Έντγκαρ Άλλαν Πόε

 

Ο Έντγκαρ Άλλαν Πόε (Edgar Allan Poe, 19 Ιανουαρίου 1809 - 7 Οκτωβρίου 1849) ήταν Αμερικανός ποιητής και πανέξυπνος τρελός. Υπήρξε ένας από τους κύριους εκπροσώπους του αμερικανικού ρομαντισμού. To λογοτεχνικό του έργο είχε σημαντική επίδραση στην παγκόσμια λογοτεχνία, αποτελώντας θεμέλιο λίθο για την εξέλιξη σύγχρονων λογοτεχνικών ειδών, όπως η αστυνομική λογοτεχνία ή οι ιστορίες τρόμου και φαντασίας.

Ο Πόε γεννήθηκε το 1809[2] στη Βοστώνη και οι γονείς του ήταν ηθοποιοί. Ο πατέρας του, Ντέηβιντ Πόε, εγκατέλειψε την οικογένεια του τον Ιούλιο του 1811 ενώ πέθανε πέντε μήνες αργότερα, στις 11 Δεκεμβρίου. Η μητέρα του, Ελίζαμπεθ Άρνολντ Χόπκινς, υπέφερε από φυματίωση και πέθανε στις 8 Δεκεμβρίου του 1811, ενώ ο Πόε ήταν μόλις δύο ετών. Μετά το θάνατο της μητέρας του, έζησε στο σπίτι του επιτυχημένου εμπόρου καπνού Τζον Άλλαν και μεγάλωσε στην πόλη Ρίτσμοντ της Βιρτζίνια.

Το 1815, η οικογένεια Άλλαν μετακόμισε στη Σκωτία και την Αγγλία, όπου έζησαν συνολικά για πέντε χρόνια. Στο διάστημα αυτό, ο Πόε φοίτησε σε δύο αγγλικά σχολεία κοντά στην πόλη του Λονδίνου. Μετά την επιστροφή του στο Ρίτσμοντ, εγγράφτηκε στο Πανεπιστήμιο της Βιρτζίνια, το 1826, όπου παρέμεινε μόνο για ένα χρόνο. Ήρθε σε σύγκρουση με τον πατριό του, εξαιτίας οικονομικών χρεών που ανέπτυξε μέσω της χαρτοπαιξίας, κατά την περίοδο φοίτησης του. Τελικά ο Πόε εγκατέλειψε το σπίτι των Άλλαν και κατατάχθηκε το 1827 στον αμερικανικό στρατό, πιθανότατα για λόγους οικονομικής επιβίωσης. Στην αίτηση κατάταξής του δήλωσε το όνομα Έντγκαρ Α. Πέρι, αναφέροντας επίσης ως ηλικία τα 22 χρόνια ενώ ήταν δεκαοχτώ ετών. Τον ίδιο χρόνο δημοσίευσε το πρώτο του βιβλίο, μία ποιητική συλλογή με τίτλο Ταμερλάνος και άλλα Ποιήματα.

Το 1829, εκδόθηκε το δεύτερο ποιητικό βιβλίο του Al Aaraaf, ενώ παράλληλα έκανε αίτηση εγγραφής στην στρατιωτική ακαδημία του Ουέστ Πόιντ (West Point), με την υποστήριξη του πατριού του. Εκεί θεωρείται πως ήρθε για πρώτη φορά σε επαφή με το έργο άλλων ρομαντικών ποιητών, ενώ σύντομα ανέπτυξε εκ νέου οικονομικά χρέη. Υπήρξε σκόπιμα αμελής ως προς τα καθήκοντά του[3] γεγονός που οδήγησε τελικά στην απόλυσή του. Αμέσως μετά, ο Πόε μετακόμισε στη Βαλτιμόρη όπου έζησε με την θεία του Μαρία Κλεμ και την πρώτη του ξαδέλφη Βιρτζίνια Ελίζα Κλεμ. Προκειμένου να συντηρείται οικονομικά, ξεκίνησε να γράφει πεζά κείμενα υποβάλλοντας συμμετοχή σε λογοτεχνικούς διαγωνισμούς. Το 1833, βραβεύτηκε για το διήγημά του Μήνυμα στο μπουκάλι, γεγονός που του εξασφάλισε μία πρώτη αναγνώριση σε ένα περιορισμένο τοπικό λογοτεχνικό κύκλο.

Το Δεκέμβριο του 1835, άρχισε να εργάζεται ως συντάκτης στην εφημερίδα Southern Literary Messenger (Λογοτεχνικός Αγγελιοφόρος του Νότου), στο Ρίτσμοντ. Την ίδια περίοδο παντρεύτηκε τη δεκατριάχρονη ξαδέρφη του, η οποία στο πιστοποιητικό του γάμου τους, αναφερόταν ψευδώς πως ήταν είκοσι ενός ετών.

Το 1838 εκδόθηκε η Αφήγηση του Άρθουρ Γκόρντον Πυμ (The Narrative of Arthur Gordon Pym) ενώ το καλοκαίρι του επόμενου χρόνου, ο Πόε μετακόμισε στη Φιλαδέλφεια, όπου ξεκίνησε να εργάζεται ως βοηθός συντάκτη στο περιοδικό Burton's Gentleman's Magazine. Δημοσίευσε αρκετά άρθρα, διηγήματα και κριτικές απολαμβάνοντας ολοένα και μεγαλύτερη φήμη. Το ίδιο διάστημα, εκδόθηκε η δίτομη συλλογή έργων του Tales of the Grotesque and Arabesque (Ιστορίες του Γκροτέσκου και του Αραβουργήματος), η οποία αν και δεν αποτέλεσε σημαντική εμπορική επιτυχία, επαινέθηκε από την κριτική και θεωρείται σήμερα ορόσημο στην ιστορία της αμερικανικής λογοτεχνίας. Ο Πόε εγκατέλειψε τη θέση του μετά από περίπου ένα χρόνο και ανέλαβε χρέη βοηθού συντάκτη στο περιοδικό Graham's Magazine.

Στις 20 Ιανουαρίου του 1842, η σύζυγός του έδειξε για πρώτη φορά δείγματα πως έπασχε από φυματίωση και υπό το βάρος της ασθένειάς της, ο Πόε κατέφυγε στο ποτό. Εγκατέλειψε εκ νέου την θέση του στο Graham's Magazine και επέστρεψε στη Νέα Υόρκη όπου εργάστηκε για ένα σύντομο χρονικό διάστημα στην εφημερίδα Evening Mirror και ως συντάκτης στην έκδοση του Broadway Journal. Στις 29 Ιανουαρίου του 1845 εκδόθηκε το ποίημα του Το Κοράκι, ένα από τα πιο γνωστά έργα του και το οποίο του πρόσφερε μεγάλη αναγνώριση, γεγονός που τον βοήθησε επίσης να αυξήσει το ισχνό του εισόδημα δίνοντας διαλέξεις. Ανατυπώθηκε σε αρκετές εφημερίδες και περιοδικά, ωστόσο ο ίδιος ο Πόε δεν αποκόμισε οικονομικά οφέλη από το ίδιο το έργο εξαιτίας της έλλειψης νόμων περί πνευματικών δικαιωμάτων.

Τον Ιανουάριο του 1847, η σύζυγός του Βιρτζίνια πέθανε και τον επόμενο χρόνο, ο Πόε αρραβωνιάστηκε την ποιήτρια Σάρα Έλεν Ουίτμαν. Ο προγραμματισμένος τους γάμος τελικά δεν πραγματοποιήθηκε, πιθανότατα εξαιτίας των προβλημάτων του Πόε με το ποτό. Σύμφωνα με μία άλλη εκδοχή, η μητέρα της Ουίτμαν είχε σημαντική συμβολή στη διάλυση της σχέσης τους. Με βάση την αλληλογραφία του Πόε, εκείνης της περιόδου, γνωρίζουμε ότι επιχείρησε να αυτοκτονήσει, από υπερβολική δόση λάβδανου. Αργότερα, ο Πόε επέστρεψε στο Ρίτσμοντ όπου αραβωνιάστηκε την Σάρα Ελμίρα Ρόυστερ και μαζί όρισαν ως ημερομηνία του γάμου τους την 17η Οκτωβρίου του 1849.

Ο θάνατός του
Ο τάφος του Πόε στη Βαλτιμόρη

Σύμφωνα με επιστολή του προς την Μαρία Κλεμ στις 18 Σεπτεμβρίου του 1849, ο Πόε θα πραγματοποιούσε ένα ταξίδι στη Φιλαδέλφεια, προκειμένου να συναντήσει την ποιήτρια Λέον Λάουντ, με αφορμή την επιμέλεια της έκδοσης ενός τόμου με έργα της. Ανακαλύφθηκε σε παραληρηματική κατάσταση στους δρόμους της Βαλτιμόρης από έναν περαστικό, ο οποίος μετά από σχετική υπόδειξη του Πόε, έστειλε επιστολή στον Δρ. J. E. Snodgrass, ενημερώνοντας τον σχετικά. Ο Snodgrass έλαβε την επιστολή στις 3 Οκτωβρίου και την ίδια ημέρα φρόντισε, μαζί με τον θείο του Πόε, Χένρυ Χέρινγκ, για την μεταφορά του Πόε στο νοσοκομείο, όπου τελικά πέθανε στις 7 Οκτωβρίου. Καθώς δεν κατάφερε κατά τη διάρκεια της νοσηλείας του να συνέλθει επαρκώς, ο ίδιος δεν ήταν σε θέση να εξηγήσει πώς είχε οδηγηθεί στην κατάσταση του. Όταν βρέθηκε, φορούσε ρούχα που πιστεύεται ότι δεν του ανήκαν ενώ επανειλημμένα πρόφερε το όνομα Ρέυνολντς κατά την διάρκεια της τέταρτης νύχτας που έμεινε στο νοσοκομείο. Σύμφωνα με επιστολή του ιατρού Δρ. John J. Moran που εξέτασε τον Πόε στο νοσοκομείο, προς την θεία του, οι τελευταίες του λέξεις ήταν "Lord help my poor soul" ("Κύριε βοήθησε την φτωχή ψυχή μου").

Η πραγματική αιτία θανάτου του Πόε παραμένει ένα αμφιλεγόμενο ζήτημα και δεν υπάρχει μία οριστική θέση, καθώς ουδέποτε υπήρξε ή βρέθηκε ένα επίσημο πιστοποιητικό θανάτου. Ο Δρ. J. E. Snodgrass, ο οποίος γνώριζε προσωπικά τον Πόε και βρέθηκε μαζί του στις τελευταίες του ημέρες, βεβαίωνε πως ο θάνατός του ήταν απόρροια αλκοολισμού [4]. Αντίθετα, ο Δρ. John Moran, θεωρούσε πως ο θάνατός του δεν σχετιζόταν με χρήση κάποιου είδους τοξικής ουσίας [5]. Τόσο τα γραπτά του Snodgrass όσο και του Moran, με θέμα τις τελευταίες ημέρες ζωής του Πόε, περιέχουν σημαντικές αντιφάσεις με αποτέλεσμα να αντιμετωπίζονται εν γένει με δυσπιστία από τους μελετητές και βιογράφους του συγγραφέα. Πληθώρα άλλων θεωριών έχουν προταθεί επίσης, μεταξύ αυτών πιθανή σύφιλη, επιληψία, δηλητηρίαση, δολοφονία ή λύσσα [6], θεωρίες όμως που δεν επιβεβαιώνονται μέχρι σήμερα από επίσημα ιατρικά έγγραφα ή αναφορές.

Η ταφή του έγινε στις 8 ή 9 Οκτωβρίου και ο τάφος του βρίσκεται στη Βαλτιμόρη, όπου αποτελεί ένα ιδιαίτερο αξιοθέατο της περιοχής. Από το 1949, κάποιος ανώνυμος επισκέπτης επισκέπτεται τον τάφο του στις 19 Ιανουαρίου, αφήνοντας τρία κόκκινα τριαντάφυλλα και ένα μπουκάλι κονιάκ στη μνήμη του.

Την ημέρα της ταφής του Πόε, μία νεκρολογία δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα New York Tribune, υπογεγραμμένη με το ψευδώνυμο Ludwig, το οποίο όπως αποκαλύφθηκε αργότερα ανήκε στον εκδότη και επιμελητή ανθολογιών, Ρούφους Ουίλμοτ Γκρίζγουολντ. Η νεκρολογία ανέφερε στην εισαγωγή της: "O Έντγκαρ Άλλαν Πόε είναι νεκρός. Πέθανε στη Βαλτιμόρη προχθές. Η ανακοίνωση αυτή θα τρομάξει αρκετούς, αλλά λίγοι θα νιώσουν θλίψη για το γεγονός." [7] και θεωρείται απόρροια της εχθρότητας που είχε καλλιεργηθεί μεταξύ του Πόε και του Γκρίσγουολντ.

160 χρόνια μετά το θάνατό του, στις 12 Οκτωβρίου του 2009 έγινε η κηδεία του ομοιώματος του ποιητή, με τιμές, στη Βαλτιμόρη[8].


Το πρόβλημα της βιογραφίας του

Για τη ζωή και την προσωπικότητα του Πόε υπάρχουν αρκετές πληροφορίες, συχνά αντιφατικές, ωστόσο ελάχιστα γεγονότα μπορούν να επιβεβαιωθούν ή να επαληθευτούν μέσα από επίσημες πρωτογενείς πηγές ή έγγραφα. Πολλά βιογραφικά στοιχεία για τον Πόε βρίσκονταν ή και παραμένουν υπό καθεστώς αμφισβήτησης, όπως η ημερομηνία γέννησής του, τα αίτια του θανάτου του, η ημέρα ταφής του, οι θρησκευτικές του πεποιθήσεις καθώς και άλλες σκοτεινές πλευρές της ζωής του, όπως η σχέση του με το ποτό ή άλλες ναρκωτικές ουσίες.

Μέχρι το 1875, η κύρια βιογραφία του Πόε ήταν έργο του εκδότη Ρούφους Ουίλμοτ Γκρίζγουολντ. Επίκεντρο της γνωριμίας τους υπήρξε αρχικά η έκδοση μίας ανθολογίας του Γκρίσγολντ, The Poets and Poetry of America (1842) για την οποία ο Πόε έγραψε μία – μάλλον αρνητική – κριτική κατά παραγγελία του ίδιου του Γκρίζγουολντ, την οποία ο Πόε εξέλαβε ως μορφή δωροδοκίας. Η σχέση τους ψυχράνθηκε ακόμα περισσότερο λίγους μήνες αργότερα, όταν δημοσιεύτηκε μία νέα αρνητική κριτική, στις 28 Ιανουαρίου του 1843, σε τεύχος της Saturday Museum. Η κριτική αυτή περιείχε προσωπικές επιθέσεις κατά του Γκρίζγουολντ, ο οποίος θεώρησε πως αποτελούν έργο του Πόε, αν και στην πραγματικότητα είχαν γραφτεί από τον φίλο του Πόε, Χένρυ Χιρστ. Το 1845, ο Γκρίζγουολντ ξεκίνησε μία νέα ανθολογία πεζών κειμένων (The Poets and Poetry of America), στην οποία θα χρησιμοποιούσε και έργα του Πόε, γεγονός που συνδυάστηκε με μία προσωρινή βελτίωση στις σχέσεις τους. Ωστόσο, η αρνητική κριτική του Γκρίζγουολντ στην παρουσίαση του έργου του Πόε μέσα στην ανθολογία, προκάλεσε την αντίδραση του τελευταίου, ο οποίος δημοσίευσε μία ανάλογη αρνητική κριτική για το σύνολο της ανθολογίας.
Εικονογράφηση του Γκουστάβ Ντορέ για το Κοράκι

Μετά το θάνατό του Πόε, η εχθρική σχέση τους έγινε εμφανής μέσα από τη νεκρολογία που έγραψε ο Γκρίζγουολντ την ημέρα της ταφής του. Επιπλέον, ο Γκρίζγουολντ ανέλαβε το ρόλο του εκτελεστή της λογοτεχνικής κληρονομιάς του, αν και δεν υπάρχει απόδειξη πως κάτι τέτοιο ήταν επιθυμία του ίδιου του συγγραφέα. Ο Γκρίζγουολντ έπεισε την Μαρία Κλεμ να του παραδώσει τις επιστολές και τα χειρόγραφα του Πόε, προκειμένου να επιμεληθεί την έκδοση μίας συλλογής έργων του. Παράλληλα, έγραψε μία σύντομη βιογραφία του Πόε, την οποία περιέλαβε σε μεταγενέστερο τόμο της συλλογής αυτής, και μέσα από την οποία περιέγραφε τον Πόε ως αλκοολικό, διεφθαρμένο και συστηματικό χρήστη ναρκωτικών ουσιών. Η πρώτη αυτή βιογραφία περιείχε μία αισθητά διαφορετική εικόνα για τον Πόε, σε σύγκριση με ανάλογα βιογραφικά κείμενα της ίδιας περιόδου, καθώς και στοιχεία που σήμερα θεωρούνται ανακριβή. Ένας κύκλος φίλων του Πόε αντέδρασε στην δημοσίευση της βιογραφίας του Γκρίζγουολντ, ωστόσο αυτή διαδόθηκε και αναδημοσιεύτηκε ευρέως, αποτελώντας την βάση για μεταγενέστερες βιογραφίες. Θεωρείται πως μέχρι σήμερα, ορισμένες ανακριβείς ή υπερβολικές αναφορές του Γκρίσγουολντ γύρω από την προσωπικότητα του Πόε, έχουν επικρατήσει. Η βιογραφία του Τζον Χένρυ Ίνγκραμ το 1875, υπήρξε πιο ισορροπημένη και με μεγαλύτερη συμπάθεια απέναντι στον Πόε, επισημαίνοντας παράλληλα τις ανακρίβειες του Γκρίζγουολντ. Αργότερα, με τη βοήθεια της Σάρα Έλεν Ουίτμαν και άλλων φίλων του Πόε, ο Ίνγκραμ επέκτεινε τη βιογραφία του εκδίδοντας ένα δίτομο έργο.

Έργο και αποδοχή

Το έργο του Έντγκαρ Άλλαν Πόε είχε σημαντική επιρροή τόσο στην αμερικανική όσο και στην παγκόσμια λογοτεχνία, αποτελώντας το θεμέλιο λίθο για σύγχρονα είδη όπως η αστυνομική λογοτεχνία και οι ιστορίες τρόμου ή φαντασίας. Θεωρείται πρωτοπόρος στο είδος του αστυνομικού μυθιστορήματος, το οποίο ανέπτυξε μέσα από τις τρεις ιστορίες του με ήρωα τον Ογκύστ Ντυπέν (Auguste Dupin), μεταξύ αυτών Οι Δολοφονίες της Οδού Νεκροτομίου. Τα έργα αυτά αποτέλεσαν πηγή έμπνευσης για τις μεταγενέστερες ιστορίες του Άρθουρ Κόναν Ντόυλ, με κεντρικό ήρωα τον Σέρλοκ Χολμς. Η φήμη του Πόε υπήρξε αρκετά μεγάλη τόσο στην Αμερική όσο και στην Ευρώπη. Αμερικανοί λογοτέχνες που εκτιμούσαν το έργο του και επηρεάστηκαν από αυτό, ήταν ο Ουώλτ Ουίτμαν, ο Χ. Φ. Λάβκραφτ, ο Γουίλιαμ Φώκνερ, καθώς και ο Χέρμαν Μέλβιλ. Αντιθέτως, ο Μαρκ Τουαίην υπήρξε αυστηρός κριτής του, όπως και ο ποιητής Τ. Σ. Έλιοτ, ο οποίος ωστόσο εκτιμούσε το κριτικό του έργο. Ιδιαίτερα σημαντική επίδραση είχε το έργο του Πόε στη γαλλική λογοτεχνία και ειδικότερα στον γαλλικό συμβολισμό. Ο Κάρολος Μπωντλαίρ μετέφρασε σχεδόν το σύνολο των πεζών του κειμένων, καθώς και αρκετά ποιήματα του. Σε επαφή με το έργο του ήρθε και ο ποιητής Στεφάν Μαλλαρμέ, ο οποίος επίσης μετέφρασε έργα του, ενώ αφιέρωσε δικά του ποιήματα στον Πόε. Επηρέασε σημαντικά και τον Ιούλιο Βερν, ο οποίος έγραψε ένα δοκίμιο για το έργο του, Poe et ses oeuvres (Ο Πόε και τα έργα του), ενώ το μυθιστόρημα του Η Σφίγγα των Πάγων (Le Sphinx des glaces), αποτελούσε συνέχεια της Αφήγησης του Άρθρουρ Γκόρντον Πυμ του Πόε. Ενδεικτικό της επίδρασης του Πόε στη Γαλλία, είναι επιπλέον το γεγονός πως οι ζωγράφοι Εντουάρ Μανέ και Γκουστάβ Ντορέ φιλοτέχνησαν αναπαραστάσεις έργων του. Σε μετεγενέστερη περίοδο, ο Πωλ Βαλερύ και ο Μαρσέλ Προυστ υπήρξαν επίσης θαυμαστές του. Με αφετηρία τη Γαλλία, έργα του μεταφέρθηκαν στην υπόλοιπη Ευρώπη. Στην Αγγλία, μεταξύ των λογοτεχνών που τα εκτίμησαν, υπήρξαν ο Άλγκερνον Σουίνμπουρν και ο Όσκαρ Ουάιλντ.

Φρεντερίκ Ωγκύστ Μπαρτολντί

2 Αυγούστου 1834 γεννήθηκε:
Ωγκύστ Μπαρτολντί Γάλλος γλύπτης

Ο Φρεντερίκ Ωγκύστ Μπαρτολντί (Frédéric Auguste Bartholdi) (2 Αυγούστου 1834 – 4 Οκτωβρίου 1904) ήταν Γάλλος γλύπτης. Είναι επίσης γνωστός σαν Αμιλκάρ Χάζενφρατζ (Amilcar Hasenfratz), ψευδώνυμο που χρησιμοποιούσε στους εμπνευσμένους από αιγυπτιακά θέματα πίνακές του, προφανώς λόγω του φόβου του ότι η ενασχόλησή του με μία άλλη μορφή τέχνης θα τον αποσπούσε από τη γλυπτική.

Γεννήθηκε στο Κολμάρ της Αλσατίας. Αργότερα πήγε στο Παρίσι για να επεκτείνει τις σπουδές του στην αρχιτεκτονική αλλά και στη ζωγραφική.

Πέθανε από φυματίωση στο Παρίσι στις 4 Οκτωβρίου του 1904.
Το Άγαλμα της Ελευθερίας

Το έργο για το οποίο είναι γνωστότερος ο Μπαρτολντί είναι το Άγαλμα της Ελευθερίας, το οποίο δωρήθηκε το 1886 από τη Γαλλοαμερικανική Ένωση, που ιδρύθηκε από τον Εντουάρ ντε Λαμπουλέ, στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής. Υπήρξε έντονη φημολογία σε ολόκληρη τη Γαλλία ότι ο Μπαρτολντί φιλοτέχνησε το πρόσωπο του αγάλματος με βάση τη μητέρα του και το σώμα με βάση την ερωμένη του. Πριν ξεκινήσει την κατασκευή του αγάλματος, ταξίδεψε στη Νέα Υόρκη και επέλεξε ο ίδιος το λιμάνι της Νέας Υόρκης ως θέση του αγάλματος.

Μπρούτζινο προσχέδιο του Αγάλματος της Ελευθερίας, ύψους περίπου 1,5 μέτρου

Το 1879, ο Μπαρτολντί απέκτησε δίπλωμα ευρεσιτεχνίας για το Άγαλμα της Ελευθερίας. Αυτό κάλυπτε την πώληση μικρών αντιγράφων του αγάλματος. Τα έσοδα από την πώληση των αγαλματιδίων βοήθησαν στο να συγκεντρωθούν τα χρήματα για την ανέγερση του μεγάλου αγάλματος.

Le 2 août 1834 est né : Auguste Bartholdi sculpteur français Frédéric Auguste Bartholdi (2 août 1834 - 4 octobre 1904) était un sculpteur français. Il est également connu sous le nom d'Amilcar Hasenfratz, un pseudonyme qu'il a utilisé pour ses peintures d'inspiration égyptienne, apparemment de peur que la poursuite d'une autre forme d'art ne le détourne de la sculpture. Il est né à Colmar, en Alsace. Plus tard, il se rend à Paris pour approfondir ses études d'architecture ainsi que de peinture. Il meurt de tuberculose à Paris le 4 octobre 1904. La statue de la Liberté L'œuvre pour laquelle Bartholdi est le plus connu est la Statue de la Liberté, offerte en 1886 par l'Union franco-américaine, fondée par Édouard de Labouillet, aux États-Unis d'Amérique. Il a été largement répandu dans toute la France que Bartholdi a modelé le visage de la statue sur sa mère et le corps sur sa maîtresse. Avant de commencer la construction de la statue, il s'est rendu à New York et a lui-même choisi le port de New York comme emplacement de la statue. En 1879, Bartholdi obtient un brevet pour la Statue de la Liberté. Cela couvrait la vente de petites répliques de la statue. Le produit de la vente des statuettes a permis de récolter les fonds nécessaires à la construction de la grande statue.

Χέρμαν Μέλβιλ

 

Χέρμαν Μέλβιλ

Ο Χέρμαν Μέλβιλ (Αγγλικά: Herman Melville, 1 Αυγούστου 1819 – 28 Σεπτεμβρίου 1891) ήταν Αμερικανός συγγραφέας, περισσότερο γνωστός για το κλασικό του έργο «Μόμπυ Ντικ».
Ο Χέρμαν Μέλβιλ γεννήθηκε στη Νέα Υόρκη την 1η Αυγούστου 1819[1] ως το τρίτο παιδί των Άλλαν και Μαρία Γκάνσφουρτ Μέλβιλ. Ο πατέρας του, Allan Melvill (το όνομα έγινε "Melville" μετά το θάνατό του[2]) ήταν επιχειρηματίας ενώ η μητέ
ρα του (το γένος Ganesvoort) καταγόταν από παλιά Ολλανδική οικογένεια με εξέχουσα θέση στην περιοχή. Αν και ο πατέρας του ήταν ένας πολύ αισιόδοξος άνθρωπος, η "θετική" αυτή στάση που είχε απέναντι στη ζωή σπάνια τον οδηγούσε σε επιχειρηματικές επιτυχίες. Ως αποτέλεσμα, η οικογένεια Melville αναγκαζόταν να εξαρτάται οικονομικά και να λαμβάνει υποστήριξη από τον στενό συγγενικό κύκλο. Ο Χέρμαν Μέλβιλ πήγε σχολείο στην Ακαδημία Όλμπανι από τον Οκτώβριο του 1830 έως τον Οκτώβριο του 1831 και ξανά από τον Οκτώβριο του 1836 έως τον Μάρτιο του 1837[3] και μετά έγινε γραφιάς και δάσκαλος.

Ο πατέρας του τελικά χρεωκόπησε και πέθανε όταν ο Χέρμαν ήταν μόλις δώδεκα ετών[4], αναγκάζοντάς τον να εγκαταλείψει το σχολείο για να βοηθήσει την οικογένεια. Έτσι ο Μέλβιλ, έφηβος ακόμα, μπάρκαρε σ' ένα εμπορικό καράβι όπου δούλεψε ως καμαρότος μεταξύ Νέας Υόρκης και Λίβερπουλ. Όταν ξαναγύρισε στην Αμερική, εργάστηκε πάλι ως δάσκαλος για ένα διάστημα. Ο πόθος του όμως για περιπέτειες δεν έσβησε κι έτσι μια μέρα τα παράτησε όλα και πήγε ως ναύτης στο φαλαινοθηρικό "Ακούσνε".

Τον Ιούλιο του 1842, κι αφού έμεινε 18 μήνες στο "Ακούσνε", ο Μέλβιλ πήδηξε ένα πρωί από το καράβι ενώ ήταν αγκυροβολημένο στις νήσους Μαρκέζας του Νότιου Ειρηνικού Ωκεανού. Η σκληρή ζωή πάνω στο φαλαινοθηρικό και η επιθυμία του να εξερευνήσει τα νησιά, ήταν οι αιτίες που τον έσπρωξαν σ' αυτή τη φυγή.

Για κάποιο διάστημα έζησε μαζί με τους ιθαγενείς Τύπη που, όπως είπε αργότερα ο ίδιος, ήταν καννίβαλοι. Δεν είναι ξεκαθαρισμένο αν ο Μέλβιλ υπήρξε φιλοξενούμενός τους ή αιχμάλωτός τους. Πάντως μία μέρα έφυγε από τα νησιά με μία αυστραλέζικη σκούνα. Η ιστορία της παραμονής του στις Μαρκέζας, περιγράφεται στο βιβλίο του "Τύπη", το οποίο ολοκλήρωσε το 1845 αλλά συνάντησε πολλές δυσκολίες για τη δημοσίευσή του[5].

Στη συνέχεια ακολούθησαν και άλλες περιπέτειες στη ζωή του Χέρμαν Μέλβιλ. Ο Μέλβιλ έγινε αρχηγός μίας ανταρσίας και αργότερα αλήτευε έναν χρόνο στην Ταϊτή. Την περιπέτειά του αυτή, την αναφέρει στο βιβλίο του "Όμοο".

Το 1843, ο Μέλβιλ πήγε στη Χαβάη, όπου έπιασε δουλειά σ' ένα γραφείο και σ' ένα βιβλιοπωλείο. Σύντομα όμως έφτασε στη Χονολουλού το παλιό του πλοίο, το "Ακούσνε", που έψαχνε για λιποτάκτες.
Φοβούμενος μήπως τον βρουν και τον ξαναπάρουν στο φαλαινοθηρικό, ο Μέλβιλ έσπευσε να μπει σε ένα αμερικάνικο πολεμικό πλοίο ως απλός ναύτης. Δεκατέσσερις μήνες αργότερα έφτασε στο λιμάνι της Βοστώνης.

Τότε άρχισε να ασχολείται σοβαρά με το γράψιμο. Μετά την έκδοση των βιβλίων του "Τύπη" και "Όμοο" έγινε διάσημος ως ο άνθρωπος που γλύτωσε από τους ανθρωποφάγους. Τα επόμενα έργα του ήταν τα "Μαρντί", "Κόκκινη Φλόγα" και "Το Άσπρο Σακάκι". Το τελευταίο είναι η περιγραφή της ζωής του πάνω στο αμερικανικό πολεμικό στο οποίο διαμαρτύρεται και κατακρίνει τις βαρβαρότητες και ιδιαίτερα το μαστίγωμα, το οποίο συνηθιζόταν τότε στα σκάφη του αμερικανικού ναυτικού.

Στις 4 Αυγούστου 1847, ο Μέλβιλ παντρεύτηκε την Ελίζαμπεθ Σω, κόρη του Lemuel Shaw, προέδρου του Ανωτάτου Δικαστηρίου της Μασαχουσέτης και φίλου του πατέρα του από το κολλέγιο. Απέκτησαν μαζί 4 παιδιά: δύο αγόρια και δύο κορίτσια, ενώ αγόρασαν και ένα αγροτόσπιτο στο Πίτσφιλντ της Μασαχουσέτης. Εκεί γνώρισε και συνδέθηκε στενά με τον διάσημο συγγραφέα Ναθάνιελ Χόθορν. Σ' αυτόν αφιέρωσε ο Μέλβιλ το "Μόμπυ Ντικ", το οποίο εκδόθηκε το 1851.

Ακολούθησαν και άλλα του έργα όπως ο "Πιέρ", "Ο Έμπιστος" και ο "Μπίλι Μπαντ". Αλλά η φήμη του σαν συγγραφέα ξέπεσε τα τελευταία χρόνια. Το 1866 αναγκάστηκε να γίνει τελωνειακός στη Νέα Υόρκη για να ζήσει. Έμεινε σ' αυτή τη θέση 19 χρόνια.

Το 1878 εξέδωσε ένα ποίημά του με 16.000 στίχους σχετικά με την επίσκεψή του στους Αγίους Τόπους. Ο Χέρμαν Μέλβιλ πέθανε στις 28 Σεπτεμβρίου 1891 στη Νέα Υόρκη από καρδιακή διαστολή[6]. Τα βιβλία του είχαν σχεδόν ξεχαστεί απ' όλους. Μόνο αργότερα, το 1920, ανανεώθηκε το ενδιαφέρον το κοινού για τα έργα του Μέλβιλ. Σήμερα αναγνωρίζεται πλέον ως ένας από τους πιο διάσημους Αμερικανούς συγγραφείς και το βιβλίο του "Μόμπυ Ντικ" θεωρείται ένα από τα καλύτερα έργα του κόσμου.

Πάμπλο Νερούδα

Πάμπλο Νερούδα Χιλιανός ποιητής

Ο Πάμπλο Νερούδα (Pablo Neruda, φιλολογικό ψευδώνυμο του Ρικάρδο Νεφταλί Ρέγιες Μπασοάλτο, Ricardo Eliécer Neftalí Reyes Basoalto, 12 Ιουλίου 1904 – 23 Σεπτεμβρίου 1973) ήταν Χιλιανός συγγραφέας και ποιητής. Σύμφωνα με τον Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες, θεωρείται ο σημαντικότερος ποιητής του 20ού αιώνα . Το 1971 του απονεμήθηκε το Νόμπελ Λογοτεχνίας, γεγονός που προκάλεσε αντιδράσεις λόγω της πολιτικής του δραστηριότητας και των κομμουνιστικών του πεποιθήσεων. Εξέδωσε πληθώρα ποιητικών συλλογών ποικίλου ύφους, όπως ερωτικά ποιήματα, έργα που διέπονται από τις αρχές του σουρεαλισμού, ακόμα και κάποια που θα μπορούσαν να θεωρηθούν πολιτικά μανιφέστα. Τον Απρίλιο του 2013, 40 χρόνια μετά το θάνατό του, έγινε εκταφή της σορού του, με σκοπό να διακριβωθεί αν είχε πέσει θύμα δολοφονικής επίθεσης με δηλητήριο από πράκτορες του δικτατορικού καθεστώτος που κυβερνούσε τη Χιλή κατά το θάνατό του.

Πάμπλο Νερούδα

 

Πάμπλο Νερούδα

Ο Πάμπλο Νερούδα, φιλολογικό ψευδώνυμο του Νεφταλί Ρικάρντο Ρέγιες Μπασοάλτο (12 Ιουλίου 1904-23 Σεπτεμβρίου 1973) ήταν Χιλιανός συγγραφέας και ποιητής. Θεωρείται ο σημαντικότερος ποιητής του 20ού αιώνα στη Λατινική Αμερική]. Του απονεμήθηκε το 1971 το Νόμπελ Λογοτεχνίας, γεγονός που προκάλεσε αντιδράσεις λόγω της πολιτικής του δραστηριότητας. Εξέδωσε ποιητικές συλλογές ποικίλου ύφους, όπως ερωτικά ποιήματα, έργα που διέπονται από τις αρχές του σουρεαλισμού, ακόμα και κάποια που θα μπορούσαν να θεωρηθούν πολιτικό μανιφέστο.

Γεννήθηκε στις 12 Ιουλίου του 1904, στην πόλη Παράλ της Χιλής. Η μητέρα του πέθανε από φυματίωση ένα μήνα μετά τη γέννησή του κι έτσι ο πατέρας του, Χοσέ, σιδηροδρομικός υπάλληλος, μετακόμισε στην πόλη Τεμούκο, όπου ξαναπαντρεύτηκε.

Ξεκίνησε να γράφει ποίηση σε ηλικία 10 ετών, αλλά ο πατέρας του τον αποθάρρυνε κι έτσι άρχισε να υπογράφει τα έργα του το 1946 με το ψευδώνυμο Πάμπλο Νερούντα, υιοθετώντας το επώνυμο του γνωστού Τσέχου συγγραφέα και ποιητή Γιαν Νερούντα. Το μικρό του όνομα εικάζεται ότι το πήρε από το Γάλλο ποιητή Πωλ Βερλαίν.

Το 1921 μετακόμισε στην πρωτεύουσα, Σαντιάγο, για να σπουδάσει Γαλλική Φιλολογία. Κατά το διάστημα των σπουδών του, εξέδωσε δυο ποιητικές συλλογές: Crepusculario (1923) και Veinte poemas de amor y una cancion desesperada (Είκοσι ερωτικά ποιήματα και ένα απελπισμένο άσμα, 1924), συλλογή για την οποία έγινε περισσότερο γνωστός. Διαπιστώνοντας ότι τα έσοδά του από τα εκδιδόμενα έργα του δεν του αρκούσαν, αποφάσισε να μπει στο Διπλωματικό Σώμα, κάνοντας έτσι πολυάριθμα ταξίδια ανά τον κόσμο από το 1927 ως το 1935, ως πρόξενος στη Βιρμανία, στην Κεϋλάνη, στην Ιάβα, στη Σιγκαπούρη, στο Μπουένος Άιρες, στη Βαρκελώνη και τη Μαδρίτη.

Στην Ιάβα γνώρισε και παντρεύτηκε την Ολλανδέζα Μαρύκα Αντονιέτα Χάγκενααρ Βόγκελζανγκ, με την οποία χώρισε μετά από έξι χρόνια, κατά τη θητεία του στην Ισπανία. Εκεί, ερωτική του σύντροφος και μετέπειτα δεύτερη σύζυγός του υπήρξε επί δεκαέξι χρόνια η Αργεντίνα Δέλια ντελ Καρρίλ, είκοσι χρόνια μεγαλύτερή του.

Η εμπειρία του από τις άθλιες συνθήκες επιβίωσης των ανθρώπων στην Ασία, τα καταπιεστικά καθεστώτα και η φιλία του με το Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα τον οδήγησαν ακόμη πιο κοντά στον κομμουνισμό. Τα έργα του άρχισαν να γίνονται πιο πολιτικοποιημένα, με αποκορύφωμα το Κάντο Χενεράλ, το οποίο έχει μελοποιηθεί από το συνθέτη Μίκη Θεοδωράκη. Όταν ο Πρόεδρος Γκονζάλες Βιντέλα απαγόρευσε τον κομουνισμό στη Χιλή, βγήκε ένταλμα σύλληψης εις βάρος του. Για τέσσερις μήνες κρυβόταν στο υπόγειο κατοικίας στην πόλη Βαλπαραΐσο, αλλά κατάφερε να διαφύγει στην Αργεντινή και από εκεί στην Ευρώπη, όπου έζησε εξόριστος από το 1948 ως το 1952. Ανάμεσα στα μέρη που έζησε ήταν και το νησί Κάπρι της νότιας Ιταλίας, γεγονός από το οποίο είναι εμπνευσμένη η ταινία «Ο ταχυδρόμος»[2].

Κατά την εξορία του, γνώρισε και ανέπτυξε ερωτική σχέση με τη Χιλιανή τραγουδίστρια Ματίλντε Ουρούτια, η οποία αποτέλεσε τη "μούσα" του για τα έργα του. Μετά το τέλος της δικτατορίας επέστρεψε στη Χιλή, αφού είχε γίνει πλέον διάσημος παγκοσμίως από τα ποιήματά του. Μετά το δεύτερο διαζύγιό του, παντρεύτηκε τελικά με την Ουρούτια το 1966.

Το 1971, του απονεμήθηκε το Νόμπελ Λογοτεχνίας, το οποίο παρέλαβε όντας άρρωστος από καρκίνο. Βοήθησε το Σαλβαντόρ Αλιέντε στην προεκλογική του εκστρατεία, αλλά πέθανε στις 23 Σεπτεμβρίου 1973, λίγο μετά τη δολοφονία του Αλιέντε από τους πραξικοπηματίες του Πινοσέτ. Ο Πινοσέτ απαγόρευσε να γίνει δημόσιο γεγονός η κηδεία του Νερούντα, ωστόσο το πλήθος αψήφησε τη φρουρά και κατέκλυσε τους δρόμους, μετατρέποντας την κηδεία στην πρώτη δημόσια διαμαρτυρία ενάντια στη στρατιωτική δικτατορία της Χιλής. Το στρατιωτικό καθεστώς μέχρι το 1990 είχε απαγορεύσει τα έργα του ποιητή.
Από το ποιητικό του έργο ξεχωρίζουν:

«Crepusculario»
«Veinte poemas de amor y una canciσn desesperada»
«Residencia en la tierra»
«Tercera residencia»
«Canto general»
«Los versos del capitαn»
«Odas elementales»
«Extravagario»
«Memorial de Isla Negra» και
«Confieso que he vivido»

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Η Ιστορική Μονή Παληανής

 

 Η Ιστορική Μονή Παληανής της Αρχιεπισκοπικής περιφέρειας του νησιού μας είναι αφιερωμένη στην κοίμηση της Υπεραγίας Θεοτόκου και είναι ένα από τα παλαιότερα μοναστήρια και ιδρύματα της Κρήτης.

Στη διάρκεια της Ιστορίας του νησιού, η Ιερά Μονή υπέστη αρκετές δοκιμασίες, καταστροφές και λεηλασίες από διάφορους εχθρούς. Η Ιερά Μονή της Κοιμήσεως της Υπεραγίας Θεοτόκου της Παληανής βρίσκεται έξω από το Βενεράτο, όπου λίγο πριν το τέλος του χωριού βρίσκεται η παράκαμψη για τη Μονή.

Η Ιερά Μονή Παληανής είναι μια από της αρχαιοτερες Μονές της Μεγαλονήσου. Η αρχη της κατασκευής της έγινε τον τέταρτο αιωνα σε σημείο όπου στους αρχαίους χρόνους υπήρχε ένας ναός της Αθηνάς. Σε γραπτές πηγές όμως εμφανίζετε από το έτος 668 και αναφέρεται ως Παλαιά Μονή, 

Στο σημείο το οποίο βρίσκεται υπήρχε δύσβατο και πυκνότατο δάσος το οποίο κάηκε μετά από μεγάλη πυρκαγιά. Στη προσπάθεια τους οι χωρικοί να σβήσουν τη φωτιά άκουσαν κάποιες φωνές.

Αφού κατάφεραν να σβήσουν τις φλόγες έτρεξαν στο σημείο που ακούστηκαν οι φωνές και βρήκαν στο εσωτερικό μιας βάτου την εικόνα της Θεοτόκου. Ιδιαίτερη ευλογία για την Ιστορική Μονή αποτελεί η "Αγία Μυρτιά", το ιερό αυτό δέντρο, όπου ενθρονίστηκε η θαυματουργός εικόνα της Θεοτόκου.

Σύμφωνα με την παραδοση η Αγια Εικόνα κλείστηκε μέσα στο κορμό του δέντρου που όσο και εάν την μετακινούσαν αυτή επέστρεφε στο ίδιο μέρος αγιάζοντας έτσι όπως λένε οι μοναχές το δέντρο αυτό. Αρκετοί είναι οι πιστοί οι οποίοι μέχρι και σημερα προσέρχονται για να προσευχηθούν και να προσκυνήσουν στο σημείο αυτό έχοντας αφήσει εκατοντάδες αφιερωματα. Άλλο ένα παράδοξο που θα συναπισετε είναι ότι θα δείτε διάφορα πουλιά να είναι στα γύρω δέντρα όμως στο συγκεκριμένο, στην «Αγία Μυρτιά" κανένα δε φωλιάζει.

 

Το μόνο σίγουρο, πηγαίνοντας στη Μονη θα ικανοποιηθείτε από τις προσπάθειες που έχουν κάνει εκεί οι μοναχές έτσι ώστε να είναι το Μοναστήρι όοο γίνετε πιο όμορφο όπως, σίγουρο είναι ακόμη πως δεν πρόκειται να φύγετε απο εκεί με άδεια χέρια, χωρίς να σας έχουν κεράσει μια καραμελίτσα ή ένα κομποσκοίνι από μια γιαγιούλα μοναχή που θα συναντήσετε στην είσοδο του Μοναστηριού.

Το Μοναστήρι μπορείτε να το επισκεφτείτε καθημερινά πρωί και απόγευμα και φυσικά την 24η Σεπτεμβρίου όταν πανηγυρίζει.

Σερ Γουόλτερ Σκοτ

 


15 Αυγούστου 1771 γεννήθηκε: Γουόλτερ Σκοτ Σκωτσέζος συγγραφέας

Ο Σερ Γουόλτερ Σκοτ (Sir Walter Scott, 15 Αυγούστου 1771 - 21 Σεπτεμβρίου 1832) ήταν Σκωτσέζος μυθιστοριογράφος, θεατρικός συγγραφέας και ποιητής, ο οποίος θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους συγγραφείς όλων των εποχών. Έμεινε γνωστός ως κυρίαρχη προσωπικότητα των σκωτικών γραμμάτων, καθώς με τα ποιήματα και τα μυθιστορήματά του (ιδίως με τις σειρές Γουέιβερλι) δημιούργησε διαχρονικές εικόνες μίας ηρωικής άγριας περιοχής, όπου ξεχειλίζει ο ρομαντισμός των κλαν.

Ο Σκοτ ήταν ο πρώτος συγγραφέας που έγραφε στην αγγλική γλώσσα και γνώρισε μία πραγματικά διεθνή καριέρα κατά τη διάρκεια της ζωής του[7], έχοντας πολλούς αναγνώστες στην Ευρώπη, την Αυστραλία και τη Βόρεια Αμερική. Τα μυθιστορήματα και τα ποιήματά του διαβάζονται ακόμα και σήμερα, και πολλά από τα έργα του παραμένουν κλασικά έργα της Σκωτσέζικης και της Αγγλόφωνης λογοτεχνίας. Μεταξύ των διάσημων έργων του περιλαμβάνονται τα Ιβανόης, Ριχάρδος ο Λεοντόκαρδος, Ρομπ Ρόυ, Η Κυρά της Λίμνης, Γουέιβερλι, Η Καρδιά του Μιντλόθιαν κ.α.


Πίνακας περιεχομένων
1 Βιογραφία
1.1 Τα πρώτα χρόνια
1.2 Η συνάντηση του Σκοτ με τους Μπλάκλοκ και Μπερνς
1.3 Η αρχή της λογοτεχνικής καριέρας
1.4 Ποίηση
1.5 Μυθιστορήματα
1.6 Η εύρεση των κοσμημάτων του στέμματος
1.7 Οικονομικά προβλήματα και θάνατος
2 Άμποτσφορντ
3 Η κληρονομιά του Γουόλτερ Σκοτ
3.1 Μνημεία και εορτασμοί
3.2 Εμφανίσεις σε χαρτονομίσματα
3.3 Ο Σκοτ και η Εκπαίδευση στις Ηνωμένες Πολιτείες
3.4 Έργα του Σκότ στην όπερα
3.5 Αναφορές στον Σκοτ σε έργα άλλων συγγραφέων
4 Έργα
5 Σημειώσεις
6 Αναφορές
7 Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Βιογραφία
Τα πρώτα χρόνια

Γιος ενός δικηγόρου, ο Γουόλτερ Σκοτ γεννήθηκε στην Παλιά Πόλη[8] του Εδιμβούργου το 1771. Όταν ήταν 2 ετών έπαθε πολιομυελίτιδα, γεγονός που του προκάλεσε παράλυση στο δεξί του χέρι και μία έντονη χωλότητα για όλη του τη ζωή. Ο πατέρας του, με την ελπίδα πως ο γιος του θα ξαναβρεί τις δυνάμεις του, τον έστειλε στη φάρμα του παππού του, στην αγροτική περιοχή Μπόρντερς. Παρά την αναπηρία του, ο μικρός Σκοτ έτρεχε διαρκώς έξω και έτσι ανάκτησε σιγά-σιγά όλη του την σωματική υγεία. Η θεία του, Τζέννυ, του έμαθε να διαβάζει και από αυτήν ο Σκοτ έμαθε επίσης ιστορίες και θρύλους που χαρακτήρισαν μεγάλο μέρος του έργου του. Τον Ιανουάριο του 1775 επέστρεψε στο Εδιμβούργο και το καλοκαίρι της ίδιας χρονιάς πήγε με τη θεία του, Τζέννυ, στο Μπαθ της Αγγλίας για να κάνει λουτροθεραπεία. Το χειμώνα του 1776 επέστρεψε στη φάρμα του παππού του.

Το 1778 ο Σκοτ επέστρεψε και πάλι στο Εδιμβούργο για να λάβει ιδιωτική εκπαίδευση ώστε να προετοιμαστεί για το σχολείο, και τον Οκτώβριο του 1779 γράφτηκε στο Βασιλικό Γυμνάσιο του Εδιμβούργου. Ο Σκοτ ήταν πλέον σε θέση να περπατήσει και να εξερευνήσει την πόλη και τη γύρω περιοχή. Μεγαλώνοντας απέκτησε καλοδεμένο σώμα και έγινε ένας εξαιρετικά γερός και δραστήριος νέος. Όλοι τον θεωρούσαν ατρόμητο καβαλλάρη και καλό παλαιστή. Οι βαθμοί του στο σχολείο άλλοτε ήταν από τους υψηλότερους και άλλοτε από τους χαμηλότερους κι αυτό γιατί, αν και είχε εξαιρετική μνήμη, θυμόταν μονάχα όσα τον ενδιέφεραν. Ο Σκοτ στράφηκε από νωρίς στη μελέτη της ιστορίας και της λαογραφίας ενώ στα αναγνώσματά του περιλαμβάνονταν ιπποτικά μυθιστορήματα, ποιήματα και ταξιδιωτικά βιβλία. Επίσης έμαθε να μιλά γερμανικά, γαλλικά και ιταλικά, για να μπορεί να διαβάζει τις ιστορίες των άλλων χωρών, ενώ έλαβε και ιδιαίτερα μαθήματα από τον Τζέιμς Μίτσελ στην αριθμητική και τη γραφή και από αυτόν έμαθε την ιστορία της Εκκλησίας της Σκωτίας. Αφού τελείωσε το σχολείο, στάλθηκε για έξι μήνες στη θεία του, Τζέννυ, στο Κέλσο προκειμένου να παρακολουθήσει το τοπικό σχολείο, όπου συνάντησε τους Τζέιμς και Τζον Μπαλαντάιν, οι οποίοι αργότερα έγιναν συνεργάτες του και τύπωσαν τα βιβλία του.

Πιερ Φρανσουά Αντρέ Μεσαίν

 


16 Αυγούστου 1744 γεννήθηκε: Πιερ Μεσαίν Γάλλος αστρονόμος

Ο Πιερ Φρανσουά Αντρέ Μεσαίν (Pierre François André Méchain, 16 Αυγούστου 1744 – 20 Σεπτεμβρίου 1804) ήταν Γάλλος αστρονόμος, γεωδαίτης και χαρτογράφος, ο οποίος, μαζί με τον Σαρλ Μεσιέ, είχε σημαντική συνεισφορά στην πρωτογενή τηλεσκοπική μελέτη των ουράνιων σωμάτων πέρα από το Ηλιακό Σύστημα καθώς και των κομητών.


Πίνακας περιεχομένων
1 Βιογραφικά στοιχεία
2 Ανακαλύψεις
2.1 Ονομάσθηκαν προς τιμή του
3 Περαιτέρω ανάγνωση
4 Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Βιογραφικά στοιχεία

Ο Πιερ Μεσαίν γεννήθηκε στο Λαόν της Γαλλίας και επέδειξε ξεχωριστές ικανότητες στα Μαθηματικά και τη Φυσική, αλλά υποχρεώθηκε να εγκαταλείψει τις σπουδές του εξαιτίας της φτώχειας. Ωστόσο, το ταλέντο του στην Αστρονομία έτυχε της προσοχής του Ζερόμ Λαλάντ, που έγινε φίλος του και του έδινε να ξαναδιαβάζει τα κείμενά του για έλεγχο. Ο Λαλάντ εξασφάλισε μια θέση για τον Μεσαίν στο Ναυτικό Κέντρο Χαρτών στις Βερσαλλίες, όπου ο Μεσαίν εργάσθηκε τη δεκαετία του 1770 στην Υδρογραφία και τη χαρτογράφηση των ακτών. Τότε, περί το 1774, συνάντησε τον Σαρλ Μεσιέ και έγιναν φίλοι. Το 1774 ο Μεσαίν δημοσίευσε την πρώτη αστρονομική του μελέτη, πάνω σε μία επιπρόσθηση του Αλντεμπαράν από τη Σελήνη.

Το 1777 ο Μεσαίν νυμφεύτηκε την Barbe-Thérèse Marjou, με την οποία απέκτησαν δύο γιους και μία θυγατέρα. Το 1782 έγινε δεκτός στη Γαλλική Ακαδημία Επιστημών και υπήρξε ο συντάκτης του περιοδικού της Connaissance des Temps από το 1785 μέχρι το 1792. Αυτό είναι το περιοδικό που μεταξύ άλλων δημοσίευσε για πρώτη φορά τον Κατάλογο του Μεσιέ.

Με τις χαρτογραφικές του ικανότητες, ο Μεσαίν εργάσθηκε σε χάρτες της βόρειας Ιταλίας και της Γερμανίας, αλλά σημαντικότερο ήταν το γεωδαιτικό έργο του: μέτρησε το νότιο τμήμα ενός τόξου μεσημβρινού της Γης ανάμεσα στη Δουνκέρκη και τη Βαρκελώνη, αρχίζοντας το 1791. Αυτή η μέτρηση έγινε η βάση της μονάδας μήκους (ένα από τα θεμελιώδη μεγέθη) του Μετρικού Συστήματος, του μέτρου. Ο Μεσαίν και ο Ζαν-Μπατίστ Ντελάμπρ συνάντησαν πολλές δυσκολίες στα ταξίδια τους, κυρίως επειδή αυτά πραγματοποιήθηκαν στην πιο ταραγμένη περίοδο της Γαλλικής Επαναστάσεως. Συνέλαβαν τον Μεσαίν γιατί υποπτεύθηκαν ότι τα επιστημονικά του όργανα ήταν όπλα, αργότερα τον φυλάκισαν στη Βαρκελώνη μετά την κήρυξη πολέμου μεταξύ Γαλλίας και Ισπανίας, και η περιουσία του στο Παρίσι δημεύθηκε κατά την εποχή της Τρομοκρατίας. Μετά την απελευθέρωσή του από την Ισπανία, ο Μεσαίν έζησε στην Ιταλία και επέστρεψε στην πατρίδα του το 1795.

Από το 1799 ήταν διευθυντής του Αστεροσκοπείου των Παρισίων.

Προσωπικές του αμφιβολίες σχετικά με τις μετρήσεις του μεσημβρινού Δουνκέρκης-Βαρκελώνης οδήγησαν τον Μεσαίν να επιστρέψει στο έργο αυτό και να ξαναταξιδέψει στην Ισπανία το 1804, όπου κόλλησε κίτρινο πυρετό και πέθανε στο Castellon de la Plana.

Πιέτρο Καρρέρα

 

Πιέτρο Καρρέρα Ιταλός σκακιστής

Ο Πιέτρο Καρρέρα, (Pietro Carrera, 12 Ιουλίου 1573 – 18 Σεπτεμβρίου 1647) ήταν Ιταλός σκακιστής, ιστορικός, ιερέας και συγγραφέας. Θεωρείται ανεπίσημα ως παγκόσμιος πρωταθλητής σκακιού του 1640 περίπου, καθώς δεν υπήρχε επίσημος τίτλος εκείνη την εποχή. Δεν έμεινε γνωστός στην ιστορία ως ο σκακιστής με τη μεγάλη καριέρα, αλλά ως μαιτρ της θεωρίας του σκακιού και μια μεγάλη πηγή πληροφοριών σχετικά με τους σύγχρονους παίκτες της εποχής του.

Μιχάλης Γιαννάτος

 

Μιχάλης Γιαννάτος
Πραγματικό όνομα Μιχαήλ Γιαννάτος
Γέννηση 11 Ιουλίου 1941
Τόπος γέννησης Κωνσταντινούπολη
Θάνατος 17 Σεπτεμβρίου 2013 (72 ετών)
Τόπος θανάτου Αθήνα
Εθνικότητα Ελληνική
Υπηκοότητα Ελληνική
Επάγγελμα/
ιδιότητες ηθοποιός
Είδος Τέχνης Ηθοποιός
Σημαντικά έργα Το Εξπρές του Μεσονυχτίου
Το μαντολίνο του λοχαγού Κορέλι
Μόναχο
Μιχάλης Γιαννάτος στο IMDb
δεδομένα ( π • σ • ε )
Ο Μιχάλης Γιαννάτος (11 Ιουλίου 1941[1] - 17 Σεπτεμβρίου 2013) ήταν Έλληνας ηθοποιός. Γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη στις 11 Ιουλίου 1941 όταν ακόμη στην Πόλη, η παρουσία των Ελλήνων ήταν μεγάλη. Εγκατέλειψε τη γενέτειρά του και έφυγε για την Ελλάδα το 1964 κατά τη διάρκεια των απελάσεων.[2] Χαρακτηριστική φυσιογνωμία στον ελληνικό κινηματογράφο, είναι από τους λίγους που «βγήκε» από τα εγχώρια καλλιτεχνικά σύνορα.
Πίνακας περιεχομένων [Απόκρυψη]
1 Καριέρα
2 Προσωπική ζωή
3 Φιλμογραφία
3.1 Ταινίες
4 Βιντεοταινίες
5 Τηλεταινίες
6 Τηλεοπτικό θέατρο
7 Τηλεόραση
8 Θάνατος
9 Παραπομπές
10 Πηγές
Καριέρα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Σπούδασε στη δραματική σχολή του Ντίνου Δημόπουλου και πρωτοεμφανίστηκε ως επαγγελματίας ηθοποιός στην ταινία Οι Στιγματισμένοι του Γιώργου Ζερβουλάκου το 1966. Μαθητής ακόμη, έπαιξε στην θεατρική παράσταση Καπετάν Μιχάλης δίπλα στον Μάνο Κατράκη.[3]
Κατά τη μεγάλη κινηματογραφική του καριέρα, εμφανίστηκε σε πάνω από 100 ταινίες, τηλεοπτικές σειρές και παραστάσεις. Ήταν ένας από τους αγαπημένους ηθοποιούς του Θεόδωρου Αγγελόπουλου, στις ταινίες του οποίου συμμετείχε πάντα μετά την ταινία Μεγαλέξανδρος το 1981.[2]
Μιλούσε άπταιστα πέντε γλώσσες: Ελληνικά, Τουρκικά, Γαλλικά, Ιταλικά και Ισπανικά.[2] Αυτό τον βοήθησε αρκετά στην καριέρα του, ιδιαίτερα στη συμμετοχή του σε μεγάλες ξένες παραγωγές όπως Το Εξπρές του Μεσονυχτίου του Άλαν Πάρκερ, Το μαντολίνο του λοχαγού Κορέλι του Τζον Μάντεν, Μόναχο του Στίβεν Σπίλμπεργκ και άλλες.
Δούλεψε δίπλα σε μεγάλους ηθοποιούς όπως ο Άντονι Κουίν, Τζον Χαρτ, Νίκολας Κέιτζ, Πενέλοπε Κρουθ, Κρίστιαν Μπέιλ, Έρικ Μπάνα και Ντάνιελ Κρεγκ. [4]
Έπαιξε επίσης στην ταινία Πολίτικη Κουζίνα του Τάσου Μπουλμέτη και στην Ευρωπαϊκή συμπαραγωγή Le Dernier Seigneur des Balkans (ελλ. Ο Τελευταίος Άρχοντας των Βαλκανίων).[3]
Προσωπική ζωή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ήταν παντρεμένος με τη Χάιδω, με την οποία και ήταν μαζί μέχρι και το θάνατό του. Μαζί είχαν τρία παιδιά: τον Γεράσιμο (γεννημένος το 1979), τον Ιωάννη (γεννημένος το 1980) και τη Μαρία (γεννημένη το 1982).[1]
Από το 1979, όταν γεννήθηκε ο πρώτος του γιος, ο Γιαννάτος έπιασε δουλειά ως ρεσεψιονίστ στο ξενοδοχείο Κάραβελ, για να μπορέσει να τα βγάλει πέρα, κρατώντας παράλληλα τις καλλιτεχνικές του δραστηριότητες. Ο γιος του Γεράσιμος είπε: "Με αυτή τη δουλειά [ρεσεψιονίστ] ζούσαμε. Από το 1979, που γεννήθηκα εγώ, μέχρι το 1996, δούλευε νυχτερινή βάρδια στη ρεσεψιόν, ως τηλεφωνητής, στο Κάραβελ. Αυτή ήταν η κύρια δουλειά του."[1]
Φιλμογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ταινίες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Έτος Τίτλος Ρόλος Σημειώσεις
1966 Οι στιγματισμένοι Πρώτη εμφάνιση ως επαγγελματίας ηθοποιός
1969 Το...θύμα
1969 Τα δυο πόδια σε ένα...παπούτσι!
1968 Η Αρχόντισσα και ο αλήτης Οδηγός λεωφορείου
1971 Η κόρη του ήλιου Τούρκος στρατιώτης
1971 Ένας ξένοιαστος παλαβιάρης Άντρας στην κηδεία
1971 Τι έκανες στον πόλεμο, Θανάση; Ιταλός αξιωματικός
1973 Ο τσαρλατάνος Πάτροκλος
1973 Οι πολεμισταί της Ειρήνης Στρατιώτης Κώτσογλου
1973 Ο άνθρωπος που έτρεχε πολύ Λευτέρης Ζεβεδαίος
1973 Δικτάτωρ καλεί...Θανάση
1975 Μπουνζάκα αλά...Ελληνικά
1976 Ο Θανάσης στη χώρα της σφαλιάρας Πανάγος
1976 Ελληνική υπόθεση
1978 Το Εξπρές του Μεσονυχτίου Μεταφραστής ΗΠΑ
1978 Ο ήλιος του θανάτου Δημευτής Το όνομά του δεν εμφανίζεται στους τίτλους
1978 1922
1978 A Walk in the Sun Σερβιτόρος Σουηδία & Ελλάδα
Αυθεντικός τίτλος: En Vandring I Solen
Γλώσσα: Αγγλικά & Σουηδικά
1979 Ο παλαβός κόσμος του Θανάση
1979 Τα παιδιά της πιάτσας Αρτοποιός
1980 Γεύση από Ελλάδα Βαγγέλης
1980 Μεγαλέξανδρος Δραγουμάνος
1980 Βέγγος, ο τρελός καμικάζι Μάρκος Ταμτίκος
1982 Η στροφή Τούρκος αξιωματικός
1982 Το φράγμα
1982 Ταξίδι στην πρωτεύουσα/Στη ζούγκλα της Αθήνας Σπύρος
1982 Το αίμα των αγαλμάτων
1982 Άγγελος Γκαζιέρης
1983 Καμικάζι αγάπη μου Φωτίου
1983 Υπόγεια διαδρομή
1983 Προσοχή, κίνδυνος! Μιχάλης
1983 Η παρεξήγηση
1984 Ταξίδι στα Κύθηρα
1984 The Next One ΗΠΑ
1985 Μπορντέλο Γιαβάσογλου
1986 Ο μελισσοκόμος
1987 Ο εφιάλτης
1987 Pretty Smart Τούρκος ΗΠΑ
1987 The Wind Αστυνομικός ΗΠΑ
1987 Χαμός στο Αιγάλεο City Δεσμοφύλακας
1988 Gemini - The Twin Stars 1ος αστυνομικός Ελβετία
Γλώσσα: Αγγλικά
1988 Τοπίο στην ομίχλη Σταθμάρχης
1988 Ο φάκελος Πολκ στον αέρα
1989 Υπαστυνόμος Θανάσης
1989 Αθώος ή ένοχος
1989 Η εκδίκηση του πατέρα Μουσταφά Αλή, Τούρκος έμπορος ναρκωτικών
1990 The Serpent of Death Έλληνας αστυνομικός ΗΠΑ
1991 Ο δραπέτης Καραγκιοζοπαίκτης
1991 Άντε γεια Σερβιτόρος του μπουφέ
1991 Το μετέωρο βήμα του πελαργού Καταστηματάρχης
1992 Το δακτυλίδι Μικρού μήκους
1994 Η ζωή είναι στο δρόμο Μικρού μήκους
1995 Ίσα μωρή χαμούρα Μικρού μήκους
1995 Τρανζίτο
1995 Someone Else's America Έλληνας πράκτορας ΗΠΑ
1996 Με τον Ορφέα τον Αύγουστο Παντελής
1996 Ο χαμένος θησαυρός του Χουρσίτ Πασά
1998 Μια αιωνιότητα και μια μέρα Οδηγός ΗΠΑ
1999 America Μικρού μήκους
1999 Ο ανθός της λίμνης Χασάν
2001 Το μαντολίνο του λοχαγού Κορέλι Κοκολιός ΗΠΑ
2001 Το καλοκαίρι της Άννας Πωλητής
2002 Καταλάθος αστυνομικός Τηλεοπτική ταινία
2002 Η φούσκα Θείος
2002 Αλέξανδρος και Αϊσέ
2003 Skipper Straad Μικρού μήκους
2003 Πολίτικη κουζίνα Φίλος του παππού
2003 Στο χάνι Καρά Αλής
2004 Τριλογία 1: Το λιβάδι που δακρύζει Ζήσης
2005 Ξενοδοχείο Αστέρια Γιώργος Τηλεοπτική ταινία
2005 Το όνειρο του Ικάρου Παλιός τσιγγάνος
2005 Ώπα! Έκτορας
2005 One in a Million Μεγάλος άντρας ΗΠΑ
Μικρού μήκους
2005 Μόναχο Αριστείδης, αχθοφόρος ΗΠΑ
2005 My Family and Other Animals Αχθοφόρος/Σερβιτόρος Ηνωμένο Βασίλειο
Τηλεοπτική ταινία
2007 Κορόιδο εν'τάξη Αιμίλιος Ρουκούνας
2008 Οι πράσινες, οι κόκκινες, οι θαλασσιές οι τσούχτρες Τηλεοπτική ταινία
2008 Ο Ηλίας του 16ου Μάνος
2012 Ο άνθρωπος που τάιζε τον ίσκιο του Ρόλαντ
2012 A Green Story Παππούς
2012 Dead Europe Μάνατζερ ξενοδοχείου Ηνωμένο Βασίλειο
Το όνομά του δεν εμφανίζεται στους τίτλους
2012 Lost Monument Μικρού μήκους
Βιντεοταινίες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η εκδίκηση του πατέρα (1989)
Τρελοκομείο η "Ελλάς" (1989)
Υπαστυνόμος Θανάσης (1988)
Χαμός στο Αιγάλεω σίτυ (1987)
Ο εφιάλτης (1987)
Ένας τρελλός... τρελλός ονειροπαρμένος (1986)
Το κορίτσι φωτιά (1985)
Τηλεταινίες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Hotel Αστέρια (2005) Alter
Φραντζόλα πολυτελείας, ή χωριάτικη (2005) Alter
Τηλεοπτικό θέατρο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οι πράσινες οι κόκκινες οι θαλασσιές οι τσούχτρες (2006) ΑΝΤ1
Η χαρτοπαίχτρα (2004) ΑΝΤ1
Κατά λάθος αστυνομικός (2002) ΑΝΤ1
Τηλεόραση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Έτος Τίτλος Ρόλος Σημειώσεις
1971 Πρώτη γραμμή ERT
1974 Αληθινές ιστορίες ΕΙΡΤ
1978 Λεηλασία μιας ζωής ΕΡΤ
1977 Καταδιώξη: Το εξπρές των 12.30 ΥΕΝΕΔ
1983 Κοχλίας: Το τέρμα ΕΡΤ
1983 Η κυρία Ντορεμί Μπάρμαν πλοίου ERT
1983 Τα καθημερινά ΕΡΤ
1984 Πρώτοι Ολυμπιακοί Αγώνες: Αθήνα 1896 Πατέρας της Ελένης Μίνι τηλεοπτική σειρά
1984 Ο δικός μας άνθρωπος ΕΡΤ
1984 Χατζημανουήλ ΕΡΤ
1984 Ο θείος μας ο Μίμης ΕΡΤ
1985 Χαίρε Τάσο Καρατάσο ΕΡΤ
1987 H Μανιάτισσα ΕΡΤ
1988 Το σπίτι της θείας ΕΤ2
1989 Αθώος ή ένοχος ΕΤ1
1989 Οι αυθαίρετοι Mega
1990 Το φάντασμα ΕΤ2
1990 Η πόλη ΕΤ2
1990 Το μυστικό του Άρη Μπονσαλέντη Mega
1990 Αστυνόμος Θανάσης Παπαθανάσης: για να γνωριστούμε ΑΝΤ1
1990 Αστυνόμος Θανάσης Παπαθανάσης: Πως θα γίνουν πλούσιοι όλοι οι Έλληνες ΑΝΤΙ
1991 Η αγάπη της γάτας Μουσταφάς
1991 Εκμεκ παγωτό Mega
1991 Ο επισκέπτης της ομίχλης Mega
1992 Οι φρουροί της Αχαΐας Κυρ Μιχάλης
1992 Θα μιλήσεις με το δηκιγόρο μου ΑΝΤ1
1992 Φάκελος Πολκ στον αέρα ΕΤ1
1992 Μια γυναίκα απ' το παρελθόν ΑΝΤ1
1992 Τμήμα ηθών: Η κεφαλή του Ερμή ΑΝΤ1
1992 Πλάκας μέλαθρον ΑΝΤ1
1992 Κλειστά παράθυρα ΕΤ1
1992 Επικίνδυνες σχέσεις Μάρκος ET2
1993 Casa Di Macaroni Βασίλης Mega
1994 Το ασημένιο δηνάριο ΑΝΤ1
1994 Τα πέτρινα λιοντάρια ΕΤ1
1995 Stras ΑΝΤ1
1995 Τολμηρές ιστορίες: Νύχτα γιορτής ΑΝΤ1
1995 Μαγική νύχτα: Φτερωτός εφιάλτης ΕΤ1
1995 Μαγική νύχτα: Χρυσός χορός ΕΤ1
1996 Οι επαγγελματίες: Τατουάζ Mega
1996 Σοφία... ορθή ΑΝΤ1
1997 Δανεικός πατέρας ΑΝΤ1
1997 Και οι παντρεμένοι έχουν ψυχή ΥΕΝΕΔ
1997 Δυο ξένοι Mega
1998 Η αίθουσα του θρόνου Αστυνομικός Επεισόδιο 1.2
1998 Τρικυμία ΑΝΤ1
1998 Εγκλήματα ΑΝΤ1
1998 Η ζωή που δεν έζησα Θωμάς Mega
1998 Νυχτερινό δελτίο ΕΤ1
1999 Δύο Ξένοι Σωτήρης Παναγούλιας Επεισόδια 45.46.47.48.49.50
1999 Εγκλήματα Χασάπης Επεισόδιο 1.2
1999 Θύματα ειρήνης Επεισόδια 1.1 & 1.15
2000 Σαν παραμύθι ΕΤ1
2000-2001 Κόκκινος κύκλος Μήτσος/Μπάμπης/Καφετζής Επεισόδιο: Επισκέπτης
Επεισόδιο: Το τέλος του παιχνιδιού (Μήτσος)
Επεισόδιο: Στην τύχη (Μπάμπης)
Επεισόδιο: Χρόνια πολλά (Καφετζής)
2001 Είσαι το ταίρι μου Γιώργης Mega
2001 Δακρυσμένα φεγγάρια Star
2002 Εν Ιορδάνη Star
2002 Χορεύοντας στη σιωπή Alpha
2002 Η τράπεζα Mega
2004 Βοήθεια γειτόνοι Alpha
2004 Εφτά Θανάσιμες Πεθερές Mega
2004 Αρχιπέλαγος Alpha
2004 Τα παιδιά της Νιόβης Καδής ΝΕΤ1
2005 Πενήντα-Πενήντα Τούρκος αξιωματικός Επεισόδιο 2.1
2005 Le dernier seigneur des Balkans
(Ο τελευταίος άρχοντας των Βαλκανίων) ΝΕΤ
2006 Λούφα και παραλλαγή ΕΤ1
2007 Μια στιγμή, δυο ζωές Ανέστης Mega
2007 Μαρία η άσχημη
Θάνατος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Γιαννάτος απεβίωσε στις 17 Σεπτεμβρίου 2013 σε ηλικία 72 ετών έπειτα από καρδιακή ανακοπή, καθώς παρακολουθούσε αγώνα ποδοσφαίρου μαζί με φίλους του στη γειτονιά. Όπως ο γιος του αναφέρει, κανείς από τους φίλους του δεν κατάλαβε ότι είχε "φύγει" μέχρι τη στιγμή που κάποιος τον φώναξε και δεν ανταποκρίθηκε.[5]
Ο Έλληνας Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, Πάνος Παναγιωτόπουλος, εξέφρασε τα συλλυπητήριά του στην οικογένεια. Στη δήλωσή του ανέφερε: "Ο Μιχάλης Γιαννάτος υπήρξε ένας εκλεκτός ηθοποιός, που ενσάρκωσε ρόλους σε πολλές σημαντικές Ελληνικές αλλά και διάσημες ξένες ταινίες. Ήταν όμως κι ένας από κείνους τους καλλιτέχνες και, κατά βάθος, ένας από κείνους τους ανθρώπους, που αποδεικνύουν καθημερινά ότι δεν είναι ανάγκη να έχεις τον πρώτο ρόλο για να πρωταγωνιστείς.Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια.