Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Πρόσωπα. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Πρόσωπα. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Παρασκευή 14 Ιουλίου 2023

Χαθίντο Μπεναβέντε ι Μαρτίνεθ

Jacinto Benavente.jpg

12 Αυγούστου 1866  γεννήθηκε: Χαθίντο Μπεναβέντε Ισπανός συγγραφέας

Ο Χαθίντο Μπεναβέντε ι Μαρτίνεθ (Jacinto Benavente y Martínez, 12 Αυγούστου 1866 - 14 Ιουλίου 1954) ήταν ένας από τους σπουδαιότερους Ισπανούς δραματουργούς του 20ού αιώνα.

Γεννήθηκε στη Μαδρίτη, γιος ενός διάσημου παιδιάτρου. Επέστρεψε το θέατρο στην πραγματικότητα μέσω της κοινωνικής κριτικής. Ο στομφώδης και δημαγωγικός στίχος έδωσε τη θέση του στην πρόζα, το μελόδραμα στην κωμωδία, η τυπική φόρμα στην εμπειρία, η παρορμητική δράση στον διάλογο και τα εγκεφαλικά παιχνίδια. Ο Μπενεβέντε επέδειξε ενδιαφέρον για την αισθητική και αργότερα για την ηθική.

Το 1922 του απονεμήθηκε το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας "για τον χαρούμενο τρόπο με τον οποίο συνέχισε τις λαμπρές παραδόσεις της Ισπανικής δραματουργίας."

Υπήρξε φιλελεύθερος μοναρχικός και κριτικός απέναντι στο Σοσιαλισμό. Υποστήριξε διστακτικά το καθεστώς του Φράνκο ως το μόνο βιώσιμο εναλλακτικό σε ό,τι αυτός θεωρούσε το καταστροφικό δημοκρατικό πείραμα της περιόδου 1931 - 1936. Ο Μπεναβέντε πέθανε στο Αλντεαενθάμπο ντε Εσκαλόνα (Τολέδο) στις 14 Ιουλίου 1954, σε ηλικία 87 ετών. Δεν παντρεύτηκε ποτέ. Σύμφωνα με πολλές πηγές ήταν ομοφυλόφιλος.

Πέμπτη 13 Ιουλίου 2023

Φώτης Κόντογλου

 

Φώτης Κόντογλου : Προικισμένος και καινοτόμος | in.gr

13 Ιουλίου 1965 πέθανε: 

Φώτης Κόντογλου Έλληνας συγγραφέας και ζωγράφος

Ο Φώτης Κόντογλου (Αϊβαλί, Οθωμανική Αυτοκρατορία, 8 Νοεμβρίου 1895 – Αθήνα, 13 Ιουλίου 1965), γεννημένος με το επώνυμο Αποστολέλης, ήταν Έλληνας λογοτέχνης και ζωγράφος. Αναζήτησε την «ελληνικότητα», δηλαδή μία αυθεντική έκφραση, επιστρέφοντας στην ελληνική παράδοση, τόσο στο λογοτεχνικό όσο και στο ζωγραφικό του έργο. Είχε ακόμη σημαντικότατη συμβολή στον χώρο της βυζαντινής εικονογραφίας. Σήμερα θεωρείται ως ένας από τους κυριότερους εκπροσώπους της «Γενιάς του ’30». Μαθητές του ήταν ο Γιάννης Τσαρούχης, ο Νίκος Εγγονόπουλος, κ.ά. 

Τρίτη 11 Ιουλίου 2023

Τζουζέπε Αρτσιμπόλντο Ιταλός ζωγράφος

 


11 Ιουλίου 1593  πέθανε:

Τζουζέπε Αρτσιμπόλντο Ιταλός ζωγράφος

Ο Τζουζέπε Αρτσιμπόλντο ή Αρτσιμπόλντι (Giuseppe Arcimboldo ή Arcimboldi, 5 Απριλίου 1526 - 11 Ιουλίου 1593) ήταν Ιταλός ζωγράφος περισσότερο γνωστός για τη δημιουργία φανταστικών πορτραίτων αποτελούμενων εξ ολοκλήρου από αντικείμενα όπως φρούτα, λαχανικά, λουλούδια, ψάρια και βιβλία.
Βιογραφία


Εκπρόσωπος του ιταλικού μανιερισμού, θεωρείται ένας από τους πλέον ασυνήθεις καλλιτέχνες της Αναγέννησης. Τον 20ό αιώνα, το έργο του εκτιμήθηκε από την ομάδα των υπερρεαλιστών.

Ξεκίνησε να εργάζεται ως ζωγράφος στον Καθεδρικό Ναό του Μιλάνου (1549-58). Αργότερα εγκαταστάθηκε στην Πράγα, ως ένας από τους ευνοούμενους ζωγράφους της Αυλής των Αψβούργων (1562-87).

Παναγιώτης Κονδύλης

 

 


Ο Παναγιώτης Κονδύλης (γνωστός και στα γερμανικά ως Panajotis Kondylis· 17 Αυγούστου 1943 – 11 Ιουλίου 1998) ήταν Έλληνας φιλόσοφος, συγγραφέας και μεταφραστής. Έγραψε κυρίως στα γερμανικά και μετέφραζε ο ίδιος τα βιβλία του στα ελληνικά. Το έργο του τον τοποθετεί στη συνέχεια της παράδοσης των Θουκυδίδη, Νικολό Μακιαβέλι και Μαξ Βέμπερ.

Γεννήθηκε το 1943 στο Δρούβα Ηλείας στην Αρχαία Ολυμπία. Όταν ήταν μικρός, η οικογένειά του μετακόμησε στην περιοχή της πρωτεύουσας και ο Κονδύλης πήγε στο δημοτικό σχολείο της Νέας Ερυθραίας και στη συνέχεια στο γυμνάσιο της Κηφισιάς. Σπούδασε κλασική φιλολογία και φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών καθώς και φιλοσοφία της μεσαιωνικής και σύγχρονης και νεότερης ιστορίας και πολιτικής επιστήμης στα Πανεπιστήμια της Φρανκφούρτης και της Χαϊδελβέργης. Το 1977 του απονεμήθηκε ο τίτλος του διδάκτορα από το πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης για την - υπό την επίβλεψη του Ντίτερ Χένριχ - διδακτορική διατριβή του με τίτλο Η γένεση της διαλεκτικής. Μια ανάλυση του Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού και της πνευματικής ανάπτυξης των Χαίλντερλιν, Σέλλινγκ και Χέγκελ έως το 1802 (γερμ. Die Entstehung der Dialektik. Eine Analyse der europäischen Aufklärung und der geistigen Entwicklung von Hölderlin, Schelling und Hegel bis 1802). Η διατριβή (που κυκλοφόρησε σε βιβλίο το 1979, από τον οίκο Klett-Cotta της Στουτγάρδης, με τίτλο Die Entstehung der Dialektik: Eine Analyse den geistigen Entwicklung von Holderlin, Schelling und Hegel bis 1802), θεωρήθηκε πρωτοποριακή για την εποχή της, καινοτόμα και ρηξικέλευθη, ενώ συνάμα διαφώτισε την προϊστορία του μαρξισμού και των κοσμοθεωρητικών προϋποθέσεων της μαρξιστικής φιλοσοφίας της ιστορίας Εξαιρετικοί Γερμανοί ιστορικοί όπως ο Βέρνερ Κόνζε και ο Ράινχαρτ Κόσελεκ, υπήρξαν σημαντικές καθοδηγητικές επιρροές κατά την περίοδο διαμόρφωσης της σκέψης του στην Χαϊδελβέργη.Στην συνέχεια, ο Παναγιώτης Κονδύλης επικεντρώθηκε στις Διεθνείς Σχέσεις και την Στρατηγική Σκέψη και την κοινωνική φιλοσοφία.

Στις 21 Μαρτίου 1991 του απονεμήθηκε το «Μετάλλιο Γκαίτε» (Goethe-Medaille), καθώς και το βραβείο του «Ιδρύματος Χούμπολτ» (Humboldt-Stiftung) την ίδια χρονιά. Από το Σεπτέμβριο του 1994 μέχρι τα τέλη Ιουλίου του 1995 υπήρξε Wissenschaftskollege στο Βερολίνο, υπότροφος και εταίρος του Ιδρύματος Ανωτάτων Σπουδών. Ο Κονδύλης συνέγραψε βιβλία και στα ελληνικά και στα γερμανικά. Τα περισσότερα βιβλία είχαν εκδοθεί πρώτα στα γερμανικά και στη συνέχεια στα ελληνικά, σε δική του μετάφραση. Ήταν τακτικός συνεργάτης του feuilleton της εφημερίδας Frankfurter Αllgemeine Ζeitung. , και ως τον θάνατό του υπήρξε επιμελητής και υπεύθυνος σειρών σε εκδοτικούς οίκους. Απεβίωσε από ιατρικό λάθος στην Αθήνα στο Απολλώνιο θεραπευτήριο, όπου είχε εισαχθεί για καρδιολογικό πρόβλημα.

Ο Παναγιώτης Κονδύλης ήταν από τους λίγους πρωτότυπους διανοούμενους-στοχαστές της μεταπολεμικής Ελλάδας. Ο Κονδύλης με το έργο του προσπάθησε να δώσει, εκτός των άλλων, ορισμένα ερμηνευτικά κλειδιά για να κατανοήσουμε την ελληνική κοινωνία.

Περ Λάγκερκβιστ

 

Lagerkvist.jpg


Ο Περ Λάγκερκβιστ (Pär Fabian Lagerkvist, 23 Μαΐου 1891 - 11 Ιουλίου 1974) ήταν Σουηδός μυθιστοριογράφος, ποιητής και θεατρικός συγγραφέας, από τους μεγαλύτερους Σουηδούς λογοτέχνες του 20ού αιώνα. Το 1951 τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας.

Ήταν το τελευταίο από τα επτά παιδιά μιας θρησκευόμενης, παραδοσιακών αρχών και όχι ιδιαίτερα εύπορης, οικογένειας. Παρά τις αρχές με τις οποίες ανατράφηκε, ήδη στα πρώτα του έργα φαίνεται η απομάκρυνσή του απ’ αυτές και η υιοθέτηση του σοσιαλιστικού και του λογοτεχνικού ριζοσπαστισμού.

Μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο η βαθιά απαισιοδοξία που τον διέκρινε (Αγωνία, 1916) υποχώρησε και στον Θρίαμβο πάνω στη ζωή (1927) διακήρυξε την πίστη του στον άνθρωπο. Την δεκαετία του 1930 κατέκρινε στα έργα του την πολιτική βία που κυριαρχούσε στην Ευρώπη και το 1949 δημοσίευσε το Ζήσε, Άνθρωπε, μια καταγγελία της ανθρώπινης βαρβαρότητας και της θανατικής καταδίκης.

Τελευταία, και από πολλούς θεωρούμενα ως καλύτερα, έργα του ήταν ο Νάνος και ο Βαραββάς. Αξιοπρόσεκτη είναι η χρησιμοποίηση θρησκευτικών θεμάτων (Βαραββάς, Περιπλανώμενος Ιουδαίος) από τον Λάγκερκβιστ, ο οποίος είχε απορρίψει τα χριστιανικά δόγματα.

Σέρ Άρθουρ Τζον Έβανς,

Ο Σέρ Άρθουρ Τζον Έβανς, (Sir Arthur John Evans, 8 Ιουλίου, 1851 - 11 Ιουλίου, 1941), ήταν Άγγλος αρχαιολόγος.

Αποκάλυψε στο σύνολό του τον πολιτισμό που ονόμασε "Μινωικό", ο οποίος ήταν στην εποχή του μόνο μια αμυδρή μυθική ανάμνηση. Ήταν γιος του Τζον Έβανς, ενός χαρτοβιομηχάνου και ερασιτέχνη αρχαιολόγου ουαλικής καταγωγής. Έλαβε την εκπαίδευσή του στο Σχολείο Χάροου (Harrow), στο κολέγιο Μπρέ ιζνοουζ του και το πανεπιστήμιο του Γκέτινγκεν. Ενστερνιζόμενος το ενδιαφέρον του πατέρα του στην αρχαιολογία ο Άρθουρ εργάστηκε στο μουσείο Άσμολ, στην Οξφόρδη κατά την περίοδο 1884 - 1908.
O Έβανς ενδιαφερόταν ιδιαίτερα για την Κρήτη ως πηγή σφραγίδων που περιείχαν πρώιμες επιγραφές μη αποκρυπτογραφημένες. Η αρχαία πόλη του Κεφαλά (Κνωσός) στη βόρεια ακτή της Κρήτης, κοντά στο Ηράκλειο, ήταν γνωστή στους ντόπιους, που ξέθαβαν αρχαία κεραμικά και νομισματικά τέχνεργα, καθώς καλλιεργούσαν τους αγρούς.

Ωστόσο, ο πρώτος που ανέσκαψε την Κνωσό ήταν ένας Ηρακλειώτης έμπορος και αρχαιοδίφης, ο Μίνως Καλοκαιρινός, ο οποίος το 1878 αποκάλυψε τα θεμέλια αποθηκευτικών χώρων γεμάτα πίθους[1]. Η καταγραφή του έργου του Καλοκαιρινού από τον Γουίλιαμ Στίλμαν (William Stillman), πρόξενο των Η.Π.Α. στην Κρήτη εκείνη την εποχή, υποδεικνύει ότι τα ευρήματα ανήκαν στην δυτική πτέρυγα του ανακτόρου. Εκτός από τις αποθήκες ο Καλοκαιρινός ανέσκαψε και ένα τμήμα των θεμελίων της "αίθουσας του θρόνου".

Οι [Τουρκία|Τούρκοι]ιδιοκτήτες της περιοχής, όμως, σύντομα σταμάτησαν τις έρευνες του Καλοκαιρινού. Λίγο μετά ο Γερμανός και ήδη διάσημος αρχαιολόγος Ερρίκος Σλήμαν (Heinrich Schliemann), προσπάθησε να αγοράσει τον 'λόφο του Κεφαλά' στην πραγματικότητα "τούμπα" δηλαδή τεχνητός γήλοφος που δημιουργήθηκε από αλλεπάλληλες κατοικήσεις της Κνωσού ήδη από την Νεολιθική. Εγκατέλειψε, όμως την προσπάθεια, γιατί θεώρησε τις τιμές που του πρόσφεραν εξοργιστικές. Το 1894 επισκέπτεται την Κρήτη ο Έβανς, για να μελετήσει και να αποκρυπτογραφήσει δύο τύπους άγνωστης γραφής που εμφανίζονταν σε κρητικές σφραγίδες. Ένα χρόνο αργότερα δημοσίευσε τα αποτελέσματα σε έκδοση του μουσείου Άσμολ με τίτλο Κρητικά εικονογράμματα και προ-Φοινικική γραφή (Evans 1895), αναγνωρίζοντας τα μινωικά ιερόγλυφα ως εικονογράμματα (πικτογράμματα) και τις συλλαβικές ή προαλφαβητικές ("προ-Φοινικικές") γραφές, που ονομάζονται πλέον [Γραμμική Α] και [Γραμμική Β].
Οι πολιτικές αλλαγές ευνόησαν την πρόσθεση του Έβανς να ξεκινήσει ανασκαφές στην Κρήτη μετά την Κρητική Επανάσταση. Το 1899, χρησιμοποίησε τα χρήματα της πατρικής κληρονομιάς για να αγοράσει την περιοχή στον Κεφαλά. Χρησιμοποιώντας ένα μεγάλο για την εποχή δυναμικό, ο Έβανς ξεκίνησε μιας μεγάλης κλίμακας συστηματική ανασκαφή. Στο τέλος του 1903 είχε αποκαλύψει ένα μεγάλο μέρος των θεμελίων ενός εκτεταμένου συμπλέγματος, το οποίο προσδιόρισε ως Ανάκτορο της Κνωσού κέντρο του Μινωικού πολιτισμού. Όχι μόνο αποκάλυψε τα θαμμένα ερείπια και τα δημοσίευσε σε 4εις τόμους στο Το Παλάτι του Μίνωα στην Κνωσσό, (1921 - 1935), κλασικό έργο της αρχαιολογίας, αλλά τα συντήρησε ουσιαστικά με τις μεθόδους της εποχής του και τα αναστήλωσε εν μέρει.

Στην προσπάθεια της αναστήλωσης χρησιμοποίησε ξένα υλικά, σαν το τσιμέντο. Όπως είναι φυσικό, ασκήθηκε κριτική εναντίον του από εκείνους που πίστευαν ότι η αναστήλωση έπρεπε να γίνει με τα μέσα και τις τεχνικές εκείνης της εποχής, αλλά με την προσπάθειά του ο Έβανς βοήθησε και βοηθά ακόμη και σήμερα τον μέσο επισκέπτη να "διαβάσει" τον αρχαιολογικό τόπο. Έτσι, αν και τα αποτελέσματα για τους σύγχρονους ακαδημαϊκούς ερευνητές είναι ενοχλητικά, τα κίνητρά του στην προκειμένη περίπτωση είναι δικαιολογημένα. Θα πρέπει να μη λησμονείται, άλλωστε, ότι όταν ο Έβανς εργαζόταν στην Κνωσό στην περίοδο 1899 - 1935, πολλοί από τους συγχρόνους του ασχολούνταν μόνο με την αφαίρεση ευρημάτων από τους αρχαιολογικούς τόπους που ανέσκαπταν.

Εκτός από το πρωτοποριακό για την εποχή ανασκαφικό του έργο στην περιοχή του ανακτόρου, σημαντική ανακάλυψη του Έβανς θεωρείται η αποκάλυψη περίπου 3.000 πινακίδων Γραμμικής Α και Γραμμικής Β[1]. Η Γραμμική Β αποδείχθηκε ότι ήταν πρώιμη μορφή της ελληνικής γλώσσας από την Υπομινωική περίοδο. Η Γραμμική Α, η γλώσσα των Μινωιτών παραμένει έως σήμερα στο μεγαλύτερο τμήμα της μη αποκρυπτογραφημένη.

Ο Έβανς χρίστηκε ιππότης το 1911 για τις υπηρεσίες του στην αρχαιολογία, την Κνωσό και το μουσείο Άσμολ[2]. Η ανασκαφή στην περιοχή της Κνωσού, (την οποία αγόρασε για να μπορεί να τη διατηρήσει από καταστροφές), συνεχίζεται ακόμα και σήμερα από τη Βρετανική Αρχαιολογική Σχολή στην Αθήνα.
http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%86%CF%81%CE%B8%CE%BF%CF%85%CF%81_%CE%88

Σάιμον Νιούκομπ

11 Ιουλίου 1909 πέθανε:

Σάιμον Νιούκομπ Καναδός αστρονόμος και μαθηματικός
Τα πρώτα του χρόνια

Ο Σάιμον Νιούκομπ γεννήθηκε στην κωμόπολη Γουάλας της Νέας Σκωτίας. Οι γονείς του ήταν οι Έμιλυ Πρινς (Emily Prince), κόρη δικαστή, και ο δάσκαλος Τζων Μπάρτον Νιούκομπ (John Burton Newcomb). Ο Τζων δίδασκε σε διάφορα μέρη του Καναδά και ιδιαίτερα σε χωριά της Νέας Σκωτίας. Ο μικρός Σάιμον φαίνεται ότι εκπαιδεύτηκε κυρίως από τον πατέρα του στο σπίτι και από μία σύντομη μαθητεία κοντά σε κάποιον «δρα. Φόσεϊ» (Foshay), ένα πρακτικό γιατρό στο Νιου Μπράνσγουικ, το 1851. Παρόλα αυτά, ο πατέρας του έδωσε στον Σάιμον θαυμάσιες βάσεις για μελλοντικές σπουδές. Η μαθητεία κοντά στον Φόσεϊ πραγματοποιήθηκε μετά από συμφωνία ότι ο Φόσεϊ θα τον μάθαινε επί πενταετία να χρησιμοποιεί βότανα για να γιατρεύει τους ανθρώπους. Αλλά μετά από δύο χρόνια ο έφηβος Σάιμον απογοητεύθηκε από τη μαθητεία του και από την καθόλου επιστημονική προσέγγιση του Φόσεϊ στο επάγγελμά του, αντιλαμβανόμενος ότι ο άνθρωπος ήταν ένας κομπογιαννίτης. Αποφάσισε λοιπόν να φύγει μακριά του, τερματίζοντας έτσι τη συμφωνία. Περπάτησε τα 190 χιλιόμετρα ως το λιμάνι του Καλαί στο Μέιν των ΗΠΑ, όπου ο καπετάνιος ενός πλοίου συμφώνησε να τον πάρει ως το Σάλεμ της Μασαχουσέτης, όπου βρισκόταν ο πατέρας του όπως και έγινε. Στη συνέχεια, ταξίδεψαν μαζί και εγκαταστάθηκαν στο Μέριλανγτ.

Εκεί ο Σάιμον Νιούκομπ μελέτησε μια ποικιλία θεμάτων, όπως Πολιτική Οικονομία και Θεολογία, ενώ δίδασκε παιδιά του δημοτικού για βιοποριστικούς λόγους. Οι βαθύτερες μελέτες του πάντως με τον καιρό επικεντρώθηκαν στα Μαθηματικά και την Αστρονομία. Συγκεκριμένα, διάβασε το έργο Principia Mathematica του Νεύτωνα. Το 1856 διορίσθηκε ως ιδιωτικός εκπαιδευτικός κοντά στην Ουάσινγκτον και συχνά μετέβαινε στην πρωτεύουσα των ΗΠΑ για να μελετήσει Μαθηματικά στις εκεί βιβλιοθήκες.

Μετά από ένα ακόμα έτος, το 1857, ο Νιούκομπ προσλήφθηκε ως «ανθρώπινος υπολογιστής» στο Γραφείο του Ναυτικού Αλμανάκ, στη Μασαχουσέτη. Τότε εγγράφηκε στη Σχολή Επιστημών Λώρενς (Lawrence Scientific School) του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ, από όπου αποφοίτησε το 1858 με πτυχίο Φυσικών Επιστημών.
Σταδιοδρομία

Αστρονομία

Πριν ξεσπάσει ο Αμερικανικός Εμφύλιος Πόλεμος, πολλοί «συμπαθούντες» των Νοτίων υπέβαλαν την παραίτησή τους από το Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ, οπότε το 1861 ο Νιούκομπ επωφελήθηκε από τις κενώσεις θέσεων και προσλήφθηκε ως καθηγητής πλέον των Μαθηματικών και αστρονόμος στο Ναυτικό Αστεροσκοπείο των ΗΠΑ, στην πρωτεύουσα Ουάσινγκτον. Ο Νιούκομπ άρχισε να εκτελεί ακριβείς μετρήσεις των θέσεων των πλανητών ως βοήθημα στη ναυσιπλοΐα, με αποτέλεσμα να αυξηθεί πολύ το ενδιαφέρον του για τις θεωρίες των πλανητικών κινήσεων.

Κατάλαβε ότι ο πίνακας σεληνιακών θέσεων του Πέτρου Ανδρέα Χάνσεν έσφαλλε και, όταν επισκέφθηκε το Παρίσι το 1870, ανακάλυψε ότι, εκτός από τα δεδομένα της περιόδου 1750 ως 1838 που είχε χρησιμοποιήσει ο Χάνσεν, υπήρχαν και άλλα, που πήγαιναν πίσω μέχρι το 1672. Δεν είχε, ωστόσο, την απαιτούμενη ηρεμία για επιστημονική δουλειά, καθώς τότε έλαβε χώρα η ήττα του Γάλλου αυτοκράτορα Ναπολέοντα Γ΄ στον Γαλλοπρωσικό Πόλεμο και την επακόλουθη αλλαγή καθεστώτος στη Γαλλία. Ο Νιούκομπ κατάφερε να διαφύγει από την πόλη έχοντας πάρει τα πρόσθετα στοιχεία, τα οποία του επέτρεψαν να αναθεωρήσει τους πίνακες του Χάνσεν.

Το 1875 του προσφέρθηκε η θέση του διευθυντή του Αστεροσκοπείου του Χάρβαρντ, αλλά ο Νιούκομπ την αρνήθηκε, έχοντας πια κατασταλάξει ότι τα ενδιαφέροντά του βρίσκονταν στη Μαθηματική και όχι στην Παρατηρησιακή Αστρονομία.
Διευθυντής του Γραφείου του Ναυτικού Αλμανάκ

Το 1877 ο Νιούκομπ έγινε διευθυντής του Γραφείου του Ναυτικού Αλμανάκ, όπου με την επαρκή βοήθεια του Τζωρτζ Γουίλιαμ Χιλ εγκαινίασε ένα πρόγραμμα επανυπολογισμού όλων των σημαντικών αστρονομικών σταθερών. Παρά το γεγονός ότι επιφορτίσθηκε με επιπλέον απαιτητικά καθήκοντα ως καθηγητής των Μαθηματικών και της Αστρονομίας στο Πανεπιστήμιο Τζονς Χόπκινς από το 1884, συνέλαβε με τον Ντάουνινγκ (A.M.W. Downing) ένα σχέδιο για να πάψει η διεθνής σύγχυση που επικρατούσε τότε στο θέμα αυτό. Τον Μάιο 1896, όταν παρακολούθησε ένα σχετικό συνέδριο στο Παρίσι, υπήρχε πια διεθνής ομοφωνία πως όλες οι αστρονομικές εφημερίδες και τα αλμανάκ θα έπρεπε να βασίζονται στους υπολογισμούς του Σάιμον Νιούκομπ. Μέχρι και το 1950 ένα συνέδριο επιβεβαίωσε τις σταθερές του Νιούκομπ ως το διεθνές στάνταρντ.
Το έργο του

Η ταχύτητα του φωτός

Το 1878 ο Νιούκομπ είχε αρχίσει να σχεδιάζει μια νέα και ακριβέστερη μέτρηση της ταχύτητας του φωτός που χρειαζόταν για τις ακριβείς τιμές πολλών αστρονομικών σταθερών. Είχε ήδη αρχίσει να αναπτύσσει μια βελτίωση της μεθόδου του Λεόν Φουκώ όταν έλαβε ένα γράμμα από τον νεαρό αξιωματικό του πολεμικού ναυτικού και φυσικό Άλμπερτ Άμπραχαμ Μάικελσον, ο οποίος σχεδίαζε επίσης μία τέτοια μέτρηση: άρχισε έτσι μία μακρά σχέση συνεργασίας και φιλίας. Το 1880 ο Μάικελσον βοήθησε στην πρώτη μέτρηση που έκανε ο Νιούκομπ, στο Φορτ Μάγιερ και το Ναυτικό Αστεροσκοπείο, που τότε βρισκόταν στον ποταμό Ποτόμακ. Η δεύτερη ομάδα μετρήσεων, μεταξύ του αστεροσκοπείου και του Μνημείου Ουάσινγκτον, έγινε χωρίς τον Μάικελσον, που είχε εγκαινιάσει το δικό του πρόγραμμα μετρήσεων της ταχύτητας του φωτός, για τις οποίες έγινε αργότερα διάσημος. Οι μετρήσεις των δύο επιστημόνων είχαν σημαντική διαφορά μεταξύ τους. Το 1883 ο Μάικελσον αναθεώρησε τη δική του μέτρηση προς μία τιμή εγγύτερα προς αυτή του Νιούκομπ.

Νόμος του Benford

Το 1881 ο Νιούκομπ συνέβαλε στην ανακάλυψη της στατιστικής αρχής που είναι σήμερα γνωστή ως «Νόμος του Benford», όταν είδε ότι οι πρώτες σελίδες των πινάκων λογαρίθμων, που χρησιμοποιούνταν τότε για την εκτέλεση υπολογισμών, ήταν πολύ πιο φθαρμένες από τη χρήση από ό,τι οι τελευταίες. Αυτό τον οδήγησε στο να διατυπώσει την αρχή ότι σε οποιονδήποτε κατάλογο αριθμών λαμβανόμενων από ένα τυχαίο σύνολο δεδομένων, περισσότεροι αριθμοί αρχίζουν από το ψηφίο 1 παρά από οποιοδήποτε άλλο.
Λίκνιση Chandler

Το 1891, λίγο μόλις καιρό μετά την ανακάλυψη από τον Σηθ Κάρλο Τσάντλερ της ελαφράς διακυμάνσεως του γεωγραφικού πλάτους ανά 14 μήνες, που αναφέρεται σήμερα ως Λίκνιση Chandler, ο Νιούκομπ ερμήνευσε τη φαινομενική ασυμφωνία ανάμεσα στην παρατηρούμενη κίνηση και την προβλεπόμενη περίοδο για τη λίκνιση: η αρχική θεωρία βασιζόταν στην παραδοχή ότι η γη είναι ανένδοτο στερεό σώμα, ενώ στην πραγματικότητα έχει μία ελαστικότητα. Ο Νιούκομπ χρησιμοποίησε τη διακύμανση του πλάτους για να εκτιμήσει την ελαστικότητα της Γης και τη βρήκε λίγο σκληρότερη από το ατσάλι.

Συμβολή στις άλλες επιστήμες

Ο Νιούκομπ ήταν ουσιαστικά ένας αυτοδίδακτος πολυμαθής. Συνέγραψε άρθρα οικονομικών και το βιβλίο του Principles of political economy (Αρχές Πολιτικής Οικονομίας, 1885) χαρακτηρίσθηκε από τον Τζων Κέυνς ως «ένα από εκείνα τα πρωτότυπα έργα που μπορεί να δίνει από καιρού σε καιρό κάποιος νέος επιστημονικός νους, που δεν έχει διαστραφεί από την ανάγνωση υπερβολικά μεγάλων ποσοτήτων των ορθόδοξων κειμένων ενός υπό διαμόρφωση ακόμα πεδίου όπως τα οικονομικά». Ο Νιούκομπ μιλούσε γαλλικά, γερμανικά, ιταλικά και σουηδικά, ήταν ορειβάτης και συγγραφέας εκλαϊκευμένων επιστημονικών βιβλίων και ενός μυθιστορήματος επιστημονικής φαντασίας (His Wisdom the Defender, 1900).
Προσωπική ζωή

Ο τάφος του Σάιμον Νιούκομπ στο Εθνικό Κοιμητήριο Άρλινγκτον.

Η κόρη του Νιούκομπ παντρεύτηκε τον Γενικό Αντεισαγγελέα των ΗΠΑ Έντουαρντ Χουίτνυ (Edward Baldwin Whitney), που ήταν γιος του καθηγητή Γουίλιαμ Χουίτνυ και έγινε παππούς του μαθηματικού Χάσλερ Χουΐτνυ.

Ο Νιούκομπ πέθανε στην Ουάσινγκτον από καρκίνο της ουροδόχου κύστεως και τάφηκε με στρατιωτικές τιμές στο Εθνικό Κοιμητήριο Άρλινγκτον. Στην κηδεία του ήταν παρών ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Ταφτ.

Η άποψή του για την αεροπορία

Αναφέρεται συχνά ότι ο Νιούκομπ πίστευε ότι ήταν αδύνατη η κατασκευή μιας «πτητικής μηχανής». Αυτό δεν είναι ακριβές. Στο φύλλο της 22ης Οκτωβρίου 1903 της εφημερίδας The Independent, ο Νιούκομπ έγραψε ότι ακόμα και αν ένας άνθρωπος πετούσε, δεν θα μπορούσε να σταματήσει: «Μόλις κόψει ταχύτητα, θα αρχίσει να πέφτει. Μόλις σταματήσει, θα πέσει όπως μία αδρανής μάζα.» Εκτός αυτού, δεν είχε στο μυαλό του την έννοια της αεροδυναμικής πτέρυγας. Το αεροπλάνο γι' αυτόν ήταν μία λεπτή επίπεδη σανίδα υπό κλίση. Επομένως έβγαζε το συμπέρασμα ότι ποτέ δεν θα μπορούσε να μεταφέρει το βάρος ενός ανθρώπου. Ο Νιούκομπ απέρριπτε ιδιαίτερα τις απόψεις του Σάμιουελ Λάνγκλεϋ (Samuel Pierpont Langley), ο οποίος ισχυριζόταν ότι θα μπορούσε να κατασκευάσει μία πτητική συσκευή κινούμενη με ατμομηχανή και του οποίου οι πρώτες προσπάθειες ήταν δημόσιες αποτυχίες. Ωστόσο, ο Νιούκομπ έγραφε στη συνέχεια: «Πολύ πιθανά ο εικοστός αιώνας θα δει τις φυσικές πηγές δυνάμεως που θα μας καταστήσουν ικανούς να πετάμε από ήπειρο σε ήπειρο με ταχύτητα πολύ μεγαλύτερη από εκείνη ενός πουλιού. Αλλά όταν ρωτάμε αν η πτήση είναι δυνατή με το σημερινό επίπεδο γνώσεων, αν με τα σημερινά υλικά μπορεί να γίνει ένας συνδυασμός χάλυβα, υφάσματος και σύρματος, ο οποίος, κινούμενος με τη δύναμη του ηλεκτρισμού ή του ατμού, θα αποτελέσει μία επιτυχή πτητική συσκευή, η πρόγνωση ίσως είναι τελείως διαφορετική.» Ο Νιούκομπ αγνοούσε προφανώς τις προσπάθειες των αδελφών Ράιτ στην ίδια του τη χώρα, των οποίων η δουλειά δεν φωτιζόταν αρχικά από τους προβολείς της δημοσιότητας. Ο Νιούκομπ έκλινε προς την ανάπτυξη περιστρεφόμενης πτέρυγας (ελικόπτερο) και αερόπλοιων («ζέπελιν»), όπως και έγινε

Δευτέρα 10 Ιουλίου 2023

Πόπλιος Αίλιος Τραϊανός Αδριανός

Ο Πόπλιος Αίλιος Τραϊανός Αδριανός (Publius Aelius Traianus Hadrianus, 24 Ιανουαρίου 76 - 10 Ιουλίου 138), στα λατινικά Publius Aelius Traianus Hadrianus, ήταν Ρωμαίος αυτοκράτορας κατά τα έτη 117–138, καθώς επίσης στωικός και επικούρειος φιλόσοφος. Αποτελεί τον τρίτο από τους λεγόμενους "Πέντε Καλούς Αυτοκράτορες". Η βασιλεία του είχε ένα διστακτικό ξεκίνημα, μια ένδοξη περίοδο ακμής και ένα τραγικό επίλογο.

Λεωνίδας Ζέρβας

 




O Λεωνίδας Ζέρβας (Μεγαλόπολη Αρκαδίας 21 Μαΐου 1902 − Αθήνα 10 Ιουλίου 1980) ήταν Έλληνας χημικός και μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Τιμήθηκε με πολλά βραβεία και παράσημα στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

Μετά την ολοκλήρωση του Γυμνασίου στην Καλαμάτα, σπούδασε Φυσική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και στη συνέχεια στο Χημικό Τμήμα του πανεπιστημίου του Βερολίνου (ως το 1924), από όπου απέκτησε και τον τίτλο του διδάκτορα.
Έργο

Δίδαξε στο Ινστιτούτο Ροκφέλερ της Νέας Υόρκης (1934-36), μαζί με τον συνεργάτη του, καθηγητή Μαξ Μπέργκμαν. Εκλέχθηκε τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών το 1956. Διετέλεσε Αντιπρόεδρος της Ενώσεως Ελλήνων Χημικών. Δίδαξε ως τακτικός Καθηγητής Οργανική Χημεία και Βιοχημεία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (1937-39) και εκλέχθηκε έπειτα τακτικός Καθηγητής Οργανικής Χημείας στο πανεπιστήμιο των Αθηνών, από το 1939 μέχρι την παύση του από τη χούντα το 1968.

Δύο φορές διετέλεσε Πρόεδρος της Ελληνικής Επιτροπής Ατομικής Ενεργείας (1964-65 και 1974-75).

Ήταν νυμφευμένος (από το 1930) με τη Χίλντεγκαρντ Λάνγκε.

Κυριακή 9 Ιουλίου 2023

Αμεντέο Αβογκάντρο

 

9 Ιουλίου 1856 (165 χρόνια πριν) πέθανε:

Αμεντέο Αβογκάντρο Ιταλός χημικός

Ο Αμεντέο Αβογκάντρο (9 Αυγούστου 1776 – 9 Ιουλίου 1856) ήταν Ιταλός φυσικός και χημικός, στον οποίο οφείλεται η θεωρία από την οποία διαμορφώθηκε ο νόμος του Αβογκάντρο, σύμφωνα με τον οποίο: ίσοι όγκοι οποιονδήποτε αερίων ή ατμών, όταν βρίσκονται κάτω από την ίδια πίεση και θερμοκρασία, περιέχουν τον ίδιο αριθμό μορίων.Καταγόταν από το Τορίνο. Μελέτησε κυρίως τη σύνθεση των μορίων της ύλης και τους βασικούς νόμους των αερίων, βοηθώντας έτσι και στη θεμελίωση της ατομικής επιστήμης.

Το αξίωμά του αξιοποιήθηκε από τον Αμπέρ, που με βάση το αξίωμα αυτό προσδιόρισε τα βάρη των μορίων. Από το αξίωμα του Αβογκάντρο η νεότερη Χημεία προχώρησε σε πολλές επαληθεύσεις του και διαπίστωσε ότι το μόριο του οξυγόνου π.χ. είναι 16 φορές βαρύτερο από το μόριο του υδρογόνου και ότι το μόριο του νερού είναι 9 φορές πιο βαρύ από το μόριο του υδρογόνου. Με το αξίωμα του Αβογκάντρο η επιστήμη εξήγησε τους νόμους των αερίων και βοήθησε τους ειδικούς να κατανοήσουν την ατομική θεωρία.

Αριθμός Αβογκάντρο λέγεται ο σταθερός αριθμός των μορίων που περιέχονται στο γραμμομόριο μιας χημικής ένωσης. Είναι ίσος με 6,02477x10^23 μόρια σ’ ένα γραμμομόριο (mοl) της ένωσης.

Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Κυπριανός


Ο Κυπριανός (Στρόβολος, 1756 - Λευκωσία, 9 Ιουλίου 1821) ήταν αρχιεπίσκοπος της Κύπρου και εθνομάρτυρας κατά την περίοδο της Ελληνικής Επανάστασης του 1821. Στις 9 Ιουλίου του 1821 εκτελέστηκε από τους Τούρκους δι' απαγχονισμού μαζί με άλλους τρεις επισκόπους που καρατομήθηκαν. Θεωρείτο ιεράρχης με πλατιά αντίληψη, δυναμική προσωπικότητα αλλά και με ευρεία μόρφωση.

Ο Κυπριανός γεννήθηκε στον Στρόβολο το 1756. Παραμένει άγνωστο το επίθετο του πατέρα του καθώς και το κοσμικό όνομα του Κυπριανού.

Σε νεαρή ηλικία εισήλθε ως δόκιμος μοναχός στη Μονή Μαχαιρά, όπου έλαβε τη στοιχειώδη παιδεία και χειροτονήθηκε διάκονος το 1783 Αργότερα, το 1784, μετέβη στη Μολδοβλαχία ως ακόλουθος του αρχιμανδρίτη της μονής, Χαράλαμπου στα πλαίσια του ταξιδιού του τελευταίου με σκοπό την εύρεση οικονομικής βοήθειας για την αντιμετώπιση των μεγάλων χρεών που αντιμετώπιζε τότε το μοναστήρι Εκεί χειροτονήθηκε ιερέας και προσελήφθη ως εφημέριος του Ηγεμονικού ναού. Έτσι παραμένοντας στη Μολδοβλαχία, σπούδασε θεολογία και φιλολογία στην Αυθεντική Ακαδημία Ιασίου με τη βοήθεια του ηγεμόνα Μιχαήλ Σούτσου

Από τη Μολδοβλαχία ο Κυπριανός επέστρεψε στην Κύπρο το 1802 μαζί με τον Χαράλαμπο έχοντας πετύχει πλήρως την αποστολή τους. Στη συνέχεια ο Κυπριανός ανέλαβε την διαχείριση των κτημάτων της Μονής στο Στρόβολο όπου ευδόκιμα εργαζόμενος, κέρδισε την εκτίμηση των προεστών της Λευκωσίας οι οποίοι και συνηγόρησαν στον αρχιεπίσκοπο Χρύσανθο την πρόσληψή του ως οικονόμου της ΑρχιεπισκοπήςΑπό τη θέση αυτή ο Κυπριανός επέδειξε ιδιαίτερο ζήλο, αναπτύσσοντας ταυτόχρονα και ικανή πολιτική σκέψη. Ειδικότερα, όταν το 1804 επαναστάτησαν οι Τούρκοι της Κύπρου καταλαμβάνοντας τη Λευκωσία και προβαίνοντας σε σφαγές των Ελλήνων και σε κακοποίηση του αρχιεπισκόπου, μεσολάβησε από κοινού με τους προξένους της Γαλλίας, της Βρετανίας και της Ρωσίας, Pegnault, Περιστιάνη και Καλημέρη, στις διαπραγματεύσεις των σουλτανικών στρατευμάτων με τους στασιαστές, οι οποίοι τελικά παρέδωσαν τη Λευκωσία στα κυβερνητικά στρατεύματα, τα οποία στη συνέχεια, παραβαίνοντας τη συμφωνία που είχαν συνάψει, έσφαξαν τους εξεγερμένους. Η στάση του Κυπριανού δεν συνέβαλε μόνο στην καταστολή της εξέγερσης, αλλά ανύψωσε και την ισχύ του αρχιεπισκόπου, ενώ σύμφωνα με Άγγλο περιηγητή που έγραψε υπό το ψευδώνυμο Al. Bej, ο Κυπριανός «υπήρξεν ο σωτήριος άγγελος του έθνους»

Ιωάννης Ξανθάκης

Ξανθάκης, Ιωάννης (Γύθειο, 1904 - Αθήνα, 1994) - Εκδοτική Αθηνών Α.Ε. 
Ο Ιωάννης Ξανθάκης (Γύθειο, 1904 - Αθήνα, 9 Ιουλίου 1994) ήταν Έλληνας μαθηματικός και αστρονόμος. Χρημάτισε υπουργός Γεωργίας στο πρώτο μισό της δεκαετίας του ' 60. Μεταξύ άλλων, καθιέρωσε και το μάθημα των πιθανοτήτων στις μαθηματικές σπουδές

Σπούδασε Μαθηματικά και Φυσική στο Πανεπιστήμιο των Αθηνών και αναγορεύτηκε διδάκτωρ σε ηλικία 25 ετών. Η διατριβή του είχε τίτλο "Συμβολή εις την θεωρίαν των ανωμαλιών των διαφορικών εξισώσεων πρώτης τάξεως" και ολοκληρώθηκε υπό την επίβλεψη του καθηγητή Παναγιώτη Ζερβού. Μετεκπαιδεύτηκε στο Αστεροσκοπείο του Στρασβούργου. Υπηρέτησε ως καθηγητής των Ανωτέρων Μαθηματικών στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων και εν συνεχεία, το 1940 καθηγητής Αστρονομίας στη Φυσικομαθηματική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Δίδαξε στην τελευταία επί 16 χρόνια. Το 1955 εξελέγη τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών και το 1966 εξελέγη μέλος στο πρώτο Δ.Σ. της Εταιρείας Λακωνικών Σπουδών. Ήταν ο πρώτος επόπτης του γραφείου Ερευνών και Υπολογισμών της Ακαδημίας, στην οποία χρημάτισε πρόεδρος το 1964. Διετέλεσε πρόεδρος της Ελληνικής Μαθηματικής Εταιρείας (1965-68) και της Εθνικής Αστρονομικής Επιτροπής.

Ο Ξανθάκης ανέλαβε υπουργός Γεωργίας για πρώτη φορά στην υπηρεσιακή κυβέρνηση του Στυλιανού Μαυρομιχάλη. Υπηρέτησε από τις 29 Σεπτεμβρίου 1963 ως τις 8 Νοεμβρίου 1963.

Στην υπηρεσιακή κυβέρνηση του Παρασκευόπουλου χρημάτισε ξανά υπουργός Γεωργίας, από τις 30 Δεκεμβρίου 1963 ως τις 18 Φεβρουαρίου 1964.

Πέθανε στις 9 Ιουλίου 1994 σε ηλικία 90 ετών.

Αμεντέο Αβογκάντρο

Avogadro Amedeo.jpg

9 Αυγούστου 1776 γεννήθηκε:Αμεντέο Αβογκάντρο Ιταλός χημικός

Ο Αμεντέο Αβογκάντρο (9 Αυγούστου 17769 Ιουλίου 1856) ήταν Ιταλός φυσικός και χημικός, στον οποίο οφείλεται η θεωρία από την οποία διαμορφώθηκε ο νόμος του Αβογκάντρο, σύμφωνα με τον οποίο: ίσοι όγκοι οποιονδήποτε αερίων ή ατμών, όταν βρίσκονται κάτω από την ίδια πίεση και θερμοκρασία, περιέχουν τον ίδιο αριθμό μορίων.

Καταγόταν από το Τορίνο. Μελέτησε κυρίως τη σύνθεση των μορίων της ύλης και τους βασικούς νόμους των αερίων, βοηθώντας έτσι και στη θεμελίωση της ατομικής επιστήμης.

Το αξίωμά του αξιοποιήθηκε από τον Αμπέρ, που με βάση το αξίωμα αυτό προσδιόρισε τα βάρη των μορίων. Από το αξίωμα του Αβογκάντρο η νεότερη Χημεία προχώρησε σε πολλές επαληθεύσεις του και διαπίστωσε ότι το μόριο του οξυγόνου π.χ. είναι 16 φορές βαρύτερο από το μόριο του υδρογόνου και ότι το μόριο του νερού είναι 9 φορές πιο βαρύ από το μόριο του υδρογόνου. Με το αξίωμα του Αβογκάντρο η επιστήμη εξήγησε τους νόμους των αερίων και βοήθησε τους ειδικούς να κατανοήσουν την ατομική θεωρία.

Αριθμός Αβογκάντρο λέγεται ο σταθερός αριθμός των μορίων που περιέχονται στο γραμμομόριο μιας χημικής ένωσης. Είναι ίσος με 6,02477x10^23 μόρια σ’ ένα γραμμομόριο (mοl) της ένωσης. 

9 agosto 1776 Nato: Amedeo Avogadro chimico italiano Amedeo Avogadro (9 agosto 1776 – 9 luglio 1856) è stato un fisico e chimico italiano, al quale si deve la teoria da cui si è formata la legge di Avogadro, secondo la quale: volumi uguali di qualsiasi gas o vapore, quando sotto la stessa pressione e temperatura, contengono lo stesso numero di molecole. Era di Torino. Studiò principalmente la composizione delle molecole della materia e le leggi fondamentali dei gas, contribuendo così a stabilire la scienza atomica. Il suo assioma è stato sfruttato da Amber, che sulla base di questo assioma ha determinato i pesi delle molecole. Dall'assioma di Avogadro, la Chimica moderna ha proceduto con molte delle sue verifiche e ha scoperto che la molecola di ossigeno, ad es. è 16 volte più pesante della molecola di idrogeno e che la molecola d'acqua è 9 volte più pesante della molecola di idrogeno. Con il teorema di Avogadro, la scienza ha spiegato le leggi dei gas e ha aiutato gli esperti a comprendere la teoria atomica. Il numero di Avogadro è il numero costante di molecole contenute in una mole di un composto chimico. È uguale a 6,02477x10^23 molecole in una mole (mol) del composto.

Σάββατο 8 Ιουλίου 2023

Ουίλιαμ Χάρντι Μακνήλ

8 Ιουλίου 2016 πέθανε:
Ουίλιαμ Χάρντι Μακνήλ Καναδός ιστορικός

Ο Ουίλιαμ Χάρντι Μακνήλ (William Hardy McNeil, 31 Οκτωβρίου 1917 - 8 Ιουλίου 2016) ήταν Καναδοαμερικανός ιστορικός που ασχολήθηκε με την παγκόσμια ιστορία και συγγραφέας, ιδιαίτερα γνωστός για το έργα του πάνω στον Δυτικό Πολιτισμό. Ήταν ομότιμος καθηγητής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο του Σικάγου, όπου δίδασκε από το 1947. Επίσης είναι πατέρας του ιστορικού Τζον Ρόμπερτ Μακνήλ (J.R. McNeill), σε συνεργασία με τον οποίο έχει συγγράψει το έργο The Human Web: A Bird's-eye View of World History.

Ο Μακνήλ γεννήθηκε στο Βανκούβερ του Καναδά και ήταν γιος του θεολόγου και εκπαιδευτικού Τζον Τ. Μακνήλ (John T. McNeill). Αποφοίτησε από το Πανεπιστήμιο του Σικάγου το 1938 και ολοκλήρωσε το μεταπτυχιακό του εκεί το επόμενο έτος. Το 1941 κατετάγη στον στρατό και κατά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο υπηρέτησε στο ευρωπαϊκό θέατρο επιχειρήσεων. Το 1947 πήρε το διδακτορικό του στο Πανεπιστήμιο Κορνέλ, ενώ την ίδια χρονιά ξεκίνησε να διδάσκει στο Πανεπιστήμιο του Σικάγου, όπου και παρέμεινε σε όλη τη διάρκεια της επαγγελματικής του σταδιοδρομίας.

Ολοκλήρωσε το δημοφιλέστερο έργο του, με τίτλο The Rise of the West: A History of the Human Community, στα αρχικά στάδια της καριέρας του. Το βιβλίο αυτό εξετάζει την παγκόσμια ιστορία υπό το πρίσμα της αλληλεπίδρασης ανάμεσα σε διαφορετικούς πολιτισμούς και κυρίως τη δραματική επίδραση του Δυτικού Πολιτισμού στους υπόλοιπους τα τελευταία 500 χρόνια. Το έργο άσκησε σημαντική επιρροή στη θεωρία της ιστορίας, ιδίως σε αντιδιαστολή με τη θεώρηση του Όσβαλντ Σπένγκλερ (Oswald Spengler), βάσει της οποίας οι πολιτισμοί είναι ανεξάρτητοι και διακριτοί.

Το έργο του Rise of the West κέρδισε το 1964 το Εθνικό Βραβείο Βιβλίου των ΗΠΑ στην κατηγορία "Ιστορία και Βιογραφία".Το 1976 συνέγραψε το βιβλίο Plagues and Peoples, το οποίο αποτελεί σημαντική πρώιμη συνεισφορά στη μελέτη της σημασίας των ασθενειών στην εξέλιξη της ιστορίας. Ο Πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα (Barack Obama) του απένειμε στις 25 Φεβρουαρίου 2010 το Μετάλλιο Ανθρωπιστικών Επιστημών (National Humanities Medal)

Παναγιώτης Παρασκευόπουλος

8 Ιουλίου 1956 πέθανε:

Παναγιώτης Παρασκευόπουλος Έλληνας αθλητής

Παναγιώτης Παρασκευόπουλος
αθλητής-επιστήμονας

Ο Παναγιώτης Παρασκευόπουλος ( Γορτυνία 1875 - Καρουσάδες Κέρκυρας 8 Ιουλίου 1956), ήταν Έλληνας Ιατρός, εθελοντής, αθλητής του στίβου και της Ποδηλασίας, Πανελληνιονίκης, πρωταθλητής Γαλλίας και Ολυμπιονίκης το1896

Γεννήθηκε στην Γορτυνία και προγονός του ήταν ο οπλαρχηγός του 1821 Δημήτριος Πλαπούτας. Σπούδασε ιατρική στην Αθήνα και στο Παρίσι στο ινστιτούτο Παστέρ, μικροβιολόγος-επιδημιολόγος. Άσκησε το επάγγελμα του αρχικά στην Αθήνα κι έπειτα στον Βόλο όπου προσκλήθηκε από τον εκεί Δήμο για να βοηθήσει στην αντιμετώπιση της ελονοσίας που προερχόταν από την λίμνη Κάρλα.

Ήταν παντρεμένος με την Ελένη Θεοτόκη από την Κέρκυρα, αδελφή του Κωνσταντίνου Θεοτόκη Στον Α' παγκόσμιο πόλεμο, διέμενε με την σύζυγο του στο Παρίσι, κατατάχθηκε και πρόσφερε εθελοντικά τις υπηρεσίες του. Έπειτα εγκαταστάθηκαν στον Βόλο όπου διατηρούσε ιατρείο και εργαζόταν στο Νοσοκομείο Βόλου, το 1920 επέστρεψαν στην Αθήνα. Μετά την Μικρασιατική εκστρατεία πρόσφερε βοήθεια στους πρόσφυγες που έρχονταν στην Ελλάδα. Στον Β΄παγκόσμιο πόλεμο σε ηλικία 65 ετών βρέθηκε με την σύζυγο του στα Ιωάννινα όπου και πάλι κατατάχθηκε και πρόσφεραν εθελοντικά τις υπηρεσίες τους, εκεί σε έναν βομβαρδισμό του νοσοκομείου το 1941 σκοτώθηκε η σύζυγος του Ελένη.

Το 1907 ίδρυσε τον "Σύνδεσμο Ελλήνων αθλητών" για να βοηθήσει τους φτωχούς πρωταθλητές, από χαμηλές κοινωνικές τάξεις, και τα προβλήματα που αντιμετώπιζαν, το 1920 ίδρυσε την "Ένωση των Ελλήνων Αθλητών"

Κατά την παραμονή του στον Βόλο ήταν ο οργανωτής των Δ' Πανθεσσαλικών αγώνων στίβου ενώ διετέλεσε και πρόεδρος του ΓΣ Βόλου. Απεβίωσε και κηδεύτηκε στις 8 Ιουλίου 1956, στο χωριό της συζύγου του, στους Καρουσάδες.

Μάρτιν Άλαν "Μάρτι" Φέλντμαν

 

Μάρτι Φέλντμαν Άγγλος κωμικός

Ο Μάρτιν Άλαν "Μάρτι" Φέλντμαν (Martin Alan "Marty" Feldman, 8 Ιουλίου 1934– 2 Δεκεμβρίου 1982) ήταν Άγγλος συγγραφέας, κωμικός και ηθοποιός του κινηματογράφου και της τηλεόρασης.

Γεννήθηκε κατά τον μεσοπόλεμο στο Ιστ Εντ του Λονδίνου σε φτωχή οικογένεια Εβραίων από το Κίεβο. Είχε μια αδελφή, την Πάμελα. Περιέγραφε την παιδική του ηλικία ως «μοναχική». Μια ατυχής εγχείρηση για την αντιμετώπιση της νόσου του Grave του χάρισε το διακριτό βλέμμα του (στραβισμός)

Ένιωσε από μικρός το κάλεσμα της τζαζ και του θεάματος και μέχρι και την εφηβεία του, όπου παράτησε το σχολείο για να δουλέψει. Γνώρισε πολλά σκαμπανεβάσματα, ανάμεσα στη σκληρή ζωή του Λονδίνου και σε εξορμήσεις με παρακμιακούς θιάσους και αυτοσχεδιαστική μουσική. Αυτός ο τρόπος ζωής και η αγάπη του για τον Μπάστερ Κήτον συνέβαλαν στην απόφαση του να ασχοληθεί με την κωμωδία. Έτσι, ξεκίνησε γράφοντας ανέκδοτα και ατάκες για παραστάσεις.

Στα μέσα της δεκαετίας του '50, συνεργαζόμενος με τον Μπάρυ Τουκ (Barry Took), καθιερωμένο ευθυμογράφο, διαμόρφωσε το ύφος και τον ειρμό του. Μαζί, έγιναν δύο από τους πιο παραγωγικούς και επιτυχημένους συγγραφείς τόσο στο ραδιόφωνο όσο και στην τηλεόραση.

Το 1959 παντρεύτηκε τη Λωρέττα Σάλλιβαν (Lauretta Sullivan) με την οποία έζησε το υπόλοιπο της ζωής του.

Στη δεκαετία των '60 o Φέλντμαν αποφάσισε να παίξει μπροστά από την κάμερα, ως ηθοποιός, σε κάποια γνωστά θεάματα της εποχής (At Last the 1948 Show), και λίγο αργότερα στο δικό του τηλεοπτικό σόου (Marty) το 1968, γεγονός που τράβηξε το ενδιαφέρον του Χόλυγουντ.

Με αυτόν τον τρόπο έγινε παγκόσμια γνωστός ως «Igor» στην παρωδία τρόμου του Μελ Μπρουκς, Φρανκενστάιν Τζούνιορ. Αργότερα, έγραψε και σκηνοθέτησε κάποιες ταινίες, οι οποίες δεν γνώρισαν μεγάλη επιτυχία.

Πέθανε το 1982, από καρδιακή προσβολή, κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων της ταινίας Το αδελφάτο των επτά θαλασσών (Yellowbeard) στην Πολη του Μεξικού.

Παρασκευή 7 Ιουλίου 2023

Ο Ψαρονίκος

 

πριν 86 χρόνια γεννήθηκε και πριν 42 χρόνια έφυγε αυτός ο μεγάλος Έλληνας.....

Ο Αρχάγγελος της Κρήτης... αλλά τα τραγούδια του παραμένουν επίκαιρα και μας συντροφεύουν αυτές τις δύσκολες μέρες που περνά η πατρίδα μας απο τους προδότες που μας κυβερνούν......................
Στα Ανώγεια δεν πας σε καφενείο και ταβέρνα και να μην ακούσεις αναφορές στο όνομά του. Ή να μη δεις μία φωτογραφία του σε κάποια γωνιά. Δεν είναι τυχαίο. Ο Ψαρονίκος δεν ήταν μόνο το αηδόνι της εποχής και της περιοχής. Ήταν και ο καλός φίλος. Ο γλετζές. Ο άνθρωπος της παρέας.


Γεννήθηκε σε μία εποχή δύσκολη για την Κρήτη, στις 7 Ιουλίου του 1936 στα Ανώγεια

Οι γονείς του είχαν 6 παιδιά (τρία αγόρια και τρία κορίτσια). Ο Νίκος ήταν το τέταρτο κατά σειρά. Ήταν πέντε ετών, όταν το χωριό του κάηκε από τους Γερμανούς που μετέφεραν τα γυναικόπαιδα στο Μυλοπόταμο. Όλα τα παιδιά μπήκαν σε οικοτροφείο. Κι ο Νίκος μαζί. Γρήγορα το τραγούδι του, τον μετατρέπει σε ευνοούμενο όλων. Ο δάσκαλός του αναγνώρισε αμέσως το ταλέντο του και όταν αργότερα τελείωσε ο πόλεμος και όλοι επέστρεψαν στ’ Ανώγεια, έπεισε τον πατέρα του -ο οποίος έως τότε αρνιόταν - να του αγοράσει μια λύρα. Ο Νίκος επέμενε ότι ξέρει να παίζει λύρα. Χωρίς καν να την έχει πιάσει στα χέρια του. Από παιδί πήγαινε στα πανηγύρια του χωριού του, έστεκε δίπλα στον σπουδαίο λυράρη τον Μανώλη Πασπαράκη, παρατηρούσε τις κινήσεις του και μετά έπαιρνε ξύλα και έκανε πως έπαιζε λύρα. Φυσικά, έπαιζε λύρα με το στόμα του. Από ’κει έβγαινε η μουσική.
Σε ηλικία 17 ετών, ο Νίκος Ξυλούρης κατεβαίνει για πρώτη φορά να δουλέψει στο Ηράκλειο, όπως έλεγε αργότερα σε αφηγήσεις του ο ίδιος. Και εκεί τα βρίσκει στην αρχή "σκούρα".
«Εις τα ορεινά χωριά της Κρήτης δεν ημπορούσε να εισχωρήσει αυτό που εισχώρησε στις πόλεις. Εκεί χόρευαν ταγκά, βάλσα, ρούμπες, σάμπες, και είμαστε υποχρεωμένοι εμείς να τα μάθουμε αυτά τα τραγούδια, να τα παίζουμε στα πανηγύρια και στους γάμους, για να μπορούμε να ζήσουμε και να βγάζουμε τα έξοδά μας, και να τους κάνουμε σιγά - σιγά ν’ αλλάξουνε και ν’ αγαπήσουνε την Κρητική Μουσική!» έλεγε.
Αλλά ακόμη πιο χαρακτηριστική για την εποχή είναι η αφήγηση ενός άλλου καλού κρητικού: του προέδρου του Συλλόγου Κρητών του Λουξεμβούργου, του Γιώργου Αεράκη.
"Στη οδό Χάνδακος, απέναντι από τα τυπογραφεία της εφημερίδας "Μεσόγειος" σε ένα αρκετά μεγάλο υπόγειο, θα βρει διέξοδο η δίψα των κατοίκων του Ηρακλείου για παραδοσιακή διασκέδαση. Ο Κίμων Μανουράς και ο Νταρολευτέρης (κουνιάδος και γαμπρός) θα ρισκάρουν ο μεν πρώτος τις οικονομίες του από το καφενείο ο δε δεύτερος τα έσοδα από την πώληση 100 προβάτων και θα τολμήσουν να ανοίξουν τον "ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟ", το πρώτο οικογενειακό κέντρο κρητικής μουσικής στο Ηράκλειο. Ο καλλιτέχνης που θα κρατήσει το πρόγραμμα για την πρώτη σεζόν που ήταν το 1967 ήταν ο Νίκος Ξυλούρης με πασαδόρους τον αδελφό του τον Γιάννη, τον Γιάννη Σταυρακάκη και τον Στέλιο Αεράκη. Αυτό που γινόταν κάθε βράδυ στον Ερωτόκριτο, είναι δύσκολο να περιγραφεί. Οι έχοντες καταγωγή από τα χωριά της Κρήτης, θέλοντας να αναπαραγάγουν στην πόλη τους γνωστούς για αυτούς τρόπους διασκέδασης, θα προσέρχονται συν γυναιξί και τέκνοις για να ακούσουν κρητική μουσική. Στο ρεύμα αυτό θα συμπαρασυρθούν και οι ηρακλειώτες και η κρητική μουσική από ετοιμοθάνατη, θα αναρρώσει, θα βγάλει φτερά και θα γίνει με την πάροδο του χρόνου κύριος τρόπος διασκέδασης. Βέβαια καθώς η κρητική μουσική δεν έχει χορό όπου το αρσενικό μπορεί να ψιθυρίσει μυστικά, στο αυτί του αντικειμένου του πόθου του, (η σούστα δεν προσφέρεται και τόσο), οι καλλιτέχνες υποχρεώνονται εκ των πραγμάτων τις μικρές ώρες να κάνουν ένα διάλειμμα ευρωπαϊκό. Και ήταν μαγικό να ακούς τον Ψαρονίκο να τραγουδάει παίζοντας λύρα, το παθητικό ταγκό "η γυναίκα που ένιωσα ...".
Το 1969 ηχογραφεί την «Ανυφαντού», ένα τραγούδι που κυριολεκτικά «σπάει ταμεία» μέσα στην παραδοσιακή δισκογραφία της εποχής. Το 1970 κατεβαίνει στ’ Ανώγεια, ο Γενικός Διευθυντής της COLUMBIA, Τάκης Λαμπρόπουλος, που ήδη οι δυνατότητες του κρητικού τραγουδιστή και λυράρη, τον έχουν εντυπωσιάσει. Τον ακούει να τραγουδά ζωντανά σ’ ένα γάμο και του ζητά συνεργασία. Ετσι, η φωνή του Νίκου Ξυλούρη, θα περάσει πλέον πέρα από τα παραδοσιακά τραγούδια της Κρήτης, στη σύγχρονη «έντεχνη» δημιουργία επώνυμων συνθετών (Ξαρχάκος, Μαρκόπουλος, Χάλαρης κ.α.), δίνοντας έτσι τη δυνατότητα στη γνήσια κρητική έκφραση και το παραδοσιακό τραγούδι της Κρήτης, ν’ αποκτήσουν πανελλήνια εμβέλεια.
" Το 1969 -λέει σε μία σπάνια συνέντευξή της η σύντροφός του Ουρανία-ερχόμαστε για πρώτη φορά στην Αθήνα για εμφανίσεις στο κέντρο «Κονάκι», και τον Σεπτέμβριο γίνεται η μόνιμη εγκατάστασή μας στην πρωτεύουσα. Εχει ήδη φύγει από τα κρητικά μαγαζιά ο Νίκος, και τραγουδά σε μπουάτ της Πλάκας.
Με τον Γιάννη Μαρκόπουλο συνεργάζονται για πρώτη φορά στο «Χρονικό». Εξι μήνες μετά, κυκλοφορεί ο δίσκος αναφορά στα «Ριζίτικα» της Κρήτης. Τον Μάϊο του 1971, ξεκινούν κοινές εμφανίσεις στην μπουάτ «Λήδρα», στην Πλάκα, μέσα στην καρδιά της δικτατορίας. Η φωνή του Νίκου Ξυλούρη γίνεται σημαία αντίστασης. «Πότε θα κάνει ξαστεριά», «Αγρίμια και αγριμάκια μου...
Δύσκολα εκείνα τα χρόνια. Ο Νίκος κυνηγήθηκε. Ηταν απαγορευμένος και από το Ραδιόφωνο και από την Τηλεόραση.
Ακολουθούν δύο ακόμα κύκλοι τραγουδιών του Γιάννη Μαρκόπουλου, η «Ιθαγένεια» και ο «Στρατής ο Θαλασσινός». Ερχεται στη συνέχεια η συνεργασία του με τον Σταύρο Ξαρχάκο («Διόνυσε καλοκαίρι μας», «Συλλογή»), τον Χριστόδουλο Χάλαρη («Τροπικός της Παρθένου», «Ακολουθία»), και τον Χρήστο Λεοντή («Καπνισμένο Τσουκάλι»).
Και έπειτα το καλοκαίρι του 1973 το «Μεγάλο μας Τσίρκο». Η παράσταση που ανεβάζουν στο θέατρο «Αθήναιον», η Τζένη Καρέζη και ο Κώστας Καζάκος, με αντικείμενο την ιστορική διαδρομή της Ελλάδας στα νεότερα χρόνια. Ο Νίκος Ξυλούρης κρατά τον καθοριστικό ρόλο του τραγουδιστή στην παράσταση αυτή. Μια παράσταση - σταθμός στην καριέρα του. Τα μεταπολιτευτικά χρόνια τραγουδά κάποια ακόμα τραγούδια του Χρήστου Λεοντή, του Σταύρου Ξαρχάκου, του Δημήτρη Χριστοδούλου, του Λίνου Κόκοτου και του Ηλία Ανδριόπουλου. Τραγουδά όμως πάντα και παραδοσιακά τραγούδια της Κρήτης και κάποια λαϊκά του Στέλιου Βαμβακάρη.
Τα τραγούδια του τα μάθαινε στο πόδι. Δεν είχε χρόνο για πρόβες. Τα μάθαινε, ακούγοντας την κασέτα στο σπίτι, στο αυτοκίνητο. Τραγουδούσε μαζί και το μάθαινε. Μάλιστα, ο Ξαρχάκος, τον ήθελε πάντα στα τραγούδια του αυθεντικό, γι’ αυτό και τον καλούσε στο στούντιο για ηχογράφηση, συνήθως, χωρίς πρόβα. Ετσι έγινε και με το τραγούδι «Ητανε μια φορά». Το ηχογράφησε ο Νίκος χωρίς να το ξέρει. Χωρίς καμμία πρόβα".
Ο Ψαρονίκος έφυγε από κοντά μας νωρίς. 8 Φλεβάρη του 1980. Ο τόπος του τον ξεπροβόδισε με μαντινάδες. 26 χρόνια μετά τον λέμε ακόμη "Αρχάγγελο της Κρήτης". Λίγοι θυμούνται γιατί.
Ήταν ένα στιχούργημα που έγραψε για αυτόν ο γνωστός Ηρακλειώτης δικηγόρος Γιώργης Τσικαλάς που περιέγραφε την εικόνα γλαφυρά. Και έλεγε:


κατακλείδι τ’ ουρανού στο φόλι του Συμπάντου
κάθεται μπροσταρόκριγιος σ’ ανέφαλ’ ασημένιο
ο παντροκράτης Βασιλιάς π’ ούλα τα χαζιρεύγει
ψεύτη κι αθάνατο ντουνιά δίχως συμβουλατόρους
π’ ούλη την Πλάση συντηρά με στρουφιχτό αμάτι
πούχει πατούλιες άγγελους και στ’ όνομά του ψάλλουν
ύμνους από τα Χερουβίμ κι άσματα των ασμάτω!
Μα ιντά ’χει σήμερα ο Θεός, όχι θεόψυχά μου
κι εζήλεψε ντως τω θνητώ στσι καλοπέρασές τως;
Τραγούδια κι οργανά ’κουσε απού τον Ψηλορείτη
κι αμέσως τα αγγελικά λαρύγγια βουβάθηκαν
κουνιούνται τα συθέμελα τα ριζιμιά χαράκια
η σφαίρα η θεοτική του πέφτει απού τα χέρια
κι ανταριασμένος στρέφεται στσι δύο ντου Αρχαγγέλους:
- Ποιός είναι ο τραγουδιστής ποιός είναι ο παιχνιώτης
απού ’χει τρίδιπλες χορδές στη λύρα και στο στόμα,
και σαν τσι κρούσει τσι χορδές
ντροπιάζει τους αγγέλους
τ’ αηδόνια ξενιτεύγει τα και τα νερά παγώνει
καμπάνες αργυροχυτές ραΐζει και χαλά τσις
και τη δική μου την καρδιά την έχει ξεσηκώσει;
Τί Παντογνώστης είμ’ εγώ και δεν τόνε γνωρίζω;
Τί Παντοκράτης είμ’ εγώ και τόνε χαίρουντ’ άλλοι
οι δούλοι κι οι φαμέγοι μου απού τον κάτω Κόσμο;
- Ετούτος είναι κύριε των Κρητικών ο Μέγας.
Ο Νίκος ο Ψαρονίκος ο Νίκος ο Ξυλούρης.
που εσύ τονε μπεγιέντισες για τσι χορδές του μόνο,
μα ο Χάρος κάνει κάλεσμα για την αγνή Ψυχή του
π’ αξίζει περισσότερο απ’ ούλα σου τα έχη.
- Σύρτε φτερό Αρχάγγελοι δεξά μου φέρετέ τον
και τη φωνή και την ψυχή τα θέλω για δικού μου
και με τσ’ ανθρώπους τσι θνητούς
δεν κάνω εγώ παζάρια.

Γλακάτε να προκάμετε του Χάρου το δραπάνι
πριχού του πάρει την ψυχή και τηνε μαγαρίσει
να τηνε κάμω κόνισμα την ανθρωπιά να μάθω
και να μου γλυκοτραγουδεί τσι ταπεινές τσι χάρες.
Βαρά η καλογερική βαρά και η θεότη
κόπιασε φίλε Νικολή στο θεϊκό κονάκι.
- Πριχού να γίνει Κύριε η Θεία εντολή σου,
τάξε μας πω δα ’ναμαστε και μεις ζερβόδεξά ντου
οι δύο ντου λαουτάρηδες στο Θεϊκό το γλέντι.
Ετσά τον πήρεν ο Θεός εις τα δικά ντου Ανώγεια.
Ετσά τον πήρεν ο Θεός κι ο Χάρος τον εχάσε.
- Βάλε ταβερναρά κρασί να πιω με το Θεό μου
να ζαλιστεί να μεθυστεί να τόνε καταφέρω
μπάε και κάμει το μιστό για το καλό της Κρήτης.

Για τους αμύητους στην διάλεκτο: κατακλείδι: άκρη
φόλι: μέση χαζιρεύγει: ελέγχει στρουφιχτό: δύσκολο πατούλιες: παρέες,
μπεγιέντισες: εκτίμησες γλακάτε: τρέξτε μιστό: καλό......{X}

Γεώργιος Λασσάνης


7 Ιουλίου 1870  πέθανε:

Γεώργιος Λασσάνης Έλληνας λόγιος και πολιτικός

Ο Γεώργιος Λασσάνης (Κοζάνη, 1793 - Αθήνα, 7 Ιουλίου 1870) ήταν Έλληνας λόγιος και πολιτικός από την Κοζάνη. Ο Γ. Λασσάνης ανέπτυξε δραστηριότητα ως συγγραφέας, δραματουργός, δάσκαλος ενώ παράλληλα συμμετείχε στην επανάσταση του 1821. Ήταν συνεργάτης του Αλ. Υψηλάντη και βοήθησε στην προετοιμασία της ελληνικής επανάστασης στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες. Μετά την ίδρυση του ελλήνικου κράτους κατέλαβε υψηλά αξιώματα.

Ήταν γιος γνωστού Κοζανίτη εμπόρου και έμεινε ορφανός από πατέρα σε μικρή ηλικία, όταν αυτός σκοτώθηκε γυρνώντας από ένα ταξίδι στη Βιέννη όπου εμπορευόταν. Διδάχθηκε τα πρώτα γράμματα στην Κοζάνη, και στην ηλικία των είκοσι περίπου μετέβη στη Βουδαπέστη, όπου εργάστηκε για μικρό χρονικό διάστημα στις εμπορικές επιχειρήσεις του συμπατριώτη του Νικολάου Τακιατζή.

Το 1813 αναχωρεί για τη Λειψία της Γερμανίας, όπου φοιτά στη Φιλοσοφική Σχολή του πανεπιστημίου της πόλης. Μετά το τέλος των σπουδών του επισκέπτεται διάφορες ρωσικές πόλεις και τη Μόσχα όπου μυείται στη Φιλική Εταιρεία. Το 1818 εγκαθίσταται στην Οδησσό της Ρωσίας, όπου διδάσκει στην εμπορική σχολή της Ελληνικής κοινότητας της πόλης και αναπτύσσει έντονη πνευματική δραστηριότητα στην πόλη.

Το 1820 εγκατέλειψε την διδασκαλία και την Οδησσό και αφού είχε έρθει σε επαφή με τον Αλέξανδρο Υψηλάντη τον ακολουθεί ως υπασπιστής του ελληνικού στρατού. Μετά την έκρηξη της επανάστασης ο Λασσάνης έγινε χιλίαρχος του Ιερού Λόχου.

Το αρχοντικό Λασσάνη στην ομώνυμη πλατεία της Κοζάνης

Συνελήφθη και φυλακίσθηκε μαζί με τον Αλέξανδρο Υψηλάντη από τους Αυστριακούς. Το 1827 αποφυλακίσθηκαν μετά από μεσολάβηση του Τσάρου Νικολάου. Αφού φρόντισε τον Αλέξανδρο Υψηλάντη, ο οποίος ήταν άρρωστος, ήλθε στην Ελλάδα όπου κατατάχθηκε υπό τον Δημήτριο Υψηλάντη και έλαβε μέρος στις επιχειρήσεις της Στερεάς Ελλάδας.

Μετά την ίδρυση του νεοσύστατου κράτους διορίστηκε γενικός επιθεωρητής του στρατού της ανατολικής Ελλάδας, ενώ διετέλεσε και από το 1837 υπουργός των οικονομικών. Η συγγραφική παραγωγή του Γ. Λασσάνη περιλάμβανε σχολικά εγχειρίδια, θεατρικά έργα, ποιήματα αλλά και ιστορικά κείμενα και πολιτικά δοκίμια καθώς και διάφορες μεταφράσεις. Πέθανε τον Ιούλιο του 1870 σε ηλικία 77 ετών.

Στην Κοζάνη διασώζεται το πατρικό του σπίτι σε κεντρική πλατεία της πόλης η οποία φέρει το όνομά του (Πλατεία Λασσάνη). Το αρχοντικό του έχει χαρακτηρισθεί ως διατηρητέο οίκημα και μνημείο. Διέθετε 2 ορόφους, κελάρι (στο οποίο βρισκόταν το λουτρό και το πλυσταριό) και μια αποθήκη. Επίσης το περιτριγυρίζει μια πέτρινη μάντρα. Οι διαστάσεις του αρχοντικού δεν είναι τόσο επιβλητικές όσο άλλων στην Κοζάνη, όμως χαρακτηρίζεται από έναν αρμονικό όγκο, με μορφολογικά χαρακτηριστικά αστικής αρχιτεκτονικής και μία λειτουργικότητα σοφά προσαρμοσμένη στις καιρικές συνθήκες του τόπου. Από τις 11 Οκτωβρίου 2008 (96η επέτειος από την Απελευθέρωση της Κοζάνης) στεγάζει τη Δημοτική Χαρτοθήκη Κοζάνης

Οι Δημοτικές εκδηλώσεις στην Κοζάνη στο τέλος του καλοκαιριού, με διάφορους αθλητικούς διαγωνισμούς, συναυλίες, θεατρικές παραστάσεις κ.α. φέρουν το όνομα "Λασσάνεια"

Πέμπτη 6 Ιουλίου 2023

Γκυ ντε Μωπασσάν

Maupassant par Nadar.jpg

Ο Γκυ ντε Μωπασσάν (Henry René Albert Guy de Maupassant, 5 Αυγούστου 1850 – 6 Ιουλίου 1893) ήταν Γάλλος συγγραφέας της νατουραλιστικής σχολής. Θεωρείται ο μεγαλύτερος διηγηματογράφος της Γαλλίας.
Βιογραφικό

Γεννήθηκε στο Château de Miromesnil, κοντά στη Διέππη. Τα παιδικά και εφηβικά του χρόνια σημαδεύτηκαν από τον χωρισμό των γονέων του. Έμεινε ως τα δεκατρία του με τη μητέρα του, στην οποία ήταν αφοσιωμένος, και έτρεφε εχθρικά αισθήματα προς τον πατέρα του (που προβάλλονται σε πολλά από τα έργα του) παρά την κάθε είδους βοήθεια που έπαιρνε από αυτόν.

Αποφοίτησε από το λύκειο της Χάβρης, αφού πρώτα φρόντισε να αποβληθεί από ένα ημιθρησκευτικό εκπαιδευτήριο, και το 1869 άρχισε να σπουδάζει νομικά στο Παρίσι. Πολέμησε ως εθελοντής στον Γαλλο-πρωσικό πόλεμο του 1870 στην πρώτη γραμμή αλλά ο πατέρας του πέτυχε τη μετάθεσή του σε λιγότερο επικίνδυνη μονάδα. Μετά την αποφοίτησή του από τη νομική σχολή, με τη βοήθεια πάντα του πατέρα του, ο Μωπασσάν διορίστηκε δημόσιος υπάλληλος.

Η μητέρα του ήταν γνώριμη του Φλωμπέρ, ο οποίος ανέλαβε τη λογοτεχνική αγωγή του. Στο σπίτι του Φλωμπέρ ο Μωπασσάν γνώρισε τον Ζολά, τον Τουργκένιεφ, τον Εντμόν ντε Γκονκούρ και τον Χένρυ Τζαίημς. Κάποια διηγήματά του δημοσιεύτηκαν με ψευδώνυμο σε επαρχιακά περιοδικά.

Το 1880 κυκλοφόρησε το βιβλίο Les Soirées de Médan που περιείχε έξι πολεμικές ιστορίες ισάριθμων συγγραφέων μεταξύ των οποίων και ο Ζολά. Την καλύτερη εντύπωση έκανε το Boule de Suif («Η χοντρούλα») του Μωπασσάν.

Αμέσως έγινε περιζήτητος από εφημερίδες και περιοδικά, όπου άρχισε να δημοσιεύει άρθρα και τις μάλλον πικάντικες ιστορίες του. Μεταξύ 1880 και 1890 δημοσίευσε 300 διηγήματα, τρία ταξιδιωτικά, μια ποιητική συλλογή και έξι μυθιστορήματα, με γνωστότερο το Bel-Ami (Ο Φιλαράκος). Σύμφωνα με ορισμένα στοιχεία, ο Μωπασσάν ταύτιζε τον εαυτό του με τον ασυνείδητο και αρριβίστα ήρωα του έργου του — ή τουλάχιστον θα ήθελε να ταυτιστεί.

Είχε πια μεγάλη οικονομική άνεση, άρχισε τα ταξίδια και αγόρασε θαλαμηγό την οποία ονόμασε «Bel-Ami». Οι σχέσεις του με τις γυναίκες έφταναν στα όρια της ερωτομανίας. Τακτικός θαμώνας των οίκων ανοχής (που περιγράφονται σε κάποια διηγήματά του), άρχισε μετά την επιτυχία του να συναναστρέφεται τις εταίρες της εποχής, τις λεγόμενες horizontales, και προχώρησε σε κυρίες της υψηλής κοινωνίας.

Αλλά από τα 20 χρόνια του έπασχε από σύφιλη. Ίσως η ασθένεια να οφειλόταν στην σεξουαλική του ασυδοσία. Αλλά, το γεγονός ότι και αδελφός του έπασχε και πέθανε από αυτή, δείχνει ότι μάλλον ήταν κληρονομική. Όσο προχωρούσε η δεκαετία του 1880, τόσο τα συμπτώματα γίνονταν εντονότερα, ιδιαίτερα στον ψυχολογικό τομέα, με χαρακτηριστικότερο τη μανία μετακίνησης από το ένα μέρος της Γαλλίας στο άλλο. Ενδεικτικό της κατάστασης πανικού που τον διακατείχε και προφητικό ήταν το διήγημά του Le Horla. Έντονος άλλωστε ήταν ο πεσιμισμός του και φανερή η επίδραση του Σοπενχάουερ.

Το 1889 ο αδελφός του πέθανε σε άσυλο ψυχοπαθών. Η λύπη του Μωπασσάν και ο τρόμος για την δική του μοίρα επιδείνωσαν την κατάστασή του. Το 1892 αποπειράθηκε να αυτοκτονήσει. Μεταφέρθηκε σε ψυχιατρική κλινική όπου και πέθανε στα 43 του χρόνια.

Λούις Άρμστρονγκ

 Louis Armstrong restored.jpg

4 Αυγούστου 1901 γεννήθηκε:
Λούις Άρμστρονγκ Αμερικανός τρομπετίστας και τραγουδιστής

Ο Λούις Άρμστρονγκ (Louis Armstrong, 4 Αυγούστου 1901 – 6 Ιουλίου 1971) (γνωστός και με τα προσωνύμια Satchmo ή Pops) ήταν Αμερικανός μουσικός της τζαζ. Υπήρξε μία χαρισματική προσωπικότητα και καινοτόμος ερμηνευτής, με πλούσια μουσικά προσόντα και σημαντική συνεισφορά στο είδος. Αποτελεί σήμερα έναν από τους δημοφιλέστερους τζαζ μουσικούς του 20ού αιώνα. Διακρίθηκε αρχικά ως τρομπετίστας και αργότερα ως τραγουδιστής της τζαζ και του μπλουζ.

Ο Άρμστρονγκ γεννήθηκε στις 4 Αυγούστου του 1901, στη Νέα Ορλεάνη. Υπήρξε γιος φτωχής οικογένειας, την οποία ο πατέρας του, Γουίλλιαμ Άρμστρονγκ, εγκατέλειψε όταν ο Λούις Άρμστρονγκ ήταν ακόμα σε βρεφική ηλικία. Η ενασχόλησή του με τη μουσική ξεκίνησε όταν άρχισε να μαθαίνει κορνέτα συμμετέχοντας στην ορχήστρα του αναμορφωτηρίου New Orleans Home for Colored Waifs, όπου κατέληξε αρκετές φορές εξαιτίας εγκληματικής συμπεριφοράς, με πιο χαρακτηριστικό περιστατικό, αυτό που συνέβη κατά τη διάρκεια ενός πρωτοχρονιάτικου εορτασμού, όταν ο Άρμστρονγκ πυροβόλησε στον αέρα με το όπλο του πατέρα του. Ακολουθούσε συχνά τις παρελάσεις της τοπικής ορχήστρας των πνευστών ενώ παράλληλα προσπαθούσε να παρακολουθήσει παλαιότερους μουσικούς, όπως τον Μπανκ Τζόνσον και κυρίως τον Κινγκ Όλιβερ, ο οποίος αποτελούσε ένα είδος πατρικής φιγούρας για τον Λούις Άρμστρονγκ.

Αργότερα, συμμετείχε κι ο ίδιος σε ορχήστρες ενώ ξεκίνησε να περιοδεύει ως μουσικός με την ορχήστρα του πιανίστα Fate Marable, η οποία έπαιζε πάνω σ' ένα ατμόπλοιο που διέσχιζε τον Μισισίπι. Ο Άρμστρονγκ παρομοίασε την περίοδο αυτή με τη φοίτηση σε ένα πανεπιστήμιο, καθώς αποκόμισε σημαντικές εμπειρίες και γνώσεις. Το 1919, όταν ο Κινγκ Όλιβερ εγκατέλειψε την πόλη της Νέας Ορλεάνης, ο Άρμστρονγκ τον αντικατέστησε στην ορχήστρα του Έντουαρντ "Κιντ" Όρι, που αποτελούσε εκείνη την εποχή μία από τις πιο δημοφιλείς τζαζ ορχήστρες.