Παρασκευή 20 Ιανουαρίου 2023

Αντρέ-Μαρί Αμπέρ

Ampere Andre 1825.jpg 


Ο Αντρέ-Μαρί Αμπέρ (γαλλ. André-Marie Ampère, 20 Ιανουαρίου 1775 – 10 Ιουνίου 1836) ήταν Γάλλος φυσικός και κύριος θεμελιωτής του ηλεκτρομαγνητισμού και της ηλεκτροδυναμικής. Ασχολήθηκε με πλήθος επιστημονικών θεμάτων, αλλά το ενδιαφέρον του στράφηκε κυρίως στον ηλεκτρομαγνητισμό.

Γεννήθηκε στη Λυών εκ πατρός εμπόρου που καρατομήθηκε από τη Γαλλική Επανάσταση. Από τη παιδική του ηλικία έδειξε κλίση προς τα φυσικομαθηματικά και τα γράμματα σημειώνοντας μεγάλες επιτυχίες και γρήγορα σχετικά κατέστη διεθνής επιστημονική φυσιογνωμία καταλείποντας και αξιόλογα φιλολογικά και φιλοσοφικά έργα. Το 1804 δέχθηκε το δεύτερο οικογενειακό δράμα μετά από εκείνο του πατέρα του όταν πέθανε η γυναίκα του Ζυλί Καρρόν που του άφησε πλέον μέχρι το τέλος της ζωής του ανοικτή πληγή.

Διετέλεσε διαδοχικά καθηγητής της Φυσικής και της Χημείας στη Κεντρική Σχολή (1801), καθηγητής του Λυκείου της Λυών (1804) και επιμελητής της Πολυτεχνικής Σχολής (1804), μέλος του συμβουλευτικού γραφείου των τεχνών, γενικός επιθεωρητής του Πανεπιστημίου (1808), καθηγητής ανάλυσης στο Πολυτεχνείο (1809) καθώς και μέλος πολλών ξένων Ακαδημιών.

Ο Αμπέρ παντρεύτηκε εκ νέου αλλά δεν κατόρθωσε ν΄ αγαπήσει τη νέα του σύζυγο αν και το επεδίωξε, μέχρι που τη χώρισε. Πέθανε το 1836. Γιος του ήταν ο επιφανής Γάλλος φιλόλογος, γλωσσολόγος και ιστοριοδίφης Ιωάννης Ιάκωβος Αμπέρ.
 

Συμβολή στη φυσική

Είναι θεμελιωτής της άποψης ότι οι μαγνητικές δυνάμεις προκαλούνται από το κινούμενο και όχι από το ακίνητο ηλεκτρικό φορτίο. Εξήγησε το μαγνητισμό των υλικών. Προς τιμήν του πήρε το όνομα η μονάδα μέτρησης της έντασης του ηλεκτρικού ρεύματος. 

συνέχεια

https://el.wikipedia.org/wiki/

Σήμερα 20 Ιανουαρίου

 

ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ!
ΕΥΘΥΜΙΟΣ

Πέμπτη 19 Ιανουαρίου 2023

Έλενα Ναθαναήλ

 

Η Έλενα Ναθαναήλ ήταν Ελληνίδα ηθοποιός του θεάτρου, του κινηματογράφου και της τηλεόρασης. Γεννήθηκε στις 19 Ιανουαρίου του 1947 στη Νέα Φιλαδέλφεια, τότε φτωχό προάστιο των Αθηνών. Το επώνυμο "Ναθαναήλ" ήταν το μητρώνυμό της. Ολόκληρο το ονοματεπώνυμο της ήταν Ελένη Ναθαναήλ Δεληβασίλη.
Σε μία τηλεοπτική συνέντευξή της στις 9 Φεβρουαρίου του 2004 στον Γρηγόρη Αρναούτογλου ("Όμορφος κόσμος το πρωί") δήλωσε ότι είχε καταγωγή από την πλευρά του πατέρα της από το Αϊβαλί της Μικράς Ασίας, ενώ από την πλευρά της μητέρας της είχε καταγωγή από τη Μάνη.
 
Σπούδασε στη δραματική σχολή του Πέλου Κατσέλη και πρωτοεμφανίστηκε στο σινεμά στην ταινία του Γιάννη Δαλιανίδη Κάτι να καίει (1963) στην ηλικία των 16 ετών. Στη Γερμανία συμμετείχε στο φιλμ του Ραλφ Τίλε "Το αίμα των Βέλσουγκ". Επιστρέφοντας στην Ελλάδα έκανε καριέρα στο θέατρο και το σινεμά. To 1968 βραβεύτηκε στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης για την ταινία Ραντεβού με μία άγνωστη. Για αρκετά χρόνια πριν το θάνατο της είχε αποσυρθεί από τα καλλιτεχνικά δρώμενα, κάνοντας μόνο επιλεκτικές εμφανίσεις. Η τελευταία της υποκριτική εμφάνιση έγινε λίγο πριν το θάνατο της, στην τηλεοπτική σειρά του Mega Channel Γοργόνες.
 
 Δεν παντρεύτηκε ποτέ, παρ’ όλο που το 1973 απέκτησε μια κόρη με τον επιχειρηματία Γιώργο Τσαγκάρη, την Ίνκα – Μαρία, η οποία είναι δημοσιογράφος. Τα τελευταία χρόνια, μαζί με τον επί 29 χρόνια σύντροφο της ζωής της, βετεράνο ποδοσφαιριστή του Ολυμπιακού Τάσο Μητρόπουλο, κατοικούσε στην Εύβοια δηλώνοντας ότι ήταν αγρότισσα και ασχολιόταν με την παραγωγή του κρασιού. Χτυπημένη από καρκίνο του πνεύμονα απεβίωσε στις 4 Μαρτίου του 2008 το απόγευμα, ενώ η κηδεία της έγινε το μεσημέρι της 5ης Μαρτίου του 2008 στο νεκροταφείο της Νέας Φιλαδελφείας στον Κόκκινο Μύλο.

https://el.wikipedia.org/wiki/

Γιαν Πάλαχ



11 Αυγούστου 1948 γεννήθηκε: Γιαν Πάλαχ Τσέχος ακτιβιστής

Ο Γιαν Πάλαχ (τσεχική γλώσσα: Jan Palach, 11 Αυγούστου 194819 Ιανουαρίου 1969) ήταν Τσέχος φοιτητής που είχε αυτοπυρποληθεί διαμαρτυρόμενος κατά της σοβιετικής εισβολής στην Τσεχοσλοβακία και της καταστάσεως που αυτήν επέφερε.

Η σοβιετική εισβολή στην Τσεχοσλοβακία τον Αύγουστο του 1968 είχε ως σκοπό να συντρίψει τις μεταρρυθμίσεις φιλελευθεροποίησης της κυβέρνησης του Αλεξάντερ Ντούμπτσεκ κατά τη διάρκεια της Άνοιξης της Πράγας.

Ο Πάλαχ αυτοπυρπολήθηκε στην Πλατεία Βέντσεσλας στην Πράγα, στις 16 Ιανουαρίου 1969, ως διαμαρτυρία. Τρεις ημέρες αργότερα κατέληξε[14]. Η κηδεία του Πάλαχ μετατράπηκε σε σημαντική διαμαρτυρία.

Έναν μήνα αργότερα, στις 25 Φεβρουαρίου 1969 ένας άλλος φοιτητής, ο Ίαν Ζάγιατς, αυτοπυρπολήθηκε στην ίδια θέση και ακολουθήθηκε τον Απρίλιο του ίδιου έτους από τον Έβζεν Πλότσεκ στην πόλη Γιχλάβα.

Μετά από τη Βελούδινη επανάσταση ο Πάλαχ τιμήθηκε στην Πράγα με έναν χάλκινο σταυρό στο δάπεδο της πλατείας.

Σήμερα 19 Ιανουαρίου

Ροζ τριαντάφυλλα  (φ.Μ.Κυμάκη)
Ροζ τριαντάφυλλα  (φ.Μ.Κυμάκη)

Εορτάζουν Ευφρασία , Μακάριος  

Τρίτη 17 Ιανουαρίου 2023

 

Giannis Nikolaidis and Kostas Giannidis.JPG



21 Αυγούστου 1903 (118 χρόνια πριν) γεννήθηκε:

Κώστας Γιαννίδης Έλληνας συνθέτης

Ο Γιάννης Κωνσταντινίδης (21 Αυγούστου 1903 - 17 Ιανουαρίου 1984) ήταν Έλληνας συνθέτης, περισσότερο γνωστός με το ψευδώνυμο Κώστας Γιαννίδης στο χώρο του ελαφρού τραγουδιού, ενώ με το πραγματικό του επώνυμο υπέγραφε τα έργα του στη «σοβαρή» (συμφωνική) μουσική. Ο Κώστας Γιαννίδης ήταν ένας από τους πλέον διακεκριμένους Έλληνες συνθέτες, μαέστρους και πιανίστες.


Πίνακας περιεχομένων
1 Η ζωή του
2 Παραπομπές
3 Πηγές
4 Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Δευτέρα 16 Ιανουαρίου 2023

Θαντέους Σομπιέσκι Κονσταντάιν Λόου

 

20 Αυγούστου 1832  γεννήθηκε: Θαντέους Σ. Κ. Λόου Αμερικανός χημικός και εφευρέτης

Ο Θαντέους Σομπιέσκι Κονσταντάιν Λόου (αγγλικά: Thaddeus Sobieski Constantine Lowe‎, 20 Αυγούστου 183216 Ιανουαρίου 1913), γνωστός και ως Καθηγητής Θ. Σ. Κ. Λόου, ήταν αεροναυτικός του Αμερικανικού Εμφυλίου Πολέμου, επιστήμονας και εφευρέτης, αυτοδίδακτος σε μεγάλο βαθμό στους τομείς της χημείας, της μετεωρολογίας και της αεροναυτικής, και πατέρας της στρατιωτικής εναέριας αναγνώρισης στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής. Μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1850 έγινε ευρύτερα γνωστός για τις θεωρίες του στις μετεωρολογικές επιστήμες αλλά και για την κατασκευή αεροστάτων. Ανάμεσα στα σχέδια του ήταν και η πραγματοποίηση υπερατλαντικής πτήσης.

Οι επιστημονικές προσπάθειες του Λόου διακόπηκαν στο ξέσπασμα του Αμερικανικού Εμφυλίου Πολέμου. Το πατριωτικό του καθήκον αναγνωρίστηκε στις υπηρεσίες του κατά την εκτέλεση αποστολών εναέριας αναγνώρισης των Συνομόσπονδων στρατευμάτων εκ μέρους του Στρατού της Ένωσης. Τον Ιούλιο του 1861 ο Λόου ορίστηκε Επικεφαλής Αεροναυτικός του Σώματος Αεροστάτων του Στρατού της Ένωσης από τον Πρόεδρο Αβραάμ Λίνκολν. Αν και σε γενικές γραμμές το έργο του ήταν επιτυχημένο, δεν αναγνωρίστηκε από όλα τα μέλη του στρατού, και αμφιβολίες περί των επιχειρήσεων του, τον οδήγησαν σε παραίτηση από την θέση του το 1863. Ο Λόου επέστρεψε στον ιδιωτικό τομέα και συνέχισε τις επιστημονικές έρευνές του σχετικά με την παρασκευή αερίου υδρογόνου. Εφηύρε την διαδικασία υδραερίου μέσω της οποίας υπήρχε η δυνατότητα παρασκευής μεγάλης ποσότητας αερίου υδρογόνου από ατμό και ξυλάνθρακα. Οι εφευρέσεις και τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας σχετικά με την διαδικασία αυτή και οι συσκευές παρασκευής πάγου τον έκαναν εκατομμυριούχο.

Το 1887 μετακόμισε στο Λος Άντζελες και κατασκεύασε οικία εμβαδού 2.230 μ2 στην Πασαντίνα. Άνοιξε πολλά εργαστήρια παρασκευής πάγου και ίδρυσε την Τράπεζα των Πολιτών του Λος Άντζελες. Ο Λόου γνωρίστηκε με τον πολιτικό μηχανικό Ντέιβιντ Μακφέρσον, ο οποίος είχε σχέδια για την κατασκευή ορεινού γραφικού σιδηροδρόμου. Το 1891 εγκαινίασαν την εταιρεία Σιδηροδρόμου Πασαντίνα και Όρους Γουίλσον και ξεκίνησαν την κατασκευή του μετέπειτα γνωστού ως Σιδηροδρόμου του Όρους Λόου από τους λόφους κοντά στην περιοχή Αλταντίνα. Ο σιδηρόδρομος εγκαινιάστηκε στις 4 Ιουλίου 1893 και γνώρισε μεγάλη επιτυχία προσελκύοντας το ενδιαφέρον του κοινού. Ο Λόου συνέχισε την κατασκευή προς το Όρος Όουκ, που αργότερα μετονομάστηκε σε Όρος Λόου, με εξαντλητικούς ρυθμούς, τόσο φυσικά όσο και οικονομικά. Μέχρι το 1899, ο Λόου χρεοκόπησε και έχασε τον σιδηρόδρομο από τον Τζάρεντ Τόρανς. Ολόκληρη η περιουσία του χάθηκε, και έζησε το υπόλοιπο της ζωής του μαζί με την κόρη του στην Πασαντίνα, όπου απεβίωσε σε ηλικία 80 ετών.

Πίνακας περιεχομένων
1 Πρώτα χρόνια
1.1 Καταγωγή
1.2 Νεαρή ηλικία
1.3 Αυτοδίδακτος επιστήμονας και αεροναυτικός
1.4 Υπερατλαντικές απόπειρες
2 Συμμετοχή στον Εμφύλιο Πόλεμο (1861–1863)
2.1 Επικεφαλής Αεροναυτικός
2.2 Εκστρατεία της Χερσονήσου
2.3 Τέλος του Σώματος Αεροστάτων
3 Επιστροφή στον ιδιωτικό τομέα
4 Διαδικασία παραγωγής αερίου του Λόου
5 Συνταξιοδότητση στην Πασαντίνα της Καλιφόρνια
5.1 Σιδηρόδρομος του Όρους Λόου
6 Θάνατος
7 Παραπομπές
8 Βιβλιογραφία
9 Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Σάββατο 14 Ιανουαρίου 2023

Σέλλεϊ Γουίντερς

 


18 Αυγούστου 1920 γεννήθηκε:

Σέλλεϊ Γουίντερς Αμερικανίδα ηθοποιός

Η Σέλλεϋ Γουίντερς (Shelley Winters, 18 Αυγούστου 1920 - 14 Ιανουαρίου 2006) ήταν Αμερικανίδα ηθοποιός. Η πρώτη ταινία που έπαιξε ήταν What a Woman! το 1943. Σημαντική θέση στη φιλμογραφία της έχουν οι ταινίες Μια θέση στον ήλιο (A Place in the Sun, 1951), που της χάρισε την πρώτη υποψηφιότητα για Όσκαρ και το Η Νύχτα του Κυνηγού (The Night of the Hunter). Το 1959 κέρδισε Όσκαρ β΄ γυναικείου ρόλου για την ταινία The Diary of Anne Frank (1959) και για το A Patch of Blue το 1965. Το 1972 προτάθηκε ξανά για Όσκαρ για την ερμηνεία της στην ταινία Η περιπέτεια του Ποσειδώνα (1972).


Πίνακας περιεχομένων
1 Όσκαρ και υποψηφιότητες
2 Φιλμογραφία
3 Παραπομπές
4 Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Γιέρζυ Μαριάν Γκροτόφσκι




11 Αυγούστου 1933  γεννήθηκε: Γιέρζυ Γκροτόφσκι Πολωνός σκηνοθέτης

Ο Γιέρζυ Μαριάν Γκροτόφσκι (πολωνικά: Jerzy Marian Grotowski‎, 11 Αυγούστου 193314 Ιανουαρίου 1999) ήταν Πολωνός θεατρικός σκηνοθέτης. Θεωρείται καινοτόμος και "πατέρας" του σύγχρονου θεάτρου. Είναι συγγραφέας του βιβλίου Προς το Φτωχό Θέατρο και σημαντική προσωπικότητα στην ανάπτυξη του πολιτικού θεάτρου. Υπήρξε ο δημιουργός της θεατρικής εταιρείας Laboratorium (1965), οπαδός του Ρώσου σκηνοθέτη Στανισλάφσκι.

Βιογραφία

Γεννήθηκε στο Ζέσουφ της Πολωνίας και έζησε μέχρι την ηλικία των έξι ετών στην πόλη Πσέμισλ (Przemyśl). Κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου πολέμου, η οικογένεια του διασπάστηκε καθώς η μητέρα του εγκαταστάθηκε μαζί του στο χωριό Nienadówka, ενώ ο πατέρας του υπηρέτησε ως αξιωματικός στον πολωνικό στρατό.

Το 1955 αποφοίτησε από την Ανωτάτη Θεατρική Σχολή της Κρακοβίας και στη συνέχεια σπούδασε σκηνοθεσία στη Μόσχα στο Lunacharsky Institute of Theatre Arts. Κατά την παραμονή του στην πόλη της Μόσχας, μέχρι το 1956, ήρθε σε επαφή με νέες και καινοτόμες τάσεις στο χώρο του θεάτρου. Την περίοδο 1956-1960, ο Γκροτόφσκι συνέχισε τις σπουδές του στην Κρακοβία ενώ ανέλαβε καθήκοντα σκηνοθέτη στο τοπικό θέατρο της πόλης Οπόλε.

Το 1965 εγκαταστάθηκε στο Βρότσλαβ, όπου δημιούργησε την θεατρική εταιρεία Laboratorium, η οποία υπήρξε ιδιαίτερα καινοτόμα κάτω από την καθοδήγηση του Γκροτόφσκι. Η δουλειά του όμως θεωρήθηκε προκλητική και συγκέντρωσε αντιδράσεις. Για αυτό το 1982 αναγκάστηκε να μετακινηθεί στις ΗΠΑ.

Πέμπτη 12 Ιανουαρίου 2023

Πιέρ ντε Φερμά

 


Ο Πιέρ ντε Φερμά (γαλλ. Pierre de Fermat) ήταν Γάλλος νομικός στο κοινοβούλιο της Τουλούζης και ερασιτέχνης μαθηματικός με μεγάλη συμβολή στην ανάπτυξη του απειροστικού λογισμού. Ειδικότερα είναι γνωστός για την ανακάλυψη μιας πρωτότυπης μεθόδου υπολογισμού των ελάχιστων και μέγιστων σημείων σε καμπύλες γραμμές, η οποία είναι ανάλογη με τον τότε ακόμα άγνωστο διαφορικό λογισμό.

Επίσης είναι γνωστός και για τις έρευνές του για στην θεωρία των αριθμών, την αναλυτική γεωμετρία, την θεωρία πιθανοτήτων και την οπτική.

Κυρίως όμως είναι γνωστός για το τελευταίο θεώρημα του Φερμά, το οποίο περιέγραψε σε μια μικρή σημείωση στο βιβλίο Αριθμητικά του Διόφαντου

Ο Φερμά γεννήθηκε στο Μπομόν ντε Λομάνι (Beaumont-de-Lomagne) της περιφέρειας Ταρν-ε-Γκαρόν του Νομού Μέσων Πυρηναίων (Midi-Pyrénées) στη νότια Γαλλία στις 17 Αυγούστου 1601 και ήταν βασκικής καταγωγής.Ο πατέρας του, Ντομινίκ Φερμά, ήταν ευκατάστατος έμπορος δερμάτων και κατείχε το αξίωμα "second consul" στο "παλαιό καθεστώς" (ancien regime) της Γαλλίας, κυβερνητική θέση ισοδύναμη με του σημερινού δημάρχου. Ο Ντομινίκ νυμφεύτηκε δύο φορές, αρχικά την Φρανσουάζ Καζενέβ (Françoise Cazeneuve) και στην συνέχεια την Κλερ ντε Λον (Claire de Long). Δεν είναι εξακριβωμένο ποια από τις δύο ήταν η μητέρα του Πιέρ, φαίνεται όμως πιθανότερο να ήταν η Κλερ ντε Λον. Δεν είναι επίσης σαφής η χρονολογία γέννησής του, καθώς έχουν ανευρεθεί στα αρχεία της Μοντωμπάν και της γενέτειράς του δύο εγγραφές με το όνομα "Πιέρ Φερμά", η μία χρονολογούμενη το 1601 και η άλλη το 1607.

Δεν είναι γνωστές πολλές λεπτομέρειες σχετικά με τα πρώτα στάδια της μόρφωσής του. Πιθανόν να έλαβε τη στοιχειώδη εκπαίδευση στο μοναστήρι των Φραγκισκανών "Grandsl ve" που βρισκόταν στην περιοχή της γενέτειράς του.

Ολοκληρώνοντας τις βασικές σπουδές του γράφτηκε αρχικά στο Πανεπιστήμιο της Τουλούζης και στην συνέχεια στο Πανεπιστήμιο του Μπορντώ (περίπου το δεύτερο ήμισυ του 1620). Εκεί άρχισε το 1629 τις πρώτες του έρευνες επί των μαθηματικών, όταν έδωσε σε ένα μαθηματικό ένα αντίγραφο του Plane Loci του Απολλωνίου το οποίο είχε αποκαταστήσει. Την ίδια περίοδο, επίσης, συνέγραψε αρκετά κείμενα σχετικά με το μέγιστο και το ελάχιστο των συναρτήσεων, τα οποία έδωσε στον Ετιέν ντ' Εσπανιέ (Étienne d'Espagnet), λάτρη των μαθηματικών και γιο του προέδρου του Κοινοβουλίου του Μπορντώ που είχε τα ίδια ενδιαφέροντα με αυτόν και είχε δημιουργήσει ένα μικρό κύκλο με τους Φιλόν (Philon) και Πραντ (Prades), τους οποίους μνημονεύει ο Φερμά στην αλληλογραφία του.[6]

Από το Μπορντώ μετακόμισε στην Ορλεάνη για να σπουδάσει Νομικά στο πανεπιστήμιο της πόλης. Λαμβάνοντας το πτυχίο του αγόρασε τον τίτλο του συμβούλου (conseiller) στο Κοινοβούλιο της πόλης. Το 1631, έχοντας το επάγγελμα του δικηγόρου, το οποίο του εξασφάλιζε κοινωνική άνοδο αλλά και άνοιγε τους δρόμους της πολιτικής εξουσίας, και κυβερνητικό αξίωμα άλλαξε το όνομά του από Πιέρ Φερμά σε Πιέρ ντε Φερμά. Το ίδιο έτος νυμφεύτηκε στο Μπωμόν (Beaumont) την τέταρτη εξαδέλφη του Λουίζ ντε Λον (Louise de Long), με την οποία απέκτησαν πέντε παιδιά: τον Κλεμάν-Σαμυέλ (Clément-Samuel), τον Ζαν (Jean), την Κλερ (Claire), την Λουίζ (Louise) και την Κατρίν (Catherine). Η οικογένεια Φερμά απολάμβανε μεγάλης εκτίμησης στην πόλη και, καθώς ο πεθερός του, ως ένας από τους παλαιότερους νομοθέτες ανήκε στην Αριστοκρατία, εντάχθηκε σε αυτήν και η οικογένεια Φερμά.

Ο Φερμά χειριζόταν άψογα, εκτός από τα γαλλικά, τα λατινικά, τα Αρχαία ελληνικά, τα ισπανικά, τα ιταλικά και πιθανόν και την βασκική διάλεκτο. Για το λόγο αυτό ήταν περιζήτητος για την απόδοση των κλασικών ελληνικών κειμένων. Παρά την ενασχόλησή του με τη μαθηματική επιστήμη, κράτησε για τον εαυτό του τον τίτλο του "ερασιτέχνη", ενώ παράλληλα κατάφερε να πετύχει την επιθυμητή αναγνώρισή του. Το γεγονός αυτό οδήγησε σε διαμάχες με συγχρόνους του μαθηματικούς, όπως ο Ρενέ Ντεκάρτ (Καρτέσιος), ενώ είχε αναπτύξει φιλία με τον Μπλεζ Πασκάλ

Ο Φερμά απεβίωσε στις 12 Ιανουαρίου 1665 στην πόλη Καστρ (Castres).

Το Θεώρημα του Φερμά :
Το τελευταίο θεώρημα του Φερμά είναι ένα από τα πιο γνωστά θεωρήματα στην ιστορία των μαθηματικών και αποδείχτηκε πρόσφατα από τους μαθηματικούς Άντριου Γουάιλς και Ρίτσαρντ Τέιλορ. Εκφράζεται ως εξής:

Είναι αδύνατον να χωρίσεις οποιαδήποτε δύναμη μεγαλύτερη της δεύτερης σε δύο ίδιες δυνάμεις.

Χρησιμοποιώντας πιο επίσημη μαθηματική σημειογραφία, το τελευταίο θεώρημα του Φερμά μπορεί να διατυπωθεί ως εξής:

Αν ένας ακέραιος n είναι μεγαλύτερος του 2, τότε η εξίσωση

x^n + y^n = z^n, όπου x, y, και z θετικοί ακέραιοι

δεν έχει λύση.

Παρά το γεγονός ότι σχετίζεται αρκετά με το Πυθαγόρειο θεώρημα, το οποίο έχει άπειρες λύσεις και εκατοντάδες αποδείξεις, η έξυπνη αυτή παραλλαγή του Φερμά στάθηκε πολύ δυσκολότερο να αποδειχτεί. Επίσης, επειδή το συγκεκριμένο πρόβλημα γίνεται πολύ εύκολα κατανοητό από τον καθένα (ως προς τη διατύπωσή του), έχουν δημιουργηθεί κατά καιρούς οι περισσότερες λανθασμένες αποδείξεις από οποιοδήποτε άλλο πρόβλημα στην ιστορία των μαθηματικών. Όλα τα θεωρήματα που είχαν προταθεί από τον Φερμά αποδείχτηκαν, είτε με δικές του αποδείξεις, είτε με αποδείξεις άλλων μαθηματικών, στους επόμενους δύο αιώνες που ακολούθησαν τις προτάσεις. Το τελευταίο θεώρημα του Φερμά δεν ήταν το τελευταίο που διατύπωσε, αλλά το τελευταίο που αποδείχτηκε. Υπάρχουν πολλές εξισώσεις που έχουν μορφή παρόμοια με αυτή του τελευταίου θεωρήματος του Φερμά. Ένα παράδειγμα είναι το εξής:

Υπάρχουν άπειροι θετικοί ακέραιοι αριθμοί x, y, και z, τέτοιοι ώστε x^n + y^n = z^m, όπου n και m πρώτοι μεταξύ τους φυσικοί αριθμοί.

Ο Φερμά διατύπωσε το θεώρημα ως σημείωση στο βιβλίο Αριθμητικά του Διόφαντου δίπλα στο Πυθαγόρειο θεώρημα. Εκεί έγραψε ότι γνωρίζει μια καταπληκτική απόδειξη, αλλά δε του φτάνει ο χώρος για να την γράψει.
http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A4%CE%BF_