Τρίτη 31 Ιανουαρίου 2023

Τζον Γκάλσγουορθυ

 John Galsworthy 2.jpg

14 Αυγούστου 1867  γεννήθηκε: Τζον Γκάλσγουορθυ Άγγλος συγγραφέας

Ο Τζον Γκάλσγουορθυ (John Galsworthy, 14 Αυγούστου 1867 - 31 Ιανουαρίου 1933) ήταν Άγγλος μυθιστοριογράφος και θεατρικός συγγραφέας. Τιμήθηκε το 1932 με το βραβείο Νόμπελ λογοτεχνίας για την «διακεκριμένη τέχνη της αφήγησης που φτάνει στο αποκορύφωμά της στον Θρύλο των Φόρσαϊτ».

Σπούδασε νομικά στο New College της Οξφόρδης και πραγματοποίησε πολλά ταξίδια σε όλο τον κόσμο, σε ένα από τα οποία γνώρισε τον Τζόζεφ Κόνραντ και συνδέθηκε φιλικά μαζί του. Το 1895 συνήψε ερωτικό δεσμό με την γυναίκα ενός εξαδέλφου του, την παντρεύτηκε ύστερα από δέκα χρόνια, μετά το διαζύγιό της, και έζησαν μαζί μέχρι τέλους.

Το πρώτο έργο που κυκλοφόρησε με το πραγματικό του όνομα ήταν Οι νησιώτες Φαρισαίοι. Το επόμενο ήταν το πρώτο βιβλίο του μυθιστορήματος-ποταμού που τον έκανε διάσημο, του Θρύλου των Φόρσαϊτ.

Πρόκειται για το χρονικό μιας πολυμελούς μεγαλοαστικής οικογένειας, με περιγραφές χαρακτήρων και περιβάλλοντος και άσκηση κοινωνικής κριτικής κυρίως ως προς την τάση πλουτισμού. Το παράδοξο με τον Γκάλσγουορθυ είναι ότι, προϊόντος του έργου του αλλάζει στάση έναντι των καταστάσεων και των ηρώων του σε σημείο μάλιστα να ταυτιστεί με τον αρχικά αντιπαθέστερο αυτών. Ούτως ή άλλως το έργο έχει αυτοβιογραφικά στοιχεία : Η οικογένεια του συγγραφέα ήταν εξίσου πολυμελής, εύπορη και της αυτής κοινωνικής τάξης με τους Φόρσαϊτ, η δε περιπέτεια με την ερωμένη και μετέπειτα γυναίκα του μεταφέρεται αρκετά πιστά στο έργο.

Εντονότερη είναι η κοινωνική κριτική που ασκείται από τον Γκάλσγουορθυ στα θεατρικά του έργα. Το Ασημένιο κουτί ασχολείται με την άνιση απόδοση δικαιοσύνης στις ανώτερες και κατώτερες τάξεις, ενώ το Strife (Πάλη) με την σύγκρουση κεφαλαίου και εργασίας. Το Justice (Δικαιοσύνη) είχε τέτοιαν απήχηση που προκάλεσε μεταρρυθμίσεις στο αγγλικό σωφρονιστικό σύστημα.

Έργα του μεταφέρθηκαν με επιτυχία στον κινηματογράφο και την τηλεόραση. Ο Θρύλος των Φόρσαϊτ ειδικά σημείωσε τεράστια επιτυχία ως τηλεοπτικό σήριαλ σε Αγγλία και ΗΠΑ.

Παρασκευή 27 Ιανουαρίου 2023

Χάουαρντ Ζιν



Παρουσίαση

Λίγοι άνθρωποι έκαναν πράξη τις ιδέες τους, υπερασπίστηκαν τις αξίες τους με ενεργή δράση και παρέμειναν πιστοί στα ιδανικά τους και συνεπείς στο έργο τους σε όλη τους τη ζωή.
Ο Χάουαρντ Ζιν έζησε μ' αυτόν τον τρόπο. Γεννημένος στις αρχές του ταραγμένου 20ού αιώνα, μεγάλωσε στις εργατικές γειτονιές του Μπρούκλιν, υπηρέτησε στην Αεροπορία ως βομβαρδιστής στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, δίδαξε Ιστορία στα πανεπιστημιακά αμφιθέατρα, συμμετείχε στο κίνημα για τα πολιτικά δικαιώματα των μαύρων, αγωνίστηκε κατά του πολέμου - Βιετνάμ, Γιουγκοσλαβία, Ιράκ.
Η αφήγησή του, άμεση, ειλικρινής και συγκινητική, ξεπερνάει τα όρια μιας προσωπικής ιστορίας, αλληλοϋφαίνεται με τα συγκλονιστικά γεγονότα που βίωσε, εμπνέει ελπίδα και αντικατοπτρίζει την αισιοδοξία και την πίστη που χαρακτήριζε και τον ίδιο μέχρι το τέλος. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

«Πάρτε αυτό το βιβλίο! Αρχίστε να το διαβάζετε! Σας εγγυώμαι ότι δεν θα σταματήσετε. Ο πιο σπουδαίος δάσκαλος που είχα ποτέ συνεχίζει να μας διδάσκει για τη ζωή, την ανθρωπιά και την ελπίδα» (Marian Wright Edelman)
«Ένας στρατευμένος πολιτικά δάσκαλος που αφιέρωσε τη ζωή του στην πεποίθηση ότι όταν νοιάζεσαι οφείλεις να αναλάβεις δράση» (The Washington Post)
«Το βιβλίο είναι τόσο γοητευτικό και ερεθιστικό όσο ήταν και η ίδια του η ζωή, όσο ήταν κι ο ίδιος» (Variety)
«Η αυτοβιογραφία του μεγάλου ακτιβιστή και ιστορικού... είναι μια γλαφυρή, προσωπική περιγραφή των αγώνων για τα πολιτικά δικαιώματα και τον πόλεμο του Βιετνάμ και συνθέτει έναν παγκόσμιο ύμνο στη διαμαρτυρία και την αντίσταση» (The Progressive)
«Ο Ζιν εξιστορεί τη συμμετοχή του στους αγώνες για τα πολιτικά δικαιώματα και στο αντιπολεμικό κίνημα ... επισημαίνοντας την απέχθειά του για κάθε είδους επιθετικότητα ... Πολύ ζωντανή αφήγηση» (The New York Times) https://www.politeianet.gr/books/9789607872777-zinn-howard-aiora-autobiografia-190696



Χάουαρντ Ζιν
Ιστορικός

Μετάφραση από αγγλικά-Ο Χάουαρντ Ζιν ήταν Αμερικανός ιστορικός, θεατρικός συγγραφέας, φιλόσοφος, σοσιαλιστής στοχαστής και βετεράνος του Β 'Παγκοσμίου Πολέμου. Ήταν πρόεδρος του τμήματος ιστορίας και κοινωνικών επιστημών στο Spelman College και καθηγητής πολιτικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο της Βοστώνης. Wikipedia (Αγγλικά)
Εμφάνιση αρχικής περιγραφής
Πληροφορίες γέννησης: 24 Αυγούστου 1922, Νέα Υόρκη, Νέα Υόρκη, ΗΠΑ
Απεβίωσε: 27 Ιανουαρίου 2010, Σάντα Μόνικα, Καλιφόρνια, ΗΠΑ
Σύζυγος: Ρόσλιν Ζινν (νύμφ. 1944–2008)
Εκπαίδευση: Thomas Jefferson High School, ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ
Παιδιά: Μάιλα Κάμπατ-Ζιν, Τζεφ Ζιν

Σάββατο 21 Ιανουαρίου 2023

Σέσιλ Μπλουντ Ντε Μιλ, ή Σέσιλ Μπι Ντε Μιλ

Demille - c1920.JPG

12 Αυγούστου 1881 γεννήθηκε: Σέσιλ Ντε Μιλ Αμερικανός σκηνοθέτης

Ο Σέσιλ Μπλουντ Ντε Μιλ, ή Σέσιλ Μπι Ντε Μιλ (Cecil Blount DeMille, 12 Αυγούστου 1881 - 21 Ιανουαρίου 1959) ήταν Αμερικανός βραβευμένος σκηνοθέτης, σεναριογράφος, ηθοποιός και κινηματογραφικός παραγωγός. Έγινε γνωστός από την εποχή του βωβού κινηματογράφου. Υπήρξε ένας από τους πρωτοπόρους του αμερικανικού κινηματογράφου και ιδρυτής του Χόλιγουντ. Τελικώς, έγινε πασίγνωστος κυρίως από τις βιβλικές και ιστορικές ταινίες του όπως "Ο Βασιλεύς των Βασιλέων", "Το σημείο του Σταυρού", "Κλεοπάτρα", "Σαμψών και Δαλιδά", "Οι Δέκα Εντολές", που ήταν η τελευταία και η πιο επιτυχημένη ταινία του.

Βιογραφία

Ο Ντε Μιλ γεννήθηκε στο Άσφιλντ της Μασαχουσέτης στις 12 Αυγούστου του 1881 και μεγάλωσε στην Ουάσιγκτον. Ο πατέρας του, θεατρικός συγγραφέας, Χένρυ Ντε Μιλ ήταν Ολλανδικής καταγωγής και η μητέρα του Ματίλντα Μπέατρις (το γένος Σάμουελ) ήταν Γερμανοεβραία. Σε ηλικία 11 ετών έχασε τον πατέρα του από τύφο. Με τη βοήθεια της μητέρας του συνέχισε τις σπουδές του, όπου σε ηλικία 15 ετών εισήλθε στη Στρατιωτική Ακαδημία στο Τσέστερ, στη Πενσυλβάνια, απ΄ όπου αποφοίτησε το 1900.
Θεατρική καριέραΟ Ντε Μιλ έχοντας από παιδική ηλικία θεατρικά ακούσματα, αλλά και τη μεγάλη παρακαταθήκη της φήμης του πατέρα του, ξεκίνησε αμέσως μετά την αποφοίτησή του, το 1900, θεατρική καριέρα στη σκηνή του Μπροντγουέι, όπου γρήγορα άρχισε να διακρίνεται το ταλέντο του ως σκηνοθέτης, αλλά και ως σεναριογράφος, βοηθούμενος και από τον αδελφό του Γουίλιαμ που είχε ήδη αναδειχθεί θεατρικός συγγραφέας. Στη θεατρική του αυτή παρουσία πρωταγωνίστησε σε πολλά θεατρικά έργα με μεγάλους ηθοποιούς της εποχής, όπως τη Μαίρη Πίκφορντ, Σάρλοτ Γουόκερ κ.α. αναλαμβάνοντας στη συνέχεια την παραγωγή και διεύθυνση πολλών θεατρικών έργων. Από το 1913 αν και γνώρισε μεγάλη θεατρική επιτυχία στη θεατρική παράσταση "Reckless Age" του Λη Γουίλσον (Lee Wilson), η καλλιτεχνική του ανησυχία άρχισε να εκδηλώνεται περισσότερο προς την έβδομη τέχνη, στην αρχή της ανάπτυξής της.

Σήμερα... 21/1 ΑΓΝΗ ΕΥΓΕΝΙΟΣ ΜΑΞΙΜΟΣ

 

φούξια τριαντάφυλλα (φ.Μ.Κυμάκη)
φούξια τριαντάφυλλα (φ.Μ.Κυμάκη)

ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ! ΑΓΝΗ ΕΥΓΕΝΙΟΣ ΜΑΞΙΜΟΣ


Παρασκευή 20 Ιανουαρίου 2023

Αντρέ-Μαρί Αμπέρ

Ampere Andre 1825.jpg 


Ο Αντρέ-Μαρί Αμπέρ (γαλλ. André-Marie Ampère, 20 Ιανουαρίου 1775 – 10 Ιουνίου 1836) ήταν Γάλλος φυσικός και κύριος θεμελιωτής του ηλεκτρομαγνητισμού και της ηλεκτροδυναμικής. Ασχολήθηκε με πλήθος επιστημονικών θεμάτων, αλλά το ενδιαφέρον του στράφηκε κυρίως στον ηλεκτρομαγνητισμό.

Γεννήθηκε στη Λυών εκ πατρός εμπόρου που καρατομήθηκε από τη Γαλλική Επανάσταση. Από τη παιδική του ηλικία έδειξε κλίση προς τα φυσικομαθηματικά και τα γράμματα σημειώνοντας μεγάλες επιτυχίες και γρήγορα σχετικά κατέστη διεθνής επιστημονική φυσιογνωμία καταλείποντας και αξιόλογα φιλολογικά και φιλοσοφικά έργα. Το 1804 δέχθηκε το δεύτερο οικογενειακό δράμα μετά από εκείνο του πατέρα του όταν πέθανε η γυναίκα του Ζυλί Καρρόν που του άφησε πλέον μέχρι το τέλος της ζωής του ανοικτή πληγή.

Διετέλεσε διαδοχικά καθηγητής της Φυσικής και της Χημείας στη Κεντρική Σχολή (1801), καθηγητής του Λυκείου της Λυών (1804) και επιμελητής της Πολυτεχνικής Σχολής (1804), μέλος του συμβουλευτικού γραφείου των τεχνών, γενικός επιθεωρητής του Πανεπιστημίου (1808), καθηγητής ανάλυσης στο Πολυτεχνείο (1809) καθώς και μέλος πολλών ξένων Ακαδημιών.

Ο Αμπέρ παντρεύτηκε εκ νέου αλλά δεν κατόρθωσε ν΄ αγαπήσει τη νέα του σύζυγο αν και το επεδίωξε, μέχρι που τη χώρισε. Πέθανε το 1836. Γιος του ήταν ο επιφανής Γάλλος φιλόλογος, γλωσσολόγος και ιστοριοδίφης Ιωάννης Ιάκωβος Αμπέρ.
 

Συμβολή στη φυσική

Είναι θεμελιωτής της άποψης ότι οι μαγνητικές δυνάμεις προκαλούνται από το κινούμενο και όχι από το ακίνητο ηλεκτρικό φορτίο. Εξήγησε το μαγνητισμό των υλικών. Προς τιμήν του πήρε το όνομα η μονάδα μέτρησης της έντασης του ηλεκτρικού ρεύματος. 

συνέχεια

https://el.wikipedia.org/wiki/

Σήμερα 20 Ιανουαρίου

 

ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ!
ΕΥΘΥΜΙΟΣ

Πέμπτη 19 Ιανουαρίου 2023

Έλενα Ναθαναήλ

 

Η Έλενα Ναθαναήλ ήταν Ελληνίδα ηθοποιός του θεάτρου, του κινηματογράφου και της τηλεόρασης. Γεννήθηκε στις 19 Ιανουαρίου του 1947 στη Νέα Φιλαδέλφεια, τότε φτωχό προάστιο των Αθηνών. Το επώνυμο "Ναθαναήλ" ήταν το μητρώνυμό της. Ολόκληρο το ονοματεπώνυμο της ήταν Ελένη Ναθαναήλ Δεληβασίλη.
Σε μία τηλεοπτική συνέντευξή της στις 9 Φεβρουαρίου του 2004 στον Γρηγόρη Αρναούτογλου ("Όμορφος κόσμος το πρωί") δήλωσε ότι είχε καταγωγή από την πλευρά του πατέρα της από το Αϊβαλί της Μικράς Ασίας, ενώ από την πλευρά της μητέρας της είχε καταγωγή από τη Μάνη.
 
Σπούδασε στη δραματική σχολή του Πέλου Κατσέλη και πρωτοεμφανίστηκε στο σινεμά στην ταινία του Γιάννη Δαλιανίδη Κάτι να καίει (1963) στην ηλικία των 16 ετών. Στη Γερμανία συμμετείχε στο φιλμ του Ραλφ Τίλε "Το αίμα των Βέλσουγκ". Επιστρέφοντας στην Ελλάδα έκανε καριέρα στο θέατρο και το σινεμά. To 1968 βραβεύτηκε στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης για την ταινία Ραντεβού με μία άγνωστη. Για αρκετά χρόνια πριν το θάνατο της είχε αποσυρθεί από τα καλλιτεχνικά δρώμενα, κάνοντας μόνο επιλεκτικές εμφανίσεις. Η τελευταία της υποκριτική εμφάνιση έγινε λίγο πριν το θάνατο της, στην τηλεοπτική σειρά του Mega Channel Γοργόνες.
 
 Δεν παντρεύτηκε ποτέ, παρ’ όλο που το 1973 απέκτησε μια κόρη με τον επιχειρηματία Γιώργο Τσαγκάρη, την Ίνκα – Μαρία, η οποία είναι δημοσιογράφος. Τα τελευταία χρόνια, μαζί με τον επί 29 χρόνια σύντροφο της ζωής της, βετεράνο ποδοσφαιριστή του Ολυμπιακού Τάσο Μητρόπουλο, κατοικούσε στην Εύβοια δηλώνοντας ότι ήταν αγρότισσα και ασχολιόταν με την παραγωγή του κρασιού. Χτυπημένη από καρκίνο του πνεύμονα απεβίωσε στις 4 Μαρτίου του 2008 το απόγευμα, ενώ η κηδεία της έγινε το μεσημέρι της 5ης Μαρτίου του 2008 στο νεκροταφείο της Νέας Φιλαδελφείας στον Κόκκινο Μύλο.

https://el.wikipedia.org/wiki/

Γιαν Πάλαχ



11 Αυγούστου 1948 γεννήθηκε: Γιαν Πάλαχ Τσέχος ακτιβιστής

Ο Γιαν Πάλαχ (τσεχική γλώσσα: Jan Palach, 11 Αυγούστου 194819 Ιανουαρίου 1969) ήταν Τσέχος φοιτητής που είχε αυτοπυρποληθεί διαμαρτυρόμενος κατά της σοβιετικής εισβολής στην Τσεχοσλοβακία και της καταστάσεως που αυτήν επέφερε.

Η σοβιετική εισβολή στην Τσεχοσλοβακία τον Αύγουστο του 1968 είχε ως σκοπό να συντρίψει τις μεταρρυθμίσεις φιλελευθεροποίησης της κυβέρνησης του Αλεξάντερ Ντούμπτσεκ κατά τη διάρκεια της Άνοιξης της Πράγας.

Ο Πάλαχ αυτοπυρπολήθηκε στην Πλατεία Βέντσεσλας στην Πράγα, στις 16 Ιανουαρίου 1969, ως διαμαρτυρία. Τρεις ημέρες αργότερα κατέληξε[14]. Η κηδεία του Πάλαχ μετατράπηκε σε σημαντική διαμαρτυρία.

Έναν μήνα αργότερα, στις 25 Φεβρουαρίου 1969 ένας άλλος φοιτητής, ο Ίαν Ζάγιατς, αυτοπυρπολήθηκε στην ίδια θέση και ακολουθήθηκε τον Απρίλιο του ίδιου έτους από τον Έβζεν Πλότσεκ στην πόλη Γιχλάβα.

Μετά από τη Βελούδινη επανάσταση ο Πάλαχ τιμήθηκε στην Πράγα με έναν χάλκινο σταυρό στο δάπεδο της πλατείας.

Σήμερα 19 Ιανουαρίου

Ροζ τριαντάφυλλα  (φ.Μ.Κυμάκη)
Ροζ τριαντάφυλλα  (φ.Μ.Κυμάκη)

Εορτάζουν Ευφρασία , Μακάριος  

Τρίτη 17 Ιανουαρίου 2023

 

Giannis Nikolaidis and Kostas Giannidis.JPG



21 Αυγούστου 1903 (118 χρόνια πριν) γεννήθηκε:

Κώστας Γιαννίδης Έλληνας συνθέτης

Ο Γιάννης Κωνσταντινίδης (21 Αυγούστου 1903 - 17 Ιανουαρίου 1984) ήταν Έλληνας συνθέτης, περισσότερο γνωστός με το ψευδώνυμο Κώστας Γιαννίδης στο χώρο του ελαφρού τραγουδιού, ενώ με το πραγματικό του επώνυμο υπέγραφε τα έργα του στη «σοβαρή» (συμφωνική) μουσική. Ο Κώστας Γιαννίδης ήταν ένας από τους πλέον διακεκριμένους Έλληνες συνθέτες, μαέστρους και πιανίστες.


Πίνακας περιεχομένων
1 Η ζωή του
2 Παραπομπές
3 Πηγές
4 Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Δευτέρα 16 Ιανουαρίου 2023

Θαντέους Σομπιέσκι Κονσταντάιν Λόου

 

20 Αυγούστου 1832  γεννήθηκε: Θαντέους Σ. Κ. Λόου Αμερικανός χημικός και εφευρέτης

Ο Θαντέους Σομπιέσκι Κονσταντάιν Λόου (αγγλικά: Thaddeus Sobieski Constantine Lowe‎, 20 Αυγούστου 183216 Ιανουαρίου 1913), γνωστός και ως Καθηγητής Θ. Σ. Κ. Λόου, ήταν αεροναυτικός του Αμερικανικού Εμφυλίου Πολέμου, επιστήμονας και εφευρέτης, αυτοδίδακτος σε μεγάλο βαθμό στους τομείς της χημείας, της μετεωρολογίας και της αεροναυτικής, και πατέρας της στρατιωτικής εναέριας αναγνώρισης στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής. Μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1850 έγινε ευρύτερα γνωστός για τις θεωρίες του στις μετεωρολογικές επιστήμες αλλά και για την κατασκευή αεροστάτων. Ανάμεσα στα σχέδια του ήταν και η πραγματοποίηση υπερατλαντικής πτήσης.

Οι επιστημονικές προσπάθειες του Λόου διακόπηκαν στο ξέσπασμα του Αμερικανικού Εμφυλίου Πολέμου. Το πατριωτικό του καθήκον αναγνωρίστηκε στις υπηρεσίες του κατά την εκτέλεση αποστολών εναέριας αναγνώρισης των Συνομόσπονδων στρατευμάτων εκ μέρους του Στρατού της Ένωσης. Τον Ιούλιο του 1861 ο Λόου ορίστηκε Επικεφαλής Αεροναυτικός του Σώματος Αεροστάτων του Στρατού της Ένωσης από τον Πρόεδρο Αβραάμ Λίνκολν. Αν και σε γενικές γραμμές το έργο του ήταν επιτυχημένο, δεν αναγνωρίστηκε από όλα τα μέλη του στρατού, και αμφιβολίες περί των επιχειρήσεων του, τον οδήγησαν σε παραίτηση από την θέση του το 1863. Ο Λόου επέστρεψε στον ιδιωτικό τομέα και συνέχισε τις επιστημονικές έρευνές του σχετικά με την παρασκευή αερίου υδρογόνου. Εφηύρε την διαδικασία υδραερίου μέσω της οποίας υπήρχε η δυνατότητα παρασκευής μεγάλης ποσότητας αερίου υδρογόνου από ατμό και ξυλάνθρακα. Οι εφευρέσεις και τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας σχετικά με την διαδικασία αυτή και οι συσκευές παρασκευής πάγου τον έκαναν εκατομμυριούχο.

Το 1887 μετακόμισε στο Λος Άντζελες και κατασκεύασε οικία εμβαδού 2.230 μ2 στην Πασαντίνα. Άνοιξε πολλά εργαστήρια παρασκευής πάγου και ίδρυσε την Τράπεζα των Πολιτών του Λος Άντζελες. Ο Λόου γνωρίστηκε με τον πολιτικό μηχανικό Ντέιβιντ Μακφέρσον, ο οποίος είχε σχέδια για την κατασκευή ορεινού γραφικού σιδηροδρόμου. Το 1891 εγκαινίασαν την εταιρεία Σιδηροδρόμου Πασαντίνα και Όρους Γουίλσον και ξεκίνησαν την κατασκευή του μετέπειτα γνωστού ως Σιδηροδρόμου του Όρους Λόου από τους λόφους κοντά στην περιοχή Αλταντίνα. Ο σιδηρόδρομος εγκαινιάστηκε στις 4 Ιουλίου 1893 και γνώρισε μεγάλη επιτυχία προσελκύοντας το ενδιαφέρον του κοινού. Ο Λόου συνέχισε την κατασκευή προς το Όρος Όουκ, που αργότερα μετονομάστηκε σε Όρος Λόου, με εξαντλητικούς ρυθμούς, τόσο φυσικά όσο και οικονομικά. Μέχρι το 1899, ο Λόου χρεοκόπησε και έχασε τον σιδηρόδρομο από τον Τζάρεντ Τόρανς. Ολόκληρη η περιουσία του χάθηκε, και έζησε το υπόλοιπο της ζωής του μαζί με την κόρη του στην Πασαντίνα, όπου απεβίωσε σε ηλικία 80 ετών.

Πίνακας περιεχομένων
1 Πρώτα χρόνια
1.1 Καταγωγή
1.2 Νεαρή ηλικία
1.3 Αυτοδίδακτος επιστήμονας και αεροναυτικός
1.4 Υπερατλαντικές απόπειρες
2 Συμμετοχή στον Εμφύλιο Πόλεμο (1861–1863)
2.1 Επικεφαλής Αεροναυτικός
2.2 Εκστρατεία της Χερσονήσου
2.3 Τέλος του Σώματος Αεροστάτων
3 Επιστροφή στον ιδιωτικό τομέα
4 Διαδικασία παραγωγής αερίου του Λόου
5 Συνταξιοδότητση στην Πασαντίνα της Καλιφόρνια
5.1 Σιδηρόδρομος του Όρους Λόου
6 Θάνατος
7 Παραπομπές
8 Βιβλιογραφία
9 Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Σάββατο 14 Ιανουαρίου 2023

Σέλλεϊ Γουίντερς

 


18 Αυγούστου 1920 γεννήθηκε:

Σέλλεϊ Γουίντερς Αμερικανίδα ηθοποιός

Η Σέλλεϋ Γουίντερς (Shelley Winters, 18 Αυγούστου 1920 - 14 Ιανουαρίου 2006) ήταν Αμερικανίδα ηθοποιός. Η πρώτη ταινία που έπαιξε ήταν What a Woman! το 1943. Σημαντική θέση στη φιλμογραφία της έχουν οι ταινίες Μια θέση στον ήλιο (A Place in the Sun, 1951), που της χάρισε την πρώτη υποψηφιότητα για Όσκαρ και το Η Νύχτα του Κυνηγού (The Night of the Hunter). Το 1959 κέρδισε Όσκαρ β΄ γυναικείου ρόλου για την ταινία The Diary of Anne Frank (1959) και για το A Patch of Blue το 1965. Το 1972 προτάθηκε ξανά για Όσκαρ για την ερμηνεία της στην ταινία Η περιπέτεια του Ποσειδώνα (1972).


Πίνακας περιεχομένων
1 Όσκαρ και υποψηφιότητες
2 Φιλμογραφία
3 Παραπομπές
4 Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Γιέρζυ Μαριάν Γκροτόφσκι




11 Αυγούστου 1933  γεννήθηκε: Γιέρζυ Γκροτόφσκι Πολωνός σκηνοθέτης

Ο Γιέρζυ Μαριάν Γκροτόφσκι (πολωνικά: Jerzy Marian Grotowski‎, 11 Αυγούστου 193314 Ιανουαρίου 1999) ήταν Πολωνός θεατρικός σκηνοθέτης. Θεωρείται καινοτόμος και "πατέρας" του σύγχρονου θεάτρου. Είναι συγγραφέας του βιβλίου Προς το Φτωχό Θέατρο και σημαντική προσωπικότητα στην ανάπτυξη του πολιτικού θεάτρου. Υπήρξε ο δημιουργός της θεατρικής εταιρείας Laboratorium (1965), οπαδός του Ρώσου σκηνοθέτη Στανισλάφσκι.

Βιογραφία

Γεννήθηκε στο Ζέσουφ της Πολωνίας και έζησε μέχρι την ηλικία των έξι ετών στην πόλη Πσέμισλ (Przemyśl). Κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου πολέμου, η οικογένεια του διασπάστηκε καθώς η μητέρα του εγκαταστάθηκε μαζί του στο χωριό Nienadówka, ενώ ο πατέρας του υπηρέτησε ως αξιωματικός στον πολωνικό στρατό.

Το 1955 αποφοίτησε από την Ανωτάτη Θεατρική Σχολή της Κρακοβίας και στη συνέχεια σπούδασε σκηνοθεσία στη Μόσχα στο Lunacharsky Institute of Theatre Arts. Κατά την παραμονή του στην πόλη της Μόσχας, μέχρι το 1956, ήρθε σε επαφή με νέες και καινοτόμες τάσεις στο χώρο του θεάτρου. Την περίοδο 1956-1960, ο Γκροτόφσκι συνέχισε τις σπουδές του στην Κρακοβία ενώ ανέλαβε καθήκοντα σκηνοθέτη στο τοπικό θέατρο της πόλης Οπόλε.

Το 1965 εγκαταστάθηκε στο Βρότσλαβ, όπου δημιούργησε την θεατρική εταιρεία Laboratorium, η οποία υπήρξε ιδιαίτερα καινοτόμα κάτω από την καθοδήγηση του Γκροτόφσκι. Η δουλειά του όμως θεωρήθηκε προκλητική και συγκέντρωσε αντιδράσεις. Για αυτό το 1982 αναγκάστηκε να μετακινηθεί στις ΗΠΑ.

Πέμπτη 12 Ιανουαρίου 2023

Πιέρ ντε Φερμά

 


Ο Πιέρ ντε Φερμά (γαλλ. Pierre de Fermat) ήταν Γάλλος νομικός στο κοινοβούλιο της Τουλούζης και ερασιτέχνης μαθηματικός με μεγάλη συμβολή στην ανάπτυξη του απειροστικού λογισμού. Ειδικότερα είναι γνωστός για την ανακάλυψη μιας πρωτότυπης μεθόδου υπολογισμού των ελάχιστων και μέγιστων σημείων σε καμπύλες γραμμές, η οποία είναι ανάλογη με τον τότε ακόμα άγνωστο διαφορικό λογισμό.

Επίσης είναι γνωστός και για τις έρευνές του για στην θεωρία των αριθμών, την αναλυτική γεωμετρία, την θεωρία πιθανοτήτων και την οπτική.

Κυρίως όμως είναι γνωστός για το τελευταίο θεώρημα του Φερμά, το οποίο περιέγραψε σε μια μικρή σημείωση στο βιβλίο Αριθμητικά του Διόφαντου

Ο Φερμά γεννήθηκε στο Μπομόν ντε Λομάνι (Beaumont-de-Lomagne) της περιφέρειας Ταρν-ε-Γκαρόν του Νομού Μέσων Πυρηναίων (Midi-Pyrénées) στη νότια Γαλλία στις 17 Αυγούστου 1601 και ήταν βασκικής καταγωγής.Ο πατέρας του, Ντομινίκ Φερμά, ήταν ευκατάστατος έμπορος δερμάτων και κατείχε το αξίωμα "second consul" στο "παλαιό καθεστώς" (ancien regime) της Γαλλίας, κυβερνητική θέση ισοδύναμη με του σημερινού δημάρχου. Ο Ντομινίκ νυμφεύτηκε δύο φορές, αρχικά την Φρανσουάζ Καζενέβ (Françoise Cazeneuve) και στην συνέχεια την Κλερ ντε Λον (Claire de Long). Δεν είναι εξακριβωμένο ποια από τις δύο ήταν η μητέρα του Πιέρ, φαίνεται όμως πιθανότερο να ήταν η Κλερ ντε Λον. Δεν είναι επίσης σαφής η χρονολογία γέννησής του, καθώς έχουν ανευρεθεί στα αρχεία της Μοντωμπάν και της γενέτειράς του δύο εγγραφές με το όνομα "Πιέρ Φερμά", η μία χρονολογούμενη το 1601 και η άλλη το 1607.

Δεν είναι γνωστές πολλές λεπτομέρειες σχετικά με τα πρώτα στάδια της μόρφωσής του. Πιθανόν να έλαβε τη στοιχειώδη εκπαίδευση στο μοναστήρι των Φραγκισκανών "Grandsl ve" που βρισκόταν στην περιοχή της γενέτειράς του.

Ολοκληρώνοντας τις βασικές σπουδές του γράφτηκε αρχικά στο Πανεπιστήμιο της Τουλούζης και στην συνέχεια στο Πανεπιστήμιο του Μπορντώ (περίπου το δεύτερο ήμισυ του 1620). Εκεί άρχισε το 1629 τις πρώτες του έρευνες επί των μαθηματικών, όταν έδωσε σε ένα μαθηματικό ένα αντίγραφο του Plane Loci του Απολλωνίου το οποίο είχε αποκαταστήσει. Την ίδια περίοδο, επίσης, συνέγραψε αρκετά κείμενα σχετικά με το μέγιστο και το ελάχιστο των συναρτήσεων, τα οποία έδωσε στον Ετιέν ντ' Εσπανιέ (Étienne d'Espagnet), λάτρη των μαθηματικών και γιο του προέδρου του Κοινοβουλίου του Μπορντώ που είχε τα ίδια ενδιαφέροντα με αυτόν και είχε δημιουργήσει ένα μικρό κύκλο με τους Φιλόν (Philon) και Πραντ (Prades), τους οποίους μνημονεύει ο Φερμά στην αλληλογραφία του.[6]

Από το Μπορντώ μετακόμισε στην Ορλεάνη για να σπουδάσει Νομικά στο πανεπιστήμιο της πόλης. Λαμβάνοντας το πτυχίο του αγόρασε τον τίτλο του συμβούλου (conseiller) στο Κοινοβούλιο της πόλης. Το 1631, έχοντας το επάγγελμα του δικηγόρου, το οποίο του εξασφάλιζε κοινωνική άνοδο αλλά και άνοιγε τους δρόμους της πολιτικής εξουσίας, και κυβερνητικό αξίωμα άλλαξε το όνομά του από Πιέρ Φερμά σε Πιέρ ντε Φερμά. Το ίδιο έτος νυμφεύτηκε στο Μπωμόν (Beaumont) την τέταρτη εξαδέλφη του Λουίζ ντε Λον (Louise de Long), με την οποία απέκτησαν πέντε παιδιά: τον Κλεμάν-Σαμυέλ (Clément-Samuel), τον Ζαν (Jean), την Κλερ (Claire), την Λουίζ (Louise) και την Κατρίν (Catherine). Η οικογένεια Φερμά απολάμβανε μεγάλης εκτίμησης στην πόλη και, καθώς ο πεθερός του, ως ένας από τους παλαιότερους νομοθέτες ανήκε στην Αριστοκρατία, εντάχθηκε σε αυτήν και η οικογένεια Φερμά.

Ο Φερμά χειριζόταν άψογα, εκτός από τα γαλλικά, τα λατινικά, τα Αρχαία ελληνικά, τα ισπανικά, τα ιταλικά και πιθανόν και την βασκική διάλεκτο. Για το λόγο αυτό ήταν περιζήτητος για την απόδοση των κλασικών ελληνικών κειμένων. Παρά την ενασχόλησή του με τη μαθηματική επιστήμη, κράτησε για τον εαυτό του τον τίτλο του "ερασιτέχνη", ενώ παράλληλα κατάφερε να πετύχει την επιθυμητή αναγνώρισή του. Το γεγονός αυτό οδήγησε σε διαμάχες με συγχρόνους του μαθηματικούς, όπως ο Ρενέ Ντεκάρτ (Καρτέσιος), ενώ είχε αναπτύξει φιλία με τον Μπλεζ Πασκάλ

Ο Φερμά απεβίωσε στις 12 Ιανουαρίου 1665 στην πόλη Καστρ (Castres).

Το Θεώρημα του Φερμά :
Το τελευταίο θεώρημα του Φερμά είναι ένα από τα πιο γνωστά θεωρήματα στην ιστορία των μαθηματικών και αποδείχτηκε πρόσφατα από τους μαθηματικούς Άντριου Γουάιλς και Ρίτσαρντ Τέιλορ. Εκφράζεται ως εξής:

Είναι αδύνατον να χωρίσεις οποιαδήποτε δύναμη μεγαλύτερη της δεύτερης σε δύο ίδιες δυνάμεις.

Χρησιμοποιώντας πιο επίσημη μαθηματική σημειογραφία, το τελευταίο θεώρημα του Φερμά μπορεί να διατυπωθεί ως εξής:

Αν ένας ακέραιος n είναι μεγαλύτερος του 2, τότε η εξίσωση

x^n + y^n = z^n, όπου x, y, και z θετικοί ακέραιοι

δεν έχει λύση.

Παρά το γεγονός ότι σχετίζεται αρκετά με το Πυθαγόρειο θεώρημα, το οποίο έχει άπειρες λύσεις και εκατοντάδες αποδείξεις, η έξυπνη αυτή παραλλαγή του Φερμά στάθηκε πολύ δυσκολότερο να αποδειχτεί. Επίσης, επειδή το συγκεκριμένο πρόβλημα γίνεται πολύ εύκολα κατανοητό από τον καθένα (ως προς τη διατύπωσή του), έχουν δημιουργηθεί κατά καιρούς οι περισσότερες λανθασμένες αποδείξεις από οποιοδήποτε άλλο πρόβλημα στην ιστορία των μαθηματικών. Όλα τα θεωρήματα που είχαν προταθεί από τον Φερμά αποδείχτηκαν, είτε με δικές του αποδείξεις, είτε με αποδείξεις άλλων μαθηματικών, στους επόμενους δύο αιώνες που ακολούθησαν τις προτάσεις. Το τελευταίο θεώρημα του Φερμά δεν ήταν το τελευταίο που διατύπωσε, αλλά το τελευταίο που αποδείχτηκε. Υπάρχουν πολλές εξισώσεις που έχουν μορφή παρόμοια με αυτή του τελευταίου θεωρήματος του Φερμά. Ένα παράδειγμα είναι το εξής:

Υπάρχουν άπειροι θετικοί ακέραιοι αριθμοί x, y, και z, τέτοιοι ώστε x^n + y^n = z^m, όπου n και m πρώτοι μεταξύ τους φυσικοί αριθμοί.

Ο Φερμά διατύπωσε το θεώρημα ως σημείωση στο βιβλίο Αριθμητικά του Διόφαντου δίπλα στο Πυθαγόρειο θεώρημα. Εκεί έγραψε ότι γνωρίζει μια καταπληκτική απόδειξη, αλλά δε του φτάνει ο χώρος για να την γράψει.
http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A4%CE%BF_

Τετάρτη 11 Ιανουαρίου 2023

Τζίρο Χορικόσι Ιάπωνας σχεδιαστής αεροσκαφών

 

Τζίρο Χορικόσι Ιάπωνας σχεδιαστής αεροσκαφών

Ο δρ. Τζίρο_Χορικόσι (ιαπωνικά: 堀越 二郎‎, 22 Ιουνίου 1903 – 11 Ιανουαρίου 1982) ήταν Ιάπωνας επικεφαλής μηχανικός πολλών σχεδίων μαχητικών αεροσκαφών του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, συμπεριλαμβανομένου του μαχητικού Mitsubishi A6M Zero.
Τζίρο Χορικόσι

Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα 堀越 二郎 (Ιαπωνικά)
Γέννηση 22 Ιουνίου 1903
Φουτζιόκα
Θάνατος 11 Ιανουαρίου 1982
Τόκυο
Αιτία θανάτου πνευμονία
Συνθήκες θανάτου φυσικά αίτια
Χώρα πολιτογράφησης Ιαπωνία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Σπουδές Πανεπιστήμιο του Τόκιο
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα μηχανικός αεροδιαστημικής
μηχανικός
Εργοδότης National Defense Academy of Japan
Mitsubishi Heavy Industries

Πρώτα χρόνια

Ο Δρ. Jiro Horikoshi γεννήθηκε κοντά στην πόλη της Τοτσίγκι, Gunma Prefecture της Ιαπωνίας, το 1903. Ο Horikoshi αποφοίτησε από το νεοσύστατο Εργαστήριο Αεροπορίας (Kōkū Kenkyūjo) στο Τμήμα Μηχανολογίας του Πανεπιστημίου του Τόκιο, και ξεκίνησε την καριέρα του στη Mitsubishi Κινητήρες Εσωτερικής Καύσης Company Limited, η οποία αργότερα έγινε Mitsubishi Heavy Industries, Ναγκόγια Εργοστάσιο Κατασκευής Αεροσκαφών.
Σχεδιαστής αεροσκαφών

Η πρώτη δουλειά του Jiro Horikoshi ήταν το ελλατωματικό Mitsubishi 1MF10, ένα πειραματικό αεροσκάφος που δεν πέρασε ποτέ το στάδιο του πρωτοτύπου μετά από κάποια τεστ πτήσης. Ωστόσο, τα διδάγματα από αυτό το σχέδιο οδήγησαν στην ανάπτυξη του πολύ πιο πετυχημένου Mitsubishi A5M (κωδική ονομασία από τους Συμμάχους «Claude»), του οποίου η μαζική παραγωγή άρχισε το 1936.

Λίγο καιρό αργότερα, ζητήθηκε απο τον Horikoshi και την ομάδα του στη Mitsubishi το 1937 να σχεδιαστεί το Prototype 12 (που αντιστοιχεί στο 12ο έτος της εποχής Showa). Το Prototype 12 ολοκληρώθηκε τον Ιούλιο του 1940, και έγινε αποδεκτό από το Αυτοκρατορικό Ιαπωνικό Ναυτικό. Αφού το 1940 ήταν το ιαπωνικό έτος 2600, το νέο μαχητικό μετονομάστηκε ως «Πρότυπο 00» ή «Μηδέν» ή A6M Zero, στην Ιαπωνία, γνωστό και ως Rei-sen (κυριολεκτικά σημαίνει «μηδενικός αγώνας»). Στη συνέχεια, συμμετείχε σε πολλούς άλλους σχεδιασμούς μαχητικών που κατασκευάστηκαν από τη Mitsubishi, συμπεριλαμβανομένου του Mitsubishi J2M Raiden (Κεραυνός) και τουade Mitsubishi A7M Reppu (Ισχυρή Θύελλα).

Μετά τον πόλεμο, ο Horikoshi συμμετείχε στο σχεδιασμό του YS-11 με τον Hidemasa Kimura. Στη συνέχεια έφυγε απο την Mitsubishi και άρχισε να διδάσκει σε εκπαιδευτικά και ερευνητικά ιδρύματα. Από το 1963 έως το 1965, ήταν λέκτορας στο Πανεπιστήμιο του Τόκιο Ινστιτούτο του Διαστήματος και Αεροναυτικής, και στη συνέχεια δούλεψε ως καθηγητής στο National Defense Academy από το 1965 έως το 1969. Μεταξύ του 1972 και 1973, ήταν καθηγητής της πολυτεχνικής σχολής του Nihon University.

Το 1956, ο Horikoshi συνεργάστηκε για ένα βιβλίο για το Zero αεροσκάφος με τον Okumiya Masatake, στρατηγό της JASDF και πρώην Αυτοκρατορικού Ναυτικού διοικητή που είχε οδηγήσει μοίρες μαχητικών Zero κατά τη διάρκεια του πολέμου. Το βιβλίο εκδόθηκε στις ΗΠΑ το 1956 ως Zero: The Story of Japan's Air War in the Pacific.

Ωντας σε ημι-συνταξιοδότηση από τις αρχές της δεκαετίας του 1970, υπηρέτησε ως σύμβουλος στην κοινότητα των κατασκευαστών Ιαπωνικών αεροσκαφών, και συνέχισε να λαμβάνει επιστολές από λάτρεις των αεροσκαφών σε όλο τον κόσμο. Σε ένα ταξίδι του στη Νέα Υόρκη, ταξιδεύει στο Long Island όπου μένει στο Garden City Hotel, όπου ο Τσαρλς Λίντμπεργκ είχε περάσει τη νύχτα πριν την υπερατλαντική του πτήση το 1927.
Στο δημοφιλή πολιτισμό

Horikoshi είναι το αντικείμενο του The wind rises, μια μυθιστορηματική βιογραφική ταινία κινουμένων σχεδίων του Χαγιάο Μιγιαζάκι, που κυκλοφόρησε το 2013, στην οποία η φωνή του αποδιδόταν από τον Hideaki Anno στην ιαπωνική και τον Τζόζεφ Γκόρντον-Λέβιτ στην αγγλική μετάφραση. Ειδικότερα, αν και η ταινία ακολουθεί την εξέλιξη του σχεδιασμού αεροσκαφών του, οι λεπτομέρειες της προσωπικής του ζωής είναι εντελώς πλασματικές (για παράδειγμα, είχε έναν μεγαλύτερο αδελφό, όχι μικρότερη αδελφή και η γυναίκα του δεν είχε φυματίωση). Οι προσθήκες αυτές προσαρμόστηκαν από τον Μιγιαζάκι από το μυθιστόρημα του Hori Tatsuo The wind has risen.

Τρίτη 10 Ιανουαρίου 2023

Κοκό Σανέλ

 

 

 19 Αυγούστου 1883 (138 χρόνια πριν) γεννήθηκε: 

Κοκό Σανέλ Γαλλίδα σχεδιάστρια μόδας

Η Γκαμπριέλ Μπονέρ «Κοκό» Σανέλ (Gabrielle Bonheur "Coco" Chanel, 19 Αυγούστου 1883 - 10 Ιανουαρίου 1971), γνωστή ως Κοκό Σανέλ, ήταν Γαλλίδα σχεδιάστρια μόδας, μία από τις διασημότερες σχεδιάστριες μόδας του 20ού αιώνα.

Το 1909 άνοιξε το πρώτο της κατάστημα στο Παρίσι, με γυναικεία καπέλα. Ίδρυσε ομώνυμο οίκο μόδας που παραμένει στην επικαιρότητα μέχρι σήμερα. Το 1923 δημιούργησε το άρωμα «Σανέλ № 5».

Μόνο το όνομά της είναι αρκετό για να οριστεί ένα ζευγάρι παπούτσια, ένα ταγέρ, μία ατζέντα, ένα άρωμα, ένα κόσμημα, μία ολόκληρη εμφάνιση. Προσδίδει prestige, ποιότητα, άμεμπτο γούστο και αλάνθαστο στυλ. Είναι μια υπογραφή αρτιότητας. Η Κοκό Σανέλ είχε ελάχιστη υπομονή και πολύ ταλέντο. Δε θα μπορούσε να καταφέρει τίποτα λιγότερο. Η Κοκό Σανέλ ήταν πρωτοποριακή σχεδιάστρια μόδας. Η μοντέρνα και νεωτεριστική φιλοσοφία της, οι εμπνευσμένες γυναικείες μόδες -από τις αντρικές- και η αναζήτηση της πολυτελούς απλότητας, την έκαναν αναμφισβήτητα τη σημαντικότερη φιγούρα στην ιστορία της μόδας του 20ου αιώνα. Η επιρροή της στην υψηλή ραπτική ήταν τόση, (μέχρι το θάνατό της, στα 87 της, η Γαλλίδα σχεδιάστρια κατόρθωσε να εγκαθιδρύσει τον εαυτό της ως το σημαντικότερο και ίσως το μοναδικό ρυθμιστή της μόδας του 20ού αιώνα), που ήταν το μόνο πρόσωπο στον τομέα της που αναφερόταν στο περιοδικό TIME, ανάμεσα στους 100 ανθρώπους με τη μεγαλύτερη επιρροή στον 20ό αιώνα.

Μια γυναίκα μπροστά από την εποχή της, στην πραγματικότητα, ίσως η πρώτη γυναίκα στο κίνημα απελευθέρωσης των γυναικών. Η φήμη της Σανέλ και το ύφος της, παρέμειναν περισσότερο από τη ζωή της. Η Σανέλ, βέβαια, δεν θα προσδιόριζε ποτέ τον εαυτό της ως φεμινίστρια, στην πραγματικότητα περισσότερο μιλούσε για θηλυκότητα παρά για φεμινισμό, παρ'όλα αυτά η δουλειά της είναι αδιαμφισβήτητα μέρος της απελευθέρωσης των γυναικών. Στάθηκε σωσίβια λέμβος για τις γυναίκες, όχι μία, αλλά δύο φορές, κατά τη διάρκεια δυο ξεκάθαρα διαφορετικών περιόδων, που χώριζαν πολλές δεκαετίες: τη δεκαετία του 1920 και τη δεκαετία του 1950. Όχι μόνο έκανε αποδεκτά νέα στυλ και υφάσματα, αλλά έκανε μόδα την ανάγκη και την απροκάλυπτη ανυπακοή. Επειδή δεν άντεχε οικονομικά τα μοδάτα ρούχα της περιόδου, τα απέρριψε και έφτιαξε δικά της, χρησιμοποιώντας σπορ jackets και γραβάτες, που μόνο οι άντρες φορούσαν στην καθημερινότητά τους.

Δεν είναι τυχαίο ότι συσχετίστηκε με το μοντἐρνο κίνημα συμπεριλαμβανομένων των Ντιάγκιλεφ, Πάμπλο Πικάσο, Στραβίνσκι και Κοκτώ. Όπως αυτοί οι καλλιτέχνες, έτσι και η ίδια ήταν αποφασισμένη να σπάσει τους παλαιούς κώδικες και να βρει ένα τρόπο να εκφράσει τον εαυτό της. Ο Κοκτώ κάποτε είπε γι’ αυτήν ότι «ήταν κάτι σαν θαύμα, δούλεψε στον κόσμο της μόδας με κανόνες οι οποίοι είχαν αξία μόνο για τους ζωγράφους, τους ποιητές και τους μουσικούς».

Οι καινοτομίες της είναι βασικά κομμάτια της γκαρνταρόμπας πολλών γεναίων γυναικών: τα jersey ταγέρ και φορέματα, τα ντραπέ τουρμπάνια, τα πουκάμισα, οι πλισέ φούστες, τα γυναικεία πουλόβερ, οι μπλούζες χωρίς γιακά, τα τουίντ (πλεχτά) ταγέρ, τα blazer, οι δίχρωμες (μπεζ με μαύρη μύτη) γόβες χωρίς φτέρνα, τα strapless φορέματα, οι καμπαρντίνες... Δημιούργησε, επίσης, το μικρο μαὐρο φόρεμα, τη ζώνη-αλυσιδα, το άρωμα № 5, το total look, τα κοσμήματα στα ρούχα, το κασμιρένιο κάρντιγκαν, την καπιτονέ τσάντα με την αλυσίδα, τις γυναικείες πυτζάμες (τις οποίες κατόρθωσε να κάνει και κοινωνικά αποδεκτές), το unisex στυλ, το gypsy look και τα γυναικεία παντελὀνια, ενώ, επίσης, αυτή ήταν που καθιέρωσε το μαὐρισμα και τα κοντἀ μαλλιά στις γυναίκες.

Η σχεδιάστρια χρησιμοποίησε, επίσης, τα ζωηρά χρώματα και τα θηλυκά τυπωμένα σιφόν στα σχέδιά της που αφορούσαν την πρωινή ένδυση. Τα βραδινά της σύνολα ακολούθησαν τη μακριά και λεπτή γραμμή για την οποία η σχεδιάστρια ήταν γνωστή, αλλά και το ενσωματωμένο τούλι, τη δαντέλλα, και τα διακοσμητικά στοιχεία που μαλακώνουν και κάνουν ρομαντικότερο το ένδυμα.

Τα γεγονότα της ζωής της Κοκό Σανέλ δείχνουν ότι αναγνώρισε από νωρίς, κατά τη διάρκεια της σταδιοδρομίας της, ότι η κοινωνία και η μόδα συνδέονται άμεσα και περίπλοκα μεταξύ τους. Τα παθιασμένα ενδιαφέροντα της σχεδιάστριας ενέπνευσαν τις μόδες της. Το διαμέρισμά της και ο ιματισμός της ακολουθούσαν την αγαπημένη της χρωματική παλέτα, σκιές του μπεζ, του μαύρου και του λευκού. Αντικείμενα από τη συλλογή τέχνης της και τα θεατρικά ενδιαφέροντά της, της παρείχαν την κατάλληλη έμπνευση για τα θέματα των collections της. Όταν η Σανέλ παρευρέθηκε σ’ ένα χορό μεταμφιεσμένων, ντύθηκε σαν μια φιγούρα από πίνακα του Βατώ (Watteau) και αργότερα ξαναδούλεψε αυτό το κοστούμι και το μετέτρεψε σε γυναικείο κοστούμι.

Η Σανέλ, επίσης, εμπνεόταν για τις δημιουργίες της από την καθημερινότητα και την προσωπική της ζωή. Κατά τη διάρκεια του δεσμού της με τον Etienne Balsan εμπνεύστηκε τα σύνολα ιππασίας, ενώ η συμβίωσή της με το δούκα του Γουέστμινστερ, την οδήγησε σε μια αγγλική περίοδο - που κατόρθωσε να την εισάγει στους κλειστούς υψηλους κύκλους της κοινωνίας. Η συνεχής ανάγκη για υψηλή ραπτική και τα χρήματα για τη χρηματοδότησή της, βρίσκονταν εκεί στις αίθουσες χορού και στα σαλόνια του Παρισιού. Και η αυξανόμενη φήμη της Σανέλ ως πρωτοποριακής σχεδιάστριας, ενδυνάμωσε την επιθυμία της υψηλής κοινωνίας να την συμπεριλάβει στους κύκλους της. Η κοινωνία, άλλωστε, πάντα αγαπά να βρίσκεται κοντά στην δημιουργικότητα.

«Δεν μπήκα στην κοινωνία αυτή επειδή έπρεπε να σχεδιάσω ρούχα. Σχεδίασα ρούχα, ακριβώς επειδή μπήκα στην κοινωνία αυτή. Επειδή ήμουν η πρώτη που έζησε τη ζωή αυτού του αιώνα» είχε πει η ίδια η Σανέλ.

Τετάρτη 4 Ιανουαρίου 2023

Έρβιν Σρέντινγκερ

Erwin Schrödinger (1933).jpg

12 Αυγούστου 1887 γεννήθηκε: Έρβιν Σρέντινγκερ Αυστριακός φυσικός

Ο Έρβιν Σρέντινγκερ (Erwin Rudolf Josef Alexander Schrödinger, 12 Αυγούστου 18874 Ιανουαρίου 1961) ήταν Αυστριακός φυσικός. Ασχολήθηκε με τη Στατιστική φυσική, τη Θερμοδυναμική, την Ηλεκτροδυναμική, την Κοσμολογία, τη Βιολογία, τη Φιλοσοφία, αλλά κυρίως με την Κβαντική φυσική, ανακαλύπτοντας την περίφημη κυματική εξίσωση που φέρει το όνομά του. Τιμήθηκε μαζί με τον Πολ Ντιράκ (Paul Dirac, 1902-1984) με το βραβείο Νόμπελ Φυσικής για τις εργασίες του πάνω στην ατομική θεωρία.

Τα πρώτα χρόνια

Ο Σρέντινγκερ γεννήθηκε στις 12 Αυγούστου 1887 στη Βιέννη, μοναδικό παιδί του Ρούντολφ Σρέντινγκερ και της Έμιλι Μπάουερ, θυγατέρας του Αλεξάντερ Μπάουερ, καθηγητή του της Χημείας στο Πολυτεχνείο της Βιέννης. Ο Ρούντολφ καταγόταν από Βαυαρική οικογένεια που είχε αρκετές γενεές πριν, εγκατασταθεί στη Βιέννη. Ο Ρούντολφ είχε κληρονομήσει ένα μικρό εργοστάσιο λινελαίου, στο οποίο και εργαζόταν. Η μητέρα του Έρβιν ήταν κατά το ήμισυ Βρετανή. Ως αποτέλεσμα, ο μικρός Έρβιν έμαθε από μικρός τόσο αγγλικά όσο και γερμανικά, καθώς στο σπίτι του μιλούσαν και τις δύο γλώσσες. Ωστόσο, δε φοίτησε σε σχολείο μέχρι την ηλικία των 10 ετών, αλλά δεχόταν κατ' οίκον μαθήματα από ιδιώτη εκπαιδευτή. Το φθινόπωρο του 1898 εγγράφηκε στο Akademisches Gymnasium αφού πραγματοποίησε ένα μακράς διαρκείας ταξίδι στην Αγγλία με τη μητέρα του. Αποφοίτησε το 1908 και την ίδια χρονιά εγγράφηκε στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης για να σπουδάσει Θεωρητική Φυσική. Οι παραδόσεις του καθηγητή του Φριτς Χάζενερλ (Fritz Hasenöhrl), διάδοχο του Μπόλτσμαν (Bolzmann), επηρέασαν σημαντικά τον νεαρό Έρβιν. Το 1910 έλαβε το διδακτορικό του (θέμα της διατριβής του ήταν «Περί ηλεκτρικής αγωγιμότητας στην επιφάνεια μονωτών σε υγρή ατμόσφαιρα».
Τα ποικίλα ενδιαφέροντα

Ο Σρέντινγκερ είχε πολλά και ποικίλα ενδιαφέροντα, ήδη από την εποχή της φοίτησής του στο Γυμνάσιο. Του άρεσαν οι επιστημονικές αρχές, αλλά εκτιμούσε την αυστηρή λογική της γραμματικής της παλαιάς γερμανικής γλώσσας και ποίησης. Απεχθανόταν την αποστήθιση και την αυστηρή εκμάθηση μόνον από βιβλία. Ολοκληρώνοντας τις σπουδές του έγινε βοηθός του καθηγητή Φραντς Έξνερ (Franz Exner), καθοδηγώντας την πρακτική εξάσκηση των φοιτητών. Με την έναρξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου κλήθηκε να υπηρετήσει και τοποθετήθηκε ως αξιωματικός σε μονάδα πυροβολικού. Με τη λήξη του πολέμου επέστρεψε στην εργασία του και, το 1920, έλαβε ακαδημαϊκή θέση ως βοηθός του Καθηγητή Μαξ Βιν (Max Wien). Στη συνέχεια έγινε έκτακτος καθηγητής στη Στουτγάρδη και τακτικός καθηγητής στο Μπρέσλαου (σημ. Βρότσλαβ). Ακολούθησε η ανάληψη της θέσης του Καθηγητή στη Ζυρίχη, όπου εγκαταστάθηκε για έξι χρόνια. Η περίοδος αυτή ήταν ίσως η πιο γόνιμη γι' αυτόν, καθώς ασχολήθηκε με πολλά θέματα Θεωρητικής Φυσικής, κυρίως με θέματα θερμότητας και θερμοδυναμικής (τον ενδιέφερε ιδιαίτερα η θεωρία του Μπόλτσμαν). Ασχολήθηκε, επίσης, και με θέματα οπτικής και φυσιολογίας των χρωμάτων, συνέπεια των επαφών του με τον συνάδελφο και φίλο του Κολράους (Kohlrausch), τον Έξνερ και τις διαλέξεις του Χέλμχολτς (Helmholtz). Στο τέλος αυτής της περιόδου έκανε και μια από τις πλέον σημαντικές ανακαλύψεις του, γνωστή ως κυματική Εξίσωση του Σρέντινγκερ (πρώτο ήμισυ του 1926). Αυτή η ανακάλυψη έγινε επειδή οι κβαντικές συνθήκες του Μπορ δεν τον ικανοποιούσαν. Ο Σρέντινγκερ πίστευε ότι η λύση σχετιζόταν με το πρόβλημα των χαρακτηριστικών ριζών (eigenvalue problem). Γι' αυτή του την εργασία ο Σρέντινγκερ τιμήθηκε με το Βραβείο Νόμπελ το 1933, από κοινού με τον Πολ Ντιράκ (Paul Dirac).
Στο Βερολίνο

Το 1927 ο Σρέντινγκερ μετακόμισε στο Βερολίνο όπου αντικατέστησε τον Μαξ Πλανκ. Η γερμανική πρωτεύουσα ήταν, εκείνη την εποχή, επίκεντρο μεγάλης επιστημονικής δραστηριότητας. Ωστόσο, όταν το 1933 στην εξουσία ανέβηκε το Εθνικοσοσιαλιστικό Κόμμα του Χίτλερ, ο Σρέντινγκερ αποφάσισε ότι δεν του ήταν πλέον δυνατό να ζήσει στη Γερμανία και μετακόμισε, αυτή τη φορά στην Αγγλία. Ανέλαβε μια θέση στην Οξφόρδη, όταν το 1934 του προτάθηκε μόνιμη θέση από το Πανεπιστήμιο Πρίνστον στις ΗΠΑ, την οποία όμως δεν δέχτηκε. Το 1936 του προτείνεται θέση στο Πανεπιστήμιο του Γκρατς και ο Σρέντινγκερ δέχεται, κυρίως επειδή νοσταλγούσε την πατρίδα του, πράγμα που υπερνίκησε την φρόνηση του. Το 1938 όμως, η Αυστρία προσαρτάται στο Χιτλερικό Ράιχ και ο Σρέντινγκερ βρίσκεται σε εξαιρετικά δύσκολη θέση, επειδή η φυγή του από τη Γερμανία το 1933 θεωρήθηκε ως εχθρική προς το Ράιχ πράξη. Κατάφερε να διαφύγει αρχικά στην Ιταλία, απ' όπου επανήλθε στην Οξφόρδη και ύστερα στο Πανεπιστήμιο της Γάνδης (Ghent). Μετά από σύντομη παραμονή εκεί τοποθετήθηκε ως Διευθυντής της Σχολής Θεωρητικής Φυσικής στο Ίδρυμα Ανωτάτων Σπουδών, που μόλις είχε δημιουργηθεί στο Δουβλίνο (Ιρλανδία). Παρέμεινε εκεί ως το 1955, οπότε και συνταξιοδοτήθηκε.