Άγιος Βλάσιος (ή Άγιος Βλάσης) Ηρακλείου

Ágios Vlásios (Héraklion) — Wikipédia

Ο Άγιος Βλάσιος (ή Άγιος Βλάσης) είναι οικισμός της Κοινότητος Βασιλειών του Δήμου Ηρακλείου Κρήτης.

Κατά την απογραφή του 2011 έχει 416 κατοίκους. Απέχει 12 χιλιόμετρα νότια του Ηρακλείου, σε υψόμετρο 260 μ. στους βορειοδυτικούς πρόποδες του όρους Γιούχτας.

Στην περιοχή υπάρχει παραγωγή σουλτανίνας σταφίδας και επιτραπέζιων στραφυλιών.

Ιστορικά στοιχεία

Γύρω από τον κεντρικό ναό του χωριού σώζονται αρχιτεκτονικά μέρη πιθανόν από παλαιότερο ναό βυζαντινών χρόνων, ίσως της παλαιοχριστιανικής περιόδου.

Το χωριό αναφέρεται στο Κατάστιχο Εκκλησιών και Μοναστηριών του Κοινού, του 1320, ως S. Blasio.καθώς και σε έγγραφο του 1368.

Το χωριό αναγράφεται από τον Φραντσέσκο Μπαρότσι το 1577 ως Agios Vlassis.

Στην ενετική απογραφή του 1583 από Καστροφύλακα αναφέρεται ως s. Biaseo με 221 κατοίκουε.

Στην οθωμανική απογραφή του 1671 αναφέρεται ως Ayo Vlasi με 9 χαράτσια.

Σε έγγραφο του 1684 αναφέρεται ως Μαγαραλάρ.

Το 1821 (=έτος εγίρας 1237) ο Μουσταφά Μπέι ίδρυσε στον Άγιο Βλάση (τότε Μαγαραλί Κιόι)τον τεκέ των Μπεκτασήδων στο σπίτι του, στο δυτικό άκρο του χωριού.

Ο Μουσταφά Μπέι, αν και είχε άλλους δύο τεκέδες, ένα στο Ρέθυμνο και ένα στα Χανιά, διατηρούσε τον τεκέ επί 35 χρόνια, μέχρι τον θάνατό του το 1855/56. Τάφηκε σε ένα τουρμπέ κοντά στο χωριό.

Τον τεκέ ανέλαβε τότε ο γιος του, Αλί Μπαμπά, που είχε τον τίτλο του ντεντέ, και πρόσθεσε ένα ακόμη όροφο. Όταν πέθανε το 1869/1870 τον διαδέχθηκε ο γιος του Μουσταφά Μπαμπά. Με τον θάνατο του 1918, ο τεκές σταμάτησε να λειτουργεί . Έκλεισε το 1924, με την ανταλλαγή πληθυσμών.

Στην απογραφή του 1881, ο Άγιος Βλάσης είχε 6 Χριστιανούς και 134 Τούρκους κατοίκους και υπαγόταν στον δήμο Αρχανών. Στην απογραφή του 1900 υπαγόταν στον ίδιο δήμο και είχε 139 κατοίκους.

Το 1924, ο Άγιος Βλάσης υπάχθηκε στον δήμο Ηρακλείου, αλλά το 1928 προσαρτήθηκε στην κοινότητα Βασιλειών, μέχρι την καποδιστριακή διοικητική μεταρρύθμιση, οπότε και προσαρτήθηκε στον δήμο Ηρακλείου.
Αξιοθέατα

Στο δυτικό τμήμα του χωριού σώζονται τα κατάλοιπα του τεκέ των Μπεκτασήδων, που λειτούργησε από το 1821 μέχρι το 1918.

Διακρίνεται το θύρωμα της εισόδου με επιγραφή στην οθωμανική γραφή «Να μη βασκαθεί! Έτος 1253, 13 του μήνα Ρεμπιγιουλεβέλ, Δευτέρα, 12 Μαΐου» (=7/17 Ιουνίου 1837), τα μαγειρία και μια κρήνη στο εσωτερικό του.

Επίσης σώζεται καλυμμένος με βλάστηση ο τουρμπές του Μουσταφά Ντεντέ, ιδρυτή του τεκέ. Κοντά στον τουρμπέ βρισκόταν το νεκροταφείο του τεκέ

Ο κεντρικός ναός του χωριού είναι δίκλιτος και είναι αφιερωμένους στους Αγίους Νικόλαος και Ανδρέας. 

Περισσότερες πληροφορίες στην βικιπαίδεια.  https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%86%CE%B