26 Ιουλίου 1953 πέθανε: Νικόλαος Πλαστήρας Έλληνας στρατιωτικός και πολιτικός
Ο
Νικόλαος Πλαστήρας (4 Νοεμβρίου 1883 - 26 Ιουλίου 1953) ήταν Έλληνας
στρατιωτικός και πολιτικός. Έγινε γνωστός για την στρατιωτική του δράση
κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους (όπου απέκτησε το προσωνύμιο Μαύρος
Καβαλάρης) και τη Μικρασιατική εκστρατεία ενώ πολλές φορές συμμετείχε σε
στρατιωτικά κινήματα. Ήταν φιλοβενιζελικός και κυβέρνησε ως
πρωθυπουργός την Ελλάδα τρεις φορές, μία το 1945 και άλλες δύο στα
1950-1952
Γιος του Χρήστου Πλαστήρα, ράφτη, και της
Στυλιανής Καραγιώργου, υφάντρας, γεννήθηκε στο Μορφοβούνι Καρδίτσας
(παλαιά ονομασία: Βουνέσι), το 1883
Κατά τον πόλεμο του 1897, η
οικογένειά του καταφεύγει στην ορεινή Πεζούλα της Νευρόπολης Αγράφων και
μετά το τέλος του πολέμου επιστρέφουν στην Καρδίτσα, όπου φοιτά στο
δημοτικό και στο ελληνικό σχολείο της πόλης. Η φοίτηση όμως στο σχολείο
διακόπτεται όταν εμπλέκεται σε έναν καυγά με έναν Τούρκο και αναγκάζεται
να διαφύγει για να μη συλληφθεί, μέσω Βόλου στον Πειραιά. Φοιτά στη
Βαρβάκειο Σχολή και στη συνέχεια επιστρέφει, αφού φεύγουν οι Τούρκοι από
τη Θεσσαλία, στην πατρίδα του για να ολοκληρώσει τις γυμνασιακές
σπουδές του
Ο Πλαστήρας σε φωτογραφία του 1924.
Στρατιωτική δράση
Αφού
τελείωσε το Γυμνάσιο, κατατάχθηκε στον Στρατό τον Δεκέμβριο του 1903
και υπηρέτησε στο 5ο Σύνταγμα Πεζικού στα Τρίκαλα, όπου προήχθη σε
υπαξιωματικό (επιλοχίας). Τον Απρίλιο του 1907 πήρε μέρος στον
Μακεδονικό αγώνα: αφού εγκατέλειψε τη μονάδα του, μαζί με μερικούς
συναδέλφους του ήλθε σε επαφή με διάφορα πρόσωπα στην Καρδίτσα
συγκροτώντας ομάδα εθελοντών. Με αυτή στη συνέχεια, συνεργάζεται με την
ομάδα του καπετάν-Αγραφιώτη και του υπολοχαγού Χαράλαμπου Παπαγάκη σε
επιχειρήσεις γύρω από τη λίμνη των Γιαννιτσών. Μετά την ολοκλήρωση της
απόστολής του επέστρεψε στην μονάδα του και στα 1908 δίνει εξετάσεις
προκειμένου να εισαχθεί στη Σχολή Υπαξιωματικών της Κέρκυρας, ερχόμενος
πρώτος επιλαχών. Συμμετείχε ενεργά στον «Σύνδεσμο Υπαξιωματικών» που
είχε σκοπό την αξιοκρατία και την εξυγίανση του Στρατού και ήταν
παράλληλη με τον «Στρατιωτικό Σύνδεσμο» των αξιωματικών, που έκανε το
Κίνημα στο Γουδί το 1909. Το 1910 εισήχθη στη Σχολή Υπαξιωματικών της
Κέρκυρας από όπου εξήλθε το 1912 ως
Ανθυπολοχαγός[5].
Στους Βαλκανικούς Πολέμους
Ο Πλαστήρας έφιππος.
Ο Νικόλαος Πλαστήρας σε φωτογραφία.
Κατά
τους Βαλκανικούς Πολέμους, υπηρετεί ως υπασπιστής τάγματος στο 5ο
Σύνταγμα πεζικού με έδρα τη Λάρισα, και επειδή αυτό ανήκε στη Στρατιά
της Θεσσαλίας, ήταν από τις πρώτες που πολέμησαν και έτσι διακρίθηκε
στις μάχες της Ελασσόνας, των Γιαννιτσών και του Λαχανά, και ιδιαίτερα
στην τελευταία στην οποία ονομάστηκε από τους συμπολεμιστές του Μαύρος
Καβαλάρης. Μετά το πέρας των επιχειρήσεων, το 5ο Σύνταγμα Πεζικού του
Πλαστήρα γύρισε στα Τρίκαλα και ένα τάγμα, στο οποίο ανήκε και ο ίδιος,
αποσπάστηκε στη Χίο. Την ίδια περίοδο προήχθη σε υπολοχαγό και αργότερα
στο βαθμό του λοχαγού λόγω «εξαιρέτων πράξεων».
Το 1914 πήρε
μέρος στον Βορειοηπειρωτικό αγώνα: από τη Χίο όπου βρισκόταν φεύγει για
την Αθήνα και συναντά τον Στέφανο Σαράφη. Μαζί συνεννοούνται για να
δράσουν υπέρ της κίνησης του Ζωγράφου. Ο Πλαστήρας μεταβαίνει στα
Τρίκαλα με σκοπό την οργάνωση στρατιωτικής αποστολής στη Βόρειο Ήπειρο.
Όμως του ανακοινώνεται η επικείμενη σύλληψή του λόγω ακριβώς του σχεδίου
που οργάνωνε. Η συμπαράσταση πολλών συναδέλφων αλλά κυρίως η υπογραφή
του Πρωτοκόλλου της Κέρκυρας ακύρωσε τα σχέδιά του αλλά και τη σύλληψή
του. Επιστρέφει στη Χίο και ολοκληρώνει το σχεδιασμό άμυνας του
νησιού......
Ο Πλαστήρας πέθανε στην Αθήνα στις 26 Ιουλίου 1953. Ο
προσωπικός του γιατρός, Αντώνιος Παπαϊωάννου, υφηγητής του
Πανεπιστημίου Αθηνών, αφαίρεσε την καρδιά του Πλαστήρα και την φύλαξε σε
θυρίδα της Εθνικής Τράπεζας και στην οικία του, διατηρώντας την στη
φορμόλη επί 27 χρόνια. Η λήκυθος με την καρδιά, σκεπασμένη με την
ελληνική σημαία, μεταφέρθηκε (όπως ήταν η επιθυμία του ίδιου του "Μαύρου
Καβαλάρη") στην Καρδίτσα σε μια σεμνή τελετή στις 2 Νοεμβρίου 1980,
παρουσία του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος Σεραφείμ, του
Προέδρου της Βουλής Παπασπύρου , του υπουργού Παιδείας Αθανασίου
Ταλιαδούρου, βουλευτών του νομού (οι εκπρόσωποι της πολιτικής ηγεσίας
είχαν έρθει από μόνοι τους, χωρίς επίσημη πρόσκληση), των νομαρχών
Καρδίτσας και Βοιωτίας, του δημάρχου Γιούτσικου και πλήθους κόσμου.
Επιμύθιο
Προτομή του Νικόλαου Πλαστήρα στην Καρδίτσα.
Ο
Πλαστήρας θεωρείται ότι ήταν ικανότατος στρατιωτικός, τίμιος πολιτικός
και υπόδειγμα ανθρώπου, και αγαπήθηκε πολύ από τον λαό. Γεγονότα που τον
χαρακτήρισαν ήταν η διακριτική προσφορά του μισθού του σε φτωχούς, η
άρνησή του να βολέψει από τη θέση του τον άνεργο αδερφό του και το ότι
πέθανε και ο ίδιος χωρίς ποτέ να αποκτήσει περιουσιακά στοιχεία.
Η
Καρδίτσα, ο συνοικισμός της Νέας Ερυθραίας Αθηνών και η Σχολή Μονίμων
Υπαξιωματικών στα Τρίκαλα κοσμούνται με την προτομή του, η δε τεχνητή
λίμνη του Ταυρωπού, που πρώτος αυτός οραματίστηκε, βλέποντάς την όπως
είχε δημιουργηθεί μετά από μεγάλες βροχοπτώσεις με τεράστιες καταστροφές
που είχαν σημειωθεί στην περιοχή, ονομάστηκε προς τιμήν του, επί
κυβερνήσεως Κ. Καραμανλή, Λίμνη Πλαστήρα. Επίσης ένα στρατόπεδο στη
Λάρισα καθώς και το τρένο της Δυτικής Θεσσαλίας φέρουν το όνομά του.
Στον τόπο καταγωγής του, το Μορφοβούνι, πραγματοποιούνται εδώ και
δεκαετίες πολιτιστικές εκδηλώσεις με το όνομα «Πλαστήρεια» ενώ το 1994
δημιουργήθηκε το Κέντρο Ιστορικών Μελετών «Ν. Πλαστήρας», με διάφορα
τμήματα, στόχος του οποίου είναι η δημιουργία μονογραφικού Μουσείου
Πλαστήρα. Με την εφαρμογή του «Σχεδίου Καποδίστριας» στην τοπική
αυτοδιοίκηση, συστάθηκε Δήμος Πλαστήρα, ο οποίος περιλαμβάνει τα
ανατολικά παραλίμνια χωριά.