 |
| Σφακούρα μαζεύουμε ελιές (φ.Μ.Κυμάκη) |
Οι φωτογραφίες μου είναι παλιές και χαμηλής ποιότητας. Είχαμε πάει να μαζέψουμε τις ελιές και ο κόπος μου, επηρέαζε την σταθερότητα των χεριών μου. Ζητώ την κατανόησή σας.
Οι πληροφορίες για τη Σφακούρα είναι από το βιβλίο "Καημένα Χωριά" που εξέδωσε το 2012 ο θείος μας Ιωάννης Σαμπροβαλάκης που γεννήθηκε και μεγάλωσε στις Μουρνιές και η Σφακούρα ήταν κομμάτι της καθημερινότητάς του.
Το βιβλίο είναι μια κατάθεση ψυχής και μόνο όποιος το έχει διαβάσει καταλαβαίνει την τεράστια αγάπη που έχει ο θείος μας Ιωάννης Σαμπροβαλάκης για το χωριό του τις Μουρνιές αλλά και για όλη την τριγύρω περιοχή όπου έζησε ως παιδί βιώνοντας δύσκολες καταστάσεις και παιδί ακόμα αναγκάστηκε να αφήσει τον τόπο του για λόγους βιοποριστικούς.
-----------------------------------------------
Σφακούρα είναι ο μικρότερος συνοικισμός της κοινότητας Ρίζας επαρχίας Ιεραπέτρας.
Βρίσκεται ανατολικά από τους δυο άλλους συνοικισμούς, περίπου 800 μ. από την Ζούρβα και 1500 μ. περίπου από τον Καημένο.
 |
| βλέποντας δυτικά |
Έχει υψόμετρο 500μ. περίπου και απέχει 800 μ. Βορειοδυτικά και ανηφορικά από την κοινότητα Μουρνιών.
Έχει κτιστεί στην πλαγιά του βουνού στην άκρη ενός πλατώματος δίπλα από τα χαράκια που βρίσκονται ανατολικά του.
Έχει θέα την Ιεράπετρα και το Κουφονήσι ανατολικά, τις παραλίες από Γρά - Λυγιά έως το Βάτο, με ένα μικρό κάμπο ανάμεσα σε δυο μικρά βουνά το Καράβι και το Κόλεχτο, νότια με μια μικρή εκκλησσούλα του Αγίου Παντελεήμονα.
 |
| Σφακούρα βλέποντας ανατολικά |
Νότια επίσης βλέπουμε όλο το Λυβικό από Σητεία μέχρι τον κάμπο της Μεσσαράς.
Από την βόρεια πλευρά αρχίζουν τα Λασηθιώτικα βουνά
Δίπλα και δυτικά του χωριού είναι ο λόφος όπου εκτελέστηκαν οι Μουρνιώτες από του Γερμανούς 14 Σεπτεμβρίου 1943. Τώρα έχει κτιστεί εκεί ο ναός Τιμίου Σταυρού και το ηρώον των πεσόντων.
Αριστερά της εκκλησίας κοιτάζοντας απο το χωριό, και δίπλα στον παλιό δύσβατο δρόμο που συνέδεε τη Ρίζα με τις Μουρνιές, υπάρχει ένα παλιό εικονοστάσι και λέγεται ότι εκεί υπήρχε εικόνισμα του Αποστόλου Θωμά.
 |
| Σφακούρα ατενίζοντας το Λυβικό (φ.Μ.Κυμάκη) |
Πιό πάνω αριστερά ένας βράχος όπου επί τουρκοενετοκρατίας υπήρχε πύργοςκαι γι αυτό η τοποθεσία λέγεται Πυργί ή Καλές.
Πιο κάτω, πάνω σε λόφο φαίνεται ο ναός της θαυματουργού Αγίας Αικατερίνης όπου κ το κοιμητήριο της περιοχής.
Απέναντι δίπλα στο Μύρτος είναι το όμορφο βουναλάκι σαν ανάποδος κώνος το Κόλεχτο που πριν τη μεγάλη πυρκαγιά (κοντά στο 1980) ήταν κατάφυτο απο πεύκα .
 |
| Σφακούρα (φ.Μ.Κυμάκη) |
Βόρεια του χωριού υπάρχουν δυο στέρνες που μάζευαν το νερό από το βουνό με κουτούτο * από την τοποθεσία Κουρνά.
* Κουτούτο : κλειστός αγωγός ορθογώνιας διατομής φτιαγμένος με πλάκες και λάσπη που χρησίμευε για τη μεταφορά του νερού από μεμακρυσμένες πηγές.
Με αυτό το νερό πότιζαν τα περιβόλια της βόρειας πλευράς του χωριού σε ακτίνα 600 μ. μαζί με τα αμπέλια. Ανάμεσά τους υπήρχαν ελιές αμυγδαλιές αχλαδιές συκιές κ άλλα δέντρα.
 |
| Σφακούρα "τσουρλώντας" κατεβαίνουμε (φ.Μ.Κυμάκη) |
Νότια του χωριού δίπλα στα σπίτια είναι η βρύση που έχει ακόμα λίγο νερό δροσερό . Από εκεί έπαιρναν με τα σταμνιά νερό για ύδρευση στα σπίτια. Εκεί υπάρχει και μια στέρνα που μάζευε το περισσευούμενο νερό για άρδευση των νότιων περιβολιών.
Πιό κάτω κ δεξιότερα έχει ακόμα τρείς στέρνες
με δικές τους φλέβες νερό. Εκεί υπήρχαν πολλά περβόλια σε πεζούλες με
άφθονα εσπεριδοειδή και άλλα φρούτα καλοκαιρινά και χειμερινά.
 |
| κάτω το Μύρτος με το Κόλεχτο (φ.Μ.Κυμάκη) |
Τα δέντρα ήταν τα πιο παλαιά της περιοχής μεγάλης αξίας και τεράστια στο μέγεθος. Μια ελιά μπορούσε να βγάλει μέχρι 80 οκάδες λάδι όπως έλεγαν εκείνο τον καιρό.
Η φάμπρικα που ήταν δίπλα στη βρύση παλαιού τύπου με άδρακτο και μαινέλια τύπου βίντσι και η μάκινα που έσφιγγε τους μποξάδες δεν είχαν τη δυνατότητα να βγάλουν όλο το λάδι από την πυρήνα.
 |
| βασιλεύει στο Μύρτος και στο Κόλεχτο (φ.Μ.Κυμάκη) |
Το χωριό είχε κατοίκους 18-19 οικογένειες καλοσυνάτους εργατικούς που συνορίζονταν στην φιλοξενία. Σιγά σιγά έφυγαν στην ξενητιά ή σ άλλα χωριά μεγαλύτερα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου