Η καλύβα του Μπαρμπα-Θωμά

 


Η καλύβα του Μπαρμπα-Θωμά

Uncle Tom's Cabin

Η καλύβα του Μπαρμπα-Θωμά, (πρωτότυπος τίτλος στα αγγλικά: Uncle Tom's Cabin or, Life Among the Lowly) είναι βιβλίο της Αμερικανίδας συγγραφέως Χάριετ Μπίτσερ Στόου (Harriet Beecher Stowe). Εκδόθηκε στις 20 Μαρτίου του 1852 και είχε σημαντικό αντίκτυπο στην συμπεριφορά απέναντι στους Αφροαμερικανούς και τη δουλεία στις ΗΠΑ. Ειδικά στην τελευταία περίπτωση το μυθιστόρημα αυτό ενέτεινε τη διαμάχη μεταξύ Αμερικανικού Βορρά και Νότου, η οποία οδήγησε στον Αμερικανικό Εμφύλιο Πόλεμο.

Η Καλύβα του Μπαρμπα-Θωμά ήταν το πιο δημοφιλές σε πωλήσεις μυθιστόρημα του 19ου αιώνα (και το δεύτερο πιο δημοφιλές βιβλίο εκείνου του αιώνα μετά τη Βίβλο) και θεωρείται πως συνδαύλισε το αποσχιστικό κίνημα της δεκαετίας του 1850. Το πρώτο χρόνο της κυκλοφορίας του πουλήθηκαν 300.000 αντίτυπα μόνο στις ΗΠΑ. Ο αντίκτυπος του βιβλίου ήταν τόσο μεγάλος, ώστε όταν ο Αβραάμ Λίνκολν συνάντησε τη συγγραφέα στην αρχή του Αμερικανικού Εμφυλίου, λέγεται πως της είπε: "Ώστε αυτή είναι η μικρή κυρία που έκανε αυτόν τον μεγάλο πόλεμο".
Το έργο διαδραματίζεται στα μέσα του 19ου αιώνα, λίγα μόνο χρόνια πριν από την απελευθέρωση των Μαύρων της Αμερικής, που προκάλεσε εμφύλιο πόλεμο ανάμεσα στις Πολιτείες του Βορρά και του Νότου.

Σε μια φυτεία στην Πολιτεία του Κεντάκυ, ζούσε ένας νέγρος δούλος ο Μπαρμπα-Θωμάς, όπως τον φώναζαν όλοι. Ήταν πολύ καλός, ικανός, έξυπνος και τίμιος και τα αφεντικά του τον αγαπούσαν πολύ. Όμως ο ιδιοκτήτης της φυτείας, ο κ. Σέλμπυ, είχε χρέη. Για να ανταπεξέλθει ήταν υποχρεωμένος να πουλήσει μερικούς από τους δούλους του στον δουλέμπορο Χάλεϋ, έναν τύπο κακό και απάνθρωπο, που πίστευε ότι οι Μαύροι είναι ==εμπορεύσιμα== ζώα.

Ο Χάλεϋ διαλέγει τον Μπαρμπα-Θωμά και τον Χάρη, το μικρό αγοράκι μίας μαύρης, της Ελίζας. Με βαριά καρδιά, ο κ. Σέλμπυ παίρνει τα χρήματα που προσφέρει ο δουλέμπορος και υπογράφονται τα χαρτιά. Αλλά ο Σέλμπυ έχει σκοπό, μόλις εξοικονομήσει λεφτά να αγοράσει ξανά τον Μπαρμπα-Θωμά. Το ίδιο βράδυ, η Ελίζα τρέχει στην καλύβα που μένει ο Θωμάς με τη γυναίκα του και τα παιδιά του. Τον πληροφορεί ότι ο κύριός του τούς πούλησε σε δουλέμπορο και τον συμβουλεύει να φύγει μαζί της. Μα ο Θωμάς αρνείται καθώς δεν μπορεί να προδώσει την εμπιστοσύνη του αφέντη του.

Η Ελίζα φεύγει με το παιδί της. Καθώς είναι και οι δύο ανοιχτόχρωμοι σκέφτεται ότι ίσως τα καταφέρει να φτάσει σε Πολιτεία που δεν ισχύει το καθεστώς της δουλείας. Ο δουλέμπορος πληροφορείται την απόδραση και αρχίζει μία δραματική καταδίωξη. Στο μεταξύ, ο Χάλεϋ αλυσοδένει τον Θωμά, τον επιβιβάζει σε ποταμόπλοιο και τον πηγαίνει στη Νέα Ορλεάνη για να τον πουλήσει σε σκλαβοπάζαρο.

Με το ίδιο πλοίο ταξιδεύει ο κ. Σαιν-Κλαιρ με τη μικρή κόρη του Εύα. Ο Θωμάς σώζει την μικρή όταν σε μια στιγμή έπεσε από το ποταμόπλοιο και κινδύνευε να πνιγεί. Ο Σαιν-Κλαιρ σε ένδειξη ευγνωμοσύνης αγοράζει τον Θωμά από τον δουλέμπορο.

Ενώ συμβαίνουν όλα αυτά, η καταδίωξη της Ελίζας από τους ανθρώπους του Χάλεϋ συνεχίζεται. Μόνο που η Ελίζα στέκεται τελικά τυχερή. Την φιλοξενούν σ' ένα σπίτι που ο ιδιοκτήτης του είναι εναντίον της δουλείας. Γίνεται μάχη ανάμεσα στους δουλέμπορους και τους προστάτες της Ελίζας και στο τέλος η φτωχή μαύρη σώζεται και κερδίζει την πολυπόθητη ελευθερία.

Αντιθέτως ο Θωμάς στέκεται άτυχος καθώς ένα απροσδόκητο γεγονός στο αρχοντικό του Σαιν-Κλαιρ και μία σειρά από ατυχήματα ρίχνουν τον Θωμά στα χέρια ενός σκληρού και ρατσιστή αφέντη, ο οποίος αργότερα θα τον χτυπήσει μέχρι θανάτου.
Η Καλύβα του Μπαρμπα-Θωμά πρωτοεμφανίστηκε ως σειρά σε 40 εβδομαδιαίες συνέχειες στο περιοδικό Εθνική Εποχή, ένα περιοδικό κατά της δουλείας, και ξεκίνησε με το τεύχος της 5ης Ιουνίου του 1851. Εξαιτίας της δημοτικότητας της σειράς, ο εκδότης Τζον Jewett πρότεινε στη συγγραφέα τη μετατροπή της σειράς σε βιβλίο. Αν και η Στόου είχε επιφυλάξεις σχετικά με το αν κάποιος θα διάβαζε την Καλύβα του Μπαρμπα-Θωμά σε μορφή βιβλίου, τελικά συναίνεσε στην πρόταση.
Ολοσέλιδη εικονογράφηση από τον Billings Hammatt για την Καλύβα του Μπαρμπα-Θωμά (πρώτη έκδοση: Boston: John P. Jewett and Company, 1852). Η γκραβούρα δείχνει την Ελίζα να λέει στον Μπαρμπα-Θωμά ότι έχει πωληθεί και τρέχει μακριά για να σώσει το παιδί της.

Πεπεισμένος ότι το βιβλίο θα γίνει δημοφιλές, ο εκδότης πήρε την ασυνήθιστη (για την εποχή) απόφαση να προσθέσει έξι ολοσέλιδες γκραβούρες του Hammatt Billings στην πρώτη εκτύπωση[1] Εκδόθηκε σε μορφή βιβλίου στις 20 Μαρτίου 1852, και σχεδόν αμέσως εξαντλήθηκε. Ορισμένες άλλες εκδόσεις τυπώθηκαν σύντομα (όπως η πολυτελής έκδοση του 1853, η οποία διαθέτει 117 γκραβούρες του Billings)[2]

Κατά το πρώτο έτος δημοσίευσης, πουλήθηκαν 300.000 αντίτυπα του βιβλίου. Το βιβλίο έχει μεταφραστεί σε όλες τις κύριες γλώσσες του κόσμου, και τελικά έγινε το δεύτερο καλύτερο σε πωλήσεις βιβλίο μετά την Αγία Γραφή. [3] Ορισμένες από τις αρχικές του εκδόσεις είχαν εισαγωγή από τον James Sherman, έναν υπουργό Θρησκευμάτων στο Λονδίνο γνωστό για τις απόψεις του περι κατάργησης της δουλείας.

Η Καλύβα του Μπαρμπα-Θωμά "πούλησε" εξίσου καλά και στη Μεγάλη Βρετανία, με την πρώτη έκδοση του Λονδίνου να εμφανίζεται το Μάιο του 1852 και να ανέρχεται σε 200.000 αντίτυπα. [4] Σε λίγα χρόνια πάνω από 1,5 εκατ. αντίγραφα του βιβλίου κυκλοφόρησαν στη Μεγάλη Βρετανία, αν και οι περισσότερες από αυτές ήταν πειρατικά αντίτυπα (όπως και στις Ηνωμένες Πολιτείες).

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%97_%CE%9A%CE%B1%CE%BB%CF%8D%CE%B2%CE