Μάρτι Φέλντμαν Άγγλος κωμικός
Ο
Μάρτιν Άλαν "Μάρτι" Φέλντμαν (Martin Alan "Marty" Feldman, 8 Ιουλίου
1934– 2 Δεκεμβρίου 1982) ήταν Άγγλος συγγραφέας, κωμικός και ηθοποιός
του κινηματογράφου και της τηλεόρασης.
Γεννήθηκε κατά τον
μεσοπόλεμο στο Ιστ Εντ του Λονδίνου σε φτωχή οικογένεια Εβραίων από το
Κίεβο. Είχε μια αδελφή, την Πάμελα. Περιέγραφε την παιδική του ηλικία ως
«μοναχική». Μια ατυχής εγχείρηση για την αντιμετώπιση της νόσου του
Grave του χάρισε το διακριτό βλέμμα του (στραβισμός)
Ένιωσε από
μικρός το κάλεσμα της τζαζ και του θεάματος και μέχρι και την εφηβεία
του, όπου παράτησε το σχολείο για να δουλέψει. Γνώρισε πολλά
σκαμπανεβάσματα, ανάμεσα στη σκληρή ζωή του Λονδίνου και σε εξορμήσεις
με παρακμιακούς θιάσους και αυτοσχεδιαστική μουσική. Αυτός ο τρόπος ζωής
και η αγάπη του για τον Μπάστερ Κήτον συνέβαλαν στην απόφαση του να
ασχοληθεί με την κωμωδία. Έτσι, ξεκίνησε γράφοντας ανέκδοτα και ατάκες
για παραστάσεις.
Στα μέσα της δεκαετίας του '50, συνεργαζόμενος
με τον Μπάρυ Τουκ (Barry Took), καθιερωμένο ευθυμογράφο, διαμόρφωσε το
ύφος και τον ειρμό του. Μαζί, έγιναν δύο από τους πιο παραγωγικούς και
επιτυχημένους συγγραφείς τόσο στο ραδιόφωνο όσο και στην τηλεόραση.
Το 1959 παντρεύτηκε τη Λωρέττα Σάλλιβαν (Lauretta Sullivan) με την οποία έζησε το υπόλοιπο της ζωής του.
Στη
δεκαετία των '60 o Φέλντμαν αποφάσισε να παίξει μπροστά από την κάμερα,
ως ηθοποιός, σε κάποια γνωστά θεάματα της εποχής (At Last the 1948
Show), και λίγο αργότερα στο δικό του τηλεοπτικό σόου (Marty) το 1968,
γεγονός που τράβηξε το ενδιαφέρον του Χόλυγουντ.
Με αυτόν τον
τρόπο έγινε παγκόσμια γνωστός ως «Igor» στην παρωδία τρόμου του Μελ
Μπρουκς, Φρανκενστάιν Τζούνιορ. Αργότερα, έγραψε και σκηνοθέτησε κάποιες
ταινίες, οι οποίες δεν γνώρισαν μεγάλη επιτυχία.
Πέθανε το 1982,
από καρδιακή προσβολή, κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων της ταινίας Το
αδελφάτο των επτά θαλασσών (Yellowbeard) στην Πολη του Μεξικού.
Γειά σας και χαρά σας! ......... Λίγο πολύ όλοι την έχουμε την δόση μας και εγώ λίγο παραπάνω και επιπλέον μια δόση αυτοσαρκασμού ......... Ελπίζω να σας αρέσει το περιεχόμενο που δημιουργώ εδώ κάθε μέρα ...... Σας ευχαριστώ!
Σάββατο 8 Ιουλίου 2023
Μάρτιν Άλαν "Μάρτι" Φέλντμαν
Παρασκευή 7 Ιουλίου 2023
Ο Ψαρονίκος
πριν 86 χρόνια γεννήθηκε και πριν 42 χρόνια έφυγε αυτός ο μεγάλος Έλληνας..... |
Ο Αρχάγγελος
της Κρήτης... αλλά τα τραγούδια του παραμένουν επίκαιρα και μας
συντροφεύουν αυτές τις δύσκολες μέρες που περνά η πατρίδα μας απο τους
προδότες που μας κυβερνούν......................
Στα Ανώγεια δεν
πας σε καφενείο και ταβέρνα και να μην ακούσεις αναφορές στο όνομά του. Ή
να μη δεις μία φωτογραφία του σε κάποια γωνιά. Δεν είναι τυχαίο. Ο
Ψαρονίκος δεν ήταν μόνο το αηδόνι της εποχής και της περιοχής. Ήταν και ο
καλός φίλος. Ο γλετζές. Ο άνθρωπος της παρέας.
Γεννήθηκε σε μία
εποχή δύσκολη για την Κρήτη, στις 7 Ιουλίου του 1936 στα Ανώγεια.
Οι
γονείς του είχαν 6 παιδιά (τρία αγόρια και τρία κορίτσια). Ο Νίκος ήταν
το τέταρτο κατά σειρά. Ήταν πέντε ετών, όταν το χωριό του κάηκε από τους
Γερμανούς που μετέφεραν τα γυναικόπαιδα στο Μυλοπόταμο. Όλα τα παιδιά
μπήκαν σε οικοτροφείο. Κι ο Νίκος μαζί. Γρήγορα το τραγούδι του, τον
μετατρέπει σε ευνοούμενο όλων. Ο δάσκαλός του αναγνώρισε αμέσως το
ταλέντο του και όταν αργότερα τελείωσε ο πόλεμος και όλοι επέστρεψαν στ’
Ανώγεια, έπεισε τον πατέρα του -ο οποίος έως τότε αρνιόταν - να του
αγοράσει μια λύρα. Ο Νίκος επέμενε ότι ξέρει να παίζει λύρα. Χωρίς καν
να την έχει πιάσει στα χέρια του. Από παιδί πήγαινε στα πανηγύρια του
χωριού του, έστεκε δίπλα στον σπουδαίο λυράρη τον Μανώλη Πασπαράκη,
παρατηρούσε τις κινήσεις του και μετά έπαιρνε ξύλα και έκανε πως έπαιζε
λύρα. Φυσικά, έπαιζε λύρα με το στόμα του. Από ’κει έβγαινε η μουσική.
Σε ηλικία 17 ετών, ο Νίκος Ξυλούρης κατεβαίνει για πρώτη φορά να
δουλέψει στο Ηράκλειο, όπως έλεγε αργότερα σε αφηγήσεις του ο ίδιος. Και
εκεί τα βρίσκει στην αρχή "σκούρα".
«Εις τα ορεινά χωριά της Κρήτης
δεν ημπορούσε να εισχωρήσει αυτό που εισχώρησε στις πόλεις. Εκεί
χόρευαν ταγκά, βάλσα, ρούμπες, σάμπες, και είμαστε υποχρεωμένοι εμείς να
τα μάθουμε αυτά τα τραγούδια, να τα παίζουμε στα πανηγύρια και στους
γάμους, για να μπορούμε να ζήσουμε και να βγάζουμε τα έξοδά μας, και να
τους κάνουμε σιγά - σιγά ν’ αλλάξουνε και ν’ αγαπήσουνε την Κρητική
Μουσική!» έλεγε.
Αλλά ακόμη πιο χαρακτηριστική για την εποχή είναι η
αφήγηση ενός άλλου καλού κρητικού: του προέδρου του Συλλόγου Κρητών του
Λουξεμβούργου, του Γιώργου Αεράκη.
"Στη οδό Χάνδακος, απέναντι από
τα τυπογραφεία της εφημερίδας "Μεσόγειος" σε ένα αρκετά μεγάλο υπόγειο,
θα βρει διέξοδο η δίψα των κατοίκων του Ηρακλείου για παραδοσιακή
διασκέδαση. Ο Κίμων Μανουράς και ο Νταρολευτέρης (κουνιάδος και γαμπρός)
θα ρισκάρουν ο μεν πρώτος τις οικονομίες του από το καφενείο ο δε
δεύτερος τα έσοδα από την πώληση 100 προβάτων και θα τολμήσουν να
ανοίξουν τον "ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟ", το πρώτο οικογενειακό κέντρο κρητικής
μουσικής στο Ηράκλειο. Ο καλλιτέχνης που θα κρατήσει το πρόγραμμα για
την πρώτη σεζόν που ήταν το 1967 ήταν ο Νίκος Ξυλούρης με πασαδόρους τον
αδελφό του τον Γιάννη, τον Γιάννη Σταυρακάκη και τον Στέλιο Αεράκη.
Αυτό που γινόταν κάθε βράδυ στον Ερωτόκριτο, είναι δύσκολο να
περιγραφεί. Οι έχοντες καταγωγή από τα χωριά της Κρήτης, θέλοντας να
αναπαραγάγουν στην πόλη τους γνωστούς για αυτούς τρόπους διασκέδασης, θα
προσέρχονται συν γυναιξί και τέκνοις για να ακούσουν κρητική μουσική.
Στο ρεύμα αυτό θα συμπαρασυρθούν και οι ηρακλειώτες και η κρητική
μουσική από ετοιμοθάνατη, θα αναρρώσει, θα βγάλει φτερά και θα γίνει με
την πάροδο του χρόνου κύριος τρόπος διασκέδασης. Βέβαια καθώς η κρητική
μουσική δεν έχει χορό όπου το αρσενικό μπορεί να ψιθυρίσει μυστικά, στο
αυτί του αντικειμένου του πόθου του, (η σούστα δεν προσφέρεται και
τόσο), οι καλλιτέχνες υποχρεώνονται εκ των πραγμάτων τις μικρές ώρες να
κάνουν ένα διάλειμμα ευρωπαϊκό. Και ήταν μαγικό να ακούς τον Ψαρονίκο να
τραγουδάει παίζοντας λύρα, το παθητικό ταγκό "η γυναίκα που ένιωσα
...".
Το 1969 ηχογραφεί την «Ανυφαντού», ένα τραγούδι που
κυριολεκτικά «σπάει ταμεία» μέσα στην παραδοσιακή δισκογραφία της
εποχής. Το 1970 κατεβαίνει στ’ Ανώγεια, ο Γενικός Διευθυντής της
COLUMBIA, Τάκης Λαμπρόπουλος, που ήδη οι δυνατότητες του κρητικού
τραγουδιστή και λυράρη, τον έχουν εντυπωσιάσει. Τον ακούει να τραγουδά
ζωντανά σ’ ένα γάμο και του ζητά συνεργασία. Ετσι, η φωνή του Νίκου
Ξυλούρη, θα περάσει πλέον πέρα από τα παραδοσιακά τραγούδια της Κρήτης,
στη σύγχρονη «έντεχνη» δημιουργία επώνυμων συνθετών (Ξαρχάκος,
Μαρκόπουλος, Χάλαρης κ.α.), δίνοντας έτσι τη δυνατότητα στη γνήσια
κρητική έκφραση και το παραδοσιακό τραγούδι της Κρήτης, ν’ αποκτήσουν
πανελλήνια εμβέλεια.
" Το 1969 -λέει σε μία σπάνια συνέντευξή της η
σύντροφός του Ουρανία-ερχόμαστε για πρώτη φορά στην Αθήνα για εμφανίσεις
στο κέντρο «Κονάκι», και τον Σεπτέμβριο γίνεται η μόνιμη εγκατάστασή
μας στην πρωτεύουσα. Εχει ήδη φύγει από τα κρητικά μαγαζιά ο Νίκος, και
τραγουδά σε μπουάτ της Πλάκας.
Με τον Γιάννη Μαρκόπουλο
συνεργάζονται για πρώτη φορά στο «Χρονικό». Εξι μήνες μετά, κυκλοφορεί ο
δίσκος αναφορά στα «Ριζίτικα» της Κρήτης. Τον Μάϊο του 1971, ξεκινούν
κοινές εμφανίσεις στην μπουάτ «Λήδρα», στην Πλάκα, μέσα στην καρδιά της
δικτατορίας. Η φωνή του Νίκου Ξυλούρη γίνεται σημαία αντίστασης. «Πότε
θα κάνει ξαστεριά», «Αγρίμια και αγριμάκια μου...
Δύσκολα εκείνα τα χρόνια. Ο Νίκος κυνηγήθηκε. Ηταν απαγορευμένος και από το Ραδιόφωνο και από την Τηλεόραση.
Ακολουθούν δύο ακόμα κύκλοι τραγουδιών του Γιάννη Μαρκόπουλου, η
«Ιθαγένεια» και ο «Στρατής ο Θαλασσινός». Ερχεται στη συνέχεια η
συνεργασία του με τον Σταύρο Ξαρχάκο («Διόνυσε καλοκαίρι μας»,
«Συλλογή»), τον Χριστόδουλο Χάλαρη («Τροπικός της Παρθένου»,
«Ακολουθία»), και τον Χρήστο Λεοντή («Καπνισμένο Τσουκάλι»).
Και
έπειτα το καλοκαίρι του 1973 το «Μεγάλο μας Τσίρκο». Η παράσταση που
ανεβάζουν στο θέατρο «Αθήναιον», η Τζένη Καρέζη και ο Κώστας Καζάκος, με
αντικείμενο την ιστορική διαδρομή της Ελλάδας στα νεότερα χρόνια. Ο
Νίκος Ξυλούρης κρατά τον καθοριστικό ρόλο του τραγουδιστή στην παράσταση
αυτή. Μια παράσταση - σταθμός στην καριέρα του. Τα μεταπολιτευτικά
χρόνια τραγουδά κάποια ακόμα τραγούδια του Χρήστου Λεοντή, του Σταύρου
Ξαρχάκου, του Δημήτρη Χριστοδούλου, του Λίνου Κόκοτου και του Ηλία
Ανδριόπουλου. Τραγουδά όμως πάντα και παραδοσιακά τραγούδια της Κρήτης
και κάποια λαϊκά του Στέλιου Βαμβακάρη.
Τα τραγούδια του τα μάθαινε
στο πόδι. Δεν είχε χρόνο για πρόβες. Τα μάθαινε, ακούγοντας την κασέτα
στο σπίτι, στο αυτοκίνητο. Τραγουδούσε μαζί και το μάθαινε. Μάλιστα, ο
Ξαρχάκος, τον ήθελε πάντα στα τραγούδια του αυθεντικό, γι’ αυτό και τον
καλούσε στο στούντιο για ηχογράφηση, συνήθως, χωρίς πρόβα. Ετσι έγινε
και με το τραγούδι «Ητανε μια φορά». Το ηχογράφησε ο Νίκος χωρίς να το
ξέρει. Χωρίς καμμία πρόβα".
Ο Ψαρονίκος έφυγε από κοντά μας νωρίς. 8
Φλεβάρη του 1980. Ο τόπος του τον ξεπροβόδισε με μαντινάδες. 26 χρόνια
μετά τον λέμε ακόμη "Αρχάγγελο της Κρήτης". Λίγοι θυμούνται γιατί.
Ήταν ένα στιχούργημα που έγραψε για αυτόν ο γνωστός Ηρακλειώτης
δικηγόρος Γιώργης Τσικαλάς που περιέγραφε την εικόνα γλαφυρά. Και έλεγε:
κατακλείδι τ’ ουρανού στο φόλι του Συμπάντου
κάθεται μπροσταρόκριγιος σ’ ανέφαλ’ ασημένιο
ο παντροκράτης Βασιλιάς π’ ούλα τα χαζιρεύγει
ψεύτη κι αθάνατο ντουνιά δίχως συμβουλατόρους
π’ ούλη την Πλάση συντηρά με στρουφιχτό αμάτι
πούχει πατούλιες άγγελους και στ’ όνομά του ψάλλουν
ύμνους από τα Χερουβίμ κι άσματα των ασμάτω!
Μα ιντά ’χει σήμερα ο Θεός, όχι θεόψυχά μου
κι εζήλεψε ντως τω θνητώ στσι καλοπέρασές τως;
Τραγούδια κι οργανά ’κουσε απού τον Ψηλορείτη
κι αμέσως τα αγγελικά λαρύγγια βουβάθηκαν
κουνιούνται τα συθέμελα τα ριζιμιά χαράκια
η σφαίρα η θεοτική του πέφτει απού τα χέρια
κι ανταριασμένος στρέφεται στσι δύο ντου Αρχαγγέλους:
- Ποιός είναι ο τραγουδιστής ποιός είναι ο παιχνιώτης
απού ’χει τρίδιπλες χορδές στη λύρα και στο στόμα,
και σαν τσι κρούσει τσι χορδές
ντροπιάζει τους αγγέλους
τ’ αηδόνια ξενιτεύγει τα και τα νερά παγώνει
καμπάνες αργυροχυτές ραΐζει και χαλά τσις
και τη δική μου την καρδιά την έχει ξεσηκώσει;
Τί Παντογνώστης είμ’ εγώ και δεν τόνε γνωρίζω;
Τί Παντοκράτης είμ’ εγώ και τόνε χαίρουντ’ άλλοι
οι δούλοι κι οι φαμέγοι μου απού τον κάτω Κόσμο;
- Ετούτος είναι κύριε των Κρητικών ο Μέγας.
Ο Νίκος ο Ψαρονίκος ο Νίκος ο Ξυλούρης.
που εσύ τονε μπεγιέντισες για τσι χορδές του μόνο,
μα ο Χάρος κάνει κάλεσμα για την αγνή Ψυχή του
π’ αξίζει περισσότερο απ’ ούλα σου τα έχη.
- Σύρτε φτερό Αρχάγγελοι δεξά μου φέρετέ τον
και τη φωνή και την ψυχή τα θέλω για δικού μου
και με τσ’ ανθρώπους τσι θνητούς
δεν κάνω εγώ παζάρια.
Γλακάτε να προκάμετε του Χάρου το δραπάνι
πριχού του πάρει την ψυχή και τηνε μαγαρίσει
να τηνε κάμω κόνισμα την ανθρωπιά να μάθω
και να μου γλυκοτραγουδεί τσι ταπεινές τσι χάρες.
Βαρά η καλογερική βαρά και η θεότη
κόπιασε φίλε Νικολή στο θεϊκό κονάκι.
- Πριχού να γίνει Κύριε η Θεία εντολή σου,
τάξε μας πω δα ’ναμαστε και μεις ζερβόδεξά ντου
οι δύο ντου λαουτάρηδες στο Θεϊκό το γλέντι.
Ετσά τον πήρεν ο Θεός εις τα δικά ντου Ανώγεια.
Ετσά τον πήρεν ο Θεός κι ο Χάρος τον εχάσε.
- Βάλε ταβερναρά κρασί να πιω με το Θεό μου
να ζαλιστεί να μεθυστεί να τόνε καταφέρω
μπάε και κάμει το μιστό για το καλό της Κρήτης.
Για τους αμύητους στην διάλεκτο: κατακλείδι: άκρη
φόλι: μέση χαζιρεύγει: ελέγχει στρουφιχτό: δύσκολο πατούλιες: παρέες,
μπεγιέντισες: εκτίμησες γλακάτε: τρέξτε μιστό: καλό......{X}
Γεώργιος Λασσάνης
7 Ιουλίου 1870 πέθανε:
Ο Γεώργιος Λασσάνης (Κοζάνη, 1793 - Αθήνα, 7 Ιουλίου 1870) ήταν Έλληνας λόγιος και πολιτικός από την Κοζάνη. Ο Γ. Λασσάνης ανέπτυξε δραστηριότητα ως συγγραφέας, δραματουργός, δάσκαλος ενώ παράλληλα συμμετείχε στην επανάσταση του 1821. Ήταν συνεργάτης του Αλ. Υψηλάντη και βοήθησε στην προετοιμασία της ελληνικής επανάστασης στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες. Μετά την ίδρυση του ελλήνικου κράτους κατέλαβε υψηλά αξιώματα.
Ήταν γιος γνωστού Κοζανίτη εμπόρου και έμεινε ορφανός από πατέρα σε μικρή ηλικία, όταν αυτός σκοτώθηκε γυρνώντας από ένα ταξίδι στη Βιέννη όπου εμπορευόταν. Διδάχθηκε τα πρώτα γράμματα στην Κοζάνη, και στην ηλικία των είκοσι περίπου μετέβη στη Βουδαπέστη, όπου εργάστηκε για μικρό χρονικό διάστημα στις εμπορικές επιχειρήσεις του συμπατριώτη του Νικολάου Τακιατζή.
Το 1813 αναχωρεί για τη Λειψία της Γερμανίας, όπου φοιτά στη Φιλοσοφική Σχολή του πανεπιστημίου της πόλης. Μετά το τέλος των σπουδών του επισκέπτεται διάφορες ρωσικές πόλεις και τη Μόσχα όπου μυείται στη Φιλική Εταιρεία. Το 1818 εγκαθίσταται στην Οδησσό της Ρωσίας, όπου διδάσκει στην εμπορική σχολή της Ελληνικής κοινότητας της πόλης και αναπτύσσει έντονη πνευματική δραστηριότητα στην πόλη.
Το 1820 εγκατέλειψε την διδασκαλία και την Οδησσό και αφού είχε έρθει σε επαφή με τον Αλέξανδρο Υψηλάντη τον ακολουθεί ως υπασπιστής του ελληνικού στρατού. Μετά την έκρηξη της επανάστασης ο Λασσάνης έγινε χιλίαρχος του Ιερού Λόχου.
Το αρχοντικό Λασσάνη στην ομώνυμη πλατεία της Κοζάνης
Συνελήφθη και φυλακίσθηκε μαζί με τον Αλέξανδρο Υψηλάντη από τους Αυστριακούς. Το 1827 αποφυλακίσθηκαν μετά από μεσολάβηση του Τσάρου Νικολάου. Αφού φρόντισε τον Αλέξανδρο Υψηλάντη, ο οποίος ήταν άρρωστος, ήλθε στην Ελλάδα όπου κατατάχθηκε υπό τον Δημήτριο Υψηλάντη και έλαβε μέρος στις επιχειρήσεις της Στερεάς Ελλάδας.
Μετά την ίδρυση του νεοσύστατου κράτους διορίστηκε γενικός επιθεωρητής του στρατού της ανατολικής Ελλάδας, ενώ διετέλεσε και από το 1837 υπουργός των οικονομικών. Η συγγραφική παραγωγή του Γ. Λασσάνη περιλάμβανε σχολικά εγχειρίδια, θεατρικά έργα, ποιήματα αλλά και ιστορικά κείμενα και πολιτικά δοκίμια καθώς και διάφορες μεταφράσεις. Πέθανε τον Ιούλιο του 1870 σε ηλικία 77 ετών.
Στην Κοζάνη διασώζεται το πατρικό του σπίτι σε κεντρική πλατεία της πόλης η οποία φέρει το όνομά του (Πλατεία Λασσάνη). Το αρχοντικό του έχει χαρακτηρισθεί ως διατηρητέο οίκημα και μνημείο. Διέθετε 2 ορόφους, κελάρι (στο οποίο βρισκόταν το λουτρό και το πλυσταριό) και μια αποθήκη. Επίσης το περιτριγυρίζει μια πέτρινη μάντρα. Οι διαστάσεις του αρχοντικού δεν είναι τόσο επιβλητικές όσο άλλων στην Κοζάνη, όμως χαρακτηρίζεται από έναν αρμονικό όγκο, με μορφολογικά χαρακτηριστικά αστικής αρχιτεκτονικής και μία λειτουργικότητα σοφά προσαρμοσμένη στις καιρικές συνθήκες του τόπου. Από τις 11 Οκτωβρίου 2008 (96η επέτειος από την Απελευθέρωση της Κοζάνης) στεγάζει τη Δημοτική Χαρτοθήκη Κοζάνης
Οι Δημοτικές εκδηλώσεις στην Κοζάνη στο τέλος του καλοκαιριού, με διάφορους αθλητικούς διαγωνισμούς, συναυλίες, θεατρικές παραστάσεις κ.α. φέρουν το όνομα "Λασσάνεια"
Πέμπτη 6 Ιουλίου 2023
Γκυ ντε Μωπασσάν
Ο Γκυ ντε Μωπασσάν (Henry René Albert Guy de Maupassant, 5 Αυγούστου 1850 – 6 Ιουλίου 1893) ήταν Γάλλος συγγραφέας της νατουραλιστικής σχολής. Θεωρείται ο μεγαλύτερος διηγηματογράφος της Γαλλίας.
Βιογραφικό
Γεννήθηκε στο Château de Miromesnil, κοντά στη Διέππη. Τα παιδικά και εφηβικά του χρόνια σημαδεύτηκαν από τον χωρισμό των γονέων του. Έμεινε ως τα δεκατρία του με τη μητέρα του, στην οποία ήταν αφοσιωμένος, και έτρεφε εχθρικά αισθήματα προς τον πατέρα του (που προβάλλονται σε πολλά από τα έργα του) παρά την κάθε είδους βοήθεια που έπαιρνε από αυτόν.
Αποφοίτησε από το λύκειο της Χάβρης, αφού πρώτα φρόντισε να αποβληθεί από ένα ημιθρησκευτικό εκπαιδευτήριο, και το 1869 άρχισε να σπουδάζει νομικά στο Παρίσι. Πολέμησε ως εθελοντής στον Γαλλο-πρωσικό πόλεμο του 1870 στην πρώτη γραμμή αλλά ο πατέρας του πέτυχε τη μετάθεσή του σε λιγότερο επικίνδυνη μονάδα. Μετά την αποφοίτησή του από τη νομική σχολή, με τη βοήθεια πάντα του πατέρα του, ο Μωπασσάν διορίστηκε δημόσιος υπάλληλος.
Η μητέρα του ήταν γνώριμη του Φλωμπέρ, ο οποίος ανέλαβε τη λογοτεχνική αγωγή του. Στο σπίτι του Φλωμπέρ ο Μωπασσάν γνώρισε τον Ζολά, τον Τουργκένιεφ, τον Εντμόν ντε Γκονκούρ και τον Χένρυ Τζαίημς. Κάποια διηγήματά του δημοσιεύτηκαν με ψευδώνυμο σε επαρχιακά περιοδικά.
Το 1880 κυκλοφόρησε το βιβλίο Les Soirées de Médan που περιείχε έξι πολεμικές ιστορίες ισάριθμων συγγραφέων μεταξύ των οποίων και ο Ζολά. Την καλύτερη εντύπωση έκανε το Boule de Suif («Η χοντρούλα») του Μωπασσάν.
Αμέσως έγινε περιζήτητος από εφημερίδες και περιοδικά, όπου άρχισε να δημοσιεύει άρθρα και τις μάλλον πικάντικες ιστορίες του. Μεταξύ 1880 και 1890 δημοσίευσε 300 διηγήματα, τρία ταξιδιωτικά, μια ποιητική συλλογή και έξι μυθιστορήματα, με γνωστότερο το Bel-Ami (Ο Φιλαράκος). Σύμφωνα με ορισμένα στοιχεία, ο Μωπασσάν ταύτιζε τον εαυτό του με τον ασυνείδητο και αρριβίστα ήρωα του έργου του — ή τουλάχιστον θα ήθελε να ταυτιστεί.
Είχε πια μεγάλη οικονομική άνεση, άρχισε τα ταξίδια και αγόρασε θαλαμηγό την οποία ονόμασε «Bel-Ami». Οι σχέσεις του με τις γυναίκες έφταναν στα όρια της ερωτομανίας. Τακτικός θαμώνας των οίκων ανοχής (που περιγράφονται σε κάποια διηγήματά του), άρχισε μετά την επιτυχία του να συναναστρέφεται τις εταίρες της εποχής, τις λεγόμενες horizontales, και προχώρησε σε κυρίες της υψηλής κοινωνίας.
Αλλά από τα 20 χρόνια του έπασχε από σύφιλη. Ίσως η ασθένεια να οφειλόταν στην σεξουαλική του ασυδοσία. Αλλά, το γεγονός ότι και αδελφός του έπασχε και πέθανε από αυτή, δείχνει ότι μάλλον ήταν κληρονομική. Όσο προχωρούσε η δεκαετία του 1880, τόσο τα συμπτώματα γίνονταν εντονότερα, ιδιαίτερα στον ψυχολογικό τομέα, με χαρακτηριστικότερο τη μανία μετακίνησης από το ένα μέρος της Γαλλίας στο άλλο. Ενδεικτικό της κατάστασης πανικού που τον διακατείχε και προφητικό ήταν το διήγημά του Le Horla. Έντονος άλλωστε ήταν ο πεσιμισμός του και φανερή η επίδραση του Σοπενχάουερ.
Το 1889 ο αδελφός του πέθανε σε άσυλο ψυχοπαθών. Η λύπη του Μωπασσάν και ο τρόμος για την δική του μοίρα επιδείνωσαν την κατάστασή του. Το 1892 αποπειράθηκε να αυτοκτονήσει. Μεταφέρθηκε σε ψυχιατρική κλινική όπου και πέθανε στα 43 του χρόνια.
Λούις Άρμστρονγκ
4 Αυγούστου 1901 γεννήθηκε:
Λούις Άρμστρονγκ Αμερικανός τρομπετίστας και τραγουδιστής
Ο Λούις Άρμστρονγκ (Louis Armstrong, 4 Αυγούστου 1901 – 6 Ιουλίου 1971) (γνωστός και με τα προσωνύμια Satchmo ή Pops) ήταν Αμερικανός μουσικός της τζαζ. Υπήρξε μία χαρισματική προσωπικότητα και καινοτόμος ερμηνευτής, με πλούσια μουσικά προσόντα και σημαντική συνεισφορά στο είδος. Αποτελεί σήμερα έναν από τους δημοφιλέστερους τζαζ μουσικούς του 20ού αιώνα. Διακρίθηκε αρχικά ως τρομπετίστας και αργότερα ως τραγουδιστής της τζαζ και του μπλουζ.
Ο Άρμστρονγκ γεννήθηκε στις 4 Αυγούστου του 1901, στη Νέα Ορλεάνη. Υπήρξε γιος φτωχής οικογένειας, την οποία ο πατέρας του, Γουίλλιαμ Άρμστρονγκ, εγκατέλειψε όταν ο Λούις Άρμστρονγκ ήταν ακόμα σε βρεφική ηλικία. Η ενασχόλησή του με τη μουσική ξεκίνησε όταν άρχισε να μαθαίνει κορνέτα συμμετέχοντας στην ορχήστρα του αναμορφωτηρίου New Orleans Home for Colored Waifs, όπου κατέληξε αρκετές φορές εξαιτίας εγκληματικής συμπεριφοράς, με πιο χαρακτηριστικό περιστατικό, αυτό που συνέβη κατά τη διάρκεια ενός πρωτοχρονιάτικου εορτασμού, όταν ο Άρμστρονγκ πυροβόλησε στον αέρα με το όπλο του πατέρα του. Ακολουθούσε συχνά τις παρελάσεις της τοπικής ορχήστρας των πνευστών ενώ παράλληλα προσπαθούσε να παρακολουθήσει παλαιότερους μουσικούς, όπως τον Μπανκ Τζόνσον και κυρίως τον Κινγκ Όλιβερ, ο οποίος αποτελούσε ένα είδος πατρικής φιγούρας για τον Λούις Άρμστρονγκ.
Αργότερα, συμμετείχε κι ο ίδιος σε ορχήστρες ενώ ξεκίνησε να περιοδεύει ως μουσικός με την ορχήστρα του πιανίστα Fate Marable, η οποία έπαιζε πάνω σ' ένα ατμόπλοιο που διέσχιζε τον Μισισίπι. Ο Άρμστρονγκ παρομοίασε την περίοδο αυτή με τη φοίτηση σε ένα πανεπιστήμιο, καθώς αποκόμισε σημαντικές εμπειρίες και γνώσεις. Το 1919, όταν ο Κινγκ Όλιβερ εγκατέλειψε την πόλη της Νέας Ορλεάνης, ο Άρμστρονγκ τον αντικατέστησε στην ορχήστρα του Έντουαρντ "Κιντ" Όρι, που αποτελούσε εκείνη την εποχή μία από τις πιο δημοφιλείς τζαζ ορχήστρες.
Τετάρτη 5 Ιουλίου 2023
ο Λουί Ρεάρ παρουσίασε το πρώτο μαγιό μπικίνι
Μπικίνι μαγιό ASSOCIATED PRESS
Το
1946 ήταν η χρονιά του μπικίνι. Στις 5 Ιουλίου παρουσιάστηκε το πρώτο
σύγχρονο μαγιό μπικίνι, σχεδιασμένο από τον Γάλλο μηχανικό Λουί Ρεάρ.
Σαν
σήμερα, πριν από 73 χρόνια, ο Γάλλος μηχανικός αυτοκινήτων Λουί Ρεάρ,
παρουσίασε το πρώτο σύγχρονο μαγιό μπικίνι, σχεδιασμένο από τον ίδιο, σε
υπαίθρια επίδειξη μόδας στο Παρίσι. Ήταν τόσο αποκαλυπτικό που κανένα
μοντέλο δεν δεχόταν να το φορέσει. Τελικά δέχτηκε μία εξωτική χορεύτρια,
η 19χρονη Μισελίν Μπερναντίνι. Ήταν το πρώτο μαγιό που αποκάλυπτε τον
αφαλό της γυναίκας!
Πήρε το όνομά του από το νησάκι Μπικίνι ,
εκεί όπου έγιναν οι πρώτες δοκιμές πυρηνικής βόμβας, την πρώτη Ιουλίου
του ίδιου χρόνου. Η έκρηξη της βόμβας παρομοιάστηκε με την έκρηξη
ενθουσιασμού που προκλήθηκε με τη δημιουργία του νέου μαγιό.
Μάριος Χάκκας
Ο Μάριος Χάκκας (Μακρακώμη Φθιώτιδας, 1931 - 5 Ιουλίου 1972) ήταν Έλληνας λογοτέχνης. Εξαιτίας των πολιτικών του φρονημάτων υπέστη διώξεις, ιδιαίτερα κατά τη δικτατορία των συνταγματαρχών.
Τα παιδικά και νεανικά του χρόνια τα έζησε στην Καισαριανή, με την οποία συνδέθηκε συναισθηματικά, κάτι που διαφαίνεται και στα θέματα των έργων του. Σε ηλικία 19 ετών ενώ φοιτούσε στη Σχολή Σαμαρειτών του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού, βοήθησε εθελοντικά τους φυλακισμένους στη Γυάρο. Στις 30 Απριλίου 1954 συνελήφθη και καταδικάστηκε σε φυλάκιση 4 ετών, με αποτέλεσμα να αναγκαστεί να διακόψει τις σπουδές του στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.
Στα μέσα της δεκαετίας του '60 εξέδωσε την πρώτη του ποιητική συλλογή με τίτλο "Όμορφο καλοκαίρι" (ήταν και η μοναδική που εκδόθηκε όσο ζούσε ο συγγραφέας). Έπειτα από το πραξικόπημα και την εγκαθίδρυση της χούντας, υπέστη διώξεις και φυλάκιση ενός μήνα για το γεγονός ότι ήταν στέλεχος της ΕΔΑ (1960-67). Στα τελευταία χρόνια της ζωής του έγραψε τρία θεατρικά μονόπρακτα.
Απεβίωσε από καρκίνο σε ηλικία 41 ετών, στη διάρκεια της δικτατορίας.
Πράσινο Ακρωτήριο
Εθνόσημο |
Σημαία
5 Ιουλίου 1975
To Πράσινο Ακρωτήριο γίνεται ανεξάρτητο κράτος από την Πορτογαλία.
Πράσινο Ακρωτήριο
Το
Πράσινο Ακρωτήριο (πορτογαλικά: Cabo Verde, προφέρεται: ˈkaβu ˈveɾðɨ),
επισήμως Δημοκρατία του Κάμπου Βέρντε (πορτογαλικά: República de Cabo
Verde, καθώς από τον Οκτώβριο του 2013 η χώρα ανακοίνωσε στον ΟΗΕ πως το
επίσημο όνομα της δεν θα μεταφράζεται[4]), είναι μια νησιωτική χώρα της Δυτικής Αφρικής, δυτικά της Σενεγάλης, με έκταση 4.033 τ.χλμ. και πληθυσμό 563.198[1] κατοίκους, σύμφωνα με επίσημη εκτίμηση για το 2021.
Δημοκρατία του Πράσινου Ακρωτηρίου
República de Cabo Verde
Εθνικός ύμνος: Cântico da Liberdade (Πορτογαλικά)
Η θέση του Πράσινου Ακρωτηρίου (πράσινο)
Πρωτεύουσακαι μεγαλύτερη πόλη Πράγια
14°55′N 23°31′W / 14.917°N 23.517°W
Επίσημες γλώσσες Πορτογαλικά1
Πολίτευμα Δημοκρατία
Πρόεδρος
Πρωθυπουργός Ζόρζε Κάρλος Φονσέκα
Ουλίσες Κορέια ε Σίλβα
Ανεξαρτησία
• Από την Πορτογαλία
• Ισχύον Σύνταγμα
5 Ιουλίου 1975
1 Ομιλείται και η τοπική γλώσσα Κρεολική του Πράσινου Ακρωτηρίου
Το
όνομα της πρωτεύουσας είναι Πράια (αναφέρεται επίσημα Πράγια). Το νησί
βρίσκεται στην περιοχή Μακαρονησία (αποτελείται από δέκα νησιά και άλλα
πιο μικρά νησιά) στα βόρεια του Ατλαντικού Ωκεανού. Τα μέχρι πρότινος
ακατοίκητα νησιά ανακαλύφθηκαν και εποικίστηκαν από τους Πορτογάλους τον
15ο αιώνα. Η χώρα πήρε την ονομασία της από το Cap-Vert (που σημαίνει
Πράσινο Ακρωτήριο), σήμερα στη Σενεγάλη, στο δυτικότερο άκρο της
ηπειρωτικής Αφρικής.
Γεωγραφία
Τα νησιά
Τα δέκα
μεγαλύτερα νησιά είναι: Μπράβα, Φόγκο, Σαντιάγο, Μάιο, Μπόα Βίστα, Σαλ,
Σάο Νικολάου, Σάο Βισέντε, Σάντο Αντάο και Σάντα Λουσία. Τα νησιά έχουν
τραχιά μορφολογία και είναι ηφαιστειογενή. Το Φόγκο αποτελεί ενεργό
ηφαίστειο και είναι το μοναδικό στο αρχιπέλαγος. Ο ηφαιστειακός κώνος
στο Φόγκο φθάνει σε ύψος τα 2.829μ. στην Πίκο ντο Κάνου. Δέκα κύρια
νησιά και γύρω στις οκτώ νησίδες απαρτίζουν το αρχιπέλαγος. Τα κυριότερα
νησιά είναι:
Μπαρλαβέντος (βόρεια συστάδα νησιών)
Νησί Σάντο Αντάο
Νησί Σάο Βισέντε
Νησί Σάντα Λουσία
Νησί Σάο Νικολάου
Νησί Σαλ
Νησί Μπόα Βίστα
Σοταβέντος (νότια συστάδα νησιών)
Νησί Μάιο
Νησί Σαντιάγο
Νησί Φόγκο
Νησί Μπράβα
Οι νησίδες είναι οι Branco και Razo.
Κλίμα
Το
κλίμα των νησιών είναι τροπικό και επηρεάζεται από τους ζεστούς και
ξηρούς αληγείς ανέμους. Η ξηρασία αποτελεί σημαντικό πρόβλημα στο νησί
σε αρκετά σημεία του αρχιπελάγους. Η βλάστηση επίσης είναι φτωχή.
Η
απομόνωση των ειδών στο Πράσινο Ακρωτήριο, καθώς η απόστασή του είναι
500 χιλιόμετρα από την υπόλοιπη Αφρική είχε αποτέλεσμα την ύπαρξη
ενδημικών ειδών χλωρίδας και πανίδας, πολλών από αυτά να απειλούνται με
εξαφάνιση. Στα ενδημικά πτηνά συμπεριλαμβάνονται το Alexander's Swift
(Apus alexandri), Raso Lark (Alauda razae), Cape Verde Warbler
(Acrocephalus brevipennis) και Iago Sparrow (Passer iagoensis), ενώ στα
ερπετά συμπεριλαμβάνεται το γιγάντιο γκέκο (σαύρα) του Πρασίνου
Ακρωτηρίου (Tarentola gigas).
Ο Κάρολος Δαρβίνος καταγράφει τη
γεωλογική σύσταση του εδάφους, του κλίματος, της πανίδας και της
χλωρίδας των νησιών στο πρώτο κεφάλαιο του βιβλίου του The Voyage of the
Beagle (Το Ταξίδι του Μπιγκλ).
Ιστορία
Το νησί ήταν
ακατοίκητο (χρησιμοποιείτο από αλιείς της Σενεγάλης) όταν έφτασαν οι
Πορτογάλοι το 1456 και έγινε τμήμα της Αυτοκρατορίας τους (η προσάρτηση
έγινε το 1495). Σημαντική υδάτινη οδός, εξαιτίας της γεωγραφικής θέσης
του, το Πράσινο Ακρωτήριο αποτέλεσε επίσης τόπο με φυτείες ζαχαροκάλαμου
και έπειτα σημαντικό κέντρο δουλεμπορίου. Η δουλεία καταργήθηκε στα
τέλη του 19ου αιώνα. Το 1951 η χώρα έγινε υπερπόντια επαρχία της
Πορτογαλίας.
Το 1975, χάρη στις προσπάθειες εν μέρει του
Αφρικανικού Κόμματος για την Ανεξαρτησία της Γουινέας και του Πράσινου
Ακρωτηρίου (Partido Africano da Independência da Guiné e Cabo Verde,
PAIGC), ήρθε η πολυπόθητη ανεξαρτησία, στις 5 Ιουλίου. Πρώτος πρόεδρος
ανέλαβε ο Αριστίντες Περέιρα, ο οποίος επέβαλε μονοκομματικό σύστημα
διακυβέρνησης. Έπειτα από την ανεξαρτησία, το PAIGC επεχείρησε να
ενοποιήσει το Πράσινο Ακρωτήριο με τη Γουινέα-Μπισσάου. Οι προσπάθειες
αυτές ανακόπηκαν από το στρατιωτικό πραξικόπημα στη δεύτερη χώρα, το
1980.
Το PAICV (προσκείμενο στο PAIGC) κυβέρνησε στο νησιωτικό
κράτος μέχρι τη διεξαγωγή δημοκρατικών εκλογών, το 1991, οι οποίες είχαν
αποτέλεσμα την κυβερνητική αλλαγή. Την αλλαγή του καθεστώτος είχαν
ζητήσει οι ίδιοι οι εκλογείς, οι οποίοι ενέκριναν τροποποίηση του
Συντάγματος σε δημοψήφισμα, το 1990. To Κίνημα για τη Δημοκρατία
(Movimento para a Democracia)(MPD) κέρδισε σε εκείνες τις εκλογές και
επανεξελέγη το 1996, με αρχηγό τον Κάρλος Βέιγκα στην πρωθυπουργία και
τον Αντόνιο Μοντέιρο στην προεδρία του κράτους. Το PAICV επέστρεψε στην
εξουσία το 2001, για να επανεκλεγεί το 2006.
Το 2011 εξελέγη νέος πρόεδρος ο Ζόρζε Κάρλος Φονσέκα, ο οποίος επανεξελέγη το 2016.
Δημογραφία
Οι
απόγονοι των εποίκων Ευρωπαίων, που ήταν οι Πορτογάλοι, απαρτίζουν τον
σημερινό πληθυσμό των νησιών, αλλά και οι απόγονοι των δούλων, οι οποίοι
είχαν μεταφερθεί από τη Γουινέα και κυρίως κατάγονται από τη Σενεγάλη,
τη Γκάμπια και τη Γουινέα-Μπισσάου. Το 70% του πληθυσμού είναι Κρεολοί
και το υπόλοιπο είναι Αφρικανοί. Πολύ μικρό ποσοστό είναι Ευρωπαίοι
(Ολλανδοί, Άγγλοι, Γάλλοι κ.λπ.). Στον πληθυσμό συμπεριλαμβάνονται
Άραβες, Εβραίοι και Κινέζοι (του Μακάο), όπως επίσης και
Αφροβραζιλιάνοι. Αξιοσημείωτο είναι ότι μεγάλος αριθμός κατοίκων της
χώρας ζουν στο εξωτερικό, όπως οι ΗΠΑ (μισό εκατομμύριο), η Πορτογαλία
(80.000), η Ανγκόλα (45.000), το Σάο Τομέ και Πρίνσιπε και άλλες χώρες.
Το προσδόκιμο ζωής στο σύνολο του πληθυσμού, σύμφωνα με εκτιμήσεις του
2019 του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας ήταν 74,0 χρόνια (69,9 χρόνια οι
άνδρες και 77,9 οι γυναίκες).
Θρησκεία
Οι περισσότεροι
κάτοικοι είναι Χριστιανοί. Η θρησκεία τους είναι Ρωμαιοκαθολική (90%),
με αρκετούς να ανήκουν στο προτεσταντικό δόγμα και μία μερίδα να
ακολουθεί τις ανιμιστικές δοξασίες. Επίσης, υπάρχουν 2.030 Μάρτυρες του
Ιεχωβά και 10.796 Μορμόνοι της Εκκλησίας του Ιησού Χριστού των Αγίων των
Τελευταίων Ημερών. Λίγοι ακολουθούν την Πίστη Μπαχάι, τον Βουδισμό και
το Ισλάμ.
Γλώσσα
Η επίσημη γλώσσα είναι η πορτογαλική, ενώ
ομιλείται ως εθνική γλώσσα η Κρεολική (κριούλο), η οποία αποτελεί κράμα
πορτογαλικών και δυτικοαφρικανικών στοιχείων.
Οι ηφαιστειακές
εκρήξεις του Φόγκο (όπως αυτή του 1680) και οι επιδημίες, δεν άφησαν
περιθώρια για αύξηση του πληθυσμού. Ωστόσο, το προσδόκιμο ζωής είναι
σήμερα ένα από τα υψηλότερα της Αφρικής.
Οι σημαντικότερες πόλεις της χώρας, εκτός από την Πράια, είναι η Μιντέλο (στο Σάο Βισέντε) και η Σάο Φιλίπε.
Το πολίτευμα της χώρας είναι Προεδρική Δημοκρατία. Δικαίωμα ψήφου χορηγείται στους πολίτες από την ηλικία των 18 ετών και άνω.
Ο
Πρόεδρος της Δημοκρατίας είναι Αρχηγός Κράτους και έχει δικαίωμα να
διεκδικήσει μέχρι και δεύτερη θητεία. Η νομοθετική εξουσία ασκείται τόσο
από την κυβέρνηση όσο και από την Εθνοσυνέλευση της χώρας, η οποία
αποτελείται από 72 μέλη, τα οποία εκλέγονται με καθολική ψηφοφορία για
πενταετή θητεία. Η Δικαιοσύνη ασκείται ανεξάρτητα.
Διεθνείς σχέσεις
Η
χώρα ασκεί παραδοσιακά αδέσμευτη εξωτερική πολιτική και διατηρεί καλές
σχέσεις με όλες τις χώρες. Για το λόγο αυτό η χώρα έχει επιλεγεί για
διεξαγωγή σημαντικών διεθνών συνεδρίων.
Άμυνα
Η στρατιωτική
θητεία στη χώρα δεν είναι υποχρεωτική, ωστόσο υπάρχει η υποχρέωση για
παροχή υπηρεσιών και στρατολόγηση επί 14μηνο. Οι Ένοπλες Δυνάμεις έχουν
την ονομασία Επαναστατικές Ένοπλες Δυνάμεις του Λαού (FARP). Ηλικία
στράτευσης είναι τα 18 χρόνια. Υπάρχουν Στρατός και Ακτοφυλακή (με
πτέρυγες στην Αεροπορία).
Οικονομία
Η ανεπάρκεια
πλουτοπαραγωγικών πηγών έχει αρνητικό αντίκτυπο στη χώρα. Έτσι, η
οικονομία στηρίζεται εν μέρει στον τουρισμό και στις υπεράκτιες
εταιρείες, αλλά και στην εξωτερική βοήθεια. Επίσης, οι δημόσιες
υπηρεσίες έχουν μεγάλο μερίδιο στο εισόδημα. Το 2000, το 30% του
πληθυσμού ζούσε υπό το όριο της φτώχειας. Οι κάτοικοι καλλιεργούν
πατάτες, φασόλια, μανιόκα, ζαχαροκάλαμο, καφέ, κακάο, κίκι και καπνό. Η
ξηρασία αποτελεί μεγάλο πρόβλημα για τη χώρα. Η εκτροφή βοοειδών και η
αλιεία είναι λιγότερο ανεπτυγμένες στο κράτος. Στα νησιά Σαλ και Μάιο
εξορύσσεται αλάτι, ενώ ο βιομηχανικός τομέας περιορίζεται στην κατάψυξη
των ψαριών και την κατασκευή πορσελάνης.
Το Πράσινο Ακρωτήριο
έχει εμπορικούς εταίρους την Πορτογαλία, τη Γερμανία, την Ισπανία και
την Ολλανδία. Εισάγει κυρίως καύσιμα και βιομηχανικά προϊόντα.
Νομισματική μονάδα της χώρας είναι το εσκούδο. Ως το 1999 ήταν
συνδεδεμένο με το εσκούδο Πορτογαλίας και στη συνέχεια με το Ευρώ.
Τα
τελευταία χρόνια η οικονομία του νησιού παρουσίασε σημάδια ανάκαμψης
ώστε σήμερα κατατάσσεται στις χώρες με μεσαία ανάπτυξη και ο ΟΗΕ την
κατατάσσει στις αναπτυσσόμενες χώρες. Από την εποχή της ανεξαρτησίας, η
ανάπτυξη είναι σταθερή. To 2007 έγινε χώρα με μεσαία ανάπτυξη, αφήνοντας
την κατηγορία των λιγότερο αναπτυσσόμενων κρατών. Ήταν η δεύτερη φορά
που έγινε αυτό σε ένα κράτος.Σήμερα είναι σε υψηλή κατάταξη σε σχέση με
τις υπόλοιπες αφρικανικές χώρες στον κατάλογο (125η το 2017).
Στις
18 Δεκεμβρίου του 2007 εγκρίθηκε η αίτηση για εισδοχή του Πράσινου
Ακρωτηρίου στον ΠΟΕ. Με βάση το πακέτο ένταξης η χώρα υποχρεώνεται να
εισαγάγει νέο Τελωνειακό Κώδικα και να θεσπίσει νομοθεσία για την
παραβίαση πνευματικών δικαιωμάτων, καθώς επίσης και νομοθεσία για
διπλώματα ευρεσιτεχνίας.
To Πράσινο Ακρωτήριο έγινε το 153ο μέλος του ΠΟΕ, στις 23 Ιουλίου του 2008
Μεταφορές και επικοινωνίες
Η
χώρα έχει 10 αεροδρόμια (εκτ. 2008), με ένα διεθνές αεροδρόμιο να
βρίσκεται στο Σαλ. Η πρωτεύουσα αποτελεί το σημαντικότερο λιμάνι. Ο
εμπορικός στόλος αριθμεί 8 πλοία, εκ των οποίων τα δύο είναι ξένης
ιδιοκτησίας. Η χώρα δε διαθέτει σιδηροδρομικό δίκτυο. Η οδήγηση γίνεται
στα δεξιά.
Σε ό,τι αφορά τις τηλεπικοινωνίες, λειτουργούν 22
ραδιοφωνικοί σταθμοί (όλοι στα FM) και ένας τηλεοπτικός. Το 2007 το
νησιωτικό κράτος διέθετε 344 παροχείς υπηρεσιών Διαδικτύου. Οι χρήστες
του Διαδικτύου υπολογίζονταν το 2005 σε 29.000.
Πολιτισμός και τουριστικά αξιοθέατα
Οι
παραλίες του Σάο Τιάγκο προσελκύουν πολλούς τουρίστες, ενώ από το 1997
λειτουργεί στην πρωτεύουσα Εθνογραφικό Μουσείο. Σε πολλά κτήρια της
χώρας η αφρικανική παράδοση έχει εξοβελιστεί από την αποικιοκρατική
επιρροή. Στην παλιά πρωτεύουσα, τη Σιδάδε Βέλια, ο επισκέπτης μπορεί να
δει τα ερείπια της Μονής του Αγίου Φραγκίσκου, τον καθεδρικό ναό και
πάνω από την πόλη το Βασιλικό Φρούριο του Αγίου Φιλίππου (χρονολογείται
από το 1593).
Στον τομέα του πολιτισμού η χώρα μπορεί να
καυχιέται για τη μουσική της παράδοση, η οποία επηρεάστηκε από τα
πορτογαλικά "φάντος". Έτσι, το είδος της μελαγχολικής μουσικής μόρνα
εκφράζει την έντονη μελαγχολία, γνωστή ως "Sodade". Το ομώνυμο τραγούδι
της "ξυπόλητης ντίβας" Σεζάρια Έβορα, μαζί με την Ελευθερία Αρβανιτάκη
καταδεικνύει αυτό το μουσικό είδος. Η Έβορα αποτέλεσε την καλύτερη
πρέσβειρα για τη μουσική και τον πολιτισμό της νησιωτικής χώρας, καθώς
από το 1988 έως το θάνατό της το 2011, έκανε διεθνή καριέρα.
Μάχη του Καβοφονιά στη Σάμο
5 Ιουλίου 1821
Οι Έλληνες επαναστάτες νικούν τους Οθωμανούς στη Μάχη του Καβοφονιά στη Σάμο.
Η μάχη του Καβοφονιά είναι μία από τις πρώτες μάχες κατά την Ελληνική
Επανάσταση του 1821 που αν και υπήρξε ολέθρια για τους Τούρκους δεν
είναι τόσο γνωστή. Στη πραγματικότητα η μάχη αυτή ήταν απόκρουση
απόβασης, που δόθηκε ακριβώς στο ομώνυμο σήμερα ακρωτήριο της ΒΔ. Σάμου,
πρώην ακρωτήριο Τζώρτζης ή Αγίας Παρασκευής, από το ομώνυμο παρεκκλήσιο
που υπήρχε σ΄ αυτό, ακριβώς απέναντι από τον όρμο της Μυκάλης.
Η εξέλιξη των γεγονότων
Συγκεκριμένα
στις 3 Ιουλίου του 1821 ο Οθωμανός στόλαρχος Καρά Αλή προσπάθησε ν΄
αποβιβάσει στρατεύματα στη Σάμο προκειμένου να την κυριεύσει αν και
τελούσε υπό την προστασία του Σουλτάνου. Μετά όμως την πρώτη αυτή
αποτυχία προσποιούμενος την αποχώρηση διέταξε δύο ημέρες μετά στις 5
Ιουλίου απόβαση γεμίζοντας 40 περίπου λέμβους με γενίτσαρους και
Αζάπηδες, τις οποίες και κατεύθυνε προς το εν λόγω ακρωτήριο,
προκειμένου να προβεί στη συνέχεια σε κυκλοτερή επίθεση.
Παρακολουθώντας
όμως οι Σαμιώτες οπλαρχηγοί τις κινήσεις του Καρά Αλή αντελήφθησαν το
σχέδιό του και έσπευσαν στο σημείο εκείνο ο Καπετάν Σταμάτης Γεωργιάδης
(χιλίαρχος), με τον Λυκούργο Λογοθέτη μαζί με 50 περίπου Σαμιώτες και 24
Κρητικούς από τα Σφακιά υπό τον Χατζηγιώργη Μουριανό, όπου και επέπεσαν
με ορμή και λύσσα στους Οθωμανούς που προσπαθούσαν να βγουν στη ξηρά με
συνέπεια να τους σκοτώσουν σχεδόν όλους, που αποπειράθηκαν την απόβαση,
περί τους 700.
Ο όλεθρος αυτός κατά ένα μεγάλο μέρος οφείλονταν
αφενός στη παντελή έλλειψη ναυτοσύνης των επιβατών των λέμβων, όπου στη
προσπάθειά τους ν΄ αλλάξουν σημείο απόβασης προκειμένου να σωθούν
σημειώθηκε ανατροπή των λέμβων, και αφετέρου στην άγνοια κολύμβησης.
Παρά ταύτα 12 γενίτσαροι κατάφεραν να βγουν και για πολλές ώρες
αμύνονταν σθεναρά από ένα σπήλαιο που είχαν καταφύγει μέχρι που έπεσαν
και αυτοί μαχόμενοι.
Η έκβαση αυτής της μάχης ήταν επόμενο να
επιδράσει ευεργετικά στο ηθικό των Σαμίων μέχρι να καταπλεύσει ο
ελληνικός στόλος που έδωσε τέρμα στην εκστρατεία εκείνη κατά της Σάμου.
Από τότε το ακρωτήριο αυτό ονομάζεται Καβοφονιάς.
5 Ιουλίου 1316 η μάχη της Μανωλάδας
5 Ιουλίου 1316
Διεξάγεται
η μάχη της Μανωλάδας όπου οι δυνάμεις του Δουκάτου της Βουργουνδίας
νικούν εκείνες του Βασιλείου της Μαγιόρκας, για τον έλεγχο του
Πριγκιπάτου της Αχαΐας
Η Μάχη της Μανωλάδας ήταν μάχη που έγινε
στις 5 Ιουλίου 1316 στον κάμπο της Μανωλάδας. Η μάχη έγινε ανάμεσα στον
στρατό του νόμιμου πρίγκιπα της Αχαΐας Λουδοβίκου της Βουργουνδίας και
του Φερδινάνδου της Μαγιόρκας που διεκδικούσε το πριγκιπάτο για τον
εαυτό του εκ μέρους της νεκρής συζύγου του Ισαβέλλα ντε Σαμπράν.
Η μάχη της Μανωλάδας
Χρονολογία 5 Ιουλίου 1316
Τόπος Ηλεία, Πελοπόννησος
Έκβαση Νίκη του Λουδοβίκου της Βουργουνδίας
Ηγετικά πρόσωπα
Λουδοβίκος της Βουργουνδίας
Φερδινάνδος της Μαγιόρκας
Δυνάμεις
Βουρβόνοι, Βυζαντινοί
Ισπανοί
Ο
Φερδινάνδος έφτασε στην Γλαρέντζα στα μέσα του 1315 όπου προσπάθησε να
την καταλάβει χωρίς επιτυχία. Στην συνέχεια προχώρησε στο εσωτερικό της
Ηλείας καταλαμβάνοντας την πρωτεύουσα του πριγκιπάτου την Ανδραβίδα. Την
ίδια χρονιά έφτασε και ο Λουδοβίκος στην Πελοπόννησο περνώντας πρώτα
από την Βενετία για να ζητήσει βοήθεια. Η γυναίκα του Ματθίλδη του Αινώ
που ήρθε πρώτη στην Ρωμανία ζήτησε και κέρδισε την βοήθεια του Ιωάννη
Ορσίνη και του βαρώνου της Χαλανδρίτσας που αρχικά είχε υποσχεθεί
βοήθεια στον Φερδινάνδο.
Ο Φερδινάνδος βλέποντας αυτό επιτέθηκε
στην Χαλανδρίτσα χωρίς να καταφέρει να την καταλάβει. Εν τω μεταξύ ο
Λουδοβίκος έφτασε στην Πελοπόννησο με τον Βουργουνδικο στρατό του και
λαμβάνοντας σημαντική στρατιωτική βοήθεια από τους Ρωμαίους του Μυστρά
προχώρησε να βρει τον Φερδινάνδο.
Οι δύο στρατοί συναντήθηκαν
στον Κάμπο της Μανωλάδας, ο στρατός του Φερδινάνδου έσπασε την πρώτη
γραμμή των Βουργουνδών που διοικούνταν από τον Ιωάννη Ορσίνη. Δεν
κατάφερε όμως να σπάσει τη δεύτερη γραμμή που διοικούνταν από τον ίδιο
τον Λουδοβίκο, στην προσπάθεια μάλιστα αυτή πέφτει από το άλογο του και
σκοτώνεται. Βλέποντας το στράτευμα του την απώλεια του αρχηγού τους
καταρρακώθηκε το ηθικό τους και υποχώρησαν προς την Γλαρέντζα.
Ανάμεσα
στους αιχμάλωτους από τον στρατό του Φερδινάνδου ήταν και ο Ιωάννης Β΄
ντε Νιβελέ βαρώνος του Γερακίου που εκτελέστηκε επί τόπου σαν προδότης.
Την επόμενη ημέρα έφτασαν και οι ενισχύσεις των Καταλανών και μετά από
δέκα ημέρες οι ενισχύσεις από την Μαγιόρκα ωστόσο σύντομα υποχώρησαν. Ο
Λουδοβίκος δεν χάρηκε για πολύ την νίκη του αφού πέθανε μετά από έναν
μήνα.