Αμεντέο Αβογκάντρο

 

9 Ιουλίου 1856 (165 χρόνια πριν) πέθανε:

Αμεντέο Αβογκάντρο Ιταλός χημικός

Ο Αμεντέο Αβογκάντρο (9 Αυγούστου 1776 – 9 Ιουλίου 1856) ήταν Ιταλός φυσικός και χημικός, στον οποίο οφείλεται η θεωρία από την οποία διαμορφώθηκε ο νόμος του Αβογκάντρο, σύμφωνα με τον οποίο: ίσοι όγκοι οποιονδήποτε αερίων ή ατμών, όταν βρίσκονται κάτω από την ίδια πίεση και θερμοκρασία, περιέχουν τον ίδιο αριθμό μορίων.Καταγόταν από το Τορίνο. Μελέτησε κυρίως τη σύνθεση των μορίων της ύλης και τους βασικούς νόμους των αερίων, βοηθώντας έτσι και στη θεμελίωση της ατομικής επιστήμης.

Το αξίωμά του αξιοποιήθηκε από τον Αμπέρ, που με βάση το αξίωμα αυτό προσδιόρισε τα βάρη των μορίων. Από το αξίωμα του Αβογκάντρο η νεότερη Χημεία προχώρησε σε πολλές επαληθεύσεις του και διαπίστωσε ότι το μόριο του οξυγόνου π.χ. είναι 16 φορές βαρύτερο από το μόριο του υδρογόνου και ότι το μόριο του νερού είναι 9 φορές πιο βαρύ από το μόριο του υδρογόνου. Με το αξίωμα του Αβογκάντρο η επιστήμη εξήγησε τους νόμους των αερίων και βοήθησε τους ειδικούς να κατανοήσουν την ατομική θεωρία.

Αριθμός Αβογκάντρο λέγεται ο σταθερός αριθμός των μορίων που περιέχονται στο γραμμομόριο μιας χημικής ένωσης. Είναι ίσος με 6,02477x10^23 μόρια σ’ ένα γραμμομόριο (mοl) της ένωσης.

Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Κυπριανός

Ο Κυπριανός (Στρόβολος, 1756 - Λευκωσία, 9 Ιουλίου 1821) ήταν αρχιεπίσκοπος της Κύπρου και εθνομάρτυρας κατά την περίοδο της Ελληνικής Επανάστασης του 1821. Στις 9 Ιουλίου του 1821 εκτελέστηκε από τους Τούρκους δι' απαγχονισμού μαζί με άλλους τρεις επισκόπους που καρατομήθηκαν. Θεωρείτο ιεράρχης με πλατιά αντίληψη, δυναμική προσωπικότητα αλλά και με ευρεία μόρφωση.

Ο Κυπριανός γεννήθηκε στον Στρόβολο το 1756. Παραμένει άγνωστο το επίθετο του πατέρα του καθώς και το κοσμικό όνομα του Κυπριανού.

Σε νεαρή ηλικία εισήλθε ως δόκιμος μοναχός στη Μονή Μαχαιρά, όπου έλαβε τη στοιχειώδη παιδεία και χειροτονήθηκε διάκονος το 1783 Αργότερα, το 1784, μετέβη στη Μολδοβλαχία ως ακόλουθος του αρχιμανδρίτη της μονής, Χαράλαμπου στα πλαίσια του ταξιδιού του τελευταίου με σκοπό την εύρεση οικονομικής βοήθειας για την αντιμετώπιση των μεγάλων χρεών που αντιμετώπιζε τότε το μοναστήρι Εκεί χειροτονήθηκε ιερέας και προσελήφθη ως εφημέριος του Ηγεμονικού ναού. Έτσι παραμένοντας στη Μολδοβλαχία, σπούδασε θεολογία και φιλολογία στην Αυθεντική Ακαδημία Ιασίου με τη βοήθεια του ηγεμόνα Μιχαήλ Σούτσου

Από τη Μολδοβλαχία ο Κυπριανός επέστρεψε στην Κύπρο το 1802 μαζί με τον Χαράλαμπο έχοντας πετύχει πλήρως την αποστολή τους. Στη συνέχεια ο Κυπριανός ανέλαβε την διαχείριση των κτημάτων της Μονής στο Στρόβολο όπου ευδόκιμα εργαζόμενος, κέρδισε την εκτίμηση των προεστών της Λευκωσίας οι οποίοι και συνηγόρησαν στον αρχιεπίσκοπο Χρύσανθο την πρόσληψή του ως οικονόμου της ΑρχιεπισκοπήςΑπό τη θέση αυτή ο Κυπριανός επέδειξε ιδιαίτερο ζήλο, αναπτύσσοντας ταυτόχρονα και ικανή πολιτική σκέψη. Ειδικότερα, όταν το 1804 επαναστάτησαν οι Τούρκοι της Κύπρου καταλαμβάνοντας τη Λευκωσία και προβαίνοντας σε σφαγές των Ελλήνων και σε κακοποίηση του αρχιεπισκόπου, μεσολάβησε από κοινού με τους προξένους της Γαλλίας, της Βρετανίας και της Ρωσίας, Pegnault, Περιστιάνη και Καλημέρη, στις διαπραγματεύσεις των σουλτανικών στρατευμάτων με τους στασιαστές, οι οποίοι τελικά παρέδωσαν τη Λευκωσία στα κυβερνητικά στρατεύματα, τα οποία στη συνέχεια, παραβαίνοντας τη συμφωνία που είχαν συνάψει, έσφαξαν τους εξεγερμένους. Η στάση του Κυπριανού δεν συνέβαλε μόνο στην καταστολή της εξέγερσης, αλλά ανύψωσε και την ισχύ του αρχιεπισκόπου, ενώ σύμφωνα με Άγγλο περιηγητή που έγραψε υπό το ψευδώνυμο Al. Bej, ο Κυπριανός «υπήρξεν ο σωτήριος άγγελος του έθνους»

Ιωάννης Ξανθάκης

 
Ο Ιωάννης Ξανθάκης (Γύθειο, 1904 - Αθήνα, 9 Ιουλίου 1994) ήταν Έλληνας μαθηματικός και αστρονόμος. Χρημάτισε υπουργός Γεωργίας στο πρώτο μισό της δεκαετίας του ' 60. Μεταξύ άλλων, καθιέρωσε και το μάθημα των πιθανοτήτων στις μαθηματικές σπουδές

Σπούδασε Μαθηματικά και Φυσική στο Πανεπιστήμιο των Αθηνών και αναγορεύτηκε διδάκτωρ σε ηλικία 25 ετών. Η διατριβή του είχε τίτλο "Συμβολή εις την θεωρίαν των ανωμαλιών των διαφορικών εξισώσεων πρώτης τάξεως" και ολοκληρώθηκε υπό την επίβλεψη του καθηγητή Παναγιώτη Ζερβού. Μετεκπαιδεύτηκε στο Αστεροσκοπείο του Στρασβούργου. Υπηρέτησε ως καθηγητής των Ανωτέρων Μαθηματικών στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων και εν συνεχεία, το 1940 καθηγητής Αστρονομίας στη Φυσικομαθηματική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Δίδαξε στην τελευταία επί 16 χρόνια. Το 1955 εξελέγη τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών και το 1966 εξελέγη μέλος στο πρώτο Δ.Σ. της Εταιρείας Λακωνικών Σπουδών. Ήταν ο πρώτος επόπτης του γραφείου Ερευνών και Υπολογισμών της Ακαδημίας, στην οποία χρημάτισε πρόεδρος το 1964. Διετέλεσε πρόεδρος της Ελληνικής Μαθηματικής Εταιρείας (1965-68) και της Εθνικής Αστρονομικής Επιτροπής.

Ο Ξανθάκης ανέλαβε υπουργός Γεωργίας για πρώτη φορά στην υπηρεσιακή κυβέρνηση του Στυλιανού Μαυρομιχάλη. Υπηρέτησε από τις 29 Σεπτεμβρίου 1963 ως τις 8 Νοεμβρίου 1963.

Στην υπηρεσιακή κυβέρνηση του Παρασκευόπουλου χρημάτισε ξανά υπουργός Γεωργίας, από τις 30 Δεκεμβρίου 1963 ως τις 18 Φεβρουαρίου 1964.

Πέθανε στις 9 Ιουλίου 1994 σε ηλικία 90 ετών.

Αμεντέο Αβογκάντρο

9 Αυγούστου 1776 γεννήθηκε:Αμεντέο Αβογκάντρο Ιταλός χημικός

Ο Αμεντέο Αβογκάντρο (9 Αυγούστου 1776 – 9 Ιουλίου 1856) ήταν Ιταλός φυσικός και χημικός, στον οποίο οφείλεται η θεωρία από την οποία διαμορφώθηκε ο νόμος του Αβογκάντρο, σύμφωνα με τον οποίο: ίσοι όγκοι οποιονδήποτε αερίων ή ατμών, όταν βρίσκονται κάτω από την ίδια πίεση και θερμοκρασία, περιέχουν τον ίδιο αριθμό μορίων.

Καταγόταν από το Τορίνο. Μελέτησε κυρίως τη σύνθεση των μορίων της ύλης και τους βασικούς νόμους των αερίων, βοηθώντας έτσι και στη θεμελίωση της ατομικής επιστήμης.

Το αξίωμά του αξιοποιήθηκε από τον Αμπέρ, που με βάση το αξίωμα αυτό προσδιόρισε τα βάρη των μορίων. Από το αξίωμα του Αβογκάντρο η νεότερη Χημεία προχώρησε σε πολλές επαληθεύσεις του και διαπίστωσε ότι το μόριο του οξυγόνου π.χ. είναι 16 φορές βαρύτερο από το μόριο του υδρογόνου και ότι το μόριο του νερού είναι 9 φορές πιο βαρύ από το μόριο του υδρογόνου. Με το αξίωμα του Αβογκάντρο η επιστήμη εξήγησε τους νόμους των αερίων και βοήθησε τους ειδικούς να κατανοήσουν την ατομική θεωρία.

Αριθμός Αβογκάντρο λέγεται ο σταθερός αριθμός των μορίων που περιέχονται στο γραμμομόριο μιας χημικής ένωσης. Είναι ίσος με 6,02477x10^23 μόρια σ’ ένα γραμμομόριο (mοl) της ένωσης. 

9 agosto 1776 Nato: Amedeo Avogadro chimico italiano Amedeo Avogadro (9 agosto 1776 – 9 luglio 1856) è stato un fisico e chimico italiano, al quale si deve la teoria da cui si è formata la legge di Avogadro, secondo la quale: volumi uguali di qualsiasi gas o vapore, quando sotto la stessa pressione e temperatura, contengono lo stesso numero di molecole. Era di Torino. Studiò principalmente la composizione delle molecole della materia e le leggi fondamentali dei gas, contribuendo così a stabilire la scienza atomica. Il suo assioma è stato sfruttato da Amber, che sulla base di questo assioma ha determinato i pesi delle molecole. Dall'assioma di Avogadro, la Chimica moderna ha proceduto con molte delle sue verifiche e ha scoperto che la molecola di ossigeno, ad es. è 16 volte più pesante della molecola di idrogeno e che la molecola d'acqua è 9 volte più pesante della molecola di idrogeno. Con il teorema di Avogadro, la scienza ha spiegato le leggi dei gas e ha aiutato gli esperti a comprendere la teoria atomica. Il numero di Avogadro è il numero costante di molecole contenute in una mole di un composto chimico. È uguale a 6,02477x10^23 molecole in una mole (mol) del composto.

Ουίλιαμ Χάρντι Μακνήλ

8 Ιουλίου 2016 πέθανε:
Ουίλιαμ Χάρντι Μακνήλ Καναδός ιστορικός

Ο Ουίλιαμ Χάρντι Μακνήλ (William Hardy McNeil, 31 Οκτωβρίου 1917 - 8 Ιουλίου 2016) ήταν Καναδοαμερικανός ιστορικός που ασχολήθηκε με την παγκόσμια ιστορία και συγγραφέας, ιδιαίτερα γνωστός για το έργα του πάνω στον Δυτικό Πολιτισμό. Ήταν ομότιμος καθηγητής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο του Σικάγου, όπου δίδασκε από το 1947. Επίσης είναι πατέρας του ιστορικού Τζον Ρόμπερτ Μακνήλ (J.R. McNeill), σε συνεργασία με τον οποίο έχει συγγράψει το έργο The Human Web: A Bird's-eye View of World History.

Ο Μακνήλ γεννήθηκε στο Βανκούβερ του Καναδά και ήταν γιος του θεολόγου και εκπαιδευτικού Τζον Τ. Μακνήλ (John T. McNeill). Αποφοίτησε από το Πανεπιστήμιο του Σικάγου το 1938 και ολοκλήρωσε το μεταπτυχιακό του εκεί το επόμενο έτος. Το 1941 κατετάγη στον στρατό και κατά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο υπηρέτησε στο ευρωπαϊκό θέατρο επιχειρήσεων. Το 1947 πήρε το διδακτορικό του στο Πανεπιστήμιο Κορνέλ, ενώ την ίδια χρονιά ξεκίνησε να διδάσκει στο Πανεπιστήμιο του Σικάγου, όπου και παρέμεινε σε όλη τη διάρκεια της επαγγελματικής του σταδιοδρομίας.

Ολοκλήρωσε το δημοφιλέστερο έργο του, με τίτλο The Rise of the West: A History of the Human Community, στα αρχικά στάδια της καριέρας του. Το βιβλίο αυτό εξετάζει την παγκόσμια ιστορία υπό το πρίσμα της αλληλεπίδρασης ανάμεσα σε διαφορετικούς πολιτισμούς και κυρίως τη δραματική επίδραση του Δυτικού Πολιτισμού στους υπόλοιπους τα τελευταία 500 χρόνια. Το έργο άσκησε σημαντική επιρροή στη θεωρία της ιστορίας, ιδίως σε αντιδιαστολή με τη θεώρηση του Όσβαλντ Σπένγκλερ (Oswald Spengler), βάσει της οποίας οι πολιτισμοί είναι ανεξάρτητοι και διακριτοί.

Το έργο του Rise of the West κέρδισε το 1964 το Εθνικό Βραβείο Βιβλίου των ΗΠΑ στην κατηγορία "Ιστορία και Βιογραφία".Το 1976 συνέγραψε το βιβλίο Plagues and Peoples, το οποίο αποτελεί σημαντική πρώιμη συνεισφορά στη μελέτη της σημασίας των ασθενειών στην εξέλιξη της ιστορίας. Ο Πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα (Barack Obama) του απένειμε στις 25 Φεβρουαρίου 2010 το Μετάλλιο Ανθρωπιστικών Επιστημών (National Humanities Medal)

Παναγιώτης Παρασκευόπουλος

8 Ιουλίου 1956 πέθανε:

Παναγιώτης Παρασκευόπουλος Έλληνας αθλητής

Παναγιώτης Παρασκευόπουλος
αθλητής-επιστήμονας

Ο Παναγιώτης Παρασκευόπουλος ( Γορτυνία 1875 - Καρουσάδες Κέρκυρας 8 Ιουλίου 1956), ήταν Έλληνας Ιατρός, εθελοντής, αθλητής του στίβου και της Ποδηλασίας, Πανελληνιονίκης, πρωταθλητής Γαλλίας και Ολυμπιονίκης το1896

Γεννήθηκε στην Γορτυνία και προγονός του ήταν ο οπλαρχηγός του 1821 Δημήτριος Πλαπούτας. Σπούδασε ιατρική στην Αθήνα και στο Παρίσι στο ινστιτούτο Παστέρ, μικροβιολόγος-επιδημιολόγος. Άσκησε το επάγγελμα του αρχικά στην Αθήνα κι έπειτα στον Βόλο όπου προσκλήθηκε από τον εκεί Δήμο για να βοηθήσει στην αντιμετώπιση της ελονοσίας που προερχόταν από την λίμνη Κάρλα.

Ήταν παντρεμένος με την Ελένη Θεοτόκη από την Κέρκυρα, αδελφή του Κωνσταντίνου Θεοτόκη Στον Α' παγκόσμιο πόλεμο, διέμενε με την σύζυγο του στο Παρίσι, κατατάχθηκε και πρόσφερε εθελοντικά τις υπηρεσίες του. Έπειτα εγκαταστάθηκαν στον Βόλο όπου διατηρούσε ιατρείο και εργαζόταν στο Νοσοκομείο Βόλου, το 1920 επέστρεψαν στην Αθήνα. Μετά την Μικρασιατική εκστρατεία πρόσφερε βοήθεια στους πρόσφυγες που έρχονταν στην Ελλάδα. Στον Β΄παγκόσμιο πόλεμο σε ηλικία 65 ετών βρέθηκε με την σύζυγο του στα Ιωάννινα όπου και πάλι κατατάχθηκε και πρόσφεραν εθελοντικά τις υπηρεσίες τους, εκεί σε έναν βομβαρδισμό του νοσοκομείου το 1941 σκοτώθηκε η σύζυγος του Ελένη.

Το 1907 ίδρυσε τον "Σύνδεσμο Ελλήνων αθλητών" για να βοηθήσει τους φτωχούς πρωταθλητές, από χαμηλές κοινωνικές τάξεις, και τα προβλήματα που αντιμετώπιζαν, το 1920 ίδρυσε την "Ένωση των Ελλήνων Αθλητών"

Κατά την παραμονή του στον Βόλο ήταν ο οργανωτής των Δ' Πανθεσσαλικών αγώνων στίβου ενώ διετέλεσε και πρόεδρος του ΓΣ Βόλου. Απεβίωσε και κηδεύτηκε στις 8 Ιουλίου 1956, στο χωριό της συζύγου του, στους Καρουσάδες.

Μάρτιν Άλαν "Μάρτι" Φέλντμαν

 

Μάρτι Φέλντμαν Άγγλος κωμικός

Ο Μάρτιν Άλαν "Μάρτι" Φέλντμαν (Martin Alan "Marty" Feldman, 8 Ιουλίου 1934– 2 Δεκεμβρίου 1982) ήταν Άγγλος συγγραφέας, κωμικός και ηθοποιός του κινηματογράφου και της τηλεόρασης.

Γεννήθηκε κατά τον μεσοπόλεμο στο Ιστ Εντ του Λονδίνου σε φτωχή οικογένεια Εβραίων από το Κίεβο. Είχε μια αδελφή, την Πάμελα. Περιέγραφε την παιδική του ηλικία ως «μοναχική». Μια ατυχής εγχείρηση για την αντιμετώπιση της νόσου του Grave του χάρισε το διακριτό βλέμμα του (στραβισμός)

Ένιωσε από μικρός το κάλεσμα της τζαζ και του θεάματος και μέχρι και την εφηβεία του, όπου παράτησε το σχολείο για να δουλέψει. Γνώρισε πολλά σκαμπανεβάσματα, ανάμεσα στη σκληρή ζωή του Λονδίνου και σε εξορμήσεις με παρακμιακούς θιάσους και αυτοσχεδιαστική μουσική. Αυτός ο τρόπος ζωής και η αγάπη του για τον Μπάστερ Κήτον συνέβαλαν στην απόφαση του να ασχοληθεί με την κωμωδία. Έτσι, ξεκίνησε γράφοντας ανέκδοτα και ατάκες για παραστάσεις.

Στα μέσα της δεκαετίας του '50, συνεργαζόμενος με τον Μπάρυ Τουκ (Barry Took), καθιερωμένο ευθυμογράφο, διαμόρφωσε το ύφος και τον ειρμό του. Μαζί, έγιναν δύο από τους πιο παραγωγικούς και επιτυχημένους συγγραφείς τόσο στο ραδιόφωνο όσο και στην τηλεόραση.

Το 1959 παντρεύτηκε τη Λωρέττα Σάλλιβαν (Lauretta Sullivan) με την οποία έζησε το υπόλοιπο της ζωής του.

Στη δεκαετία των '60 o Φέλντμαν αποφάσισε να παίξει μπροστά από την κάμερα, ως ηθοποιός, σε κάποια γνωστά θεάματα της εποχής (At Last the 1948 Show), και λίγο αργότερα στο δικό του τηλεοπτικό σόου (Marty) το 1968, γεγονός που τράβηξε το ενδιαφέρον του Χόλυγουντ.

Με αυτόν τον τρόπο έγινε παγκόσμια γνωστός ως «Igor» στην παρωδία τρόμου του Μελ Μπρουκς, Φρανκενστάιν Τζούνιορ. Αργότερα, έγραψε και σκηνοθέτησε κάποιες ταινίες, οι οποίες δεν γνώρισαν μεγάλη επιτυχία.

Πέθανε το 1982, από καρδιακή προσβολή, κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων της ταινίας Το αδελφάτο των επτά θαλασσών (Yellowbeard) στην Πολη του Μεξικού.

Ο Ψαρονίκος

 

πριν 86 χρόνια γεννήθηκε και πριν 42 χρόνια έφυγε αυτός ο μεγάλος Έλληνας.....

Ο Αρχάγγελος της Κρήτης... αλλά τα τραγούδια του παραμένουν επίκαιρα και μας συντροφεύουν αυτές τις δύσκολες μέρες που περνά η πατρίδα μας απο τους προδότες που μας κυβερνούν......................
Στα Ανώγεια δεν πας σε καφενείο και ταβέρνα και να μην ακούσεις αναφορές στο όνομά του. Ή να μη δεις μία φωτογραφία του σε κάποια γωνιά. Δεν είναι τυχαίο. Ο Ψαρονίκος δεν ήταν μόνο το αηδόνι της εποχής και της περιοχής. Ήταν και ο καλός φίλος. Ο γλετζές. Ο άνθρωπος της παρέας.

Γεννήθηκε σε μία εποχή δύσκολη για την Κρήτη, στις 7 Ιουλίου του 1936 στα Ανώγεια. 

Οι γονείς του είχαν 6 παιδιά (τρία αγόρια και τρία κορίτσια). Ο Νίκος ήταν το τέταρτο κατά σειρά. Ήταν πέντε ετών, όταν το χωριό του κάηκε από τους Γερμανούς που μετέφεραν τα γυναικόπαιδα στο Μυλοπόταμο. Όλα τα παιδιά μπήκαν σε οικοτροφείο. Κι ο Νίκος μαζί. Γρήγορα το τραγούδι του, τον μετατρέπει σε ευνοούμενο όλων. Ο δάσκαλός του αναγνώρισε αμέσως το ταλέντο του και όταν αργότερα τελείωσε ο πόλεμος και όλοι επέστρεψαν στ’ Ανώγεια, έπεισε τον πατέρα του -ο οποίος έως τότε αρνιόταν - να του αγοράσει μια λύρα. Ο Νίκος επέμενε ότι ξέρει να παίζει λύρα. Χωρίς καν να την έχει πιάσει στα χέρια του. Από παιδί πήγαινε στα πανηγύρια του χωριού του, έστεκε δίπλα στον σπουδαίο λυράρη τον Μανώλη Πασπαράκη, παρατηρούσε τις κινήσεις του και μετά έπαιρνε ξύλα και έκανε πως έπαιζε λύρα. Φυσικά, έπαιζε λύρα με το στόμα του. Από ’κει έβγαινε η μουσική.
Σε ηλικία 17 ετών, ο Νίκος Ξυλούρης κατεβαίνει για πρώτη φορά να δουλέψει στο Ηράκλειο, όπως έλεγε αργότερα σε αφηγήσεις του ο ίδιος. Και εκεί τα βρίσκει στην αρχή "σκούρα".
«Εις τα ορεινά χωριά της Κρήτης δεν ημπορούσε να εισχωρήσει αυτό που εισχώρησε στις πόλεις. Εκεί χόρευαν ταγκά, βάλσα, ρούμπες, σάμπες, και είμαστε υποχρεωμένοι εμείς να τα μάθουμε αυτά τα τραγούδια, να τα παίζουμε στα πανηγύρια και στους γάμους, για να μπορούμε να ζήσουμε και να βγάζουμε τα έξοδά μας, και να τους κάνουμε σιγά - σιγά ν’ αλλάξουνε και ν’ αγαπήσουνε την Κρητική Μουσική!» έλεγε.
Αλλά ακόμη πιο χαρακτηριστική για την εποχή είναι η αφήγηση ενός άλλου καλού κρητικού: του προέδρου του Συλλόγου Κρητών του Λουξεμβούργου, του Γιώργου Αεράκη.
"Στη οδό Χάνδακος, απέναντι από τα τυπογραφεία της εφημερίδας "Μεσόγειος" σε ένα αρκετά μεγάλο υπόγειο, θα βρει διέξοδο η δίψα των κατοίκων του Ηρακλείου για παραδοσιακή διασκέδαση. Ο Κίμων Μανουράς και ο Νταρολευτέρης (κουνιάδος και γαμπρός) θα ρισκάρουν ο μεν πρώτος τις οικονομίες του από το καφενείο ο δε δεύτερος τα έσοδα από την πώληση 100 προβάτων και θα τολμήσουν να ανοίξουν τον "ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟ", το πρώτο οικογενειακό κέντρο κρητικής μουσικής στο Ηράκλειο. Ο καλλιτέχνης που θα κρατήσει το πρόγραμμα για την πρώτη σεζόν που ήταν το 1967 ήταν ο Νίκος Ξυλούρης με πασαδόρους τον αδελφό του τον Γιάννη, τον Γιάννη Σταυρακάκη και τον Στέλιο Αεράκη. Αυτό που γινόταν κάθε βράδυ στον Ερωτόκριτο, είναι δύσκολο να περιγραφεί. Οι έχοντες καταγωγή από τα χωριά της Κρήτης, θέλοντας να αναπαραγάγουν στην πόλη τους γνωστούς για αυτούς τρόπους διασκέδασης, θα προσέρχονται συν γυναιξί και τέκνοις για να ακούσουν κρητική μουσική. Στο ρεύμα αυτό θα συμπαρασυρθούν και οι ηρακλειώτες και η κρητική μουσική από ετοιμοθάνατη, θα αναρρώσει, θα βγάλει φτερά και θα γίνει με την πάροδο του χρόνου κύριος τρόπος διασκέδασης. Βέβαια καθώς η κρητική μουσική δεν έχει χορό όπου το αρσενικό μπορεί να ψιθυρίσει μυστικά, στο αυτί του αντικειμένου του πόθου του, (η σούστα δεν προσφέρεται και τόσο), οι καλλιτέχνες υποχρεώνονται εκ των πραγμάτων τις μικρές ώρες να κάνουν ένα διάλειμμα ευρωπαϊκό. Και ήταν μαγικό να ακούς τον Ψαρονίκο να τραγουδάει παίζοντας λύρα, το παθητικό ταγκό "η γυναίκα που ένιωσα ...".
Το 1969 ηχογραφεί την «Ανυφαντού», ένα τραγούδι που κυριολεκτικά «σπάει ταμεία» μέσα στην παραδοσιακή δισκογραφία της εποχής. Το 1970 κατεβαίνει στ’ Ανώγεια, ο Γενικός Διευθυντής της COLUMBIA, Τάκης Λαμπρόπουλος, που ήδη οι δυνατότητες του κρητικού τραγουδιστή και λυράρη, τον έχουν εντυπωσιάσει. Τον ακούει να τραγουδά ζωντανά σ’ ένα γάμο και του ζητά συνεργασία. Ετσι, η φωνή του Νίκου Ξυλούρη, θα περάσει πλέον πέρα από τα παραδοσιακά τραγούδια της Κρήτης, στη σύγχρονη «έντεχνη» δημιουργία επώνυμων συνθετών (Ξαρχάκος, Μαρκόπουλος, Χάλαρης κ.α.), δίνοντας έτσι τη δυνατότητα στη γνήσια κρητική έκφραση και το παραδοσιακό τραγούδι της Κρήτης, ν’ αποκτήσουν πανελλήνια εμβέλεια.
" Το 1969 -λέει σε μία σπάνια συνέντευξή της η σύντροφός του Ουρανία-ερχόμαστε για πρώτη φορά στην Αθήνα για εμφανίσεις στο κέντρο «Κονάκι», και τον Σεπτέμβριο γίνεται η μόνιμη εγκατάστασή μας στην πρωτεύουσα. Εχει ήδη φύγει από τα κρητικά μαγαζιά ο Νίκος, και τραγουδά σε μπουάτ της Πλάκας.
Με τον Γιάννη Μαρκόπουλο συνεργάζονται για πρώτη φορά στο «Χρονικό». Εξι μήνες μετά, κυκλοφορεί ο δίσκος αναφορά στα «Ριζίτικα» της Κρήτης. Τον Μάϊο του 1971, ξεκινούν κοινές εμφανίσεις στην μπουάτ «Λήδρα», στην Πλάκα, μέσα στην καρδιά της δικτατορίας. Η φωνή του Νίκου Ξυλούρη γίνεται σημαία αντίστασης. «Πότε θα κάνει ξαστεριά», «Αγρίμια και αγριμάκια μου...
Δύσκολα εκείνα τα χρόνια. Ο Νίκος κυνηγήθηκε. Ηταν απαγορευμένος και από το Ραδιόφωνο και από την Τηλεόραση.
Ακολουθούν δύο ακόμα κύκλοι τραγουδιών του Γιάννη Μαρκόπουλου, η «Ιθαγένεια» και ο «Στρατής ο Θαλασσινός». Ερχεται στη συνέχεια η συνεργασία του με τον Σταύρο Ξαρχάκο («Διόνυσε καλοκαίρι μας», «Συλλογή»), τον Χριστόδουλο Χάλαρη («Τροπικός της Παρθένου», «Ακολουθία»), και τον Χρήστο Λεοντή («Καπνισμένο Τσουκάλι»).
Και έπειτα το καλοκαίρι του 1973 το «Μεγάλο μας Τσίρκο». Η παράσταση που ανεβάζουν στο θέατρο «Αθήναιον», η Τζένη Καρέζη και ο Κώστας Καζάκος, με αντικείμενο την ιστορική διαδρομή της Ελλάδας στα νεότερα χρόνια. Ο Νίκος Ξυλούρης κρατά τον καθοριστικό ρόλο του τραγουδιστή στην παράσταση αυτή. Μια παράσταση - σταθμός στην καριέρα του. Τα μεταπολιτευτικά χρόνια τραγουδά κάποια ακόμα τραγούδια του Χρήστου Λεοντή, του Σταύρου Ξαρχάκου, του Δημήτρη Χριστοδούλου, του Λίνου Κόκοτου και του Ηλία Ανδριόπουλου. Τραγουδά όμως πάντα και παραδοσιακά τραγούδια της Κρήτης και κάποια λαϊκά του Στέλιου Βαμβακάρη.
Τα τραγούδια του τα μάθαινε στο πόδι. Δεν είχε χρόνο για πρόβες. Τα μάθαινε, ακούγοντας την κασέτα στο σπίτι, στο αυτοκίνητο. Τραγουδούσε μαζί και το μάθαινε. Μάλιστα, ο Ξαρχάκος, τον ήθελε πάντα στα τραγούδια του αυθεντικό, γι’ αυτό και τον καλούσε στο στούντιο για ηχογράφηση, συνήθως, χωρίς πρόβα. Ετσι έγινε και με το τραγούδι «Ητανε μια φορά». Το ηχογράφησε ο Νίκος χωρίς να το ξέρει. Χωρίς καμμία πρόβα".
Ο Ψαρονίκος έφυγε από κοντά μας νωρίς. 8 Φλεβάρη του 1980. Ο τόπος του τον ξεπροβόδισε με μαντινάδες. 26 χρόνια μετά τον λέμε ακόμη "Αρχάγγελο της Κρήτης". Λίγοι θυμούνται γιατί.
Ήταν ένα στιχούργημα που έγραψε για αυτόν ο γνωστός Ηρακλειώτης δικηγόρος Γιώργης Τσικαλάς που περιέγραφε την εικόνα γλαφυρά. Και έλεγε:

κατακλείδι τ’ ουρανού στο φόλι του Συμπάντου
κάθεται μπροσταρόκριγιος σ’ ανέφαλ’ ασημένιο
ο παντροκράτης Βασιλιάς π’ ούλα τα χαζιρεύγει
ψεύτη κι αθάνατο ντουνιά δίχως συμβουλατόρους
π’ ούλη την Πλάση συντηρά με στρουφιχτό αμάτι
πούχει πατούλιες άγγελους και στ’ όνομά του ψάλλουν
ύμνους από τα Χερουβίμ κι άσματα των ασμάτω!
Μα ιντά ’χει σήμερα ο Θεός, όχι θεόψυχά μου
κι εζήλεψε ντως τω θνητώ στσι καλοπέρασές τως;
Τραγούδια κι οργανά ’κουσε απού τον Ψηλορείτη
κι αμέσως τα αγγελικά λαρύγγια βουβάθηκαν
κουνιούνται τα συθέμελα τα ριζιμιά χαράκια
η σφαίρα η θεοτική του πέφτει απού τα χέρια
κι ανταριασμένος στρέφεται στσι δύο ντου Αρχαγγέλους:
- Ποιός είναι ο τραγουδιστής ποιός είναι ο παιχνιώτης
απού ’χει τρίδιπλες χορδές στη λύρα και στο στόμα,
και σαν τσι κρούσει τσι χορδές
ντροπιάζει τους αγγέλους
τ’ αηδόνια ξενιτεύγει τα και τα νερά παγώνει
καμπάνες αργυροχυτές ραΐζει και χαλά τσις
και τη δική μου την καρδιά την έχει ξεσηκώσει;
Τί Παντογνώστης είμ’ εγώ και δεν τόνε γνωρίζω;
Τί Παντοκράτης είμ’ εγώ και τόνε χαίρουντ’ άλλοι
οι δούλοι κι οι φαμέγοι μου απού τον κάτω Κόσμο;
- Ετούτος είναι κύριε των Κρητικών ο Μέγας.
Ο Νίκος ο Ψαρονίκος ο Νίκος ο Ξυλούρης.
που εσύ τονε μπεγιέντισες για τσι χορδές του μόνο,
μα ο Χάρος κάνει κάλεσμα για την αγνή Ψυχή του
π’ αξίζει περισσότερο απ’ ούλα σου τα έχη.
- Σύρτε φτερό Αρχάγγελοι δεξά μου φέρετέ τον
και τη φωνή και την ψυχή τα θέλω για δικού μου
και με τσ’ ανθρώπους τσι θνητούς
δεν κάνω εγώ παζάρια.

Γλακάτε να προκάμετε του Χάρου το δραπάνι
πριχού του πάρει την ψυχή και τηνε μαγαρίσει
να τηνε κάμω κόνισμα την ανθρωπιά να μάθω
και να μου γλυκοτραγουδεί τσι ταπεινές τσι χάρες.
Βαρά η καλογερική βαρά και η θεότη
κόπιασε φίλε Νικολή στο θεϊκό κονάκι.
- Πριχού να γίνει Κύριε η Θεία εντολή σου,
τάξε μας πω δα ’ναμαστε και μεις ζερβόδεξά ντου
οι δύο ντου λαουτάρηδες στο Θεϊκό το γλέντι.
Ετσά τον πήρεν ο Θεός εις τα δικά ντου Ανώγεια.
Ετσά τον πήρεν ο Θεός κι ο Χάρος τον εχάσε.
- Βάλε ταβερναρά κρασί να πιω με το Θεό μου
να ζαλιστεί να μεθυστεί να τόνε καταφέρω
μπάε και κάμει το μιστό για το καλό της Κρήτης.

Για τους αμύητους στην διάλεκτο: κατακλείδι: άκρη
φόλι: μέση χαζιρεύγει: ελέγχει στρουφιχτό: δύσκολο πατούλιες: παρέες,
μπεγιέντισες: εκτίμησες γλακάτε: τρέξτε μιστό: καλό......{X}

Γεώργιος Λασσάνης

7 Ιουλίου 1870  πέθανε:

Γεώργιος Λασσάνης Έλληνας λόγιος και πολιτικός

Ο Γεώργιος Λασσάνης (Κοζάνη, 1793 - Αθήνα, 7 Ιουλίου 1870) ήταν Έλληνας λόγιος και πολιτικός από την Κοζάνη. Ο Γ. Λασσάνης ανέπτυξε δραστηριότητα ως συγγραφέας, δραματουργός, δάσκαλος ενώ παράλληλα συμμετείχε στην επανάσταση του 1821. Ήταν συνεργάτης του Αλ. Υψηλάντη και βοήθησε στην προετοιμασία της ελληνικής επανάστασης στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες. Μετά την ίδρυση του ελλήνικου κράτους κατέλαβε υψηλά αξιώματα.

Ήταν γιος γνωστού Κοζανίτη εμπόρου και έμεινε ορφανός από πατέρα σε μικρή ηλικία, όταν αυτός σκοτώθηκε γυρνώντας από ένα ταξίδι στη Βιέννη όπου εμπορευόταν. Διδάχθηκε τα πρώτα γράμματα στην Κοζάνη, και στην ηλικία των είκοσι περίπου μετέβη στη Βουδαπέστη, όπου εργάστηκε για μικρό χρονικό διάστημα στις εμπορικές επιχειρήσεις του συμπατριώτη του Νικολάου Τακιατζή.

Το 1813 αναχωρεί για τη Λειψία της Γερμανίας, όπου φοιτά στη Φιλοσοφική Σχολή του πανεπιστημίου της πόλης. Μετά το τέλος των σπουδών του επισκέπτεται διάφορες ρωσικές πόλεις και τη Μόσχα όπου μυείται στη Φιλική Εταιρεία. Το 1818 εγκαθίσταται στην Οδησσό της Ρωσίας, όπου διδάσκει στην εμπορική σχολή της Ελληνικής κοινότητας της πόλης και αναπτύσσει έντονη πνευματική δραστηριότητα στην πόλη.

Το 1820 εγκατέλειψε την διδασκαλία και την Οδησσό και αφού είχε έρθει σε επαφή με τον Αλέξανδρο Υψηλάντη τον ακολουθεί ως υπασπιστής του ελληνικού στρατού. Μετά την έκρηξη της επανάστασης ο Λασσάνης έγινε χιλίαρχος του Ιερού Λόχου.

Το αρχοντικό Λασσάνη στην ομώνυμη πλατεία της Κοζάνης

Συνελήφθη και φυλακίσθηκε μαζί με τον Αλέξανδρο Υψηλάντη από τους Αυστριακούς. Το 1827 αποφυλακίσθηκαν μετά από μεσολάβηση του Τσάρου Νικολάου. Αφού φρόντισε τον Αλέξανδρο Υψηλάντη, ο οποίος ήταν άρρωστος, ήλθε στην Ελλάδα όπου κατατάχθηκε υπό τον Δημήτριο Υψηλάντη και έλαβε μέρος στις επιχειρήσεις της Στερεάς Ελλάδας.

Μετά την ίδρυση του νεοσύστατου κράτους διορίστηκε γενικός επιθεωρητής του στρατού της ανατολικής Ελλάδας, ενώ διετέλεσε και από το 1837 υπουργός των οικονομικών. Η συγγραφική παραγωγή του Γ. Λασσάνη περιλάμβανε σχολικά εγχειρίδια, θεατρικά έργα, ποιήματα αλλά και ιστορικά κείμενα και πολιτικά δοκίμια καθώς και διάφορες μεταφράσεις. Πέθανε τον Ιούλιο του 1870 σε ηλικία 77 ετών.

Στην Κοζάνη διασώζεται το πατρικό του σπίτι σε κεντρική πλατεία της πόλης η οποία φέρει το όνομά του (Πλατεία Λασσάνη). Το αρχοντικό του έχει χαρακτηρισθεί ως διατηρητέο οίκημα και μνημείο. Διέθετε 2 ορόφους, κελάρι (στο οποίο βρισκόταν το λουτρό και το πλυσταριό) και μια αποθήκη. Επίσης το περιτριγυρίζει μια πέτρινη μάντρα. Οι διαστάσεις του αρχοντικού δεν είναι τόσο επιβλητικές όσο άλλων στην Κοζάνη, όμως χαρακτηρίζεται από έναν αρμονικό όγκο, με μορφολογικά χαρακτηριστικά αστικής αρχιτεκτονικής και μία λειτουργικότητα σοφά προσαρμοσμένη στις καιρικές συνθήκες του τόπου. Από τις 11 Οκτωβρίου 2008 (96η επέτειος από την Απελευθέρωση της Κοζάνης) στεγάζει τη Δημοτική Χαρτοθήκη Κοζάνης

Οι Δημοτικές εκδηλώσεις στην Κοζάνη στο τέλος του καλοκαιριού, με διάφορους αθλητικούς διαγωνισμούς, συναυλίες, θεατρικές παραστάσεις κ.α. φέρουν το όνομα "Λασσάνεια"

Γκυ ντε Μωπασσάν

Ο Γκυ ντε Μωπασσάν (Henry René Albert Guy de Maupassant, 5 Αυγούστου 1850 – 6 Ιουλίου 1893) ήταν Γάλλος συγγραφέας της νατουραλιστικής σχολής. Θεωρείται ο μεγαλύτερος διηγηματογράφος της Γαλλίας.
Βιογραφικό

Γεννήθηκε στο Château de Miromesnil, κοντά στη Διέππη. Τα παιδικά και εφηβικά του χρόνια σημαδεύτηκαν από τον χωρισμό των γονέων του. Έμεινε ως τα δεκατρία του με τη μητέρα του, στην οποία ήταν αφοσιωμένος, και έτρεφε εχθρικά αισθήματα προς τον πατέρα του (που προβάλλονται σε πολλά από τα έργα του) παρά την κάθε είδους βοήθεια που έπαιρνε από αυτόν.

Αποφοίτησε από το λύκειο της Χάβρης, αφού πρώτα φρόντισε να αποβληθεί από ένα ημιθρησκευτικό εκπαιδευτήριο, και το 1869 άρχισε να σπουδάζει νομικά στο Παρίσι. Πολέμησε ως εθελοντής στον Γαλλο-πρωσικό πόλεμο του 1870 στην πρώτη γραμμή αλλά ο πατέρας του πέτυχε τη μετάθεσή του σε λιγότερο επικίνδυνη μονάδα. Μετά την αποφοίτησή του από τη νομική σχολή, με τη βοήθεια πάντα του πατέρα του, ο Μωπασσάν διορίστηκε δημόσιος υπάλληλος.

Η μητέρα του ήταν γνώριμη του Φλωμπέρ, ο οποίος ανέλαβε τη λογοτεχνική αγωγή του. Στο σπίτι του Φλωμπέρ ο Μωπασσάν γνώρισε τον Ζολά, τον Τουργκένιεφ, τον Εντμόν ντε Γκονκούρ και τον Χένρυ Τζαίημς. Κάποια διηγήματά του δημοσιεύτηκαν με ψευδώνυμο σε επαρχιακά περιοδικά.

Το 1880 κυκλοφόρησε το βιβλίο Les Soirées de Médan που περιείχε έξι πολεμικές ιστορίες ισάριθμων συγγραφέων μεταξύ των οποίων και ο Ζολά. Την καλύτερη εντύπωση έκανε το Boule de Suif («Η χοντρούλα») του Μωπασσάν.

Αμέσως έγινε περιζήτητος από εφημερίδες και περιοδικά, όπου άρχισε να δημοσιεύει άρθρα και τις μάλλον πικάντικες ιστορίες του. Μεταξύ 1880 και 1890 δημοσίευσε 300 διηγήματα, τρία ταξιδιωτικά, μια ποιητική συλλογή και έξι μυθιστορήματα, με γνωστότερο το Bel-Ami (Ο Φιλαράκος). Σύμφωνα με ορισμένα στοιχεία, ο Μωπασσάν ταύτιζε τον εαυτό του με τον ασυνείδητο και αρριβίστα ήρωα του έργου του — ή τουλάχιστον θα ήθελε να ταυτιστεί.

Είχε πια μεγάλη οικονομική άνεση, άρχισε τα ταξίδια και αγόρασε θαλαμηγό την οποία ονόμασε «Bel-Ami». Οι σχέσεις του με τις γυναίκες έφταναν στα όρια της ερωτομανίας. Τακτικός θαμώνας των οίκων ανοχής (που περιγράφονται σε κάποια διηγήματά του), άρχισε μετά την επιτυχία του να συναναστρέφεται τις εταίρες της εποχής, τις λεγόμενες horizontales, και προχώρησε σε κυρίες της υψηλής κοινωνίας.

Αλλά από τα 20 χρόνια του έπασχε από σύφιλη. Ίσως η ασθένεια να οφειλόταν στην σεξουαλική του ασυδοσία. Αλλά, το γεγονός ότι και αδελφός του έπασχε και πέθανε από αυτή, δείχνει ότι μάλλον ήταν κληρονομική. Όσο προχωρούσε η δεκαετία του 1880, τόσο τα συμπτώματα γίνονταν εντονότερα, ιδιαίτερα στον ψυχολογικό τομέα, με χαρακτηριστικότερο τη μανία μετακίνησης από το ένα μέρος της Γαλλίας στο άλλο. Ενδεικτικό της κατάστασης πανικού που τον διακατείχε και προφητικό ήταν το διήγημά του Le Horla. Έντονος άλλωστε ήταν ο πεσιμισμός του και φανερή η επίδραση του Σοπενχάουερ.

Το 1889 ο αδελφός του πέθανε σε άσυλο ψυχοπαθών. Η λύπη του Μωπασσάν και ο τρόμος για την δική του μοίρα επιδείνωσαν την κατάστασή του. Το 1892 αποπειράθηκε να αυτοκτονήσει. Μεταφέρθηκε σε ψυχιατρική κλινική όπου και πέθανε στα 43 του χρόνια.