Η Ελίζαμπεθ Μπόουζ-Λάυον (αγγλικά: Elizabeth Bowes-Lyon , 4 Αυγούστου 1900 - 30 Μαρτίου 2002) ήταν η σύζυγος του Βασιλιά Γεωργίου ΣΤ΄ του Ηνωμένου Βασιλείου και μητέρα της Ελισάβετ Β΄ και της Μαργαρίτας, Κόμισσας του Σνόουντον.Υπήρξε Βασίλισσα του Ηνωμένου Βασιλείου από το 1936 μέχρι το θάνατο του συζύγου της το 1952, ενώ έπειτα ονομαζόταν Βασίλισσα Ελισάβετ η Βασιλομήτωρ, ώστε να μην υπάρχει σύγχυση με την κόρη της. Επίσης, υπήρξε η τελευταία Αυτοκράτειρα της Ινδίας.
Η Ελίζαμπεθ Άντζελα Μαργκερίτ γεννήθηκε στις 4 Αυγούστου 1900 στο Χίτσιν ή στο Λονδίνο. Κόρη του Κλωντ Μπόουζ-Λάυον, 14ου Κόμη του Στράθμορ και Κίνγκχορν, και της Σεσίλια Κάβεντις-Μπέντινκ. Βαφτίστηκε στις 23 Σεπτεμβρίου 1900 στην τοπική Εκκλησία των Αγίων Πάντων, και νονοί της ήταν η θεία της Λαίδη Μωντ Μπόουζ-Λάυον (αδελφή του πατέρα) και η ξαδέλφη της Βενίσια Τζέημς (ξαδέλφη από την μεριά της μητέρας).
Στο δέκατο τέταρτο έτος της ηλικίας της, η Βρετανία κήρυξε τον πόλεμο στη Γερμανία. Τέσσερα από τα αδέλφια της υπηρετήσαν στο στρατό. Ο Μεγαλύτερος αδελφός της, Φέργκους, ήταν αξιωματικός του συντάγματος "Μαύρη Σκοπιά", και σκοτώθηκε εν δράσει, στη Μάχη του Λους το 1915. Ένας άλλος αδελφός, ο Μάικλ, αναφέρθηκε ως αγνοούμενος εν δράσει στις 28 Απριλίου 1917. Τρεις εβδομάδες αργότερα, η οικογένεια ανακάλυψε ότι είχε συλληφθεί μετά τον τραυματισμό του και παρέμεινε σε ένα στρατόπεδο αιχμαλώτων πολέμου για το υπόλοιπο του πολέμου.
To 1921 o Αλβέρτος, Δούκας της Υόρκης, έκανε πρόταση γάμου στην Ελίζαμπεθ, αλλά εκείνη την απέρριψε, «Να είσαι φοβισμένος πως ποτέ, ποτέ θα ξανά είσαι ελεύθερος να σκεφτείς, μιλήσεις και να δράσεις όπως αισθάνεται πραγματικά». Τον Φεβρουάριο του 1922, η Ελίζαμπεθ ήταν παράνυμφος στο γάμο της αδελφής του Αλβέρτου,Μαρίας, και του Κόμη Λάσσελς. Τον επόμενο μήνα, ο Αλβέρτος έκανε πάλι πρόταση γάμου, αλλά εκείνη την απέρριψε για μια ακόμη φορά.
Τελικά, τον Ιανουάριο του 1923 η Ελίζαμπεθ συμφώνησε να παντρευτεί τον Αλβέρτο, παρά τις επιφυλάξεις της για την βασιλική ζωή. Παντρεύτηκαν στις 26 Απριλίου 1923 στο Αββαείο του Ουέστμινστερ. Απρόσμενα, η Ελίζαμπεθ άφησε το μπουκέτο της στο Μνημείο του Άγνωστου Πολεμιστή στο δρόμο προς το Αββαείο, προς μνήμην του αδελφού της Φέργκους. Η Ελίζαμπεθ μετά τον γάμο έλαβε τον τίτλο, της Βασιλικής Υψηλότητας Η Δούκισσα της Υόρκης Ελισάβετ.
Η Ελισάβετ και ο Γεώργιος ΣΤ΄ απέκτησαν δύο κόρες:
- Την Ελισάβετ (21 Απριλίου 1926- ), αργότερα Ελισάβετ Β', παντρεύτηκε το 1947 τον Πρίγκιπα Φίλιππο της Ελλάδας και της Δανίας αργότερα Δούκας του Εδιμβούργου. Απέκτησαν 4 παιδιά.
- Την Μαργαρίτα, αργότερα Κόμισσα του Σνόουντον, (21 Αυγούστου 1930 - 9 Φεβρουαρίου 2002), παντρεύτηκε το 1960 τον Άντονυ Άρμστρονγκ-Τζόουνς, αργότερα 1ο Κόμη του Σνόουντον. Απέκτησαν 2 παιδιά.
Στις 20 Ιανουαρίου 1936, ο βασιλιάς Γεώργιος Ε΄ πεθαίνει και ο αδελφός του Αλβέρτου, Εδουάρδος, Πρίγκιπας της Ουαλίας, έγινε ο βασιλιάς Εδουάρδος Η΄. Ο Γεώργιος είχε εκφράσει τις επιφυλάξεις του σχετικά με τον διάδοχό του, λέγοντας: «Προσεύχομαι στον Θεό ο μεγαλύτερος γιος μου να μην παντρευτεί ποτέ και τίποτα να μην μπει ανάμεσα στον Μπέρτι και τη Λίλιμπετ και το θρόνο.»
Μήνες μετά την έναρξη της βασιλείας του, ο Εδουάρδος προκάλεσε μια συνταγματική κρίση, επιμένοντας στο να παντρευτεί την Αμερικανίδα διαζευγμένη Ουώλλις Σίμπσον. Αν και νόμιμα ο Εδουάρδος θα μπορούσε να έχει παντρευτεί την Σίμπσον, όμως ο βασιλιάς ήταν επίσης επικεφαλής της Εκκλησίας της Αγγλίας, η οποία την εποχή εκείνη δεν επέτρεπε σε διαζευγμένους να ξαναπαντρευτούν. Οι υπουργοί του Εδουάρδου πίστευαν ότι οι άνθρωποι ποτέ δεν θα αποδέχονταν την Σίμπσον ως Βασίλισσα και ήταν αντίθετοι στο γάμο.
Ως συνταγματικός μονάρχης, ο Εδουάρδος ήταν υποχρεωμένος να δεχθεί τις υπουργικές συμβουλές. Αντί να εγκαταλείψει τα σχέδιά του να παντρευτεί την Σίμπσον, επέλεξε να παραιτηθεί υπέρ του Αλβέρτου, ο οποίος απρόθυμα έγινε βασιλιάς στη θέση του, στις 11 Δεκεμβρίου 1936 ως Γεώργιος ΣΤ΄. Ο Γεώργιος ΣΤ΄ και η Ελισάβετ στέφθηκαν Βασιλιάς και Βασίλισσα της Μεγάλης Βρετανίας.
Ο Γεώργιος ΣΤ΄ πέθανε στον ύπνο του στις 6 Φεβρουαρίου 1952. Η Ελισάβετ απέκτησε τον τίτλο η Αυτής Μεγαλειότητα Βασίλισσα Ελισάβετ Η Βασιλομήτωρ, επειδή ο κανονικός τίτλος για την χήρα του βασιλιά, είναι «Βασίλισσα Ελισάβετ», θα ήταν πάρα πολύ παρόμοιος με τον τίτλο της μεγαλύτερης κόρης της, Βασίλισσας Ελισάβετ Β΄. Ευρέως, έγινε γνωστή ως η «Βασιλομήτωρ» ή η «Βασίλισσα Μαμά».
Η Βασιλομήτωρ πέθανε στον ύπνο της, στις 30 Μαρτίου 2002 στο Ουίνδσορ, έχοντας στο πλάι της την μοναδική επιζήσασα κόρη της, Ελισάβετ Β΄. Τους τελευταίους τέσσερις μήνες της ζωής της υπέφερε από ένα κρυολόγημα. Κατά τον θάνατο της, σε ηλικία 101 ετών ήταν το μακροβιότερο μέλος της βασιλικής οικογένειας στην ιστορία της Βρετανίας. Αυτό το ρεκόρ έσπασε στις 24 Ιουλίου 2003, από την Αλίκη, Δούκισσα του Γκλώστερ, η οποία πέθανε σε ηλικία 102 ετών στις 29 Οκτωβρίου 2004.