία και λιγότερο για την ιστορία και τα ιταλικά. Το 1937 γράφεται στο Χημικό Τμήμα του Πανεπιστημίου του Τορίνο απ' όπου αποφοιτά τον Ιούλιο του 1941 με άριστα και έπαινο. Βρίσκει μια ημιπαράνομη δουλειά σε ένα ορυχείο αμιάντου κοντά στο Λάντζο. Δεν είναι γραμμένος στις καταστάσεις προσωπικού αλλά δουλεύει στο χημικό εργαστήριο του εργοστασίου. Το 1942 βρίσκει καλύτερη δουλειά στο Μιλάνο σε μια ελβετική φαρμακοβιομηχανία. Πολιτικοποιείται και γίνεται μέλος του παράνομου Partito d' azione (Κόμμα Δράσης). Το Δεκέμβριο του 1943 ο Λέβι που αγωνίζεται ως μέλος μιας ομάδας παρτιζάνων συλλαμβάνεται και οδηγείται στο στρατόπεδο του Κάρπι Φάσσολι. Το Φεβρουάριο του 1944 ο Λέβι μαζί με άλλους κρατουμένους μεταφέρεται στο Άουσβιτς. Σε όλη τη διάρκεια της παραμονής του εκεί, ο Λέβι κατόρθωσε να μην αρρωστήσει. Το Γενάρη όμως του 1945 προσβάλλεται από οστρακιά όταν οι Γερμανοί, λόγω της προέλασης των ρωσικών στρατευμάτων, αποφασίζουν την εκκένωση του Λάγκερ. Ο Λέβι μένει για λίγους μήνες στην Κατοβίτσε και τον Ιούνιο θ' αρχίσει το μακρύ ταξίδι της επιστροφής, αυτό που περιγράφεται στην "Ανακωχή" και τον Οκτώβριο φτάνει τελικά στο Τορίνο. Το 1946 πιάνει δουλειά σ' ένα εργοστάσιο χρωμάτων. Η βασανιστική ανάμνηση των στρατοπέδων τον ωθεί να γράψει πυρετωδώς το "Εαν αυτό είναι ο άνθρωπος" (Se questo e un uomo).Το 1947 το προτείνει στον Einaudi που το απορρίπτει και εκδίδεται τελικά από τις εκδόσεις Da Silva. Το 1962 γράφει το έργο "Η ανακωχή" το ημερολόγιο της επιστροφής του. Το 1963 "Η ανακωχή" (La tregua) εκδίδεται από τις εκδόσεις Einaudi. Το 1967 εκδίδεται η συλλογή διηγημάτων του με τίτλο "Storie naturali", ενώ το 1971 εκδίδεται μια δεύτερη συλλογή διηγημάτων με τίτλο "Vizio di forma". Την περίοδο 1972-79 ταξιδεύει συχνά για επαγγελματικούς λόγους στη Σοβιετική Ένωση. Το μυθιστόρημα "La chiave a stella" ίσως γεννήθηκε στο Τολιάτιγκραντ. Το 1975 εκδίδεται η ποιητική συλλογή του με τίτλο "L' osteria di Brema". Το 1981 ετοιμάζει για τις εκδόσεις Einaudi μια προσωπική ανθολογία συγγραφέων που τον επηρέασαν, η οποία εκδίδεται με τον τίτλο "La ricerca delle radici". Το 1982 εκδίδεται το μυθιστόρημα "Se non ora quando?" (Εάν όχι τώρα πότε;), το οποίο μεταφράζεται στα γαλλικά. Το 1983 μεταφράζει τα βιβλία του Claude Levi-Strauss "Ο δρόμος της μάσκας" και "Βλέμμα από μακριά". Το 1984 εκδίδεται η ποιητική συλλογή του "Ad ora incerta" και το Νοέμβριο κυκλοφορεί στην Αμερική το βιβλίο του "Το περιοδικό σύστημα". Το 1985 πενήντα κείμενά του που δημοσιεύτηκαν αρχικά στην εφημερίδα La Stampa συγκεντρώνονται σ' έναν τόμο, με τίτλο "L' altrui mestiere". Το 1987 ο Πρίμο Λέβι αυτοκτονεί στο σπίτι του στο Τορίνο.

Κλείτος-Δημήτριος Κύρου

13 Αυγούστου 1921  γεννήθηκε: Κλείτος Κύρου Έλληνας ποιητής

Ο Κλείτος-Δημήτριος Κύρου (13 Αυγούστου 1921 - 10 Απριλίου 2006) ήταν Έλληνας ποιητής.

Πίνακας περιεχομένων
1 Βιογραφία
2 Ένας μεγάλος ποιητής του μεταπολέμoυ
3 Λίγα λόγια για το έργο του
4 Η σχέση του Κ. Κύρου με την Θεσσαλονίκη
5 Έργα
5.1 Ποίηση[10]
5.2 Πεζά
5.3 Μεταφράσεις[10]
6 Παραπομπές
7 Βιβλιογραφία
8 Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Βιογραφία

Γεννήθηκε το 1921 στη Θεσσαλονίκη. Φοίτησε στο Κολλέγιο Ανατόλια και τον Σεπτέμβριο του 1939 εισήχθη στη Νομική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Εργάστηκε στον τραπεζικό τομέα (1951-1983) . Διετέλεσε Γενικός Γραμματέας του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος από το 1974 μέχρι το 1976.

Στη λογοτεχνία εμφανίστηκε το 1944, στο φοιτητικό περιοδικό Ξεκίνημα, αρχικά με μεταφράσεις ξένων, κυρίως Άγγλων, ποιητών. Ως ποιητής εμφανίστηκε για πρώτη φορά με το ποίημα Προσμονή στο περιοδικό της Θεσσαλονίκης Φοιτητής , τχ. 3 (5.5.1945). Το 1949 εξέδωσε την πρώτη του ποιητική συλλογή με τίτλο Αναζήτηση, Αναμνήσεις μιας αμφίβολης εποχής. Συνεργάστηκε με πλήθος περιοδικών. Ενδεικτικά αναφέρουμε τα περιοδικά Ξεκίνημα, Φοιτητής, Ελεύθερα Γράμματα, Διαγώνιος, Ο Αιώνας μας, Κοχλίας, Νέα Πορεία, Κριτική, Εντευκτήριο. Το σύνολο της ποιητικής του δουλειάς εκδόθηκε στη συλλογή Εν όλω, Συγκομιδή 1943-1997, Άγρα, Αθήνα 1997. Το 1988 τιμήθηκε με το Β' Κρατικό Βραβείο Ποίησης για το βιβλίο του Τα πουλιά και η αφύπνιση, το οποίο δεν δέχτηκε. Το 1992 τιμήθηκε από την Ελληνική Εταιρεία Μεταφραστών Λογοτεχνίας για τη μετάφραση του έργου τού Κρίστοφερ Μάρλοου Δόκτωρ Φάουστους και το 1994 του απονεμήθηκε το Α' Κρατικό Βραβείο Μετάφρασης για την τραγωδία τού Σέλεϊ Οι Τσέντσι. [6] Το 2005 η Ακαδημία Αθηνών του απένειμε για το σύνολο του ποιητικού του έργου, το βραβείο Κώστα και Ελένης Ουράνη.

Ποιήματά του μεταφράστηκαν στα αγγλικά, γαλλικά, ιταλικά, ισπανικά, ρωσικά, πολωνικά, βουλγαρικά και αραβικά.

To 1969 παντρεύτηκε την Φιλιώ Αγγελίδου. Μαζί απέκτησαν δύο παιδιά, την Ελένη (1970) και τον Γιώργο (1971).

Πέθανε στις 10 Απριλίου 2006 στο σπίτι του στην οδό Αθανασίου Σουλιώτη

Βίλχελμ φον Χούμπολτ

Βίλχελμ φον Χούμπολτ Γερμανός φιλόσοφος και πολιτικός

Ο Φρίντριχ Βίλχελμ Κρίστιαν Καρλ Φέρντιναντ φον Χούμπολτ (γερμανικά: Friedrich Wilhelm Christian Karl Ferdinand von Humboldt, 22 Ιουνίου 1767 - 8 Απριλίου 1835) ήταν Πρώσος φιλόσοφος, κρατικός λειτουργός, διπλωμάτης και ιδρυτής του Πανεπιστημίου Φρειδερίκου-Γουλιέλμου στο Βερολίνο, το οποίο αργότερα μετονομάστηκε σε Πανεπιστήμιο Χούμπολτ προς τιμήν αυτού και του αδελφού του. Μνημονεύεται ιδιαίτερα ως γλωσσολόγος με σημαντική προσφορά στη φιλοσοφία της γλώσσας και στη θεωρία της εκπαίδευσης κι επίσης για την εισαγωγή της γνώσης της βασκικής γλώσσας στους κύκλους της ευρωπαϊκής διανόησης. Αναγνωρίζεται ως θεμελιωτής του Πρωσικού Εκπαιδευτικού Συστήματος, το οποίο αποτελεί εκπαιδευτικό μοντέλο πολλών χωρών. Υπήρξε φίλος του Γκαίτε και ιδιαίτερα του Φρήντριχ Σίλερ. Ο νεότερος αδελφός του Αλεξάντερ φον Χούμπολτ ήταν ένα εξίσου γνωστός φυσιοδίφης και επιστήμονας

Περισσότερες πληροφορίες στη βικιπαίδεια

Νιλς Χένρικ Άμπελ

 

Ο Νιλς Χένρικ Άμπελ (Niels Henrik Abel, 5 Αυγούστου 1802–6 Απριλίου 1829) ήταν σημαντικός Νορβηγός μαθηματικός.

Ο Άμπελ γεννήθηκε στο Νέντστραντ (Nedstrand), κοντά στο Φίνεϊ (Finnøy). Ο πατέρας του, Σέρεν Γκέοργκ Άμπελ (Søren Georg Abel), ήταν θεολόγος και φιλόσοφος, ενώ ο παππούς του ήταν Προτεστάντης πάστορας στο Γκιέρσταντ (Gjerstad), κοντά στο Ρίζερ (Risør). Μετά τον θάνατο του παππού, ο πατέρας του διορίσθηκε πάστορας στο Γκιέρσταντ. Η μακρά οικονομική κρίση στη Νορβηγία επηρέασε την οικογένεια όταν ο Νιλς Χένρικ ήταν δεκατριών ετών. Το 1815 εισάχθηκε στο θρησκευτικό σχολείο (katedralskole) της Χριστιανίας. Αρχικώς δεν έδειχνε ενδιαφέρον γιατί αισθανόταν απογοήτευση από το σχολείο, αλλά όλα άλλαξαν όταν, το 1817, ένας νέος καθηγητής των Μαθηματικών, ο Μπερντ Μίχαελ Χόλμποε (Bernt Michael Holmboe), διέκρινε το ταλέντο του Άμπελ στα Μαθηματικά και τον ενθάρρυνε να τα σπουδάσει σε πανεπιστημιακό επίπεδο. Το 1820 όμως πέθανε ο πατέρας του Νιλς και η οικογένειά του έμεινε άπορη. Ο Χόλμποε τον υποστήριξε με υποτροφία για να μη διακόψει το σχολείο, αλλά και έπεισε τους φίλους του να δώσουν χρήματα για να μπορέσει ο Νιλς να φοιτήσει στο πανεπιστήμιο. Πράγματι, ο Αμπελ μπήκε στο «Βασιλικό Φρειδερίκειο Πανεπιστήμιο» — το σημερινό Πανεπιστήμιο του Όσλο — το 1821 και πήρε πτυχίο το 1822.
Το έργο του

Αφού επέστρεψε από μία επίσκεψη στον Φέρντιναντ Ντέγκεν και άλλους μαθηματικούς στην Κοπεγχάγη, ο Άμπελ έκανε αίτηση για οικονομική υποστήριξη ώστε να μπορέσει να επισκεφθεί κορυφαίους μαθηματικούς στη Γερμανία και στη Γαλλία. Αντί γι' αυτό, του δόθηκαν πόροι για να μείνει στην πρωτεύουσα της Νορβηγίας για δύο χρόνια, στα οποία έμαθε τη γερμανική και τη γαλλική γλώσσα, ενώ ταυτόχρονα συνέγραψε και δημοσίευσε (1824) το πρώτο του αξιόλογο έργο, με τίτλο Mémoire sur les équations algébriques ou on démontre l'impossibilité de la résolution de l'équation générale du cinquième degré («Υπόμνημα επί των αλγεβρικών εξισώσεων, όπου αποδεικνύεται το αδύνατο της επιλύσεως της γενικής εξισώσεως του πέμπτου βαθμού»). Ενώ οι άλλοι ρωτούσαν «ποια είναι η λύση», ο Άμπελ ρώτησε «υπάρχει λύση;» και απέδειξε την αρνητική απάντηση το 1823 (Θεώρημα Abel–Ruffini). Το έργο ήταν δυσνόητο και δυσανάγνωστο, επειδή και ο αριθμός των σελίδων του περιορίσθηκε πολύ προκειμένου να πέσει το κόστος εκτύπωσης. Μια πιο λεπτομερής απόδειξη δημοσιεύθηκε το 1826 στον πρώτο τόμο του «Περιοδικού του Κρέλε» (Crelle's Journal).

Το 1825 δόθηκε στον Άμπελ μια κρατική υποτροφία που του επέτρεψε να ταξιδέψει στο εξωτερικό. Τότε πήγε πρώτα στη Γερμανία, όπου επισκέφθηκε τον αστρονόμο Χάινριχ Κρίστιαν Σουμάχερ στην Αλτόνα, σήμερα προάστιο του Αμβούργου. Παρέμεινε επίσης έξι μήνες στο Βερολίνο, όπου γνωρίσθηκε καλά με τον Άουγκουστ Λέοπολντ Κρέλε, που τότε ετοιμαζόταν να ξεκινήσει να εκδίδει το ομώνυμο μαθηματικό περιοδικό του. Ο Άμπελ ενθάρρυνε πολύ το εγχείρημα και συνεισέφερε σημαντικά στην επιτυχία του. Από το Βερολίνο πήγε κατόπιν στο Φράιμπουργκ, όπου πραγματοποίησε τις μεγαλοφυείς του έρευνες στη θεωρία των συναρτήσεων: ελλειπτικές συναρτήσεις, υπερελλειπτικές συναρτήσεις και μία νέα τάξη, γνωστή σήμερα ως αβελιανές συναρτήσεις μελετήθηκαν ιδιαίτερα.
Ο Νιλς Χένρικ Άμπελ και η υπογραφή του

Το 1826 ο Άμπελ πήγε στο Παρίσι, όπου έμεινε δέκα μήνες και συνάντησε κορυφαίους Γάλλους μαθηματικούς. Αλλά ο ίδιος δεν εκτιμήθηκε όσο του άξιζε, καθώς το έργο του ήταν ελάχιστα γνωστό και η μετριοφροσύνη του τον εμπόδιζε να διατυμπανίζει τις έρευνές του. Οι οικονομικές δυσκολίες, που δεν τον εγκατέλειψαν ποτέ στη ζωή του, τον υποχρέωσαν τελικώς να διακόψει τη διαμονή του στο εξωτερικό και να επιστρέψει στη Νορβηγία, όπου δίδαξε για λίγο στο Βασιλικό Φρειδερίκειο Πανεπιστήμιο.
Το τέλος του και η κληρονομιά του

Κατά τη διάρκεια της παραμονής του στο Παρίσι, ο Άμπελ είχε κολλήσει φυματίωση. Για τα Χριστούγεννα του 1828, ταξίδεψε με έλκηθρο για να επισκεφθεί τη μνηστή του στο Φρόλαντ. Η κατάσταση της υγείας του επιδεινώθηκε σοβαρά στο ταξίδι αυτό, και παρά μία βελτίωση που τους επέτρεψε να χαρούν τα Χριστούγεννα, σύντομα αρρώστησε πολύ βαριά. Ο Κρέλε στο μεταξύ αναζητούσε μια θέση εργασίας για τον Αμπελ στο Βερολίνο. Κατάφερε να βρει μια θέση καθηγητή πανεπιστημίου και έγραψε ένα γράμμα στον Άμπελ στις 8 Απριλίου 1829 για να του πει τα καλά νέα. Αλλά ήταν πολύ αργά: ο Άμπελ είχε πεθάνει στο Φρόλαντ δύο ημέρες νωρίτερα.

Ο πρόωρος θάνατος αυτού του ταλαντούχου μαθηματικού, για τον οποίο ο Λεζάντρ είχε πει «τι κεφάλι έχει αυτός ο νεαρός Νορβηγός!» (quelle tête celle du jeune Norvégien!), διέκοψε μια πολλά υποσχόμενη σταδιοδρομία. Με τον Άμπελ τα κυρίαρχα σκοτεινά σημεία στην Ανάλυση άρχισαν να ξεκαθαρίζουν και νέα πεδία άνοιξαν στη μαθηματική έρευνα. Τα έργα του, τα περισσότερα από τα οποία πρωτοεμφανίσθηκαν στο περιοδικό του Κρέλε, τα επιμελήθηκε ο Χόλμποε και τα εξέδωσε το 1839 η νορβηγική κυβέρνηση. Μια πληρέστερη έκδοση από τους Λούντβιχ Σίλοου (Ludwig Sylow) και Σόφους Λι έγινε το 1881. Το επίθετο "abelian", που προέρχεται από το όνομά του, καθιερώθηκε τόσο στη μαθηματική καθομιλουμένη, ώστε όχι μόνο εξελληνίσθηκε σε αβελιανός - αβελιανή - αβελιανό, αλλά και γράφεται διεθνώς με μικρό αρχικό «α».

Στις 6 Απριλίου 1929, τέσσερα νορβηγικά γραμματόσημα εκδόθηκαν για τα εκατό χρόνια από τον θάνατό του. Η προσωπογραφία του εμφανίζεται στο τραπεζογραμμάτιο (χαρτονόμισμα) των 500 κρόνερ (version V) που εκδόθηκε στα έτη 1978–1985. Στις 5 Ιουνίου 2002, άλλα τέσσερα νορβηγικά γραμματόσημα εκδόθηκαν για τα διακόσια χρόνια από τη γέννησή του. Υπάρχει ένα άγαλμα του Άμπελ στο Όσλο και ένα ομώνυμο βραβείο θεσμοθετήθηκε το 2002 προς τιμή του.
Πήραν το όνομά του

αβελιανή συνάρτηση
αβελιανή ομάδα
Θεώρημα του Άμπελ
αβελιανή κατηγορία
αβελιανή πολλαπλότητα
αβελιανός μετασχηματισμός
Ταυτότητα του Άμπελ
Ανισότητα του Άμπελ
Εξίσωση Άμπελ
Ο μεγάλος κρατήρας Άμπελ στο νότιο ημισφαίριο της Σελήνης
Το Βραβείο Άμπελ

http://el.wikipedia.org/wiki/Νιλς_Χένρικ_Άμπελ

Ζοζέφ Ζερόμ Λεφρανσουά ντε Λαλάντ

 

Ο Ζοζέφ Ζερόμ Λεφρανσουά ντε Λαλάντ (Joseph Jérôme Lefrançois de Lalande, 11 Ιουλίου 1732 – 4 Απριλίου 1807) ήταν Γάλλος αστρονόμος και συγγραφέας.

Ο Λαλάντ γεννήθηκε στο Μπουργκ-αν-Μπρες (Bourg-en-Bresse) (σήμερα στον νομό Αιν). Οι γονείς του τον έστειλαν στο Παρίσι να σπουδάσει νομική, αλλά καθώς κατέλυσε στο Hôtel Cluny, όπου ο Ντελίλ είχε το αστεροσκοπείο του, προσελκύσθηκε στην Αστρονομία και έγινε ο πιο ένθερμος μαθητής των Ντελίλ και Πιερ Λεμονιέ. Ολοκλήρωσε όμως και τις σπουδές του στη νομική, οπότε θα επέστρεφε στη γενέτειρά του ως δικηγόρος, όταν ο Λεμονιέ πήρε άδεια να τον στείλει στο Βερολίνο για παρατηρήσεις της σεληνιακής παραλλάξεως σε συγχρονισμό με εκείνες του Νικολά Λουί ντε Λακάιγ στο Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας.

Η επιτυχής επιτέλεση αυτών των παρατηρήσεων προκάλεσε την εκλογή του σε ηλικία 21 ετών στην Ακαδημία του Βερολίνου και στη Γαλλική Ακαδημία Επιστημών. Τότε αφοσιώθηκε στη βελτίωση της πλανητικής θεωρίας, δημοσιεύοντας το 1759 διορθωμένη έκδοση των πινάκων του Χάλεϊ με μια ιστορία των εμφανίσεων του ομώνυμου κομήτη. Το 1762 ο Ντελίλ παραιτήθηκε από την έδρα της Αστρονομίας στο Collège de France για να την αναλάβει ο Λαλάντ. Το σπίτι του Λαλάντ ήταν ένα είδος σεμιναρίου Αστρονομίας και ανάμεσα στους μαθητές του ήταν και οι Ντελάμπρ, Τζιουζέπε Πιάτσι, Πιερ Μεσαίν και ο ίδιος ο ανεψιός του, ο Μισέλ Λαλάντ (Michel Lalande). Κέρδισε μεγάλη φήμη με τις δημοσιεύσεις του για τη διάβαση της Αφροδίτης το 1769.

Ως καλός ομιλητής και συγγραφέας, ο Λαλάντ βοήθησε στην εκλαΐκευση της Αστρονομίας. Οι πλανητικοί του πίνακες, στους οποίους ενσωμάτωνε διορθώσεις για τις βαρυτικές αλληλεπιδράσεις μεταξύ των πλανητών, ήταν οι καλύτεροι που υπήρχαν ως το 1800, ενώ το ετήσιο Βραβείο Λαλάντ που θέσπισε το 1802 για αστρονομικές μελέτες αποτελεί μια απόδειξη του ενθουσιασμού του για την αγαπημένη του ενασχόληση.

Ο κατάλογος αστέρων που συνέταξε το 1801 (ίσως και ο ίδιος ο αστρονόμος) είναι σήμερα γνωστός κυρίως για ένα μέλος του, τον αστέρα Λαλάντ 21185 , από τους κοντινότερους στη Γη.

• Ο κρατήρας Lalande στη Σελήνη πήρε το όνομά του.