 |
| Σειρά ΕΛΤΑ ΑΓΙΟ ΟΡΟΣ Μ.Ιβήρων βάσει ξυλογραφίας Γ.Μόσχου |
 |
| Για μεγέθυνση ροδάκι να ανοίξει με φακό |
 |
| Μονή Ξηροποτάμου φ.βικιπαίδεια |
Το καθολικό της
είναι αφιερωμένο στους Τεσσαράκοντα Μάρτυρες. Μεταξύ των κειμηλίων που φυλάσσονται στο Καθολικό συμπεριλαμβάνεται το μεγαλύτερο τεμάχιο Τιμίου Ξύλου που υπάρχει στον κόσμο (Έχει μήκος 31 εκατοστά, πλάτος 16 και πάχος 25 εκατοστά. Κατά μία παράδοση είναι δώρο του αυτοκράτορα Ρωμανού A', ενώ κατά μία άλλη αποτελεί αφιέρωμα της Αυτοκράτειρας Πουλχερίας), άλλα μικρότερα τεμάχια του ίδιου ξύλου, λειψανοθήκη με οστά των Αγίων Σαράντα και άλλες με λείψανα αγίων. Η μονή διαθέτει πολλά και αξιόλογα κειμήλια. Φυλάσσεται επίσης μέρος από τα δώρα των Mάγων που προσκύνησαν τη γέννηση του Χριστού, τμήμα από τον Ακάνθινο Στέφανο, το Σπόγγο και τη Χλαμύδα. Σε λειψανοθήκες, βρίσκονται τα λείψανα εξήντα ενός Αγίων.
Η μονή Ξηροποτάμου έχει συνολικά εντός και εκτός του μοναστηριακού της συγκροτήματος 16 παρεκκλήσια. Μέσα είναι επτά από τα οποία τα 5 είναι αγιογραφημένα. Στο Καθολικό αμφίπλευρα της λιτής υπάρχουν δύο αγιογραφημένα παρεκκλήσια των Αρχαγγέλων και των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης. Από αυτά, που βρίσκονται στις πτέρυγες της μονής, τοιχογραφημένο είναι εκείνο της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού στη νοτιοδυτική γωνία. Τα υπόλοιπα φέρουν μόνον φορητές εικόνες και είναι του Προδρόμου και των Εισοδίων της Θεοτόκου στη δυτική πτέρυγα, και του Αγίου Θεοδοσίου και του Αγίου Γεωργίου στην ανατολική πτέρυγα της μονής. Έξω από τη μονή βρίσκονται τα άλλα εννέα παρεκκλήσια. Το κοιμητήριο της μονής Ξηροποτάμου είναι αφιερωμένο στους Άγιους Πάντες
Μοναστική δύναμη
Στις μέρες μας, στην Ιερά Μονή Ξηροποτάμου εγκαταβιώνουν (μοναστηριακοί και εξαρτηματικοί) περίπου είκοσι πέντε μοναχοί.
Άξια
ενδιαφέροντος
Στην Ιερά Μονή αξίζει να επισκεφθούν οι προσκυνητές το καθολικό με τις τοιχογραφίες του 1783, το μοναδικό σωζόμενο πρόπλασμα του καθολικού και στο ιερό σκευοφυλάκιο το δίσκο της Πουλχερίας.
Μοναχοί
Καισάριος Δαπόντες εκ Σκοπέλου: Το 1757 ταξίδεψε στο Άγιο Όρος και προσεχώρησε στη Μονή Ξηροποτάμου. Τα επόμενα χρόνια περιόδευσε σε περιοχές της Ελλάδας και στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες για να συγκεντρώσει χρήματα για τη Μονή. Επέστρεψε στο Άγιο Όρος το 1765 και έμεινε στις Μονές Ξηροποτάμου και Κουτλουμουσίου μέχρι το 1757, όταν επέστρεψε στην Μονή Ευαγγελίστριας στη Σκόπελο μέχρι το 1784. Εκείνη τη χρονιά επέστρεψε στη Μονή Ξηροποτάμου και λίγους μήνες μετά πέθανε. Χειρόγραφά του φυλάσσονται στη Βιβλιοθήκη της Μονής
 |
| Σειρά ΕΛΤΑ ΑΓΙΟ ΟΡΟΣ Μ Ξηροποτάμου βάσει ξυλογραφίας Γ.Μόσχου |
 |
| Για μεγέθυνση ροδάκι να ανοίξει με φακό |
 |
| Μονή Ζωγράφου φωτο βικιπαίδεια |
Καθηγούμενος της Ιεράς Μονής είναι ο Αρχιμανδρίτης Αμβρόσιος Ζωγραφίτης.
Τοποθεσία
Μονοπάτι προς Μονή Ζωγράφου
Η Μονή Ζωγράφου είναι βουλγαρική και βρίσκεται στη βόρεια πλευρά και περί το μέσον κατά πλάτος της Αθωνικής χερσονήσου. Βρίσκεται σε μια κοιλάδα και περιβάλλεται από πυκνό δάσος. Συνδέεται με τη Μονή Κωνσταμονίτου με κατάφυτο δασικό μονοπάτι το οποίο έχει καθαριστεί και σημανθεί πρόσφατα. Η πεζοπορία διαρκεί περίπου 1,5 ώρα. Μπορεί επίσης να φτάσει κανείς στη Μονή ξεκινώντας από τον ενδιαφέροντα αρσανά όπου κάνει στάση το πλοίο από την Ουρανούπολη. Στον αρσανά δεσπόζει ένας επιβλητικός πύργος ενώ υπάρχουν και ένας ερειπωμένος μύλος. Η ανάβαση διαρκεί περίπου 1 ώρα.
Ιστορία
Αν και στο πρώτο τυπικό του Αυτοκράτορα Τσιμισκή (972) ένας από τους τότε προεστώτες του Αγίου Όρους υπογράφει ως ΄΄Γεώργιος ο ζωγράφος΄΄(Sic), που μάλλον φέρεται ως δηλωτικό της εκεί ιδιότητάς του, σύμφωνα με την παράδοση, ιδρυτές του θεωρούνται τρεις αδελφοί κατά σάρκα μοναχοί, οι: Μωυσής, Ααρών και Ιωάννης. Τον 13ο αι. κατοικήθηκε από Βουλγάρους μοναχούς. Την ίδια εποχή ενισχύθηκε από τους Βουλγάρους ηγεμόνες Ιωάννη Καλιμάν (1192), Ιβάν Ασέν Β΄ (1218-1241) καθώς και από τον Αυτοκράτορα Μιχαήλ H΄ Παλαιολόγο, οι οποίοι και αναδείχθηκαν μεγάλοι ευεργέτες της Μονής. Στις αρχές του 14ου αι. κάηκε από τους Καταλανούς και ανακαινίστηκε αργότερα από τον αυτοκράτορα Ανδρόνικο τον Παλαιολόγο και τους ηγεμόνες Σερβίας και Μολδοβλαχίας. Το καθολικό του μοναστηριού ξαναχτίστηκε και αγιογραφήθηκε στις αρχές του 19ου αι. Στο μοναστήρι υπάρχουν 14 παρεκκλήσια. Στη βιβλιοθήκη φυλάσσονται χειρόγραφοι κώδικες, 162 στα ελληνικά, 388 στα σλαβικά καθώς και 16.000 τόμοι βιβλίων στις δύο γλώσσες.
Μοναστική δύναμη
Η Μοναστική δύναμη της Μονής, σύνολο μοναχών, εξαρτηματικών και δοκίμων, κυμαίνεται σήμερα στους 45μοναχούς (φθινόπωρο 2020).
Άξια ενδιαφέροντος
Το καθολικό της Μονής Ζωγράφου
Στη Μονή αυτή αξίζει να δουν οι επισκέπτες το καθολικό με την αχειροποίητη εικόνα του Αγίου Γεωργίου, το μνημείο των 26 ζωγράφων μαρτύρων στην αυλή της Μονής καθώς και τη βιβλιοθήκη με τους περγαμηνούς κώδικες 12ου - 13ου αιώνα
Παραπομπές
Kύριλλος Παυλικιάνωφ, «Οι Σλάβοι στην Αθωνική Μονή Ζωγράφου»,σελ. 1
Βιβλιογραφία
Κύριλλος Πλαυκιάνωφ, «Οι Σλάβοι στην Αθωνική μονή του Ζωγράφου», Σύμμεικτα, τομ.12 (1998), σελ.109-140
 |
| Σειρά ΕΛΤΑ ΑΓΙΟ ΟΡΟΣ Μ.Ζωγράφου βάσει ξυλογραφίας Γ.Μόσχου |
 |
| για μεγέθυνση ροδάκι να ανοίξει με φακό |
Σύσταση στρατοπέδων γύρω από την Τριπολιτσά και ήττες των Ελλήνων
Οι Έλληνες επαναστάτες υπέστησαν σημαντική ήττα από τους Τούρκους της Τριπολιτσάς, όταν οι τελευταίοι έλυσαν την πολιορκία του Κάστρου της Καρύταινας, στις 31 Μαρτίου 1821. Παρά την αποτυχία αυτή, και παρά την αντίθετη γνώμη των υπόλοιπων αρχηγών που προτιμούσαν να δώσουν προτεραιότητα στην εκπόρθηση των μεσσηνιακών κάστρων, ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, επέμεινε στη στρατηγική σημασία της κατάληψης της Τριπολιτσάς, νευραλγικού κέντρου της οθωμανικής παρουσίας στην Πελοπόννησο. Έτσι συνέστησε, στην Πιάνα, το πρώτο στρατόπεδο το οποίο αποσκοπούσε στον αποκλεισμό της πόλης. Παρά τη διάλυση του πρώτου εκείνου στρατοπέδου από τους Τούρκους, καθώς και τη διάλυση του αντίστοιχου στρατοπέδου στη Βλαχοκερασιά, στις 10 Απριλίου, σταδιακά το σχέδιο του Κολοκοτρώνη έγινε αποδεκτό από τους άλλους οπλαρχηγούς. Όμως, οι αρχικές αποτυχίες των Ελλήνων είχαν τέτοια επίδραση στο ηθικό τους που και η απλή εμφάνιση των Τούρκων έσπερνε τον πανικό.
Ένα από τα στρατόπεδα που είχαν συσταθεί γύρω από την Τριπολιτσά ήταν αυτό στο Λεβίδι. Είχε συσταθεί από τον Κωνσταντίνο Πετμεζά και άλλους Καλαβρυτινούς οπλαρχηγούς, καθώς και από τους ντόπιους Π. Αρβάλη και Γεώργιο Μπηλίδα. Αργότερα κατέφθασαν ενισχύσεις υπό τους Σωτήρη Χαραλάμπη, Αναγνώστη Στριφτόμπολα, Νικόλαο Σολιώτη, και Σ. Θεοχαρόπουλο που νωρίτερα συμμετείχαν στην πρώτη πολιορκία της Κορίνθου.
Η μάχη
Τη νύχτα της 13ης προς 14η Απριλίου, οι Τούρκοι, με αναπτερωμένο το ηθικό, μετά τις προηγούμενες νίκες τους, εξόρμησαν κατά του στρατοπέδου στο Λεβίδι, με 3.000 περίπου πεζούς και ιππείς Όταν έγιναν αντιληπτοί από τις ελληνικές φρουρές, οι επαναστάτες ζήτησαν βοήθεια από το γειτονικό στρατόπεδο στο Διάσελο της Αλωνίσταινας. και από τον Ασημάκη Σκαλτσά, στο Κακούρι (σημ. Αρτεμίσιο). Ταυτόχρονα, ο Χαραλάμπης με ισχυρό σώμα ενόπλων, και ο Στριφτόμπολας, κατέλαβαν θέσεις πάνω από το χωριό ώστε να εμποδίσουν την είσοδο των Τούρκων. Ωστόσο, οι περισσότεροι παράτησαν τις θέσεις τους όταν εμφανίστηκε το τουρκικό ιππικό, ενώ μάταια προσπαθούσαν να τους μεταπείσουν οι Χαραλάμπης, Θεοχαρόπουλος, Αρβάλης. Έμειναν 70 πολεμιστές υπό τους Πετμεζαίους, Σολιώτη, Στριφτόμπολα και Καρασπύρο, οι οποίοι οχυρώθηκαν, όπως-όπως, σε σπίτια του χωριού. Οι Τούρκοι επιτέθηκαν με ορμή αλλά και οι Έλληνες αντιστάθηκαν με επιτυχία. Έξω από το σπίτι όπου είχε οχυρωθεί ο Στριφτόμπολας έγινε η αιματηρότερη συμπλοκή, όπου σκοτώθηκαν οι περισσότεροι Τούρκοι, και εκεί έπεσε ηρωικά και ο Στριφτόμπολας.
Τελικά, άρχισαν να φτάνουν στο σημείο της μάχης οι ενισχύσεις από τα άλλα ελληνικά στρατόπεδα, με επικεφαλής τους Δημήτρη Πλαπούτα, Ηλία Τσαλαφατίνο, Νικόλαο Πετμεζά, καθώς και ο Σκαλτσάς. Με τις ενισχύσεις αυτές ενώθηκαν και οι άνδρες των Χαραλάμπη, Θεοχαρόπουλου, Αρβάλη, οι οποίοι βρίσκονταν στα γύρω υψώματα. Οι Τούρκοι βρέθηκαν ανάμεσα σε δύο μέτωπα και αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τη μάχη, πανικόβλητοι, για να κλειστούν στην Τριπολιτσά. https://olikalihorane.blogspot.com/
 |
| Σειρά ΕΛΤΑ ΑΓΙΟ ΟΡΟΣ Μ.Δοχειαρίου βάσει ξυλογραφίας Γ.Μόσχου |
 |
| Για μεγεθυνση ροδακι να ανοιξει με φακο |
 |
| Μονή Δοχειαρίου φωτο βικιπαίδεια |
 |
| Παρεκκλήσι εντός της μονής |
Βρίσκεται σε παραθαλάσσια τοποθεσία μεταξύ των μοναστηριών Ξενοφώντος και Κωνσταμονίτου, ενώ σύμφωνα με την παράδοση ιδρύθηκε από τον μοναχό Ευθύμιο, μαθητή του αγίου Αθανασίου του Αγιορείτη. Το έτος ίδρυσής της ανάγεται στα τέλη του 10ου αιώνα ή στις αρχές του 11ου, ενώ η ονομασία της οφείλεται στην ιδιότητα του δοχειαρίου-αποθηκάριου που εξασκούσε ο Ευθύμιος κατά τη διάρκεια της παραμονής του στη μονή Μεγίστης Λαύρας, υπό τον Αθανάσιο
Ευεργέτης και ανακαινιστής του μοναστηριού θεωρείται o Βυζαντινός αυτοκράτορας Μιχαήλ Ζ΄ Δούκας (1071-1078) ή σύμφωνα με άλλη εκδοχή, ο διάδοχός του, Νικηφόρος Γ΄ Βοτανειάτης[4] (1078-1081).
Το 1568 χτίστηκε και τοιχογραφήθηκε ο κεντρικός ναός, ο οποίος είναι αφιερωμένος στο όνομα των Αρχαγγέλων Μιχαήλ και Γαβριήλ. Στο μοναστήρι υπάρχουν 9 παρεκκλήσια, ενώ η βιβλιοθήκη διαθέτει περισσότερα από 400 χειρόγραφα, 5000 βιβλία και διάφορα έγγραφα βυζαντινής, οθωμανικής κ.ά. προέλευσης. Άλλα κειμήλια φυλάσσονται στους χώρους του σκευοφυλακίου και του εικονοφυλακίου.
Σήμερα (2011), η μονή αριθμεί 53 μοναχούς.
Καθηγούμενος της Ιεράς Μονής είναι ο Αρχιμανδρίτης Ευλόγιος Παντελεημονίτης.
Βρίσκεται στη δυτική πλευρά της χερσονήσου του Άθω, επί της παραλίας και απέχει 15 χλμ. από την πρωτεύουσα, τις Καρυές.
Στη Μονή εκάρη μοναχός ο Άγιος Δανιήλ ο Σμυρναίος (ο μετέπειτα καλούμενος Κατουνακιώτης).
Ιστορία
Γενικά
Αναπαράσταση της μονής το 1864.
Ιδρύθηκε στις αρχές του 11ου αι., αρχικά στη θέση Παλαιομονάστηρο. Πυρπολήθηκε τον 13ο αι. και στη συνέχεια τέθηκε υπό την προστασία των Σέρβων Βασιλέων. Τον 17ο αι. περιέπεσε σε παρακμή. Το σημερινό μοναστήρι χτίστηκε το 1765. Το οκτάτρουλο καθολικό του μοναστηριού, αφιερωμένο στον Άγιο Παντελεήμονα, χτίστηκε στα χρόνια 1812-21. Το τέμπλο είναι ρωσικής τέχνης. Η τράπεζα χτίστηκε το 1892. Σήμερα (2020), το κοινοβιο εχει 104 μοναχούς και τα εξαρτηματα της 26 μοναχούς.Σύνολο μοναχών και εξαρτηματικών, κυμαίνεται στα 130 άτομα.
Ο Πανσλαβισμός και η αποχώρηση των Ελλήνων μοναχών - δίωξη αγίου Δανιήλ Σμυρναίου
Το 1866 στη Μονή Αγίου Παντελεήμονος εκάρη μοναχός ο Άγιος Δανιήλ ο Σμυρναίος (ο μετέπειτα καλούμενος Κατουνακιώτης), απολαμβάνοντας μεγάλη αγάπη και εκτίμηση από τον τότε Έλληνα ηγούμενο της Μονής και τους άλλους, κατά πλειοψηφία Έλληνες μοναχούς.
Η περίοδος όμως εκείνη χαρακτηρίζεται από τα ρωσικά σχέδια του εθνικιστικού Πανσλαβισμού. Ο Πανσλαβισμός αποτέλεσε εργαλείο του Ρωσικού επεκτατισμού στην εξωτερική πολιτική που επεκτεινόταν και στις εκκλησιαστικές δικαιοδοσίες. Απλώθηκε μάλιστα και στο Άγιο Όρος. Ειδικότερα, την περίοδο 1874-1875 οι Ρώσοι μοναχοί προσπαθούσαν να ελέγξουν τη διοίκηση της Μονής Αγίου Παντελεήμονος με αποτέλεσμα να ανακύψουν φιλονικίες και εντάσεις.
Ο μοναχός Δανιήλ, την περίοδο αυτή διακονούσε ως γραμματέας και ενήργησε προς την διατήρηση της τάξης που διασαλευόταν από τις ενέργειες των Ρώσων. Όμως εκλήθη στο Οικουμενικό Πατριαρχείο για εξηγήσεις και τιμωρήθηκε άδικα με απομάκρυνση από τη μονή. Οι ελληνικής καταγωγής μοναχοί της Μονής αποχώρησαν. Ανάμεσα σε αυτούς και ο μοναχός Δανιήλ που μετέβη αρχικά στη Μικρά Αγία Ἄννα και τελικώς εστάλη στον Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης Ιωακείμ (τον μετέπειτα Οικ. Πατριάρχη) ο οποίος αναγνωρίζοντας την αδικία, του πρότεινε να μείνει σε μονή της Μητροπόλεως Θεσσαλονίκης. Έτσι ο Δανιήλ επέλεξε τη Μονή Αγίας Αναστασίας Φαρμακολύτριας στα Βασιλικά Θεσσαλονίκης. Εκεί ο Δανιήλ συνεισέφερε τα μέγιστα με την εισαγωγή του αγιορείτικου τυπικού στην νηστεία και στις ακολουθίες, και κέρδισε την αγάπη όλων. Εφόσον είχε επιτευχθεί η εκρώσιση της Ιεράς Μονής Παντελεήμονος και είχε επικυρωθεί με Πατριαρχικό Σιγίλλιο η εκλογή του Ρώσου Ηγουμένου Μακαρίου, ανακλήθηκε η εξορία του Δανιήλ. Αυτό σήμαινε ότι μπορούσε να επανέλθει στο Άγιον Όρος, αλλά όχι στη Μονή Παντελεήμονος.
Η ρωσική αίρεση της ονοματοδοξίας
Ο Αλεξάντρ Μπουλατόβιτς.
Κατά τον 19ο αιώνα στη Ρωσική ορθόδοξη εκκλησία εμφανίστηκε το κίνημα της ονοματοδοξίας (Имяславие, ιμγιασλάβιε). Σύμφωνα με τις δοξασίες του κινήματος αυτού το όνομα του Θεού αποτελεί ενσάρκωση του ίδιου του Θεού και δεν είναι απλώς λέξη. Οι ακόλουθοι της πίστης αυτής καταδικάστηκαν ως αιρετικοί από το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως και το πατριαρχείο Μόσχας, ωστόσο η πρακτική εξαπλώθηκε και στις ρωσικές μονές του Αγίου Όρους υπό τον πρώην στρατιωτικό και ιερομόναχο Αλεξάντρ Μπουλατόβιτς της σκήτης του Αγίου Ανδρέα κοντά στην μονή Παντελεήμονα. Ως επακόλουθο, υπήρξαν βίαια επεισόδια μεταξύ των ακολούθων της δοξασίας αυτής και των υπολοίπων ορθοδόξων, με αποτέλεσμα το 1913 να υπάρξει εισβολή Ρώσων πεζοναυτών στην μονή Αγίου Παντελεήμονος συνοδεία Ρώσου επισκόπου προκειμένου να συλλάβουν τους αιρετικούς μοναχούς, προλαμβάνοντας το ελληνικό κράτος καθώς οι Ρώσοι φοβούντουσαν πως τυχόν επέμβαση του θα μπορούσε να προχωρήσει σε προσάρτηση του Αγίου Όρους στην Ελλάδα. Κατά την σύγκρουση αυτή συνελήφθησαν 840 μοναχοί και μεταφέρθηκαν στην Ρωσία.
Κτίρια.jpg)
Πανοραμική άποψη της Μονής Αγίου Παντελεήμονος.
Το μοναστήρι έχει τριάντα πέντε παρεκκλήσια. Στο μεγάλο καμπαναριό κατασκευής 1893, η μεγάλη καμπάνα έχει περιφέρεια 8,71 μ., διάμετρο 2,71 μ. και βάρος 13 τόνους. Υπάρχουν ακόμα άλλες 32 καμπάνες. Οι ακολουθίες στην εκκλησία ψάλλονται στα ελληνικά και τα ρωσικά. Στη βιβλιοθήκη φυλάσσονται 1.064 χειρόγραφοι κώδικες και 25.000 τόμοι βιβλίων, ελληνικών και σλαβικών.
https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CE%BF%CE%BD%CE%AE_%CE%91%CE%B3%CE%AF
 |
| Σειρά ΕΛΤΑ ΑΓΙΟ ΟΡΟΣ-Μ.Αγ.Παντελεήμονα βάσει ξυλογραφίας Γ.Μόσχου |
| | Γερόντιος Μαρτίνος, Μαρτίνη Μαρτίνα |
 |
| για μεγέθυνση ροδάκι να ανοίξει με φακό |
